Του Χρήστου Κάτσικα

Το υπουργείο Παιδείας σκοπεύει να καλύψει κενά και ανάγκες εκπαιδευτικών σε όλη τη χώρα με μορφές σύγχρονης και ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης. Την υποδομή που στήνεται τώρα για μια τέτοια εξέλιξη στο μέλλον την παραγγέλνει εδώ και χρόνια ο ΟΟΣΑ ως μέθοδο εξοικονόμησης πόρων και μείωσης του προσωπικού στην εκπαίδευση.

Eχει γίνει κατανοητό ότι το υπουργείο Παιδείας προσπαθεί να επιλύσει την κρίση που προκάλεσε η εμφάνιση της πανδημίας και την οικονομική κρίση που μόλις αρχίζει, με μέτρα σε βάρος των εκπαιδευτικών και των μαθητών, αλλά ταυτόχρονα τη χρησιμοποιεί και ως πρόσχημα για να επιταχύνει μέτρα και ρυθμίσεις που έτσι κι αλλιώς είχε στις επιδιώξεις του. Την εξ αποστάσεως εκπαίδευση καθώς και την αναμετάδοση του μαθήματος συνεπώς δεν μπορούμε να τις αντιμετωπίζουμε αφηρημένα. Πρέπει να τις δούμε πώς υλοποιούνται μέσα στο νεοφιλελεύθερο πλαίσιο.

Στη ρύθμιση αυτή κεντρικό ρόλο έχουν οι περικοπές σε σχολεία και εκπαιδευτικούς και η αξιολόγηση. Παράλληλα είναι σαφές ότι η τηλεκπαίδευση θα αξιοποιηθεί για μια ορμητική είσοδο των ιδιωτών στον χώρο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είτε κατ’ αρχάς ως παρόχων υπηρεσιών εξ αποστάσεως εκπαίδευσης σε σχολεία και μαθητές είτε μεταγενέστερα, ύστερα από αλλαγή στο νομοθετικό πλαίσιο, μέσω της ίδρυσης ισότιμων εικονικών σχολείων.

Ο υπουργός Ανάπτυξης Αδωνις Γεωργιάδης έδωσε ένα δείγμα αυτής της νέας «επιχειρηματικότητας» διαφημίζοντας πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης αρχαίων ελληνικών για μαθητές του Δημοτικού Σχολείου με κόστος 5 ευρώ! Η ίδια η Νίκη Κεραμέως δήλωσε ότι η τηλεκπαίδευση ήρθε για να μείνει. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία. Oι τηλεδραστηριότητες αναπτύσσονται εκεί όπου το κράτος δεν αναλαμβάνει τις κοινωνικές του υποχρεώσεις.

Οπως στην Κάσο και στη Νίσυρο, που φέτος τον Σεπτέμβρη δεν προσέλαβαν εκπαιδευτικούς, αλλά οθόνες. Οπως σκοπεύει να υποκαταστήσει την πρόσληψη εκπαιδευτικών στα νησιά, στις δυσπρόσιτες περιοχές, σε ειδικότητες και γνωστικά αντικείμενα. Να καλύψει κενά και ανάγκες εκπαιδευτικών σε όλη τη χώρα με μορφές σύγχρονης και ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης. Την υποδομή που στήνεται τώρα για μια τέτοια εξέλιξη στο μέλλον την παραγγέλνει εδώ και χρόνια ο ΟΟΣΑ ως μέθοδο εξοικονόμησης πόρων και μείωσης του προσωπικού στην εκπαίδευση.

Το υπουργείο προχώρησε σε άνοιγμα των σχολείων, ποντάροντας περισσότερο στην τύχη και τον καλό καιρό παρά στα απαραίτητα μέτρα προστασίας. Στο πλαίσιο αυτό και μην αναλαμβάνοντας την κρατική ευθύνη ως όφειλε, έκλεισε το μάτι στους γονείς να αναλάβουν αυτοί την ευθύνη αν θα στείλουν ή όχι το παιδί τους σχολείο, απαξιώνοντας την εκπαιδευτική διαδικασία, κοροϊδεύοντας μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς.

Ετσι, στα σχολεία δημιουργείται μια επικίνδυνη κατάσταση. Μαθητές που το πρωί κάνουν μάθημα στην τάξη και μαθητές που μένουν σπίτι. Το υπουργείο προσπαθεί να εκμεταλλευτεί αυτή την κατάσταση. Το επιχείρημα είναι ότι οι μαθητές που μένουν σπίτι, με μια απλή δήλωση, θα πρέπει να συμμετέχουν στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση ή, ακόμα χειρότερα, να συνδέονται με την αναμετάδοση του μαθήματος!

Αρα το υπουργείο τι ακριβώς προτείνει; Ο εκπαιδευτικός που θα έχει το πρωί τα 2/3 ή το 1/3 των μαθητών να κάνει και το απόγευμα μια τηλεδιάσκεψη στο υπόλοιπο 1/3; Ή διαφορετικά να προχωρήσει στο να βιντεοσκοπεί ή να αναμεταδίδει το μάθημά του; Ή μήπως τελικά κάνει τώρα μια πρόβα τζενεράλε για τη γενίκευση της εξ αποστάσεως «εκπαίδευσης» και της αδιοριστίας τον Σεπτέμβριο, οπότε και η πανδημία θα συνεχίσει να υπάρχει και η ανάγκη για προστασία των ευπαθών ομάδων.

Με απλά λόγια, η «λύση» του υπουργείου για να ξεπεράσει τα προβλήματα της πανδημίας και ταυτόχρονα να κρατήσει 25+ μαθητές στο τμήμα και να καλύψει τα κενά στα σχολεία (ειδικά τα απομακρυσμένα) είναι η γενίκευση της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Η υπουργική απόφαση που βγήκε μεσάνυχτα της Παρασκευής 15/5 ουσιαστικά στοχεύει στην εδραίωση της σύγχρονης εξ αποστάσεως «εκπαίδευσης» για πάντα για τους προφανείς λόγους: αδιοριστία, εξοικονόμηση προσωπικού, υποβάθμιση και απαξίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, του δημόσιου σχολείου, του ρόλου του εκπαιδευτικού, ενισχύοντας την ιδιωτική εκπαίδευση και τα φροντιστήρια και φυσικά τον ταξικό διαχωρισμό στην εκπαίδευση.

Σε πρόσφατο άρθρο της Μαρίας Νταλιάνη, στο protagon.gr, με τίτλο «Ο φόβος της ΟΛΜΕ μπροστά στην κάμερα» παρεμβαίνει ανάμεσα σε άλλους και ο διορισμένος πρόεδρος του λεγόμενου Εθνικού Διαλόγου για την Παιδεία, Αντώνης Λιάκος (περίοδος 2015-2016). Τι λέει ο Αντώνης Λιάκος;

Αφού σημειώνει ότι δεν υπάρχει νομικό εμπόδιο για τη διαδικτυακή μετάδοση του μαθήματος, παραθέτει ένα ωραίο παράδειγμα για τα περί προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα γράφοντας: «Για να έχουμε αίσθηση του μέτρου των πραγμάτων, άλλος είναι ο κίνδυνος για την εμπιστευτικότητα όταν κάνεις ΚΥΣΕΑ με ζουμ και άλλος φυσικά όταν κάνεις τη Βιολογία της Α΄ Λυκείου».

Ας θυμίσουμε ότι την ιδέα της τηλεκπαίδευσης και την αντικατάσταση της ζωντανής διδασκαλίας με τηλεκπαίδευση την έφερε ως πρόταση πριν από τη Νίκη Κεραμέως ο Αντώνης Λιάκος επίσημα και με σφραγίδα. Στο 36σέλιδο «Υπόμνημα για την αναδιοργάνωση της Μέσης Εκπαίδευσης και την είσοδο στα ΑΕΙ-ΤΕΙ», που είδε το φως της δημοσιότητας με την υπογραφή του προέδρου του Εθνικού και Κοινωνικού Διαλόγου κ. Αντώνη Λιάκου, όπου σκιαγραφείται ένα αριστοκρατικό Λύκειο για πολύ λίγους, στις σελίδες 34-35 οι συντάκτες γράφουν τα εξής εκπληκτικά:

«Εξορθολογισμός και τηλεκπαίδευση. Ο συνολικός αριθμός ωρών διδασκαλίας στο Λύκειο θα είναι 33, έτσι θα υπάρχει μια αρχική οικονομία για τις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου. Από κει και πέρα θα απαγορεύεται να γίνει τμήμα σε κάποιο μάθημα αν δεν υπάρχουν τουλάχιστον 20 μαθητές για το μάθημα αυτό. Αυτό σημαίνει ότι κάποια μαθήματα θα παρέχονται μόνο σε ορισμένα Λύκεια.

»Πιθανόν να πρέπει να φτιαχτούν δομές για τις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου με περισσότερα παιδιά (πράγμα που είναι και παιδαγωγικά σωστό) ή ακόμα κάποια μαθήματα να τα παρακολουθούν οι μαθητές σε συγκεκριμένη χρονικά ζώνη ή, τέλος, το όλο σύστημα να λειτουργήσει ως καταλύτης για να αναπτυχθούν επιτέλους υποδομές σύγχρονης τηλεκπαίδευσης. Ειδικά σε περιπτώσεις απομακρυσμένων Λυκείων κάποια μαθήματα θα διδάσκονται με τηλεκπαίδευση: τα σχολεία θα εξοπλιστούν με μία ή δύο κατάλληλες αίθουσες με εξαιρετική υποδομή και πολύ καλό εξοπλισμό.

»Θα έχουν πολύ γρήγορη σύνδεση στο διαδίκτυο και οι μαθητές θα εντάσσονται κανονικά σε μια απομακρυσμένη τάξη. Με χρήση κατάλληλου λογισμικού και εξοπλισμού οι μαθητές θα συμμετέχουν κανονικά στο μάθημα, θα βλέπουν και θα ακούν τους πάντες και οι πάντες θα βλέπουν και θα ακούν αυτούς, θα παίρνουν τον λόγο, θα συμμετέχουν σε διαγωνίσματα και παρουσιάσεις κ.λπ.».

Δηλαδή, πρότειναν να εξαφανίσουν στα απομακρυσμένα Λύκεια τον εκπαιδευτικό και στη θέση του να έχουν… τηλεκπαίδευση!