Παιδική εργασία/εκμετάλλευση – Η ντροπή του 21ου αιώνα

Δυστυχώς, δεν είναι η πρώτη φορά που γράφω για την παιδική εργασία. Το υλικό είναι τόσο πολύ, που θα μπορούσα να ασχολούμαι για μεγάλο χρονικό διάστημα μόνο μ’ αυτό το θέμα. Κι η έρευνα δεν είναι διόλου εύκολη. Υπάρχουν τόσες πολλές πληροφορίες για να αντλήσεις, χωρίς ποτέ να μπορείς να τις εξαντλήσεις.

Ας μιλήσουμε λίγο για τους ανήλικες εργάτες και τις ανήλικες εργάτριες αυτού του κόσμου. Ας αναλογιστούμε τι έχει πάει στραβά με την κοινωνία μας, ώστε να αναγκάζουμε παιδιά, ακόμα και κάτω των 5 ετών, να εργάζονται σκληρά, να εκδίδονται, να επαιτούν.

Για να παραφράσουμε τον Καζαντζάκη, αν έστω κι ένα παιδί κακοποιείται κάπου στον κόσμο, τότε ο πολιτισμός μας έχει αποτύχει. Κι εμείς οι ενήλικες θα έπρεπε να ντρεπόμαστε γι’ αυτό.

Τι είναι η παιδική εργασία

Ας διασαφηνίσουμε κάτι για αρχή. Η εργασία των παιδιών και των εφήβων που δεν επηρεάζει την υγεία τους, την εκπαίδευση και την ανάπτυξή τους, θεωρείται θετική και δεν εμπίπτει στην παιδική κακοποίηση. Αυτές οι εργασίες είναι η συμμετοχή στη φροντίδα του σπιτιού, η συνδρομή στην οικογενειακή επιχείρηση ή το λεγόμενο χαρτζιλίκι από δουλειές που τα παιδιά κι οι έφηβοι κάνουν όταν βρίσκονται σε διακοπές.

Η επικίνδυνη παιδική εργασία, είναι η εργασία που επηρεάζει τα παιδιά σωματικά, ψυχικά, διανοητικά, ηθικά και παρεμβαίνει στην εκπαίδευσή τους. Στις πιο ακραίες μορφές της παιδικής εργασίας, τα παιδιά κι οι έφηβοι είναι υποδουλωμένα ή/και διαχωρισμένα από τις οικογένειές τους, εκτίθενται σε σοβαρούς κινδύνους κι ασθένειες και μιλάμε για ηλικίες κάτω των 18 ετών, σε πολλές δε περιπτώσεις και για παιδιά από 5 ετών και κάτω.

Ποιες είναι οι χειρότερες μορφές παιδικής εργασίας;

Ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας (International Labour Organization – ILO) ορίζει τις παρακάτω μορφές, ως τις χειρότερες μορφές παιδικής εργασίας/εκμετάλλευσης.

Δουλεία

Το παιδί ή ο έφηβος, ανήκει κι εργάζεται για κάποιο άτομο και φυσικά δεν έχει καμία εξουσία στονίδιο του τον εαυτό. Οι ανήλικοι αυτοί σκλάβοι, κρατούνται παρά τη θέλησή τους είτε από τη γέννησή τους είτε μετά από πώληση και δεν έχουν το δικαίωμα να εγκαταλείψουν την εργασία τους ή να την αρνηθούν.

Εμπορία

Η εμπορία παιδιών (αγορά, πώληση, μετακίνηση) γίνεται είτε για εργασία είτε για σεξουαλική εκμετάλλευση είτε για στρατολόγηση, ακόμα και για επαιτεία.

Απαγωγή ή πώληση για χρέη

Τα παιδιά εξαναγκάζονται σε εργασία για χρέη ενηλίκων οι οποίοι δεν μπορούν να πληρώσουν με χρήματα ή αγαθά. Στις πλείστες των περιπτώσεων, η οικογένεια παραδίδει το παιδί ως ανταλλαγή για τα χρέη της και το παιδί οφείλει να εργαστεί τόσα χρόνια όσα χρειάζονται για την εξόφληση των χρεών.

Δουλοπαροικία

Μας θυμίζει μάλλον άλλες εποχές. Κι όμως, τον 21ο αιώνα, παιδιά εξαναγκάζονται να ζήσουν και να εργαστούν σε ξένη γη, με καθόλου ή ελάχιστη αμοιβή.

Καταναγκαστική εργασία

Οι ανήλικοι εργάτες κι οι ανήλικες εργάτριες εξαναγκάζονται σε εργασία την οποία δεν επιθυμούν, όπως να πολεμήσουν, να μαγειρεύουν, να κουβαλούν πράγματα ή να λειτουργούν ως αγγελιοφόροι.

Τα παιδιά που εμπλέκονται σε πολεμικές δραστηριότητες προφανώς κακοποιούνται κι είναι θύματα εκμετάλλευσης και συχνά αναγκάζονται να σκοτώνουν ή να ακρωτηριάζουν ανθρώπους.

Πορνεία

Η σεξουαλική εκμετάλλευση είναι από τις πιο συχνές μορφές παιδικής εργασίας/κακοποίησης με μόνο σκοπό, φυσικά, το κέρδος. Η πώληση των παιδιών αυτών σε εξαναγκαστική πορνεία ή γάμους συμβαίνει τόσο στις υπανάπτυκτες/αναπτυσσόμενες χώρες όσο και στις βιομηχανικές.

Η μορφή αυτής της παιδικής εργασίας έχει βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες συνέπειες, αφού τα παιδιά  διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο σωματικής κακοποίησης, υποσιτισμού και σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων.

Σ’ αυτή τη μορφή εξαναγκαστικής εργασίας, ανήκει κι η παιδική πορνογραφία.

Παραγωγή κι εμπορία ναρκωτικών

Η παράνομη αυτή δραστηριότητα, συχνά περιλαμβάνει και παιδιά. Τα παιδιά είτε εξαναγκάζονται είτε τους δίνεται η ελπίδα να βγάλουν μερικά χρήματα από αυτό. Τα παιδιά που διακινούν ναρκωτικά είναι συχνά εθισμένα σ’ αυτά από πολύ μικρή ηλικία.

Εμπλοκή σε άλλα εγκλήματα

Τα παιδιά εμπλέκονται και σε άλλα παράνομα εγκλήματα, όπως η αγορά κλεμμένων αγαθών, η κλοπή ή η ληστεία κι η διάρρηξη. Τα παιδιά αυτά είτε εξαναγκάζονται να δρουν μ’ αυτόν τον τρόπο είτε τα πείθουν ότι έτσι θα βοηθήσουν στην επιβίωση της οικογένειάς τους. Κάποια από αυτά τα παιδιά εμπλέκονται με τις συμμορίες, πιστεύοντας πως έτσι θα μπορέσουν να διεκδικήσουν τον σεβασμό.

Οργανωμένη επαιτεία

Παιδιά που ζουν στους δρόμους ή παιδιά που ζουν σε ακραία φτώχεια, χρησιμοποιούνται ως μέσω επαιτείας. Τα παιδιά, κάποιες φορές ακόμα και σκόπιμα, μπορεί να παραμορφώσουν τους εαυτούς τους ώστε να αποσπάσουν περισσότερα χρήματα από τους περαστικούς. Συνήθως, τα παιδιά που δεν καταφέρνουν να συγκεντρώσουν χρήματα, κακοποιούνται.

Η εμπλοκή των παιδιών σε παράνομες ή βίαιες δραστηριότητες, επηρεάζει τόσο την ψυχική, όσο και την σωματική τους ανάπτυξη. Επιπλέον, ενδέχεται τα παιδιά αυτά να μην μπορέσουν να αναπτύξουν καλές κοινωνικές δεξιότητες και πολλές φορές υποφέρουν από κατάθλιψη ή/και γίνονται χρήστες. Οι χρήστες δε, είναι πιθανόν να γίνουν σοβαροί παραβάτες.

Περιοχές που μαστίζονται από την παιδική εργασία

Ασία και Ειρηνικός

Στην Ασία και τον Ειρηνικό 77.8 εκατομμύρια παιδιά, ηλικίας 5 έως 17 ετών, απασχολούνται στην παιδική εργασία και το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί στο 9.3% των παιδιών της περιοχής και απασχολούνται κυρίως στη γεωργία. Σε πολλές παραθαλάσσιες περιοχές, τα παιδιά εργάζονται στη βιομηχανία της αλιείας, ενώ στην Κεντρική και Νότια Ασία, τα παιδιά εργάζονται στην παραγωγή βαμβακιού, στην κλωστοϋφαντουργία και την μεταποίηση.

Στις περιοχές του Καζακστάν, των Μαλδίβων, της Μογγολίας, του Νεπάλ, της Μπανγκόκ, των Νήσων του Σολομώντα, της Ταϊλάνδης και του Βανουάτου είναι ιδιαιτέρως ανησυχητική η εμπορική σεξουαλική εκμετάλλευση.

Ευρώπη και Ευρασία

Για την παιδική εργασία σε Ευρώπη κι Ευρασία δεν υπάρχουν περιφερειακές στατιστικές, ωστόσο τα παιδιά σ’ αυτές τις περιοχές συνήθως απασχολούνται στην γεωργία και στην εργασία δρόμου. Επίσης, πολλά παιδιά απασχολούνται στις πιο επικίνδυνες μορφές παιδικής εκμετάλλευσης, όπως η σεξουαλική εκμετάλλευση κι η εξαναγκαστική επαιτεία, μορφές που είναι αποτέλεσμα της εμπορίας ανθρώπων.

Λατινική Αμερική και Καραϊβική

Στις περιοχές αυτές 12.5 εκατομμύρια παιδιά ηλικίας 5 έως 17 ετών ασκούν παιδική εργασία και στο συνολικό ποσοστό των παιδιών των περιοχών αυτών καταλαμβάνουν το 8%. Οι κύριες εργασίες τους είναι η γεωργία κι οι εργασίες του δρόμου, όμως πολλά από αυτά τα παιδιά εμπλέκονται με συμμορίες, καθώς και στη διάπραξη παράνομων δραστηριοτήτων. Πολλά παιδιά μεταναστών και παιδιά αφρικανικής καταγωγής, είναι ιδιαίτερα ευάλωτα όταν αναφερόμαστε στις χειρότερες μορφές παιδικής εργασίας.

Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική

Στη Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική 9.2 εκατομμύρια παιδιά ηλικίας 5 έως 17 ετών, δηλαδή το 8% του συνολικού αριθμού των παιδιών των περιοχών αυτών, απασχολούνται στην παιδική εργασία. Οι εργασίες αφορούν συνήθως την γεωργία, εργασίες του δρόμου κι οικιακές εργασίες. Μία από τις χειρότερες μορφές παιδικής εργασίας των περιοχών αυτών είναι η εμπλοκή των παιδιών σε ένοπλες συγκρούσεις.

Υποσαχάρια Αφρική

Η Υποσαχάρια Αφρική είναι η περιοχή με τη μεγαλύτερη συχνότητα παιδικής εργασίας/εκμετάλλευσης με 59 εκατομμύρια παιδιά, ηλικίας 5 έως 17 ετών, δηλαδή 1 στα 5 παιδιά. Από τα 59 εκατομμύρια παιδιά που απασχολούνται στην παιδική εργασία, τα 29 εκατομμύρια εργάζονται σε επικίνδυνες εργασίες. Οι κύριες μορφές εργασίας είναι η γεωργία, η οικιακή εργασία κι η εξόρυξη.

Πηγή: iforinterview.com