Καθώς ένας αυξανόμενος αριθμός εμβολίων κορονοϊού προχωρούν μέσω κλινικών δοκιμών, οι πλουσιότερες χώρες τροφοδοτούν ένα μεγάλο χάσμα στην πρόσβαση του εμβολίου σε όλο τον κόσμο, ισχυριζόμενες ότι θα μπορούσαν να αγοράσουν πάνω από τις μισές δόσεις μέχρι το τέλος του ερχόμενου έτους.

Αν και πολλά φτωχά έθνη μπορεί να είναι σε θέση να εμβολιάσουν το 20% του πληθυσμού τους το 2021, κάποιες από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου έχουν δεσμεύσει αρκετές δόσεις για να εμβολιάσουν τον πληθυσμό τους πολλάκις.

Χωρίς καμία εγγύηση ότι θα έχουν κάποιο συγκεκριμένο εμβόλιο, οι χώρες αυτές πόνταραν σε έναν αριθμό υποψηφίων. Αλλά εάν παραδοθούν όλες οι δόσεις που έχουν ζητήσει, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε να εμβολιάσει τους κατοίκους της δύο φορές, η Βρετανία και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να το κάνουν τέσσερις φορές, και ο Καναδάς έξι φορές, σύμφωνα με μια ανάλυση των New York Times σχετικά με τις συμβάσεις εμβολίων που συνέλεξε το Πανεπιστήμιο Ντιουκ, η Unicef και η Airfinity, μια εταιρεία επιστημονικών αναλύσεων.

«Οι χώρες με υψηλό εισόδημα έχουν αδειάσει τα ράφια», ανέφερε ο Andrea Taylor, ερευνητής του Ντιουκ ο οποίος μελετά τα συμβόλαια.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν προσφέρει δισεκατομμύρια δολάρια για να στηρίξουν την έρευνα, την ανάπτυξη και την κατασκευή πέντε από τα πολλά υποσχόμενα εμβόλια κατά του Covid-19, προωθώντας τα με ταχύτητα και κλίμακα που διαφορετικά θα ήταν αδύνατο. Αλλά η υποστήριξη είχε έναν όρο: Ότι οι Αμερικανοί θα έχουν κατά προτεραιότητα πρόσβαση σε δόσεις που γίνονται στη χώρα τους.

Άλλες πλούσιες χώρες ακολουθησαν τις Ηνωμένες Πολιτείες με μεγάλες κρατήσεις, συχνά με επιλογές επέκτασης των συμφωνιών και απόκτησης ακόμα περισσότερων, υπονομεύοντας την ικανότητα πολλών χωρών να πραγματοποιήσουν έγκαιρα αγορές.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξασφάλισαν 100 εκατομμύρια δόσεις από την Pfizer, με την επιλογή να αγοράσουν άλλα 500 εκατομμύρια, και άλλα 200 εκατομμύρια από την Moderna, με επιπλέον δυνατότητα για 300 εκατομμύρια. Επίσης, έχουν παραγγείλει 810 εκατομμύρια δόσεις από τις AstraZeneca, Johnson & Johnson, Novavax και Sanofi μαζί. Οι συμφωνίες επέκτασης ενδέχεται να αυξήσουν τον αριθμό σε 1,5 δις.

Η Βρετανία έχει ζητήσει 357 εκατομμύρια δόσεις από όλες αυτές τις επιχειρήσεις, μαζί με μια μικρή επιχείρηση, την Valneva, με δυνατότητα για την αγορά 152 εκατομμυρίων επιπλέον.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξασφάλισε 1,3 δισεκατομμύρια από τις περισσότερες από τις ίδιες εταιρείες, καθώς και από τη γερμανική εταιρεία CureVac. με δυνατότητα να έχει άλλες 660 εκατομμύρια δόσεις αν το επιλέξει.

Σχεδόν όλα αυτά τα εμβόλια έχουν αναπτυχθεί ως θεραπείες δύο δόσεων. Το πόσο γρήγορα θα επιτύχουν οι πλούσιες χώρες πλήρη κάλυψη είναι αβέβαιο, σε μεγάλο βαθμό επειδή οι υποψήφιες χώρες βρίσκονται σε διάφορα στάδια προόδου.

Το εμβόλιο της Pfizer, που αναπτύχθηκε με την BioNTech, έχει πλέον εγκριθεί στη Βρετανία, το Μπαχρέιν, τον Καναδά, το Μεξικό, τη Σαουδική Αραβία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αναμένεται σύντομα να ακολουθήσει η Moderna. Η AstraZeneca, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, είναι πιθανό να ζητήσει έγκριση στη Βρετανία, την Ινδία και αρκετές άλλες χώρες τις προσεχείς εβδομάδες, οπλισμένη με δεδομένα από χώρες εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου έχει υποστεί προβλήματα με τις ρυθμιστικές αρχές.

Το Valneva δεν έχει ακόμη συμμετάσχει σε κλινικές δοκιμές. Η Sanofi, σε συνεργασία με την GlaxoSmithKline, άλλαξε πρόσφατα το χρονοδιάγραμμα έγκρισής της στο τέλος του επόμενου έτους, όταν τα κλινικά αποτελέσματα έδειξαν κακή απόδοση στους ηλικιωμένους.

Αλλά οι προοπτικές για το μεγαλύτερο μέρος του αναπτυσσόμενου κόσμου είναι τρομακτικές. Λόγω των ορίων παρασκευής, μπορεί να χρειαστεί έως το 2024 για πολλές χώρες χαμηλού εισοδήματος να λάβουν αρκετά εμβόλια για την πλήρη ανοσοποίηση των πληθυσμών τους.

Η τοπική παραγωγή εμβολίων μπορεί να είναι κρίσιμη για τις χώρες με χαμηλότερο εισόδημα
Δεν θα αντιμετωπίσουν όλες οι λιγότερο πλούσιες χώρες σοβαρές ελλείψεις. Ορισμένες εξασφάλισαν σημαντικό αριθμό δόσεων που θα μπορούσαν να εισέλθουν στην αγορά το επόμενο έτος, αξιοποιώντας τις δικές τους δυνατότητες παραγωγής φαρμάκων.

Η Ινδία είναι έτοιμη να παράγει περισσότερες δόσεις εμβολίων κορονοϊού το επόμενο έτος από οποιαδήποτε άλλη χώρα. Το Serum Institute της Ινδίας, το οποίο έχει συμβάσεις για μεγάλες ποσότητες εμβολίων AstraZeneca και Novax, έχει υποσχεθεί στην Ινδική κυβέρνηση το ήμισυ της παραγωγής της.

«Η Ινδία έχει προτεραιότητα επειδή είναι η πατρίδα μου», ανέφερε ο Adar Poonawalla, γενικός διευθυντής της επιχείρησης, σε συνέντευξη.

Και ο δισεκατομμυριούχος Carlos Slim βοήθησε να χρηματοδοτηθεί μια συμφωνία για 150 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου AstraZeneca στη Λατινική Αμερική, αξιοποιώντας τις παραγωγικές ικανότητες στην Αργεντινή και το Μεξικό, τη γενέτειρά του.

Το εμβόλιο AstraZeneca είναι κατάλληλο για φτωχότερες χώρες επειδή είναι φθηνό και εύκολο να αποθηκευτεί. Έχουν δοθεί υποσχέσεις για πολύ περισσότερες δόσεις του εμβολίου του AstraZeneca από ό,τι για οποιονδήποτε άλλο υποψήφιο: 3,21 δισεκατομμύρια, πάνω από τις μισά από αυτές έχουν δεσμευθεί για φτωχές και μεσαίου εισοδήματος χώρες. Η επιχείρηση έχει συνεργαστεί με 10 κατασκευαστές σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η Johnson & Johnson, το εμβόλιο της οποίας δοκιμάζεται ως εφάπαξ δόση, καθιστώντας την άλλη μια υποψήφια στον αναπτυσσόμενο κόσμο, έχει δεσμευθεί για 500 εκατομμύρια δόσεις σε χώρες χαμηλού εισοδήματος, χωρίς να προσδιορίζει ποια έθνη θα τις δεχθούν.

Η Κίνα, η οποία διαθέτει την τρίτη μεγαλύτερη ικανότητα παραγωγής εμβολίων στον κόσμο, έχει δείξει ότι σκοπεύει να διαθέσει τα εμβόλια της στις αναπτυσσόμενες χώρες. Την περασμένη εβδομάδα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα εξέδωσαν την πρώτη κυβερνητική έγκριση του Σινόκωφ, αναφέροντας προκαταρκτικά στοιχεία που δείχνουν ότι ήταν 86% αποτελεσματικό.

Για την αντιμετώπιση της ανισότητας των εμβολίων, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και δύο μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί που υποστηρίζονται από τον Bill Gates ξεκίνησαν μια προσπάθεια να εξασφαλίσουν ένα δισεκατομμύριο δόσεις για 92 φτωχές χώρες. Ένα δισεκατομμύριο ακόμα θα πήγαινε σε δεκάδες μεσαίου και υψηλού εισοδήματος έθνη.

Παρόμοια με την επένδυση της κυβέρνησης των ΗΠΑ αλλά σε πολύ μικρότερη κλίμακα, η προσπάθεια, γνωστή ως Covax, έχει στηρίξει την ανάπτυξη και την κατασκευή υποψηφίων εμβολίων, συμπεριλαμβανομένων των AstraZeneca και Novax. Σε αντάλλαγμα, αυτές οι δύο εταιρείες υποσχέθηκαν στην Covax εκατοντάδες εκατομμύρια δόσεις.

Αλλά η πρωτοβουλία έχει προσπαθήσει να συγκεντρώσει αρκετά χρήματα για να εκπληρώσει το στόχο της. Ακόμα και αν το καταφέρει, ένα δισεκατομμύριο δόσεις θα ήταν αρκετές για λιγότερο από το 20% του πληθυσμού κάθε φτωχής χώρας.

Οι πλούσιες χώρες διαγκωνίζονται για τις πρώιμες δόσεις
Αν και τα πλούσια έθνη έχουν δεσμεύσει μεγάλο αριθμό εμβολίων, πρέπει να περιμένουν στην ουρά για να εκπληρώσουν τις παραγγελίες τους. Οι κατασκευαστές θα χρειαστούν χρόνο για να αυξήσουν την παραγωγή μετά τη λήψη της κανονιστικής έγκρισης, και οι χώρες δεν θα λάβουν όλες τις δόσεις τους ταυτόχρονα.

«Το γεγονός ότι αγόρασαν 100 εκατομμύρια δόσεις δεν σημαίνει ότι θα λάβουν 100 εκατομμύρια δόσεις το Δεκέμβριο», είπε ο Kendall Hoyt, επίκουρος καθηγητής Φαρμακευτικής στο Dartmouth, ο οποίος έχει μελετήσει την παγκόσμια εξάπλωση των εμβολίων.

Στις συμβάσεις τους, οι επιχειρήσεις έχουν υποσχεθεί διάφορα χρονικά πλαίσια. Ορισμένες δημόσιες ανακοινώσεις διευκρινίζουν ότι οι δόσεις θα φθάσουν στις αρχές του 2021, ενώ άλλες είναι πιο αόριστες, υποδεικνύοντας μέχρι το τέλος του επόμενου έτους. Και επειδή οι συμβάσεις είναι ιδιωτικές, ήταν δύσκολο για τις κυβερνήσεις και το κοινό να οριστεί ρεαλιστικό χρονοδιαγραμμα.

Η Julia Barnes-Weise, επικεφαλής της Global Healthcare Innovation Alliance Accelerator, η οποία διαβουλεύεται για τις συμφωνίες αυτές, είπε ότι ήταν «ενοχλητικό» το γεγονός ότι η παγκόσμια προμήθεια εμβολίων Covid-19 εξαρτιόταν από τον τρόπο διαπραγμάτευσης αυτών των εμπιστευτικών συμφωνιών.

Πάρτε την Pfizer, η οποία έχει πει ότι θα παράγει 1,3 δισεκατομμύρια δόσεις το 2021. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ αγόρασε 100 εκατομμύρια, στη συνέχεια πιάστηκε απροετοίμαστη όταν αργότερα ενημερώθηκε ότι θα έπρεπε να περιμένει μέχρι τον Ιούνιο για να λάβει άλλες 100 εκατομμύρια που θα περιλαμβάνονταν ως επιλογή στο πλαίσιο της σύμβασής της.

Και ενώ τα εμβόλια της Pfizer ρέουν ήδη στη Βρετανία, τον Καναδά και τις Ηνωμένες Πολιτείες, δεν είναι σαφές πότε θα φτάσουν σε άλλες χώρες. Το Μεξικό, σύμφωνα με μια ανακοίνωση, μπορεί να λάβει τα πρώτα εμβόλια του οποιαδήποτε στιγμή τους επόμενους 12 μήνες.

Ο Clemens Auer, επικεφαλής διαπραγματεύσεων για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ανέφερε σε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ότι η σύμβασή του με την Pfizer για 200 εκατομμύρια δόσεις συνοδευόταν από «σταθερό χρονοδιάγραμμα παράδοσης», ωστόσο κρατούσε μυστικές τις λεπτομέρειες από το κοινό. «Οι λεπτομέρειες δεν έχουν μεγάλη σημασία», ανέφερε, δεδομένου ότι ο μεγάλος όγκος υποσχόμενων εμβολίων που διαθέτει η ΕΕ είχε ασφαλιστεί.

Στον Καναδά, η κυβέρνηση έχει αντιμετωπίσει ερωτήματα σχετικά με τη σύμβασή της με τον Moderna. Η χώρα εξασφάλισε συμφωνία τον Αύγουστο για 20 εκατομμύρια δόσεις, με επιλογή για άλλες 36 εκατομμύρια. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανακοίνωσαν συμφωνία για έως και 500 εκατομμύρια δόσεις αμέσως μετά, και η Βρετανία και η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσαν τις δικές τους συμφωνίες τον περασμένο μήνα.

Έτσι, όταν ο Moderna είπε πρόσφατα ότι τα πρώτα 20 εκατομμύρια θα πάνε στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι Καναδοί πολιτικοί κατηγορήθηκαν ότι άφησαν τη χώρα τους να χάσει τη θέση της. Δεν ήταν ευρέως γνωστό ότι ως προϋπόθεση για τη λήψη οικονομικής στήριξης από τις ΗΠΑ, η Moderna είχε υποσχεθεί στους Αμερικανούς τις πρώτες τις δόσεις.

Στο Καναδικό Κοινοβούλιο, η Erin O’Toole, η αρχηγός των Συντηρητικών, παρουσίασε μια εισήγηση που απαιτεί από την κυβέρνηση να δημοσιεύσει τις ημερομηνίες εκπλήρωσης των παραγγελιών της, λέγοντας ότι οι πολίτες «αξίζουν να γνωρίζουν πότε μπορούν να περιμένουν κάθε είδος εμβολίου.»

Μπορεί να υπόσχονται δόσεις, αλλά η παραγωγή δεν είναι εγγυημένη
Ακόμη και αν άλλοι υποσχόμενοι υποψήφιοι, όπως η Johnson & Johnson, λάβουν σύντομα έγκριση και ασκήσουν πίεση στην Pfizer και την Moderna, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι οι εταιρείες θα είναι σε θέση να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους το επόμενο έτος.

«Ο κόσμος πιστεύει, απλά και μόνο επειδή έχουμε δείξει σε κλινικές δοκιμές Φάσης 3 ότι έχουμε ασφαλή και αποτελεσματικά εμβόλια, ότι οι στρόφιγγες πρόκειται να ενεργοποιηθούν πλήρως», δήλωσε ο Δρ. Richard Hatchett, επικεφαλής του Συνασπισμού Ετοιμότητας για τις Επιδημίες, ένας από τους παγκόσμιους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς που ηγείται το πρόγραμμα Covax με τον ΠΟΥ «Οι προκλήσεις της κλιμάκωσης της παραγωγής είναι σημαντικές, και είναι έντονες».

Ορισμένες εταιρείες έχουν ήδη αναθεωρήσει τις προβλέψεις τους βάσει κατασκευαστικών θεμάτων. Αρχικά, η Pfizer ανέφερε ότι θα παράγει 100 εκατομμύρια δόσεις μέχρι τα τέλη του έτους, μόνο και μόνο για να μειώσει αυτό τον αριθμό στο μισό. Η Novax καθυστέρησε εν µέρει τις κλινικές δοκιμές επειδή δεν µπορούσε να λάβει αρκετές δόσεις.

Σε άλλες περιπτώσεις, οι παρασκευαστές εμβολίων ή οι συνεργάτες τους μπορεί να έχουν υποσχεθεί περισσότερες δόσεις από αυτές που μπορούν να παραχθούν: 3,21 δισεκατομμύρια δόσεις του εμβολίου AstraZeneca έχουν δεσμευθεί, αλλά οι συμφωνίες παρασκευής έχουν συναφθεί μόνο για 2,86 δισεκατομμύρια, σύμφωνα με την Airfinity. Η Johnson & Johnson έχει δεσμευθεί για 1,30 δις αλλά εξασφάλισε την παραγωγή μόνο για 1,10 δισ.

Οι δεσμεύσεις της Pfizer και της Moderna είναι σύμφωνες με τις παραγωγικές τους ικανότητες, αλλά φαίνεται ότι υπάρχει μικρό περιθώριο ανάπτυξης.

Οι δεσμεύσεις των εταιρειών δεν περιλαμβάνουν μόνο προ-παραγγελίες, αλλά και συμφωνίες επέκτασης, οι οποίες ενδέχεται να μην καρποφορήσουν όλες. Όπως και οι χώρες, έτσι και οι επιχειρήσεις αντισταθμίζουν τα οφέλη τους.

Οι πλούσιες χώρες χρειάζεται να μοιράζονται και όχι να κάνουν κομπόδεμα
Καθώς οι έντονες διαφορές στην πρόσβαση στα εμβόλια γίνονται πιο ορατές, υπάρχει αυξανόμενη πίεση στις πλούσιες χώρες να αλλάξουν τα σχέδιά τους.

Η Αυστραλία, η Βρετανία, ο Καναδάς και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν αναλάβει όλες οικονομικές δεσμεύσεις έναντι του Covax. Τώρα, ενθαρρύνονται να παρατείνουν την παράδοση των δικών τους δόσεων ώστε ο αναπτυσσόμενος κόσμος να μην βρεθεί με την πλάτη στον τοίχο.

«Το χειρότερο δυνατό αποτέλεσμα είναι ότι προσφέρετε εμβόλια στον πληθυσμό μιας ολόκληρης χώρας προτού μπορέσουμε να τα προσφέρουμε σε όσους διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο σε άλλες χώρες», δήλωσε ο Δρ. Bruce Aylward, ανώτερος σύμβουλος του γενικού διευθυντή του ΠΟΥ. ο οποίος εργάζεται για την παγκόσμια πρωτοβουλία εμβολίων.

Οι πλούσιες χώρες, οι οποίες μπορεί να καταλήξουν με περισσότερες δόσεις από αυτές που χρειάζονται, καλούνται επίσης να δωρίσουν εμβόλια. Ο Καναδάς έχει ήδη ξεκινήσει συζητήσεις για το πώς θα μπορούσε να το κάνει αυτό.

Μέχρι στιγμής, οι ηνωμένες Πολιτείες απουσιάζουν κατάφωρα από τις προσπάθειες για την αντιμετώπιση των ανισοτήτων στον τομέα των εμβολίων. Δεν έχουν παράσχει καμία βοήθεια στον Covax, και ο Πρόεδρος Τραμπ έχει προωθήσει τον εθνικισμό των εμβολίων σε κάθε ευκαιρία.

Ωστόσο, υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα αυτό το μήνα το οποίο ανέφερε ότι μόλις αποφασίσει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση ότι υπάρχει επαρκής προμήθεια για τους Αμερικανούς, θα διευκολύνει τη διεθνή πρόσβαση στα εμβόλια της «για συμμάχους, συνεργάτες και άλλους».

Και με τον εκλεγμένο Μπάιντεν , ένα μήνα μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, αξιωματούχοι του Covax ελπίζουν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα κάνουν περισσότερα. Ο κ. Μπάιντεν έχει ήδη δεσμευθεί να αντιστρέψει την αποχώρηση του προκατόχου του από τoν ΠΟΥ.

Αλλά ακόμα και αν οι πλούσιες χώρες δωρίσουν τα επιπλέον εμβόλια τους, ο υπόλοιπος κόσμος δεν θα έχει όλες τις δόσεις που χρειάζεται μέχρι το τέλος του επόμενου έτους.

Κάποιοι ειδικοί προβλέπουν ότι θα φτάσουν μέχρι το 2024 μέχρι να υπάρξουν αρκετά εμβόλια. Άλλοι, όπως ο Δρ. Hatchett, πιστεύουν ότι καθώς περισσότεροι άνθρωποι αρρωσταίνουν και αποκτούν φυσική ανοσία, η ανάγκη για το εμβόλιο θα μειωθεί και η παροχή θα είναι επαρκής μέχρι τα τέλη του 2022.

Ούτως ή άλλως, πολλοί περισσότεροι άνθρωποι θα πεθάνουν στην πορεία.

Και αν αποδειχθεί ότι αυτό είναι ένα εμβόλιο που απαιτείται να γίνεται κάθε χρόνο, όπως το εμβόλιο της γρίπης, αυτό θα αλλάξει εντελώς τις προβλέψεις, είπε ο Δρ. Krishna Udayakumar, διευθυντής του Παγκόσμιου Κέντρου Καινοτομίας για την Υγεία του Ντιουκ.

πηγή: guernicaeu από New York Times