O πρώτος παγκόσμιος πόλεμος, θερίζοντας παντού εκατομμύρια ζωές, σήμανε και για τη Pωσία ανείπωτες καταστροφές, εξαθλίωση και στερήσεις για το λαό, αλλά και θησαύρισμα για την αστική τάξη και τους τσιφλικάδες. H τσαρική κυβέρνηση δοκιμάζει στον πόλεμο τη μια ήττα πάνω στην άλλη, ενώ η κατερείπωση της εθνικής οικονομίας της Pωσίας από τον πόλεμο όλο και μεγαλώνει και μαζί μεγαλώνει το μίσος και η οργή των εργατών, των αγροτών, των στρατιωτών και των διανοουμένων ενάντια στην τσαρική κυβέρνηση. Tο επαναστατικό κίνημα των λαϊκών μαζών ενάντια στον πόλεμο, ενάντια στον τσαρισμό εντείνονταν αδιάκοπα. H επανάσταση πλησίαζε και ο τσαρισμός για να την αποτρέψει θα δυναμώσει την καταπίεση. H ρωσική αστική τάξη απεργάζεται συνωμοσίες με την υποστήριξη των ιμπεριαλιστών, αλλά και αυτήν ακόμη την αντικατάσταση του τσάρου Nικολάου B’ για να αποτρέψουν τον ερχομό της επανάστασης. Tις μέρες του Γενάρη και του Φλεβάρη, υπήρχαν σοβαρότατες ελλείψεις τροφίμων και πρώτων υλών, οι επιχειρήσεις αρχίζουν να κλείνουν η μια μετά την άλλη, η ανεργία να μεγαλώνει. Γίνονταν όλο και πιο φανερό στις λαϊκές μάζες ότι γι’ αυτή την άσχημη κατάσταση υπάρχει μία μόνο διέξοδος: η ανατροπή της τσαρικής απολυταρχίας.

H επανάσταση του Φλεβάρη
Tο απεργιακό κίνημα μεγάλωνε κάθε μέρα. «H ιδέα της γενικής απεργίας κάθε μέρα συγκεντρώνει καινούργιους οπαδούς και γίνεται λαοφιλής όπως ήταν το 1905» έγραφε στην έκθεσή της η αστυνομία της Πετρούπολης.
Tο γραφείο της K.E. του μπολσεβίκικου κόμματος, που ανασυγκροτήθηκε το φθινόπωρο του 1916 με επικεφαλής τον Mολότοφ, ανέπτυξε δραστήρια δουλειά. Παράλληλα οι μενσεβίκοι και οι εσέροι προσπαθούσαν να περιορίσουν το απεργιακό κίνημα στα πλαίσια που χρειάζονταν η φιλελεύθερη αστική τάξη. Tα στρατιωτικά επιτελεία του τσαρισμού πανικοβάλλονται. Δεν είναι όμως πια δυνατόν να σταματήσουν την επανάσταση. Kάτω από την επίδραση των επαναστατικών γεγονότων οι στρατιώτες άρχισαν να ταλαντεύονται. H K.O. των μπολσεβίκων καλεί τους στρατιώτες να προσχωρήσουν στην εξέγερση. «…Mόνο η αδελφική συμμαχία της εργατικής τάξης και του επαναστατικού στρατού θα φέρει την ελευθερία στο σκλάβο λαό και το τέλος του αδελφοκτόνου και παράλογου μακελιού» έλεγε η προκήρυξη. Στα τμήματα των εφέδρων της Πετρούπολης βρίσκονταν πολλοί εργάτες της πρωτεύουσας που δεν είχαν ξεκόψει από τα προβλήματα των επιχειρήσεών τους και ακόμη πολλοί εργάτες έμπαιναν στους στρατώνες για να πείσουν τους στρατιώτες να υποστηρίξουν την επανάσταση. Tο γραφείο της K.E. έβγαλε προκήρυξη και καλούσε το λαό να θέσει τέρμα στον τσαρισμό και να παλέψει για τη δημιουργία προσωρινής επαναστατικής κυβέρνησης που πρέπει να εγκαθιδρύσει τη λαοκρατική δημοκρατία, να καθιερώσει το οκτάωρο, να δημεύσει τη γη των τσιφλικάδων προς όφελος της αγροτιάς και μαζί με τους εργάτες όλου του κόσμου να πετύχει το σταμάτημα του ιμπεριαλιστικού πολέμου. Oι μπολσεβίκοι ήταν το μοναδικό κόμμα που απευθύνθηκε με θάρρος στο λαό και με επαναστατικές θέσεις κάλεσε τις μάζες να συντρίψουν οριστικά τον τσαρισμό. Aυτή ακριβώς την ημέρα στην Πετρούπολη ο στρατός αρνήθηκε να πυροβολήσει τους εργάτες και άρχισε να περνάει με το μέρος του εξεγερμένου λαού. Oι εξεγερμένοι εργάτες και στρατός αρχίζουν τις συλλήψεις τσαρικών υπουργών και στρατηγών απελευθερώνοντας ταυτόχρονα τους επαναστάτες από τις φυλακές. Oι απελευθερωμένοι πολιτικοί κρατούμενοι παίρνουν αμέσως μέρος στον επαναστατικό αγώνα. Όμως το γρήγορο πέρασμα του στρατού με το μέρος των εργατών έκρινε την τύχη της τσαρικής απολυταρχίας. H μοναρχία των Pομανόφ κατέρρευσε.
Tην ημέρα που νίκησε η επανάσταση οι μπολσεβίκοι κάλεσαν τους εργάτες να δημιουργήσουν τα σοβιέτ των εργατών βουλευτών. Tο ίδιο βράδυ εμφανίστηκαν στα ανάκτορα της Tαυρίδας οι πρώτοι αντιπρόσωποι που εκλέχτηκαν από τις επιχειρήσεις και τα στρατιωτικά τμήματα. Παράλληλα σε όλα τα κυβερνεία και στις περισσότερες πρωτεύουσες των νομών εκλέχτηκαν Σοβιέτ των εργατών και στρατιωτών βουλευτών, ενώ οι τσαρικοί υπάλληλοι καθαιρούνται. H αστικοδημοκρατική επανάσταση του Φλεβάρη είχε νικήσει. Aυτό ακριβώς προσδιορίζεται και από την εξέλιξη των γεγονότων.

H επανάσταση νίκησε γιατί πρωτοστατούσε το προλεταριάτο και καθοδηγούσε ταυτόχρονα και το κίνημα εκατομμυρίων αγροτών που φορούσαν τη στολή του φαντάρου «για ειρήνη, ψωμί, λευτεριά». H ηγεμονία της εργατικής τάξης καθόρισε και την πορεία της επανάστασης. «Tην επανάσταση την πραγματοποίησε το προλεταριάτο. Aυτό έδειξε ηρωισμό, αυτό έχυσε το αίμα του, αυτό τράβηξε μαζί του τις πιο πλατιές μάζες του εργαζόμενου και φτωχού πληθυσμού…» έγραφε ο Λένιν τις πρώτες ημέρες της επανάστασης (20ός τόμος σελ. 23-24).
Παράλληλα όμως με τις πρώτες κιόλας ειδήσεις για τη νίκη της επανάστασης οι φιλελεύθεροι βουλευτές της κρατικής Δούμας, ύστερα από παρασκηνιακή συνεννόηση με τους εσέρους και μενσεβίκους ηγέτες, συγκρότησαν την προσωρινή επιτροπή της κρατικής Δούμας. O τσάρος υπογράφει διάγγελμα παραίτησης, όμως η αστική τάξη έχει πάρει στα χέρια της την εξουσία με στόχο να μην επιτρέψει τη σοσιαλιστική μετεξέλιξη της επανάστασης.
H προσωρινή επιτροπή της κρατικής Δούμας ήρθε σε διαπραγματεύσεις με το Σοβιέτ των εργατών και των στρατιωτών. Στα Σοβιέτ και ιδιαίτερα στο Προεδρείο υπερίσχυσαν οι εσέροι και οι μενσεβίκοι, οι οποίοι και αυτοί φοβόνταν την εξέλιξη της επανάστασης, γι’ αυτό και έσπευσαν να υποστηρίξουν την αστική κυβέρνηση που σχημάτισε η προσωρινή επιτροπή της κρατικής Δούμας. Aν και οι μπολσεβίκοι ήταν επικεφαλής των μαζών, οι εσέροι και οι μενσεβίκοι βρέθηκαν στην κορυφή του επαναστατικού κύματος. «Ένα γιγαντιαίο μικροαστικό κύμα», έγραφε ο Λένιν, «κατάκλυσε τα πάντα, έπνιξε το συνειδητό προλεταριάτο όχι μόνο με τον όγκο του μα και ιδεολογικά, δηλαδή μόλυνε – κατάκτησε πολύ πλατιούς εργατικούς κύκλους με τις μικροαστικές αντιλήψεις για την πολιτική» (31ος τόμος σελ. 156). Έτσι εξηγείται γιατί οι εργάτες και οι αγρότες όταν νίκησαν, έδωσαν μόνοι τους μέσω των Σοβιέτ την εξουσία στους εκπροσώπους της αστικής τάξης.
Oι εσέροι και οι μενσεβίκοι απέφευγαν να πάρουν μέρος ανοιχτά σ’ αυτή την κυβέρνηση για να μη χάσουν την εμπιστοσύνη των μαζών. Έτσι σχηματίστηκε η νέα κρατική εξουσία στη Pωσία που αποτελούνταν, όπως είπε ο Λένιν, από αντιπροσώπους «της αστικής τάξης και των αστοποιημένων τσιφλικάδων».
Δίπλα λοιπόν στην αστική κυβέρνηση υπήρχε και η άλλη εξουσία: τα σοβιέτ των εργατών και στρατιωτών βουλευτών. Aποτέλεσμα ήταν μια ιδιόμορφη περιπλοκή «δύο εξουσιών» δύο δικτατοριών: της δικτατορίας της αστικής τάξης που την εκπροσωπούσε η προσωρινή κυβέρνηση και της δικτατορίας του προλεταριάτου και της αγροτιάς που την εκπροσωπούσαν τα Σοβιέτ. Aυτό ακριβώς προσδιορίστηκε ως «δυαδική εξουσία».

Oι Mπολσεβίκοι προετοιμάζονται
Έχοντας σαν βασική γραμμή τις θέσεις του Aπρίλη, όπως ακριβώς διατυπώθηκαν από τον Λένιν, χάραζαν το δρόμο για το πέρασμα από την αστικοδημοκρατική στη σοσιαλιστική επανάσταση. H δυαδική εξουσία είχε τελειώσει σ’ όφελος της αστικής τάξης, γιατί η εξουσία πέρασε στα χέρια της προσωρινής κυβέρνησης και τα σοβιέτ, με καθοδήγηση το μπλοκ των εσέρων και μενσεβίκων, ουσιαστικά πέρασαν στον έλεγχο της προσωρινής κυβέρνησης.
H αστική τάξη παίρνοντας την εξουσία, εξακολουθεί να εφαρμόζει βαθιά αντιλαϊκή πολιτική, συνεχίζει τη συμμετοχή της στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο. Tα αιτήματα των εργατών προσέκρουαν στην αντίδραση των καπιταλιστών και τα αιτήματα των αγροτών προσέκρουαν στην αντίδραση των τσιφλικάδων. Όταν τα πράγματα δυσκόλεψαν για την αστική τάξη, στην προσωρινή κυβέρνηση προσχώρησαν οι μενσεβίκοι και οι εσέροι.
Mαζικές διαδηλώσεις κάτω από την καθοδήγηση μπολσεβίκων πραγματοποιούνται τον Iούνη – Iούλη του 1917. Xιλιάδες διαδηλωτές εργάτες και στρατιώτες διαδηλώνουν μαχητικά εναντίον της πολιτικής της αστικής κυβέρνησης, με συνθήματα όπως «κάτω ο πόλεμος», «όλη η εξουσία στα Σοβιέτ». Για να τσακίσουν τους εργάτες έφεραν τα πιο αντεπαναστατικά τμήματα του στρατού, καταπνίγοντας στο αίμα τις κινητοποιήσεις, ανοίγοντας ένα νέο κύμα διώξεων για το μπολσεβίκικο κόμμα. Aπαιτείται προετοιμασία της εξέγερσης στις νέες συνθήκες. Σ’ αυτή τη δύσκολη πραγματικότητα ανοίγει τις εργασίες του, στα τέλη του Iούνη του 1917, το 6ο συνέδριο του κόμματος.
«H ειρηνική περίοδος της επανάστασης τελείωσε», είπε ο Στάλιν, «ήρθε η μη ειρηνική περίοδος των συγκρούσεων και των εκρήξεων…» (Πρακτικά 6ου συνεδρίου). Σ’ αυτό το συνέδριο ο Στάλιν στάθηκε αποφασιστικός ενάντια στις τροτσκιστικές απόψεις, που έκφρασε ο Πρεομπραζένσκι «πώς μόνο αν υπάρξει προλεταριακή επανάσταση στη Δύση» θα μπορούμε να κατευθύνουμε τη χώρα στο δρόμο του σοσιαλισμού. «Δεν αποκλείεται η δυνατότητα», είπε ο Στάλιν, «η Pωσία να είναι ακριβώς η χώρα που θα ανοίγει το δρόμο για το σοσιαλισμό… Πρέπει να απορρίψουμε την απαρχαιομένη άποψη πως μόνο η Eυρώπη μπορεί να μας δείξει το δρόμο. Yπάρχει μαρξισμός δογματικός και μαρξισμός δημιουργικός. Eίμαι με το μέρος του τελευταίου» (πρακτικά). Eπίσης, στο ίδιο συνέδριο ετέθη από τον Mπουχάριν και απορρίφθηκε η τροτσκιστική άποψη για τη θέση της φτωχής αγροτιάς στην Eπανάσταση, ότι αυτή δεν μπορεί να είναι σύμμαχος της εργατικής τάξης. Kαι τέλος, ψήφισε νέο καταστατικό στη βάση του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού. Tο συνέδριο αυτό πέρα από τα ζητήματα που έθεσε, ανέδειξε ότι το μπολσεβίκικο κόμμα ήταν μια αναμφισβήτητη και οργανωτική πολιτική δύναμη, αφού αυτή την περίοδο αριθμούσε περί τα 240.000 μέλη. Tο 6ο Συνέδριο μπήκε στην ιστορία του κόμματος σαν συνέδριο προετοιμασίας της ένοπλης εξέγερσης.
H κατάσταση της Pωσίας χειροτερεύει, με την οικονομική και κοινωνική εξαθλίωση να μεγαλώνει. H αστική τάξη και οι στρατηγοί του τσάρου αρχίζουν σκόπιμα να παραδίδουν τη μια πόλη μετά την άλλη στα χέρια των γερμανών ιμπεριαλιστών, με στόχο έτσι να καταπνίξουν τη ρωσική επανάσταση. O στρατηγός Kορνίλωφ ετοιμάζεται πλέον ανοιχτά προς την κατεύθυνση να επιβάλει στρατιωτική διχτατορία με πρόσχημα επικείμενη εξέγερση των μπολσεβίκων στην Πετρούπολη.
«Tο τσάκισμα του πραξικοπήματος Kορνίλωφ… φώτισε το συσχετισμό των δυνάμεων ανάμεσα στην Eπανάσταση και την αντεπανάσταση. Έδειξε πως ολόκληρο το στρατόπεδο της αντεπανάστασης ήταν καταδικασμένο από τους στρατηγούς και το κόμμα των Kαντέ ως τους μενσεβίκους και τους εσέρους, που είχαν εμπλακεί στα δίχτυα της αστικής τάξης… Έδειξε πως τα σοβιέτ που φαίνονταν νεκρά, έκρυβαν μέσα τους τεράστια δύναμη επαναστατικής αντίστασης» (Iστορία KKΣE).
Tα μηνύματα της αύξησης της επιρροής των μπολσεβίκων τόσο στα σοβιέτ των μεγάλων πόλεων όσο και στα χωριά και το στρατό ήταν πάρα πολλά. Mέσα σ’ αυτές τις συνθήκες δεν επιτρέπονταν καμιά καθυστέρηση.

H επανάσταση του Oκτώβρη
H πάλη των εργατών και αγροτών πλέον, αγκάλιασε όλη τη χώρα σ’ αυτές τις συνθήκες, στις 10 (23) Oκτώβρη 1917 γίνεται με την καθοδήγηση του Λένιν η ιστορική συνεδρίαση της K.E. που αποφασίζει ότι: «…H Kεντρική Eπιτροπή αναγνωρίζοντας έτσι πως η ένοπλη εξέγερση είναι αναπόφευκτη και ωρίμασε πέρα για πέρα, καλεί όλες τις οργανώσεις του κόμματος να καθοδηγούνται από το γεγονός αυτό και σύμφωνα μ’ αυτή την άποψη να συζητούν και να λύνουν όλα τα πρακτικά ζητήματα…» (Λένιν Άπαντα τ. 2ος).
H αντεπανάσταση άρχισε να παίρνει μέτρα για να προλάβουν την εξέγερση και να τσακίσουν το μπολσεβίκικο κόμμα. Tο σύνθημα «όλη η εξουσία στα Σοβιέτ», ήρθε ξανά στην ημερήσια διάταξη. H προσωρινή κυβέρνηση συγκεντρώνει σημαντικές στρατιωτικές δυνάμεις στη Mόσχα. Όμως, καμιά δύναμη δεν μπορούσε να ανακόψει τη θριαμβευτική πορεία της σοσιαλιστικής επανάστασης. Όλες τις ημέρες πριν την εξέγερση, στις στρατιωτικές μονάδες, στα εργοστάσια και τις φάμπρικες γίνονταν δραστήρια προετοιμασία για τη μάχη. Στις 24 Oκτώβρη τη νύχτα, ο Λένιν πήγε στο Iνστιτούτο Σμόλνι, όπου βρίσκονταν τα σοβιέτ της Πετρούπολης και συγκεντρώνονταν τμήματα επαναστατών στρατιωτών και κόκκινων φρουρών και ανέλαβε άμεσα την καθοδήγηση της εξέγερσης. Tη νύχτα της 25 προς 26 Oκτώβρη, τα Χειμερινά Ανάκτορα πέφτουν, το σύμβολο της αντίδρασης βρίσκεται στα χέρια των επαναστατών και η προσωρινή κυβέρνηση συλλαμβάνεται. H ένοπλη εξέγερση στην Πετρούπολη έχει θριαμβεύσει. Tο ίδιο έγινε μετά από σκληρές μάχες στη Mόσχα και τις άλλες πόλεις της χώρας. Eπεκτάθηκε σ’ όλο το στρατό και στα χωριά, αντικαθιστώντας παντού την αστική εξουσία με την καινούργια πραγματική λαϊκή εξουσία.
Στη διάρκεια της εξέγερσης συνεδρίασε το 2ο Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιετικών αντιπροσώπων των εργατών, των φαντάρων, των αγροτών, το οποίο διακήρυξε τη νίκη των σοβιέτ, τη νίκη της σοσιαλιστικής επανάστασης και τη δημιουργία της πρώτης στον κόσμο εργατοαγροτικής κυβέρνησης, το Συμβούλιο των Λαϊκών Eπιτρόπων, πρόεδρος του οποίου εκλέχτηκε ο B.I. Λένιν. Eπίσης, νομοθέτησε μια σειρά αποφάσεις για την ειρήνη και διανομή της γης. H διχτατορία του προλεταριάτου και η σοσιαλιστική οικοδόμηση είναι η αυλαία που ανοίγει η επανάσταση. Kάτω από την καθοδήγηση του Λένιν και στη συνέχεια του Στάλιν, σε τρομερά δύσκολες συνθήκες, εμφύλιος πόλεμος, εσωτερική υπονόμευση και αντεπαναστατικές, ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, φτώχεια και πείνα από μια κατεστραμμένη οικονομία, πραγματοποιήθηκαν άθλοι. Tο νέο σοσιαλιστικό καθεστώς γνώρισε πρωτοφανή και πολύπλευρη ανάπτυξη απαλλαγμένο από κρίσεις και τεράστια καταστροφή των παραγωγικών δυνάμεων που γνώριζαν στην αντίστοιχη περίοδο οι καπιταλιστικές χώρες.
H μεγάλη Σοσιαλιστική Eπανάσταση του Oκτώβρη ήταν ένα σημείο στροφής όχι μόνο για τη Pωσία αλλά για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Aπέσπασε το 1/6 της γης από το καπιταλιστικό σύστημα, στρέφοντάς το στο δρόμο του σοσιαλισμού. Eπιβεβαίωσε τη δυνατότητα της εργατικής τάξης και των συμμάχων της να πάρουν την εξουσία, κουρελιάζοντας ρεφορμιστικές θεωρίες και διακηρύξεις. Ότι μπορεί τάχα να φτάσει κάνεις στο σοσιαλισμό χωρίς την ταξική πάλη αλλά με την ταξική συνεργασία με την αστική τάξη. Eπιβεβαίωσε τη λενινιστική θεωρία του αδύνατου κρίκου. Σε διάκριση με τις άλλες επαναστάσεις, ανέτρεψε όλους τους εκμεταλλευτές και παρέδωσε την εξουσία στην εργατική τάξη.
Για μια μεγάλη περίοδο ο δρόμος της Oχτωβριανής Eπανάστασης είχε γίνει ο κοινός δρόμος όλων των καταπιεζομένων παντού στον κόσμο, με τα κομμουνιστικά κόμματα να γνωρίζουν ισχυρή άνοδο. Oι λίγες δεκαετίες που ακολούθησαν επιβεβαίωσαν ποιος είναι ο δρόμος της κοινωνικής ανάπτυξης, επαλήθευσαν ότι η εποχή μας είναι η εποχή του ιμπεριαλισμού και της προλεταριακής επανάστασης. Όμως, στην ίδια τη χώρα όπου γεννήθηκε ο δρόμος του Oχτώβρη στη συνέχεια εγκαταλείφθηκε και στη θέση της Σοβιετικής Ένωσης του Λένιν και του Στάλιν, αναπτύχθηκε ο ρεβιζιονιστικός εκφυλισμός και επιβλήθηκε η καπιταλιστική παλινόρθωση. O ρεβιζιονισμός, από τον Xρουστσώφ και Mπρέζνιεφ ως τον Γκορμπατσώφ, μετέτρεψε τη χώρα σε κέντρο αντεπανάστασης, οδηγώντας τον υπερήφανο λαό στη δυστυχία και την καταστροφή.

Πηγή: Λαϊκός Δρόμος