Την περασμένη Κυριακή ξέσπασε ένας ενδοκυβερνητικός «εμφύλιος». Οι εφημερίδες «Το Βήμα της Κυριακής» και η «Δημοκρατία», που κινούνται στο χώρο της συμπολίτευσης, άσκησαν πρωτοφανή κριτική στην κυβέρνηση για την απώλεια του ελέγχου της υγειονομικής κρίσης. Η μομφή του κυβερνητικού εκπροσώπου ότι πρόκειται για διασπορά fake news, προκάλεσε θυμηδία καθώς η… διασπορά έγινε από έντυπα που κινούνται στο χώρο της ΝΔ.

Περί τίνος αλήθεια πρόκειται; Οι ερμηνείες που διατυπώθηκαν είναι οι εξής: Μία πρώτη ερμηνεία, απέδωσε τα δημοσιεύματα σε επικοινωνιακή προσπάθεια του Μαξίμου να κατασκευάσει αποδιοπομπαίους τράγους προκειμένου να προστατεύσει τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη από την λαϊκή οργή για την κακή διαχείριση της πανδημίας. Η δεύτερη ερμηνεία έχει «εξωθεσμική» αναφορά, καθώς αναφέρεται στις πιέσεις που ασκούν συγκεκριμένα επιχειρηματικά συμφέροντα, τα οποία ενδιαφέρονται για την «μοιρασιά» της πίτας των δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ των ευρωπαϊκών κονδυλίων για την διαχείριση της υγειονομικής κρίσης, αλλά και την ανάκαμψη της οικονομίας. Οι ερμηνείες αυτές δεν είναι αντικρουόμενες, αντίθετα, μπορούν να ισχύουν παράλληλα.

Πάντως, όλα αυτά σε συνδυασμό με την έκθεση Πισσαρίδη, διαμορφώνουν τον τρόπο που θα κινηθεί η κυβέρνηση στον τομέα της οικονομίας. Γι’ αυτό έχει ενδιαφέρον να δούμε το πνεύμα και τις κατευθύνσεις της έκθεσης όπως τις διατυπώνει ο ίδιος ο Χριστόφορος Πισσαρίδης σε συνέντευξή του*, καθώς αποκαλύπτει μ’ έναν τρόπο τους λόγους των εξωθεσμικών πιέσεων και των εμφυλίων στην κυβέρνηση.   

flexicurity

Ο νέος όρος στον πολιτικό λόγο της κυβέρνησης θα είναι το flexicurity, που είναι σύνθεση των λέξεων «ευελιξία» και «ασφάλεια». Ευελιξία για τους εργοδότες ως προς την αντιμετώπιση του εργατικού δυναμικού και ασφάλεια για τους εργαζόμενους ως προς τη σχέση τους με τον εργοδότη και την εργασία τους. Αυτό, βέβαια, δεν είναι μία εφεύρεση της ομάδας Πισσαρίδη, αλλά μία ήδη γνωστή οδηγία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Εξάλλου, ο ίδιος ο Πισσαρίδης λέει ότι δεν χρειάζεται να εφεύρουν καινούργια εργαλεία, όταν έχουν «παλιά» που είναι ομοίως αποτελεσματικά! Η flexicurity, όπως λέει, «είναι το σύστημα που εφαρμόζεται από μικρές επιτυχημένες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Ολλανδία και η Δανία… Η Ελλάδα έχει πολλά να μάθει από αυτές, δεν χρειάζεται να επανεφεύρει τον τροχό»!

Οι συνηθέστερες μορφές ευελιξίας στον ιδιωτικό τομέα της ελληνικής οικονομίας είναι η υπερωριακή απασχόληση (χωρίς αποζημίωση που επί της ουσίας συνιστά αύξηση του πραγματικού εργάσιμου χρόνου), οι βάρδιες, η εποχιακή απασχόληση, η υπεργολαβία και το φασόν. Επίσης, το ελαστικό ή κυλιόμενο ωράριο, η τηλεργασία (που επεκτάθηκε πολύ λόγω της πανδημίας) εφαρμόζονται με στόχο τον διαμοιρασμό της θέσης εργασίας, ενώ η ασυνεχής ή διακοπτόμενη εργασία δεν καταγράφονται. Σ’ αυτό το περιβάλλον επικρατεί απόλυτη εργοδοτική ασυδοσία, καθώς δεν θα υπάρχει κανένας έλεγχος, αφού, όπως είναι γνωστό, η κυβέρνηση Μητσοτάκη αποδυνάμωσε πλήρως το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας(ΣΕΠΕ). 

Σύμφωνα με τον Πισσαρίδη, η Flexicurity είναι το «φάρμακο» και για τις κοινωνικές ανισότητες. Μιας ενδιαφέρει λέει η «κοινωνική συνοχή». Εκείνο, όμως, που προτείνει ως “ασφάλεια” είναι η αντιμετώπιση της ανεργίας και της εποχικής απασχόλησης με τα γνωστά «εργαλεία», που προτείνει και η ΕΕ, όπως τα «συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης και ολοκληρωμένες στρατηγικές διά βίου μάθησης, αποτελεσματικές ενεργές πολιτικές για την αγορά εργασίας και σύγχρονα, βιώσιμα και κατάλληλα συστήματα κοινωνικής προστασίας.». Με άλλα λόγια, προτείνουν ως… ασφάλεια τα «βάουτσερ» κατάρτισης, τα επιδόματα ανεργίας και άλλες εφάπαξ παροχές-ψίχουλα!

Elikon (όπως Silicon) Valley και τουρισμός

Το σχέδιο Πισσαρίδη δεν θέλει μόνο την Ελλάδα ως Ολλανδία, την θέλει και ως Καλιφόρνια. «Η Καλιφόρνια –λέει- πέτυχε με έναν καλό συνδυασμό εκπαίδευσης πολύ ισχυρά ερευνητικά πανεπιστήμια και στενή συνεργασία μεταξύ πανεπιστημίων και νεοφυών επιχειρήσεων. Η Ελλάδα, λοιπόν, αυτό το “υβρίδιο” θα έχει τη δυνατότητα να πετύχει το ίδιο, ξεκινώντας από πιο ανεξάρτητα πανεπιστήμια και μεγαλύτερη υποστήριξη της έρευνας από ερευνητικά ταμεία.». Εδώ τα λεφτά που θα επενδυθούν είναι πολλά. Ποιος, αλήθεια, θα τα διαχειριστεί; Ποια θα είναι τα «ανεξάρτητα πανεπιστήμια» και ποια τα «ερευνητικά ταμεία»;  Ήδη στη Θεσσαλονίκη προετοιμάζεται το έδαφος με την εισαγωγή της αγγλόφωνης διδασκαλίας σε σχολές. Στην εφημερίδα «Τα ΝΕΑ»(1/12/2020) η στήλη «αγιογραφίες» αναφέρει τις αντιδράσεις καθηγητών, τις οποίες όμως δεν κατανοεί! Δεν αντιλαμβάνεται ότι πρόκειται ουσιαστικά για την υλοποίηση της πρότασης για ιδιωτικοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης.

Βέβαια, ο Πισσαρίδης προσθέτει στα παραπάνω και τον χειμερινό τουρισμό, «Χρειάζονται όμως υψηλότερου επιπέδου υποδομές», λέει, και δείχνει στο κρατικοδίαιτο ελληνικό επιχειρείν τους νέους «δρόμους του χρήματος». «Ο ενεργός ρόλος (σ.σ. του κράτους) πηγάζει από την ευθύνη του να διασφαλίζει καλές υποδομές, όπως στον τομέα των μεταφορών, της επικοινωνίας, στην ενέργεια, στην ευρυζωνικότητα δικτύου… την παροχή πολύ ποιοτικών κοινωνικών υπηρεσιών, ιδιαίτερα στην υγεία και στην εκπαίδευση…». Εδώ, λοιπόν, θα “πέσει” το κρατικό χρήμα.

Η εξαφάνιση των «μικρών»

Και ποιος θα πληρώνει τις υποδομές που θα κατασκευάζει το κράτος για να εξυπηρετούνται οι μεγάλες επενδύσεις; Το κράτος «χρησιμοποιεί τα φορολογικά έσοδα από αυτούς που μπορούν ακόμα να πληρώνουν ή από τις επόμενες γενιές για να ανακουφίσει όσους πλήττονται», λέει ο νομπελίστας. Ποιοι άραγε είναι αυτοί που μπορούν; Ο Χρ. Πισσαρίδης δεν λέει ότι τα κέρδη των μεγάλων εταιρειών πηγαίνουν στις «οφσορ», ότι το «μάρμαρο» το πληρώνουν ανέκαθεν οι μισθοσυντήρητοι, οι συνταξιούχοι, οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι μικρο-μεσαίοι επιχειρηματίες. Τώρα προτείνει ακόμα μεγαλύτερα κίνητρα για τις μεγάλες επενδύσεις. Δραστική μείωση του φορολογικού και ασφαλιστικού βάρους στην εργασία, ευνοϊκότερη φορολογική μεταχείριση αποσβέσεων για επενδύσεις σε μηχανολογικό εξοπλισμό και καινοτομία. Ήδη προώθησαν νομοσχέδια τόσο για τα εργασιακά(flexicurity) όσο και για την μείωση φορολογικού και ασφαλιστικού βάρους στην εργασία. Ομοίως για την ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων, για τις επενδύσεις στις μεταφορές εμπορευμάτων (γι’ αυτό οι επιχειρηματικές συγκρούσεις στον Πειραιά), για τη διαχείριση απορριμμάτων(κι εδώ έχουμε σύγκρουση μεγάλων συμφερόντων).

Θυμίζουμε την ένσταση από τον συντηρητικό χώρο στην πρόταση Πισσαρίδη για την ενίσχυση των μεγάλων επενδύσεων. Η συντηρητική εφημερίδα «Η Καθημερινή» σε κύριο άρθρο της (2.9.2020) έγραφε: «…τα κίνητρα μεγέθυνσης που ετοιμάζεται να θεσπίσει η κυβέρνηση, ακολουθώντας τις εισηγήσεις της επιτροπής Πισσαρίδη… να ενθαρρυνθούν κάποιοι να μεγαλώσουν. Όχι (όμως) να εξαφανιστούν οι μικροί». Δυστυχώς, όμως, αυτό που φοβάται η συντηρητική εφημερίδα θα συμβεί. Η γιγάντωση των ισχυρών επιχειρήσεων γίνεται πάντα με την εξαφάνιση των μικρών επιχειρήσεων. Γι’ αυτό ο νεοφιλελευθερισμός ονομάστηκε και «κανιβαλικός καπιταλισμός», καθώς πρώτα τρώει τους «κάτω» και ύστερα τα πιο αδύνατα “παιδιά” του.   

Το νεοφιλελεύθερο οικονομικό πρότυπο, που προτείνει η ομάδα Πισσαρίδη, και η περαιτέρω «ισχυροποίηση των ισχυρών» εφαρμόστηκε ήδη στην Χιλή. Εκεί σχηματίστηκε η περίφημη ελίτ των δισεκατομμυριούχων και οι ανισότητες εκτοξεύθηκαν στα ύψη. Η «ουμπεροποίηση» είναι η νέα εφεύρεση του καπιταλισμού. Δεν προσλαμβάνεται κανείς για μόνιμη εργασία. Όλοι μισθώνονται ως αυτοαπασχολούμενοι. Μ’ έναν τρόπο που καταργεί την υπαλληλική σχέση και τα συνεπαγόμενα εργασιακά δικαιώματα, εμπαίζοντας τους εργαζόμενους, ότι δήθεν γίνονται «συνεργάτες»! Στην ουσία γίνονται εργαζόμενοι με το κομμάτι, χωρίς κανένα δικαίωμα. Αυτοί είναι οι λόγοι που ο λαός της Χιλής ξεσηκώθηκε. Η απάντηση του καθεστώτος ήταν ο άγριος αυταρχισμός και μια πρωτοφανής αστυνομική βία. Γι’ αυτό μία από τις βασικές προτεραιότητες της διακυβέρνησης Μητσοτάκη είναι η ενίσχυση των δυνάμεων καταστολής…   

Γιώργος X. Παπασωτηρίου

πηγή: artinews