Dimitris Anastasiou

 Professor, Southern Illinois University

Για την επίδοση στο PISA των Ιδιωτικών και Δημόσιων σχολείων (μια αποκατάσταση της αλήθειας)

Ο Συνδέσμος Ιδιωτικών Σχολείων στην Ελλάδα έβγαλε ανακοίνωση που σύμφωνα με το ESOS έλεγε οι “Οι μαθητές μας πέτυχαν- σε όλα- υψηλότερες βαθμολογίες από το μέσο όρο των ιδιωτικών σχολείων του ΟΟΣΑ”. Μάλιστα έδωσαν συγκριτικούς πίνακες για την διαφορά της επίδοσης Ιδιωτικών και Δημόσιων Σχολείων στην Ελλάδα για το 2015, 2018 και 2020.

Μου κίνησε την περιέργεια στην αρχή για έναν λόγο και μετά για άλλον και για άλλον.

Ο πρώτος λόγος είναι ότι οι Εκθέσεις του PISA δεν έχουν μέχρι σήμερα βγάλει αναλυτικούς πίνακες κατά χώρα ούτε για τα αποτελέσματα του 2015 ούτε του 2018 ούτε του 2022. Αυτά μπορούν να δοθούν μόνο ίσως μετά από ειδικό αίτημα στον ΟΟΣΑ και τους υπεύθυνους του PISA. Οι ιδιοκτήτες των ιδιωτικών στην Ελλάδα τα έχουν όμως. 

O δεύτερος λόγος είναι ότι οι Εκθέσεις (Reports) για τα αποτελέσματα του 2022 δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμα. Είμαστε στο 2ο τόμο όταν για το 2018 κυκλοφόρησαν Πέντε (5) Τόμοι και η νύξη για τις διαφορές στα αποτελέσματα του 2018 είναι στον Τέταρτο Τόμο.

Ο τρίτος λόγος είναι ότι οι Εκθέσεις (Reports) του PISA και το 2015 και το 2018 αναφέρουν τα εξής:

α. Για το 2015 (εστίαση Επιστήμες) ο Τόμος 2 αναφέρει (σε μετάφραση): “Σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ… Οι μαθητές σε ιδιωτικά σχολεία σκοράρουν υψηλότερα στις επιστήμες από τους μαθητές σε δημόσια σχολεία αλλά αφού ληφθεί υπόψη το κοινωνικοοικονομικό προφίλ των μαθητών και των σχολείων, οι μαθητές στα δημόσια σχολεία σκοράρουν υψηλότερα από τους μαθητές των ιδιωτικών σχολείων κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ και σε 22 εκπαιδευτικά συστήματα.” (σελ. 225)

β. Για το 2018 (εστίαση Ανάγνωση ο Τόμος 4 αναφέρει (σε μετάφραση): “Αφού συνυπολογίστηκε το κοινωνικοοικονομικό προφίλ των μαθητών και των σχολείων, οι μαθητές στα δημόσια σχολεία σημείωσαν υψηλότερη βαθμολογία σε ανάγνωση από τους μαθητές σε ιδιωτικά σχολεία, κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ (κατά 14 βαθμούς, υπέρ του δημόσιου σχολείου) και σε 19 εκπαιδευτικά συστήματα (που κυμαίνονται από 13 βαθμούς υψηλότερη βαθμολογία στην Ινδονησία έως 117 βαθμούς υψηλότερη στη Σερβία). Σε επίπεδο συστήματος, σε όλες τις χώρες και τις οικονομίες, τα σχολικά συστήματα με μεγαλύτερα ποσοστά μαθητών σε ιδιωτικά ανεξάρτητα σχολεία έτειναν να παρουσιάζουν χαμηλότερη μέση επίδοση στην ανάγνωση, τα μαθηματικά και τις θετικές επιστήμες, μετά τον συνυπολογισμό του κατά κεφαλήν ΑΕΠ.” (σελ. 158)

Ο Σύλλογος Ιδιοκτητών Ιδιωτικών Σχολείων όμως αναφέρει: “Οι επιδόσεις των μαθητών των ελληνικών ιδιωτικών σχολείων (ακόμα και μετά την αφαίρεση της επίδρασης του κοινωνικο-οικονομικού υποβάθρου) είναι για ακόμα μια φορά πολύ καλύτερες από του μέσου όρου”.

Ο μόνος τρόπος να τσεκάρω τη δήλωση αυτή από τα φειδωλά δημόσια στοιχεία που δίνονται για το PISA ήταν ο Πίνακας που παραθέτω που δείχνει τις διαφορές δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων για το 2018 (ΟΟΣΑ 2020, τόμος 4, σελ. 162). 

Όντως η αρχική διαφορά ιδιωτικών σχολείων με τα δημόσια για την Ανάγνωση είναι 74 μονάδες! Ναι 74 μονάδες (scaled είναι, με μία τυπική απόκλιση 97 για την Ελλάδα το 2018). Και αν πάμε στην ανακοίνωση των Ιδιοκτητών θα πληροφορηθούμε ότι τα Ιδιωτικά σημείωσαν Μέση Τιμή 528 και τα δημόσια σχολεία Μέση Τιμή 454 στην Ανάγνωση του PISA 2018 (η διαφορά είναι 74 μονάδες). 

Τι μας λέει ο Πίνακας; Ότι η διαφορά της επίδοσης μετά τον στατιστικό συνυπολογισμό της κοινωνικής και πολιτισμικής κατάστασης των μαθητών και των σχολείων είναι περίπου 15 μονάδες υπέρ των δημόσιων σχολείων! 

Ναι υπάρχει διαφορά 15 μονάδων υπέρ των δημόσιων σχολείων στην Ελλάδα! Η αιχμή του βέλους είναι άσπρη γιατί η διαφορά δεν είναι στατιστικά σημαντική αν και περίπου 15 μονάδες. 

Συμπεράσματα: 

1. Με λίγα λόγια τα ιδιωτικά δεν σημειώνουν υψηλότερη επίδοση γιατί παράγουν καλύτερο διδακτικό έργο αλλά επειδή η κοινωνικοοικονομική κατάσταση μαθητών και σχολείων υπερέχει. Και τα δημόσια τείνουν να παράγουν σχετικά υψηλότερο διδακτικό έργο εάν συνυπολογιστεί η κοινωνικοοικονομική κατάσταση των μαθητών και των σχολείων. Αυτά λένε τα ίδια τα δεδομένα του PISA.   

2. Ο Σύνδεσμος Ιδιωτικών Σχολείων στην Ελλάδα παραπληροφόρησε το κοινό με την ανακοίνωσή του τουλάχιστον για το 2018 και την Ανάγνωση -τη μόνη χρονιά που έχουμε κάποια δημόσια δεδομένα από τον ΟΟΣΑ. 

3. Η Κυβέρνηση και το Υπουργείο Παιδείας οφείλει να βγάλει ανακοίνωση και να πληροφορήσει δημοσιογράφους σε εφημερίδες αλλά κυρίως τον κόσμο για το πώς έχουν τα πράγματα, διαψεύδοντας την ανακοίνωση του Συνδέσμου.