Χιλιάδες δάσκαλοι και καθηγητές στο δρόμο του αγώνα
Η μαζικότητα και ο παλμός των πανεκπαιδευτικών διαδηλώσεων
απάντηση στο κυβερνητικό καθεστώς φόβου και τρομοκρατίας

Για δεύτερη φορά μέσα σε μια εβδομάδα χιλιάδες δάσκαλοι και καθηγητές βρέθηκαν στους δρόμους της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και των άλλων επαρχιακών πόλεων της χώρας. Οι μαζικές και αγωνιστικές κινητοποιήσεις των εκπαιδευτικών ενάντια στα κυβερνητικά αντιεκπαιδευτικά μέτρα αποτελούν μια πολύ ελπιδοφόρα εξέλιξη. Η πολιτική της κυβέρνησης, με αιχμή τα μέτρα που αφορούν στην εκπαίδευση, συναντά τη σθεναρή αντίσταση του κόσμου της εκπαίδευσης.

Οι πανεκπαιδευτικές κινητοποιήσεις και διαδηλώσεις των τελευταίων ημερών είναι οι πρώτες που πραγματοποιήθηκαν στη νέα φάση μετά την άρση των απαγορεύσεων και της καραντίνας. Αποτελούν δε συνέχεια των προηγούμενων περιορισμένων μεν αλλά σημαντικών κινητοποιήσεων, που πραγματοποιήθηκαν εν μέσω καραντίνας και απαγόρευσης των διαδηλώσεων, όταν το υπουργείο δημοσιοποίησε τα μέτρα του αντιεκπαιδευτικού πολυνομοσχέδιου. Η μαζικότητα, οι αγωνιστικές διαθέσεις των εκπαιδευτικών αλλά και ο παλμός των διαδηλώσεων ενάντια στην κυβερνητική πολιτική δημιουργεί ρωγμές στο καθεστώς του μαζικού εκφοβισμού και της τρομοκρατίας στο οποίο συστηματικά επένδυσε η κυβέρνηση όλη την προηγούμενη περίοδο για να χειραγωγήσει το λαό σε μαζική κλίμακα και ανεμπόδιστα να επιβάλει πλήθος αντεργατικών και αντιλαϊκών μέτρων, με όχημα τον κορονοϊό.

Παράλληλα οι μαζικές αγωνιστικές κινητοποιήσεις των εκπαιδευτικών δημιουργούν ρωγμές στην επικοινωνιακή πολιτική της κυβέρνησης. Αποδεικνύουν ότι η κυβερνητική πολιτική δεν έχει την καθολική συναίνεση και αποδοχή παρά το κλίμα της «εθνικής ομοψυχίας» που καλλιέργησε η ΝΔ με την ανοχή και στήριξη όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων, από το ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΙΝΑΛ ως το ΚΚΕ. Αντίθετα συναντά τη γενικευμένη αποδοκιμασία και την καθολική απόρριψη από δεκάδες χιλιάδες δάσκαλους και καθηγητές αλλά και από γονείς και μαθητές.

Συναντά όμως και αντιπολιτευτικές φωνές από το εσωτερικό της ΝΔ. Αξιοσημείωτη είναι η πολύ πρόσφατη δήλωση του Γεραπετρίτη σχετικά με το άνοιγμα των σχολείων. «Δεν αντιλαμβάνομαι για ποιον λόγο θα πρέπει, εάν τα υγειονομικά δεδομένα το επιτρέπουν, να μην επανέλθουμε στο καθεστώς της φυσικής εκπαίδευσης, η οποία έχει να κάνει και με την ψυχική ισορροπία των παιδιών και με την κοινωνικότητά τους και με ένα καθεστώς ισότητας στη γνώση εν τέλει». Η δήλωση αυτή έρχεται σε ευθεία αντιπαράθεση με την πολιτική της Κεραμέως τόσο για τον τρόπο που ανοίγουν τα σχολεία και την προαιρετική παρουσία των μαθητών όσο και τη χρήση καμερών στα σχολεία και τη συνέχιση της «τηλε-εκπαίδευσης».

Θρυαλλίδα οι κάμερες στα σχολεία

Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι και αποτέλεσε τη θρυαλλίδα των πανεκπαιδευτικών κινητοποιήσεων ήταν η απόφαση του υπουργείου Παιδείας να στήσει κάμερες μέσα στις σχολικές αίθουσες. Η υπουργική απόφαση επιβλήθηκε νύχτα, για την ακρίβεια μεσάνυχτα της Παρασκευής 15 Μάη, με διαδικασίες εξπρές, σε άσχετο νομοσχέδιο του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής και παρά τη σφοδρή διαμαρτυρία του συνόλου της εκπαιδευτικής κοινότητας. Με φανερό το μέγεθος της υποκρισίας, η Κεραμέως χρησιμοποίησε ως επιχείρημα για την επιβολή των καμερών το «να μην μείνουν πίσω» τα παιδιά που αδυνατούν να παραβρεθούν στο σχολείο στις σημερινές «εξαιρετικές συνθήκες της πανδημίας», συνεχίζοντας έτσι τη λεγόμενη εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Η υπουργός Παιδείας είχε νωρίτερα επιμελώς φροντίσει να καταστήσει προαιρετική την παρουσία των μαθητών στα – κατά τα άλλα- ανοιχτά σχολεία. Μια υπεύθυνη δήλωση του γονέα αρκούσε για να μην παραβρεθεί ο μαθητής στο σχολείο. Με αυτό τον τρόπο το υπουργείο Παιδείας επιχείρησε να κατευνάσει τις αγωνίες των οικογενειών και να απορροφήσει τους κοινωνικούς κραδασμούς που δημιούργησε η απόφαση για το άνοιγμα των σχολείων έπειτα από τους δύο μήνες καραντίνας και το κλίμα εκφοβισμού που έσπειρε.

Οι κοινωνικές αναταράξεις από την εγκατάσταση των καμερών αποδεικνύονται πολύ πιο έντονες από τις αγωνίες για το άνοιγμα των σχολείων. Δίκαια οι εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων αντιστέκονται στο ακραίο μέτρο του υπουργείου και στην πολιτική της «κλειδαρότρυπας». Πρόκειται για ένα μέτρο που αποσυνθέτει πλήρως το δύσκολο και πολύπλοκο έργο της δια ζώσης διδασκαλίας. Παραβιάζει κατάφωρα την ευαίσθητη και πολυσύνθετη παιδαγωγική σχέση που γεννιέται μέσα στην τάξη ανάμεσα στους μαθητές και τον δάσκαλο. Μια σχέση που δεν μπορεί να υποκαταστήσει καμία κάμερα και καμία οθόνη, ούτε πολύ περισσότερο η περίφημη εξ αποστάσεως εκπαίδευση στην οποία πολλά επένδυσε το υπουργείο Παιδείας.

Έχουν επίσης πολλούς λόγους για να είναι ανήσυχοι γονείς, εκπαιδευτικοί και μαθητές για την καταπάτηση των δημοκρατικών τους δικαιωμάτων και των λεγόμενων προσωπικών τους δεδομένων. Η κυβερνητική πολιτική αποθρασύνεται ολοένα και περισσότερο καταπατώντας ακόμα και τα στοιχειώδη δημοκρατικά δικαιώματα. Φτάνουν στο σημείο να μετατρέπουν σε κουρελόχαρτο το ίδιο το Σύνταγμα και να περιφρονούν τους αστικούς θεσμούς όπως η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, που οι ίδιοι θέσπισαν, και οι οποίοι προβάλλουν σοβαρές ενστάσεις στην εφαρμογή του μέτρου.

Οι πραγματικοί στόχοι της κυβερνητικής πολιτικής

Πίσω από τις κάμερες υπάρχουν οι πραγματικές προθέσεις του υπουργείου Παιδείας. Δυο μήνες τώρα, αμέσως μετά το λουκέτο στα σχολεία, το δίδυμο Κεραμέως – Ζαχαράκη επιδόθηκε σε μια επικοινωνιακή κούρσα για να στηρίξει το μέτρο της περίφημης «τηλε-εκπαίδευσης». Σήμερα φανερώνονται οι πραγματικοί σκοποί του υπουργείου και της κυβέρνησης. Με όχημα τον κορονοϊό και την καραντίνα το υπουργείο Παιδείας θέλει να μονιμοποιήσει τη χρήση καμερών για δύο βασικούς λόγους.

Πρώτον για να δημιουργήσει ένα νέο πρωτόγνωρο καθεστώς αυταρχισμού, αυστηρού ελέγχου και επιτήρησης όλης της σχολικής ζωής. Με αυτό τον τρόπο το υπουργείο θέλει να διαμορφώσει κατάλληλο έδαφος για τη χειραγώγηση και την υποταγή των εκπαιδευτικών. Για να επιβάλει τα αντιδραστικά – νεοφιλελεύθερα σχέδια της αξιολόγησης εκπαιδευτικών και σχολείων, ανοίγοντας το δρόμο ώστε να ανατραπούν μια σειρά από εργασιακές κατακτήσεις και δικαιώματα φτάνοντας ακόμα και στην απόλυση.

Δεύτερον για να εξοικονομήσει πόρους. Είναι ομολογημένος στόχος της ΝΔ το «μικρότερο κράτος». Αυτό σημαίνει για την εκπαίδευση μηδενικοί διορισμοί μονίμων εκπαιδευτικών, ελάχιστες προσλήψεις αναπληρωτών, νέο λουκέτο σε σχολεία ιδιαίτερα στις απομακρυσμένες περιοχές της χώρας. Στη θέση του δάσκαλου της τάξης, της ζωντανής διδασκαλίας μπαίνει η κάμερα και η οθόνη. Δεν είναι σενάριο φαντασίας. Είναι η ομολογημένη ακραία νεοφιλελεύθερη πολιτική του ΟΟΣΑ στην οποία υποκλίνεται η ΝΔ αλλά και το ΚΙΝΑΛ/ΠΑΣΟΚ μέχρι και ο ΣΥΡΙΖΑ. Εδώ και χρόνια τώρα τα επιτελεία του ΟΟΣΑ κουνούν αυστηρά το δάχτυλο στις ντόπιες κυβερνήσεις λέγοντας πως είναι πολύ μικρή η αναλογία μαθητών προς εκπαιδευτικούς και πως δεν χρειάζονται δάσκαλοι για τα παιδιά των ακριτικών περιοχών της νησιωτικής και ηπειρωτικής Ελλάδας. Πως θα μπορούσαν κάλλιστα να αντικατασταθούν από την «απομακρυσμένη εκπαίδευση». Ο ΣΥΡΙΖΑ άλλωστε εφάρμοσε για πρώτη φορά το μέτρο της «τηλε-εκπαίδευσης» σε σχολεία των Δωδεκανήσων αντί να διορίσει μόνιμους εκπαιδευτικούς για να καλύψει τα κενά.

Μπορεί η Κεραμέως να διατείνεται πως η χρήση της κάμερας είναι προαιρετική σε αυτή τη φάση, η αλήθεια όμως είναι πως αυτές ήρθαν για να μείνουν. Το ίδιο και ο θεσμός της λεγόμενης εξ αποστάσεως που αποτελεί εξειδίκευση του μέτρου της «τηλε-εργασίας» που ισχύει σε πολλούς εργασιακούς χώρους, του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα αυτές τις μέρες.

Τα αντιεκπαιδευτικά μέτρα του υπουργείου

Οι κάμερες αποτέλεσαν την αιχμή των μεγάλων και ελπιδοφόρων πανεκπαιδευτικών κινητοποιήσεων. Τα σχέδια του υπουργείου Παιδείας όμως είναι ευρύτερα και απειλούν συνολικά το Δημόσιο Δωρεάν Σχολείο. Το υπουργείο Παιδείας έκρινε ύπουλα ως καταλληλότερο χρόνο την περίοδο της καραντίνας για να επιβάλει, σε συνθήκες απαγορεύσεων και ακραίας αστυνομοκρατίας, το διαβόητο πολυνονοσχέδιό της.

Το υπουργείο Παιδείας ανασύρει από τα παλιά ένα πακέτο σκουριασμένων μέτρων, δοκιμασμένων νεοφιλελεύθερων συνταγών υπαγορευμένων από τον ΟΟΣΑ και την ΕΕ. Πρόκειται για δέσμη μέτρων που περιλαμβάνουν ανάμεσα στα άλλα

• τη διαβόητη «τράπεζα θεμάτων». Θυμίζουμε ότι η εφαρμογή της το 2014 από τον Αρβανιτόπουλο οδήγησε στον εξεταστικό «γολγοθά» και στη σχολική απόρριψη περίπου του 25% των μαθητών των Λυκείων.
• το «εθνικό απολυτήριο», την ξαναζεσταμένη συνταγή που επανέρχεται για πολλοστή φορά από τη δεκαετία του 1990 που κάνει το σχολείο ακόμη πιο ταξικό για λίγους, πιο ανταγωνιστικό και εντατικό, με πολλαπλές εξετάσεις σε όλες τις τάξεις, ακόμα πιο προσδεδεμένο στην εισαγωγή στην Ανώτατη Εκπαίδευση και απογυμνωμένο από γενικότερη μόρφωση.
  επαναφορά των εξετάσεων σε περισσότερα μαθήματα σε όλες τις τάξεις του Γυμνασίου.
• το ταξικό μέτρο της βάσης του «10», με στόχο τη δημιουργία νέων φραγμών που οδηγούν στην πρόωρη έξοδο από το σχολείο των πιο αδύναμων κοινωνικά μαθητών.
• την αξιολόγηση εκπαιδευτικών και σχολικών μονάδων, μέτρο υπαγορευμένο από την ΕΕ και τον ΟΟΣΑ που αποτελεί και τη διαχρονική επιδίωξη όλων των κυβερνήσεων (ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ) εδώ και περίπου τρεις δεκαετίες.
• την αύξηση των μαθητών στις τάξεις του δημοτικού. Πρόκειται για διάταξη που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε συγχωνεύσεις και περικοπές τμημάτων και τάξεων στα σχολεία της πρωτοβάθμιας και ακόμα λιγότερες προσλήψεις δασκάλων. Είναι ενδεικτικό πως σύμφωνα με τους επίσημους υπολογισμούς το συγκεκριμένο μέτρο οδηγεί σε αρκετές εκατοντάδες λιγότερες προσλήψεις δασκάλων για τη νέα χρονιά. Παράλληλα υποβαθμίζει δραματικά την ποιότητα της εκπαίδευσης ενώ καταπατά ακόμα και το στοιχειώδες μέτρο των αποστάσεων και των λιγοστών μαθητών στις τάξεις για λόγους προφύλαξης της υγείας όπως αυτό εφαρμόζεται σήμερα.
• τον αποκλεισμό πολλών μαθητών από την πρόσβαση στην Επαγγελματική Εκπαίδευση, με τη θέσπιση της απαράδεκτης διάταξης που ορίζει ως ανώτατο ηλικιακό όριο για την εγγραφή στα ΕΠΑΛ τα 17 έτη. Πρόκειται για την πιο κυνική ίσως ομολογία του φαρισαϊσμού του Μητσοτάκη ο οποίος προεκλογικά το 2019 αγωνιούσε τάχα για «το παιδί από το Περιστέρι που θέλει να γίνει ψυκτικός».

Συνολικά τα μέτρα που φέρνει το υπουργείο με το πολυνομοσχέδιο είναι ακριβώς τα ίδια με εκείνα που επιβλήθηκαν και δοκιμάστηκαν πολλές φορές στο παρελθόν στο πολύπαθο σώμα της εκπαίδευσης, από όλες τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ εσχάτως. Μέτρα που έχουν σαν κοινό παρονομαστή την ένταση των ταξικών φραγμών και των διακρίσεων στο σχολείο, την υποβάθμιση του περιεχομένου και της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης, τη δραστική μείωση των δαπανών και την επιβολή λουκέτου σε σχολικές μονάδες και φυσικά την ανατροπή των εργασιακών κατακτήσεων των εκπαιδευτικών.

Η αναδίπλωση του υπουργείου δεν πρέπει να καθησυχάζει

Το υπουργείο Παιδείας μετά τη γενική κατακραυγή υποχρεώνεται τώρα σε μια σχετική αναδίπλωση, αφαιρώντας ορισμένες διατάξεις του πολυνομοσχεδίου. Συγκεκριμένα και σε αυτή τη φάση φαίνεται να αποσύρει τη διάταξη για την αύξηση των μαθητών στα τμήματα των δημοτικών, τα ηλικιακά όρια για την εγγραφή μαθητών στα ΕΠΑΛ αλλά και κάποιες διατάξεις που αφορούν στα πειραματικά σχολεία. Επίσης παρά τις υπουργικές οδηγίες για τον τρόπο που θα μπορεί να μεταδίδεται το μάθημα ζωντανά, το μέτρο των καμερών ακυρώνεται καθημερινά στην πράξη μετά την καθολική άρνηση των Συλλόγων Διδασκόντων να το εφαρμόσουν.

Η υποχώρηση του υπουργείου Παιδείας αποτελεί μια σημαντική παρακαταθήκη των πανεκπαιδευτικών κινητοποιήσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη. Είναι μια έμπρακτη επιβεβαίωση πως ο μαζικός αγώνας μπορεί να επιφέρει ρήγματα στην κυβερνητική πολιτική, να αποσπάσει κατακτήσεις και να την ανατρέψει. Παρά τη σχετική υποχώρηση του υπουργείου Παιδείας δεν θα πρέπει να υπάρξει κανένας εφησυχασμός. Ο σκληρός πυρήνας των νεοφιλελεύθερων αντιεκπαιδευτικών μέτρων παραμένει ακέραιος και η κυβέρνηση θα επιδιώξει τις επόμενες ημέρες να τα επιβάλει.

Τα εκπαιδευτικά συνδικάτα σε θέσεις μάχης

Τα κοινοβουλευτικά κόμματα βρήκαν την ευκαιρία με αφορμή τις κάμερες για ασκήσουν κριτική στην κυβέρνηση. ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ βάζουν στην αιχμή τους τις κάμερες για να εγκλωβίσουν τη γενικευμένη δυσαρέσκεια και να «ψαλιδίσουν» την κυβέρνηση. Για το σύνολο των αντιεκπαιδευτικών όμως μέτρων του υπουργείου Παιδείας δεν έχουν να πουν τίποτα, αφού η εκπαιδευτική πολιτική τους είναι ταυτόσημη. Είναι η πολιτική της ΕΕ και του ΟΟΣΑ στους οποίους υποκλίνονται διαχρονικά.

Η ηγεσία του ΚΚΕ, που από την πρώτη στιγμή της καραντίνας απέδειξε στην πράξη την «υπευθυνότητά» της, την προσαρμογή και ευθυγράμμιση στην κυβερνητική πολιτική, έκανε στην εκπαίδευση παντιέρα την «εξ αποστάσεως» εκπαίδευση. Οι δυνάμεις του ΠΑΜΕ με ζήλο έκαναν «εκπαιδευτικές προτάσεις» για την εφαρμογή της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης δίχως την παραμικρή κριτική στην πολιτική του υπουργείου. Σήμερα που η Κεραμέως φανερώνει τους πραγματικούς στόχους που υπηρετεί η «τηλε-εκπαίδευση» και οι κάμερες στην τάξη, η ηγεσία του ΚΚΕ βρίσκεται σε αδιέξοδο. Με μια αλλοπρόσαλλη πολιτική από τη μια μεριά κατακεραυνώνει την κυβέρνηση για τις κάμερες και από την άλλη υποχρεώνεται να υπερασπίσει τη στάση του λέγοντας χαρακτηριστικά πως «το μέτρο αυτό δεν έχει καμία σχέση με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση (ασύγχρονη και σύγχρονη).» (ανακοίνωση ΠΑΜΕ, 08-05-2020).

Οι ηγεσίες των εκπαιδευτικών Ομοσπονδιών, βρίσκονται σε αναντιστοιχία με τις πραγματικές διαθέσεις του κλάδου, με ευθύνη των δυνάμεων του κυβερνητικού και γραφειοκρατικού συνδικαλισμού (ΔΑΚΕ/ΝΔ, ΣΥΝΕΚ/ΣΥΡΙΖΑ, ΠΕΚ/ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ). Όλο αυτό το διάστημα βρέθηκαν «κάτω από το κύμα» του κόσμου της εκπαίδευσης που βγήκε στους δρόμους. Υποχρεώθηκαν να συρθούν σε κινητοποιήσεις ενάντια στα αντιεκπαιδευτικά μέτρα και τις κάμερες στα σχολεία, όχι για να υπερασπίσουν το Δημόσιο Δωρεάν Σχολείο, αλλά για να μην βρεθούν σε αναντιστοιχία και αποκομμένοι από τη βάση τους. Είναι ενδεικτικό πως στην πρόσφατη πανεκπαιδευτική κινητοποίηση (19-05-2020) η ΟΛΜΕ εξήγγειλε μεν πρωινό συλλαλητήριο χωρίς έστω μια στάση εργασίας που θα έδινε πανελλαδική διάσταση στην κινητοποίηση, πετώντας το γάντι στα πρωτοβάθμια εκπαιδευτικά σωματεία. Και το σήκωσαν επάξια με την πρωτοβουλία πρώτα και κύρια όλων των ταξικών δυνάμεων, που ανέλαβαν το βάρος και την ευθύνη των κινητοποιήσεων, αποκαλύπτοντας πόσο υποταγμένες είναι οι συνδικαλιστικές ηγεσίες, αποδοκιμάζοντας την πολιτική της συναίνεσης και της ηττοπάθειας.

Ο αγώνας για την ανατροπή όλων των αντιεκπαιδευτικών μέτρων, για να αποσυρθεί το πολυνομοσχέδιο και η τροπολογία για τις κάμερες είναι σε εξέλιξη. Τίποτα δεν έχει κριθεί ακόμα. Ως εκ τούτου δεν θα πρέπει να υπάρχει κανένας εφησυχασμός. Τις επόμενες ημέρες είναι ανάγκη να πυκνώσουν οι συλλογικές διαδικασίες σε όλη την έκταση της εκπαίδευσης. Σε όλα τα εκπαιδευτικά σωματεία (ΕΛΜΕ και ΣΕΠΕ) πρέπει να πραγματοποιηθούν άμεσα μαζικές Γενικές Συνελεύσεις. Με αφετηρία τις τελευταίες μαζικές διαδηλώσεις, δάσκαλοι και καθηγητές πρέπει να εντείνουν την κοινή πάλη τους, με διαδηλώσεις και απεργία, ενάντια στα αντιδραστικά και αντιεκπαιδευτικά σχέδια της κυβέρνησης και του υπουργείου Παιδείας.
➢ Η πολιτική της κυβέρνησης δεν είναι ανίκητη!
➢ Κάτω τα αντιεκπαιδευτικά μέτρα, ο αυταρχισμός
και η τρομοκρατία!
➢ Ενιαίο Πανεκπαιδευτικό Μέτωπο Αγώνα!
➢ Υπερασπίζουμε το Δημόσιο Δωρεάν Σχολείο!