Τι είναι η «ανεστραμμένη τάξη» στην οποία αναφέρθηκε η υπουργός Παιδείας μιλώντας για το νέο πολυνομοσχέδιο

“Σήμερα παρουσίασα στο Υπουργικό Συμβούλιο, υπό την Προεδρία του Πρωθυπουργού Kyriakos Mitsotakis, το νέο νομοσχέδιο του Υπουργείου για την Αναβάθμιση του Σχολείου και την Ενδυνάμωση των Εκπαιδευτικών:

Μεγαλύτερη ελευθερία και αυτονομία του σχολείου – Ενίσχυση της εμπιστοσύνης στους εκπαιδευτικούς μας: ελεύθερη επιλογή βιβλίου από τους εκπαιδευτικούς και πολλαπλές πηγές για τους μαθητές για καλλιέργεια της κριτικής σκέψης – τέλος στην αποστήθιση, ελευθερία στους εκπαιδευτικούς στις μεθόδους αποτίμησης της επίδοσης μαθητών (όχι μόνο διαγωνίσματα αλλά και εργασίες και εφαρμογή της μεθόδου «ανεστραμμένης τάξης»), ελευθερία στο σχολείο για την έγκριση εκπαιδευτικών προγραμμάτων, ερευνών, πρακτικών ασκήσεων…”

Είναι ένα απόσπασμα από την ανάρτηση που έκανε νωρίτερα η κ.Κεραμέως για να μας συστήσει το νέο της τετραπλό νομοσχέδιο που δεν έχουμε ακόμα δει σε όλη του την έκταση. Η συζήτηση εστιάστηκε στην επερχόμενη αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, αλλά υπάρχουν κι άλλα. Η κ.Κεραμέως μεας ειδοποιεί για μια ανεστραμμένη τάξη. Ας δούμε τι είναι αυτό.

Η ανεστραμμένη τάξη

Ο εκπαιδευτικός Νικ.Μακροδήμος περιγράφει:

• Η κεντρική ιδέα της ανεστραμμένης τάξης είναι οι μαθητές να προετοιμάζονται στο σπίτι τους, πριν το μάθημα, παρακολουθώντας διαδραστικά βίντεο σχετικά με τη θεωρία του μαθήματος, ενώ μέσα στην τάξη, την ώρα του μαθήματος οι μαθητές να λύνουν προβλήματα, να επεξεργάζονται δύσκολες έννοιες, να εκτελούν βιωματικές δραστηριότητες και να μαθαίνουν συνεργατικά. Το μεγάλο κέρδος της ανεστραμμένης τάξης είναι ο χρόνος μέσα στην τάξη (Tucker, 2012)
• Σύμφωνα με τους πρωτοπόρους της μεθόδου, Bergmann & Sams (2012), η ανεστραμμένη τάξη είναι η μέθοδος κατά την οποία αυτό που παραδοσιακά γινόταν μέσα στην τάξη, τώρα γίνεται στο σπίτι και αυτό που παραδοσιακά γινόταν στο σπίτι, τώρα γίνεται στο σχολείο. Αυτή η μέθοδος όμως, δεν περιλαμβάνει μόνο τη δημιουργία και αποστολή εκπαιδευτικών βίντεο στους μαθητές αλλά εστιάζει στη βιωματική μάθηση που συμβαίνει μέσα στην τάξη.
• Η ανεστραμμένη τάξη χωρίζεται στο στάδιο έξω από την τάξη και στο στάδιο μέσα στην τάξη. Το εκπαιδευτικό υλικό που προορίζεται και για τα δύο στάδια θα πρέπει να είναι προσεκτικά επιλεγμένο και κατάλληλα οργανωμένο ώστε να καλύπτει τις ανάγκες του μαθήματος και όλων των μαθητών. Τα δύο στάδια ενώνονται με μια ψηφιακή πλατφόρμα μάθησης (LMS) (Basal, 2015).
• Η ανεστραμμένη τάξη δίνει περισσότερο χρόνο για ενεργή συμμετοχή του μαθητή στην τάξη και περισσότερες ευκαιρίες για καλλιέργεια της κριτικής σκέψης μέσα στην τάξη (Παπαδάκης, Παπαδημητρίου & Γαριού, 2014).
• Θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι τα βιντεομαθήματα και η ανεστραμμένη τάξη γενικότερα, σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστούν τον δάσκαλο. Αντίθετα, παρέχουν περισσότερο χρόνο προσωπικής επαφής δασκάλου – μαθητής και συνεργατικής διδασκαλίας (Bergmann et al., όπ. αναφ. στο Κανδρούδη και Μπράτιτσης, 2013).
• Οι προϋποθέσεις

Σύμφωνα με  διπλωματική εργασία της κ.Μαργαρίτας Κυρίτση,  “Το μοντέλο της ανεστραμμένης τάξης στη διδασκαλία γλωσσικών μαθημάτων” που συντάχθηκε το 2020 για το Διιδρυματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών “Παιδαγωγική μέσω Καινοτόμων Τεχνολογιών και Βιοϊατρικών Προσεγγίσεων”, οι προϋποθέσεις εφαρμογής του μοντέλου της Ανεστραμμένης Τάξης στη σχολική αίθουσα, είναι:

Σύμφωνα με τον Talbert (2014), η μέθοδος της ανεστραμμένης τάξης για να εφαρμοστεί πρέπει να είναι πολύ καλά δομημένη και συνεπώς οργανωμένη σε όλα τα στάδια διεξαγωγής της. Συγκεκριμένα, ο διδάσκων οφείλει να έχει οργανώσει το εκπαιδευτικό υλικό που θα διδαχθεί πριν την τάξη ώστε οι εκπαιδευόμενοι να εισαχθούν αποτελεσματικά στο νέο διδακτικό αντικείμενο και θα τους κινήσει το ενδιαφέρον για όσα θα ειπωθούν στο επόμενο στάδιο μέσα στη σχολική αίθουσα. Συγχρόνως, πρέπει να εξασφαλίζεται η συνεχής επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευτή και εκπαιδευομένων ώστε να υπάρχει άμεση αλληλεπίδραση και να αποφεύγονται τα νοηματικά και επικοινωνιακά χάσματα. Επιπλέον, οι έννοιες που αναλύονται στο βίντεο που θα κληθούν να παρακολουθήσουν οι μαθητές μόνοι τους, πρέπει να έχουν αναφερθεί και αναλυθεί στη σχολική αίθουσα, αν όχι αναλυτικά, σε βαθμό τέτοιο που δεν θα είναι άγνωστες στο μαθητή. Παράλληλα, οι εργασίες που ανατίθενται στους εκπαιδευόμενους σε όλα τα στάδια υλοποίησης της ανεστραμμένης τάξης πρέπει να συνδέονται μεταξύ τους και να αποτελούν η μια συνέχεια της άλλης.

Σύμφωνα με έρευνες, όταν οι δραστηριότητες που ανατίθενται στους μαθητές πριν την τάξη παρεκκλίνουν απ’ όλα όσα θα διδαχθούν στη σχολική αίθουσα, δημιουργείται ανακολουθία που έχει ως αποτέλεσμα οι μαθητές να χάνουν το ενδιαφέρον τους και τελικά να μη συμμετέχουν στις διαδικτυακές δραστηριότητες.

Αρχικά, πολλές φορές, οι διδασκόμενοι δείχνουν απρόθυμοι να δουλέψουν και εκτός της τάξης καθώς απαιτείται να αφιερώσουν προσωπικό χρόνο εκτός του ωρολόγιού σχολικού προγράμματος, γεγονός που τους κουράζει και τους δεσμεύει. Συνεπώς, για την επιτυχή εφαρμογή της ανεστραμμένης διδασκαλίας απαιτείται ελαστικότητα, όσον αφορά τα χρονικά όρια που δίνονται στους μαθητές, ώστε να μπορέσουν να ολοκληρώσουν τις δραστηριότητες που τους έχουν ανατεθεί εκτός σχολικής τάξης (Kim, Khera & Getman, 2014).

Το ίδιο ισχύει και για τις δραστηριότητες που θα κληθούν να κάνουν οι μαθητές εντός της σχολικής τάξης, οι οποίες με τη σειρά τους θα πρέπει να ανταποκρίνονται στα στενά περιθώρια της μιας διδακτικής ώρας για να μην προκαλούν σύγχυση και άγχος για την ολοκλήρωσή τους. Επιπροσθέτως, οι δραστηριότητες που θα γίνουν μέσα στη σχολική αίθουσα πρέπει να αναδεικνύουν τις γνώσεις και τις δεξιότητες που απέκτησαν οι μαθητές μέσα απ’ την παρακολούθηση των διαδικτυακών μαθημάτων και όχι να βασίζονται στα όσα, πιθανότατα, διδάχθηκαν στο παρελθόν μέσω της παραδοσιακής διδασκαλίας διότι αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την δυσαρέσκεια των μαθητών”

Το μέλλον θα έχει πολλή ξηρασία

Από αυτά προκύπτει ότι το νέο σχολείο που ετοιμάζει η κυβέρνηση θα έχει πολύ τηλεμάθημα. Θα έχει εντατικοποίηση χωρίς την ειδική προετοιμασία. Επίσης αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τις προϋποθέσεις για να γίνουν σωστά όλα αυτά, αντιλαμβάνεται ότι η εικόνα  που περιγράφεται δεν είναι  κοντά σε αυτήν του ελληνικού σχολείου. Σε συνδυασμό με την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών αλλά και την ισχυροποίηση στελεχών και των διευθυντών για τους οποίους αυξάνεται η θητεία και καταργείται το όριο συνεπώς θα έχουμε σχολεία με “ισόβιους” διευθυντές και πολλά ακόμα που θα δούμε στην πορεία, ίσως καλύτερα να μιλάμε  για ανεστραμμένο σχολείο. Γιατί κάπου θα τουμπάρει  η τάξη.

Πηγή: Νίκος Μάστορας – alfavita.gr