Η Κολομβία, στην πρώτη θέση παγκοσμίως ως προς την παραγωγή κοκαΐνης, κατέγραψε το 2022 νέα ρεκόρ όσον αφορά τόσο την ποσότητα της λευκής σκόνης που δυνητικά μπορούσε να παραχθεί όσο και την επιφάνεια των καλλιεργειών κόκας, ανακοίνωσε χθες Δευτέρα ο ΟΗΕ.

Σε έκθεση που δημοσιοποίησε το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών και την Πρόληψη του Εγκλήματος (UNODC) διευκρινίζεται ότι οι καλλιέργειες για την παραγωγή φύλλων κόκας αυξήθηκαν κατά σχεδόν 13% το 2022, φθάνοντας τα 2.300.000 στρέμματα – επιφάνεια άνευ προηγουμένου.

Ήδη το 2021, οι καλλιέργειες κόκας στη χώρα είχαν φθάσει τα 2.040.000 στρέμματα, επιφάνεια αυξημένη κατά 43% σε σχέση με το 2020 και επίσης ρεκόρ.

Μολονότι αναγνώρισε την επιβράδυνση της επέκτασης των καλλιεργειών (από το 43% στο 13%), ο ΟΗΕ επισήμανε πως η επιφάνεια των καλλιεργειών το 2022 είναι η μεγαλύτερη που έχει καταγράψει αφότου άρχισε να τηρεί συστηματικά στοιχεία για την παραγωγή κοκαΐνης στην Κολομβία, το 2001.

Η παραγωγή του ναρκωτικού επίσης αυξήθηκε σημαντικά το 2022, με προορισμό κυρίως τις αγορές των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Πέρασε από τους 1.400 τόνους υδροχλωρικής κοκαΐνης στους 1.738.

Η ανοδική τάση έχει εδραιωθεί από το 2014, παρά τις σκληρές, στρατιωτικοποιημένες μεθόδους που εφαρμόστηκαν για την καταπολέμηση της διακίνησης ναρκωτικών.

Το 65% των καλλιεργειών κόκας συγκεντρώνεται στους νομούς Ναρίνιο και Πουτουμάγιο (νότια), που γειτονεύουν με τον Ισημερινό, και στον νομό Βόρεια Σανταντέρ (βορειοανατολικά), που γειτονεύει με τη Βενεζουέλα.

Στην υπόλοιπη χώρα, η κατάσταση παρέμεινε «συγκριτικά σταθερή», σημειώθηκε «αύξηση 3% της επιφάνειας όπου καλλιεργείται κόκα», κατά την έκθεση.

Από τις 1.122 δημοτικές ενότητες της Κολομβίας, καλλιέργειες φύλλων κόκας εντοπίζονται στις 185, σύμφωνα με το UNODC.

Σχεδόν οι μισές καλλιέργειες κόκας (το 49%) απαντώνται σε προστατευόμενες περιοχές αυτοχθόνων (10%), σε προστατευόμενους δρυμούς (15%), σε περιοχές όπου ζουν Αφροκολομβιανοί (19%), καθώς και σε εθνικά πάρκα (5%).

«Μεταμόρφωση»

Η Κολομβία παραμένει η χώρα που καταγράφει μακράν τις μεγαλύτερες καλλιέργειες φύλλων κόκας στον πλανήτη, ακολουθούμενη από το Περού και τη Βολιβία. Ενώ οι ΗΠΑ, ο ιστορικός χρηματοδότης του λεγόμενου πολέμου κατά των ναρκωτικών, είναι η χώρα με τη μεγαλύτερη κατανάλωση κολομβιανής κοκαΐνης.

Οι εξαιρετικά ανησυχητικοί νέοι αριθμοί και η τάση την οποία υποδεικνύουν και η οποία δεν αναμένεται να αντιστραφεί το 2023 δημοσιοποιήθηκαν καθώς ο σοσιαλδημοκράτης πρόεδρος Γουστάβο Πέτρο, ο πρώτος που ανήκει στην αριστερά στην ιστορία της Κολομβίας -εξελέγη το καλοκαίρι του 2022-, δεν σταματά να καταγγέλλει την «αποτυχία» του λεγόμενου πολέμου κατά των ναρκωτικών, της πολιτικής απόλυτης καταστολής που εφάρμοσαν συντηρητικοί και φιλελεύθεροι προκάτοχοί του.

Το σαββατοκύριακο, κατά τη διάρκεια λατινοαμερικάνικης συνόδου στην Κάλι (νοτιοδυτικά) αφιερωμένης στο ζήτημα, ο πρόεδρος της Κολομβίας, Γκουστάβο Πέτρο, επανέλαβε την διαπίστωση αυτή μαζί με τον μεξικανό ομόλογό του Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ. Η Κολομβία και το Μεξικό είναι «τα μεγαλύτερα θύματα» αυτού του ατελείωτου πολέμου, επέμειναν οι δυο αρχηγοί κρατών.

«Η πολιτική που αποκαλείται ‘πόλεμος κατά των ναρκωτικών’ απέτυχε. Δεν χρησιμεύει σε τίποτα», επέμεινε ο Γκ. Πέτρο, τονίζοντας πως η καταστολή δεν συνέβαλε παρά στον πλουτισμό του οργανωμένου εγκλήματος και στην επιδείνωση της βίας, χωρίς να ασχοληθεί με τα γενεσιουργά προβλήματα, όπως η κατανάλωση στις πλούσιες χώρες ή η ανέχεια στη Λατινική Αμερική, από την οποία επωφελούνται οι διακινητές ναρκωτικών.

Κατά τη διάρκεια της συνόδου, στην οποία συμμετείχαν αντιπροσωπείες περίπου είκοσι χωρών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής, ο  Λόπες Ομπραδόρ επίσης κάλεσε να καταπολεμηθούν «οι αιτίες» που εξωθούν νέους να ενταχθούν στα καρτέλ των ναρκωτικών: η ανεργία, οι χαμηλοί μισθοί, η έλλειψη πρόσβασης στο σύστημα παιδείας…

Η κυβέρνηση της Κολομβίας ετοιμάζεται να υιοθετήσει τις επόμενες ημέρες νέα πολιτική κατά της διακίνησης ναρκωτικών, με άξονες την εξάρθρωση όσο και τη μείωση της επιρροής των συμμοριών του οργανωμένου εγκλήματος· θέλει να επιτύχει το μάξιμουμ κατασχέσεων.

Ενώ θα επιδιώξει να «τονώσει παράλληλα τη μεταμόρφωση των περιοχών με την προώθηση νόμιμων και εναλλακτικών οικονομιών», βάζοντας στο στόχαστρο τον πιο αδύναμο κρίκο «της αλυσίδας παραγωγής»: τους μικρούς καλλιεργητές.

Η νέα πολιτική καταρτίστηκε σε συντονισμό με «2.700 κοινωνικούς ηγέτες και 274 κοινοτικές οργανώσεις» στις περιοχές «που πλήττονται από αυτή τη μάστιγα». Είναι «η πρώτη φορά» που θα γίνουν «οι πρωταγωνιστές» της πολιτικής που θα εφαρμόσει το κράτος της Κολομβίας, τόνισε η κυβέρνηση του κ. Πέτρο. Σκοπός είναι να αντικατασταθούν 1.000.000 στρέμματα καλλιεργειών κόκας από άλλες καλλιέργειες τα επόμενα τέσσερα χρόνια, διευκρίνιζαν προ ημερών αξιωματούχοι.

«Δίνουμε την προτεραιότητα στον αγώνα εναντίον των σημαντικών παραγόντων» της διακίνησης ναρκωτικών, «όχι εναντίον των φτωχών αγροτών, το μοναδικό βιος των οποίων είναι η καλλιέργεια κόκας, διότι το κράτος δεν τους προσέφερε τη δυνατότητα να επιβιώσουν καλλιεργώντας νόμιμα προϊόντα», εξήγησε ο κολομβιανός υπουργός Άμυνας Ιβάν Βελάσκες.

Η κολομβιανή υπουργός Περιβάλλοντος Σουσάνα Μουχάμαντ εκτίμησε κατά τη διάρκεια της συνόδου της περασμένης εβδομάδας πως το 13% της αποψίλωσης των δασών οφείλεται στις παράνομες καλλιέργειες. Πέρυσι, η Κολομβία κατέγραψε αποψίλωση 1.235 τετραγωνικών χιλιομέτρων δασών, έκταση μειωμένη κατά 29% από το 2021.