Κατερίνα Λιάτζουρα *
Τον Όργουελ και το 1984 του, τους πρωτογνώρισα στα φοιτητικά μου χρόνια και ομολογώ, πως με είχε συγκλονίσει η πλοκή του μυθιστορήματος.
Οι ήρωες του Όργουελ σε μια απόκοσμη μόνιμη απόγνωση, να ξεφύγουν από τα άγρυπνα μάτια του Μεγάλου Αδερφού, να ξεφύγουν από τις δαγκάνες του κρατικού μηχανισμού ελέγχου και καταστολής. Εκείνο όμως που πάντα με προβλημάτιζε ήταν η αχαλίνωτη, πολύμορφη και ποικιλόμορφη φαντασία του μυθιστοριογράφου. Τι φαντασία και τι πολιτικοκοινωνικά εναύσματα, πρέπει να είχε ο συγκεκριμένος συγγραφέας, που στο μακρινό 1948, χρονολογία συγγραφής του μυθιστορήματος, είχε οραματιστεί την δυστοπία των τελευταίων μας δεκαετιών. Πολλές φορές μέσα στα χρόνια που μεσολάβησαν μνημόνευσα τον Όργουελ. Άλλοτε με αφορμή κωμικών γεγονότων και άλλοτε τραγικών. Τι να πρωτοθυμηθώ; Να θυμηθώ τα copy paste αμερικάνικα reality shows Big brother στυλ; Να σκεφτώ τις κάμερες παρακολούθησης που η Τροχαία τοποθέτησε σε όλα τα μεγάλα οδικά δίκτυα, για να ρυθμίζονται, λέει, μπλοκαρίσματα και μποτιλιαρίσματα ή να σκεφτώ τις κάμερες σε κάθε σταθμό διοδίων ανά την επικράτεια, που σκοπό είχαν/έχουν να αποτρέψουν τους Δεν Πληρώνω. Μήπως να αναφερθώ στον καθ’ έναν ιδιοκτήτη μεγάλου ή μικρού ή τοσοδούλη μικρούλη εμπορικού καταστήματος που για να προφυλάξει την περιουσία του και τον κόπο του και τον ιδρώτα του και τα όνειρα (;) του από ναρκομανείς κουκουλοφόρους μπαχαλάκηδες παραβάτες περιθωριακούς πρόσφυγες και μετανάστες; ούτε βέβαια σε εκείνες τις κάμερες θα αναφερθώ, που είναι ενσωματωμένες σε κομπιούτερ, laptop, tablet, κινητά και λοιπά gadget που μας φορτώσανε και κουβαλάμε μαζί μας με ευλαβική φρενίτιδα. Μια παγκόσμια επιτήρηση και παρακολούθηση και ένας έλεγχος, τόσο καλά οργανωμένος, τόσο βαθιά ριζωμένος, που θα τον ζήλευαν ακόμη και το Υπουργείο Αλήθειας και η Αστυνομία της Σκέψης του Όργουελ.
Και αφού έκανα ως εδώ την εισαγωγή μου, ας έρθω και στο κύριο θέμα του άρθρου μου. ΚΑΜΕΡΕΣ ΕΝΤΟΣ ΣΧΟΛΕΙΟΥ. Πριν από λίγα χρόνια θα γελούσα με την ψυχή μου, αν κάποιος μου έλεγε, πως το Υπουργείου Παιδείας θα επεξεργάζονταν ένα τέτοιο σχέδιο δράσης για να προσφέρει την δυνατότητα και το δικαίωμα σε όλους τους μαθητές μας να έχουν ίδιες (;) ίσες (;) ευκαιρίες πρόσβασης στην εκπαίδευση. Και δεν θα επιχειρηματολογήσω εδώ πως οι κάμερες εντός του σχολείου και κατά την διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας, παραβιάζουν κατάφωρα τα προσωπικά δεδομένα του ατόμου. Ούτε κάμερες για μαγνητοσκόπηση ούτε κάμερες για απ’ ευθείας μετάδοση των μαθημάτων.
Αλλά ας τα πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ως αποτέλεσμα της πανδημίας του covid 19 και την παγκόσμια τραγωδία της ανθρωπότητας, επλήγη και η εκπαιδευτική κοινότητα. Ως μέτρο προφύλαξης από τον κοροϊνοιό έκλεισαν όλες οι εκπαιδευτικές βαθμίδες. Ως μέτρο αντιμετώπισης της βίαιης απομάκρυνσης μαθητών και εκπαιδευτικών από στην σχολική αίθουσα, προτάθηκε η σύγχρονη ή ασύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση, ώστε να ενισχυθεί η υποστήριξη των μαθητών με την σχολική κοινότητα και να εμψυχωθούν από τον εκπαιδευτικό/ τους εκπαιδευτικούς που εμπιστεύονται. Και η εμπιστοσύνη, για όσους και όσες είμαστε μάχιμοι και ενεργοί εκπαιδευτικοί, γνωρίζουμε καλά με πόσο κόπο επιτυγχάνεται, πόσους σκοπέλους υπερβαίνουμε και με πόση αμφίδρομη προσπάθεια κατορθώνουμε να «λειτουργούμε» την τάξη μας. Αυτήν την εμπιστοσύνη προς το πρόσωπο του εκπαιδευτικού, προσπαθούν να κλονίσουν οι ειδήμονες του Υπουργείου.
Και λέω ειδήμονες, γιατί δάσκαλοι σίγουρα δεν είναι. Γιατί αν ήταν δάσκαλοι, θα είχανε βασικές γνώσεις σύγχρονης Παιδαγωγικής. Θα ξέρανε πως η διδασκαλία εξυπηρετεί συγκεκριμένους παιδαγωγικούς σκοπούς και ότι υπερέχει ο παιδαγωγικός σκοπός του διδακτικού. Γιατί θα ξέρανε πως ο δάσκαλος δεν διδάσκει σε θέση στατική και σε ορθή γωνία λήψης φωτογραφικού κάδρου με γνώμονα τον χρυσό κανόνα. Γιατί θα ξέρανε ότι ο δάσκαλος δεν φοράει προσωπείο ούτε μπορεί να λέει συνεχώς cheese. Γιατί θα ξέρανε πως ο δάσκαλος δεν γίνεται να αναιρεί τις πεποιθήσεις του, όταν έχει αφιερώσει ώρες και ώρες διδασκαλίας για να φτάσει στο πολυπόθητο εκείνο παιδαγωγικό αγαθό που λέγεται εκπαιδευτική διαδικασία. Γιατί αν ήταν ενεργοί δάσκαλοι, οι ειδήμονες του Υπουργείου, θα είχαν και βασικές γνώσεις του κανονισμού λειτουργίας των σχολείων. Θα ξέρανε πως μέχρι δυο μήνες πριν, τιμωρούνταν με αποβολή, όποιος μαθητής και όποια μαθήτρια είχε την ατυχία να κουδουνίσει το κινητό του/της εντός του σχολικού ωραρίου, καθώς απαγορεύεται ρητώς, όχι μόνο η χρήση, αλλά και η περιφορά/μεταφορά, οιοδήποτε τεχνολογικού εξοπλισμού τηλεεπικοινωνίας, τόσο από μαθητές όσο και από εκπαιδευτικούς. Γιατί θα ξέρανε, αν ήτανε δάσκαλοι, πως απαγορεύεται αυστηρώς η παραμονή ατόμου που δεν έχει άμεση σχέση με τη διδακτική διαδικασία που πραγματώνεται εντός της σχολικής αίθουσας. Απαγορεύεται δηλαδή η είσοδος και η παραμονή εντός της σχολικής αίθουσας σε γονείς ή κηδεμόνες, σε τρίτα άτομα ή ακόμη και σε μαθητές άλλων τμημάτων, διαφυλάσσοντας έτσι την εκπαιδευτική διαδικασία από παρεμβολές και εμβολές, θεωρώντας πως στο διδακτικό τρίγωνο -δασκάλου/μαθητή/μαθησιακό αντικείμενο- δεν έχουν θέση οι εκτός διαδικασίας, πόσο μάλλον το μάτι του Μεγάλου Αδερφού. Γιατί θα ξέρανε πως εκμεταλλεύονται με μια καλή πρόφαση τις δυσκολίες των περιστάσεων για να περάσουν τροπολογίες και νόμους ΑΝΤΙΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΚΟΥΣ και ΑΝΤΙΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΥΣ.
Επίσης, θα ξέρανε, αν, λέμε ΑΝ ήτανε δάσκαλοι, πως οι δάσκαλοι δεν είμαστε μαριονέτες να τραμπαλιζόμαστε στους ρυθμούς τους. Ούτε σε δύσκολους καιρούς ούτε σε εύκολους. Και ο κλάδος των εκπαιδευτικών έχει ζήσει και επιβιώσει και στις δυο περιπτώσεις. Επειδή όμως είναι ειδήμονες και πράττουν κάθε άλλο, πέραν από παιδαγωγικό έργο, καλύτερα να ακούσουν κι εμάς τους δασκάλους. Ας περάσει αυτός ο μήνας της εκ περιτροπής προσέλευσης των μαθητών στις σχολικές αίθουσες, πράγμα που από τη φύση του εμπεριέχει αντικανονικότητες και δυσκολίες εφαρμογής. Σε αυτόν τον μήνα θα υποδεχτούμε παιδαγωγικά τα μαθητούδια μας. Θα μιλήσουμε. Θα επικοινωνήσουμε. Θα εκτονώσουμε συναισθήματα. Θα αποσυμπιέσουμε φόβους και φοβίες. Θα ανασκουμπωθούμε και θα ξαναεμπιστευτούμε. Μέσα στα πλαίσια της εκπαιδευτικής διαδικασίας που μας είναι γνώριμη. Μέσα στα πλαίσια που προτάσσουν τα επαγγελματικά μας διαπιστευτήρια και τα παιδαγωγικά και διδακτικά μας κριτήρια. Με τα δεδομένα που θέσαμε εξ αρχής εντός της εκπαιδευτικής μας διαδικασίας και αποδεχτήκαμε μαθητές και εκπαιδευτικοί, υπογράφοντας συμβόλαιο τάξης. Δεν είναι ώρα για πειράματα και πειραματισμούς. Και δεν είναι ώρα για πιέσεις και αντιπαραθέσεις. Και για τους μαθητές μας, που δεν μπορούν να παραβρεθούν στην δεδομένη στιγμή στην σχολική αίθουσα, εξακολουθεί να λειτουργεί επικουρικά η ασύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση.
Και για να το δέσω το όλον με την εισαγωγή μου και την αναφορά μου στον Όργουελ, να υπενθυμίσω σε ειδήμονες και άσχετους ότι δεν πρωταγωνιστούμε στο μυθιστόρημα 1984 και ότι αρνούμαστε να πρωταγωνιστήσουμε στο νέο schoolrealityshow που ετοιμάζει το Υπουργείο. Αφού το Υπουργείο διατείνεται πως νοιάζεται τόσο, μα τόσο πολύ για την Εκπαίδευση, ας στελεχώσει από Σεπτέμβριο ΚΑΘΕ σχολική μονάδα, με ΟΛΕΣ τις ειδικότητες, με τμήματα υποδοχής, με παράλληλη στήριξη και πραγματική ενισχυτική διδασκαλία. Ας εκσυγχρονίσει με βασικό τεχνολογικό εξοπλισμό τα σχολεία, με whiteboard ας πούμε, γιατί ακόμη γράφουμε με κιμωλίες, ας στηρίξει τους μαθητές και τις οικογένειες τους με ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς και ας ενσωματώσει επιτέλους τα παιδιά των προσφύγων και των μεταναστών στην κανονική εκπαιδευτική πραγματικότητα. Γιατί ζητούμενο μας είναι να επανέλθουμε στην κανονικότητα. Σε μια κανονικότητα που στηρίζεται στις διαπροσωπικές σχέσεις. Στις ανθρώπινες σχέσεις. Που δεν στηρίζεται σε avatar, σε κλώνους και σε εικονικές πραγματικότητες. Διότι δεν ζούμε ούτε στην Ωκεανία, ούτε στην Ευρασία, ούτε και Ανατολασία και βέβαια δεν μας λένε Γουίνστον Σμιθ.
* Η Κατερίνα Λιάτζουρα είναι μάχιμη εκπαιδευτικός, εργάζεται στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Ευβοίας ως Φιλόλογος της Γερμανικής Γλώσσας και είναι μέλος της ακηδεμόνευτης πολιτικής παράταξης «Καθηγητές και Καθηγήτριες εν Δράσει» στην ΕΛΜΕ Ευβοίας.
e-prologos.gr
