Του Γιώργου Κ. Καββαδία*

Η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως σε συνέντευξή της στην «Καθημερινή», αναφέρει ότι η τράπεζα θεμάτων θα εφαρμοστεί από το επόμενο σχολικό έτος 2020-2021 για όλες τις τάξεις του λυκείου. Τα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα θα συνεχίσουν να είναι τέσσερα, όπως σήμερα. Ταυτόχρονα, από το ίδιο σχολικό έτος για τους μαθητές που θα εισαχθούν στην Α΄ Λυκείου, θα συνυπολογίζονται, με αυξανόμενη διαβάθμιση ανά τάξη, οι επιδόσεις των τριών τάξεων του λυκείου για την απόκτηση του εθνικού απολυτηρίου. Οι υποψήφιοι θα εξετάζονται στα τέσσερα μαθήματα στο τέλος της Γ΄ Λυκείου για να λάβουν το απολυτήριο. Το σύστημα αυτό εύλογα προϋποθέτει βάση του 10 για τη λήψη του απολυτηρίου, όπως σήμερα.

Παράλληλα, δρομολογούνται αλλαγές στα προγράμματα σπουδών των δύο βαθμίδων, ξεκινώντας από τα «θεμέλια», δηλαδή το νηπιαγωγείο. Στόχος είναι οι μαθητές να αποκτούν δεξιότητες σε βάρος των γενικών γνώσεων και της ανθρωπιστικής παιδείας. Για τους στόχους αυτούς θα εμπλουτιστεί το σχολικό πρόγραμμα με νέες θεματικές (π.χ. εθελοντισμός, επιχειρηματικότητα, σεξουαλική αγωγή, καταπολέμηση των εξαρτήσεων), ενώ θα αναμορφωθούν τα υπάρχοντα προγράμματα και βιβλία καθώς και πιθανόν οι ώρες διδασκαλίας των μαθημάτων.

Στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, η δημοσιοποίηση του νέου συστήματος αξιολόγησης και χρηματοδότησης των ΑΕΙ στέλνει σαφές μήνυμα: μειωμένη κρατική χρηματοδότηση και νέες μορφές ιδυωτικοποίησης με τις σχολές να ψάχνουν για χορηγούς. 

Τράπεζα θεμάτων: ταξικός μηχανισμός έξωσης των κοινωνικά αδύνατων μαθητών

Παραφράζοντας τον ποιητή ισχύει ότι «όταν ακούω τράπεζα θεμάτων και εθνικό οργανισμό εξετάσεων, ανθρώπινο κρέας μου μυρίζει». Για να εισαχθεί πλέον ένας μαθητής στα ΑΕΙ της χώρας θα πρέπει πρώτα να επιβιώσει εντός του σχολείου αυτού, περνώντας μέσα από διαδοχικές συμπληγάδες εξετάσεων και σκληρού ανταγωνισμού. Το μήνυμα είναι καθαρό: Παιδιά από φτωχές οικογένειες, που σήμερα μετρώνται σε εκατοντάδες χιλιάδες, δεν μπορεί να τρέφουν όνειρα για σπουδές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η Τράπεζα θ(υ)μάτων είχε ως αποτέλεσμα το 2014 που εφαρμόστηκε την παραπομπή του 20% των μαθητών της Α΄ Λυκείου για το Σεπτέμβριο. Η «σφαγή» των εφήβων, αφορά πλέον τον έναν στους τέσσερις μαθητές των Γενικών Λυκείων κατά μέσο όρο πανελλαδικά, ενώ σε πολλούς υποβαθμισμένους δήμους του Λεκανοπεδίου και του νομού Θεσσαλονίκης, καθώς και σε αρκετούς νομούς χτυπημένους από την ανεργία και τον τουρισμό, η «στρατιά» των μετεξεταστέων περιλαμβάνει τον έναν στους τρεις μαθητές.

Εθνικό Απολυτήριο: Αριστοκρατικό Λύκειο για «λίγους κι εκλεκτούς»

Οι εξαγγελίες για το νέο Λύκειο και το σύστημα πρόσβασης του Υπουργείου Παιδείας κρύβουν περισσότερα από όσα αποκαλύπτουν. Αν και φαίνεται καθαρά ότι διαπερνώνται από τη λογική «να δεις τι σούχω για μετά» είναι ήδη φανερό από τώρα ότι πρόκειται για ένα ακόμη πιο ταξικό σχολείο για λίγους, πιο ανταγωνιστικό, ακόμα πιο προσδεδεμένο στην εισαγωγή στην Ανώτατη Εκπαίδευση, και απογυμνωμένο από γενικότερη μόρφωση. 

Τα παιδιά περνούν από πολλαπλά εξεταστικά φίλτρα με κεντρικού τύπου ή περιφερειακού τύπου εξετάσεις με βάση την τράπεζα θεμάτων. «Άλογα κούρσας» και «ουραγοί», ταξικά οριοθετημένοι, στο νέο αριστοκρατικό Λύκειο που ετοιμάζεται. 

Ο Γιώργος Κ. Καββαδίας είναι φιλόλογος, μέλος της ΣΕ του περιοδικού «Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης» και του Εκπαιδευτικού Ομίλου