Δημοσιεύθηκε: Βπεριόντ, Νο 4, 31 (18) Ιανουαρίου 1905

Γεγονότα της μεγαλύτερης ιστορικής σημασίας συμβαίνουν στη Ρωσία. Το προλεταριάτο έχει εγερθεί ενάντια στον τσαρισμό. Το προλεταριάτο ωθήθηκε από την κυβέρνηση να επαναστατήσει. Μετά βίας μπορεί να υπάρξει οποιαδήποτε αμφιβολία τώρα ότι η κυβέρνηση επέτρεψε σκόπιμα να αναπτυχθεί το απεργιακό κίνημα και να ξεκινήσει μια ευρεία διαδήλωση λίγο πολύ χωρίς εμπόδιο προκειμένου να φέρει τα πράγματα σε ένα σημείο όπου μπορεί να χρησιμοποιηθεί στρατιωτική δύναμη. Ο ελιγμός της ήταν επιτυχής. Χιλιάδες σκοτωμένοι και πληγωμένοι – τέτοιος είναι ο φόρος της Ματωμένης Κυριακής, της 9ης Ιανουαρίου, στην Αγία Πετρούπολη(1). Ο στρατός νίκησε άοπλους εργάτες, γυναίκες και παιδιά. Ο στρατός συνέτριψε τον εχθρό πυροβολώντας ανήμπορους εργάτες. «Τους δώσαμε ένα καλό μάθημα!» λένε με τέλειο κυνισμό οι μπράβοι του Τσάρου και οι ευρωπαίοι λακέδες τους μέσα στη συντηρητική αστική τάξη.

Ναι, αυτό ήταν ένα μεγάλο μάθημα, ένα που το ρωσικό προλεταριάτο δεν θα ξεχάσει. Τα πιο αμόρφωτα, καθυστερημένα τμήματα της εργατικής τάξης, που εμπιστεύονταν αφελώς τον Τσάρο και ειλικρινά επιθυμούσαν να θέσουν ειρηνικά μπροστά «στον Τσάρο αυτοπροσώπως» τα αιτήματα των βασανισμένων ανθρώπων, πήραν όλα ένα μάθημα από τα στρατεύματα που οδηγήθηκαν από τον Τσάρο ή το θείο του, τον Μεγάλο Δούκα Βλαδίμηρο(2).

H εργατική τάξη έλαβε ένα βαρυσήμαντο μάθημα στον εμφύλιο πόλεμο· η επαναστατική εκπαίδευση του προλεταριάτου έκανε περισσότερη πρόοδο σε μια ημέρα από όσο θα μπορούσε να έχει κάνει στους μήνες και τα χρόνια της μονότονης, πληκτικής, άθλιας ύπαρξής της. Το σύνθημα του ηρωικού προλεταριάτου της Αγίας Πετρούπολης, «Θάνατος ή Ελευθερία!», αντηχεί σε όλη τη Ρωσία. Τα γεγονότα αναπτύσσονται με εκπληκτική ταχύτητα. Η γενική απεργία στην Αγία Πετρούπολη διαδίδεται. Όλες οι βιομηχανικές, δημόσιες και πολιτικές δραστηριότητες έχουν παραλύσει. Τη Δευτέρα, 10 Ιανουαρίου, ακόμη πιο βίαιες συγκρούσεις συνέβησαν μεταξύ των εργατών και των στρατού. Αντίθετα από τις αναληθείς κυβερνητικές εκθέσεις, το αίμα ρέει σε πολλά μέρη τις πρωτεύουσας. Οι εργαζόμενοι του Kόλπινο εξεγείρονται. Το προλεταριάτο οπλίζει τον εαυτό του και τον λαό. Οι εργάτες λέγεται ότι έχουν καταλάβει το οπλοστάσιο του Σεστρορέτσκ. Προμηθεύονται περίστροφα, σφυρηλατούν τα εργαλεία τους σε όπλα και προμηθεύονται βόμβες για μια απελπισμένη μάχη για ελευθερία. Η γενική απεργία διαδίδεται στις επαρχίες. Δέκα χιλιάδες έχουν σταματήσει ήδη να εργάζονται στη Μόσχα και μια γενική απεργία έχει καλεστεί εκεί για αύριο (Πέμπτη, 13 Ιανουαρίου). Μια εξέγερση έχει ξεσπάσει στη Ρήγα. Οι εργάτες διαδηλώνουν στο Λοτζ, μια εξέγερση προετοιμάζεται στη Βαρσοβία, προλεταριακές διαδηλώσεις πραγματοποιούνται στο Ελσίνκι. Η αναταραχή αυξάνεται μεταξύ των εργατών και η απεργία απλώνεται στο Μπακού, την Οδησσό, το Κίεβο, το Χάρκοβο, το Κόβνο, και τη Βίλνα. Στη Σεβαστούπολη, οι ναυτικές αποθήκες και τα οπλοστάσια έχουν πάρει φωτιά, και τα στρατεύματα αρνούνται να πυροβολήσουν τους στασιαστές. Απεργίες στο Ρεβέλ και στο Σαράτοφ. Σύγκρουση εργατών και εφέδρων με τα στρατεύματα στο Ράντομ.

Η επανάσταση διαδίδεται. Η κυβέρνηση αρχίζει να χάνει τα μυαλά της. Από την πολιτική της αιματηρής καταστολής προσπαθεί να περάσει στις οικονομικές παραχωρήσεις και να σωθεί πετώντας δολώματα στους εργάτες ή με την υπόσχεση της εννιάωρης εργάσιμης ημέρας. Αλλά το μάθημα της Ματωμένης Κυριακής δεν μπορεί να ξεχαστεί. Η απαίτηση των εξεγερμένων εργατών της Αγίας Πετρούπολης –η άμεση σύγκληση μιας Συντακτικής Συνέλευσης βάσει της καθολικής, άμεσης και ίσης ψήφου με μυστική ψηφοφορία– πρέπει να γίνει το αίτημα όλων των απεργών εργατών. Άμεση ανατροπή της κυβέρνησης – αυτό ήταν το σύνθημα με το οποίο ακόμα και οι εργάτες της Αγίας Πετρούπολης που είχαν πιστέψει στον Τσάρο απάντησαν στη σφαγή της 9ης Ιανουαρίου· απάντησαν μέσω του ηγέτη τους, του ιερέα Γκεόργκι Γκαπόν(3), ο οποίος διακήρυξε μετά από εκείνη την αιματηρή ημέρα: «Δεν έχουμε πλέον Τσάρο. Ένας ποταμός αίματος χωρίζει τον Τσάρο από τον λαό. Zήτω η πάλη για την ελευθερία!»

«Ζήτω το επαναστατικό προλεταριάτο!» λέμε εμείς. Η γενική απεργία ξεσηκώνει και συγκεντρώνει αυξανόμενες μάζες της εργατικής τάξης και των φτωχών της πόλης. O εξοπλισμός του λαού γίνεται ένα άμεσο καθήκον της επαναστατικής στιγμής.

Mόνο o ένοπλoς λαός μπορεί να είναι το πραγματικό προπύργιο της λαϊκής ελευθερίας. Όσο πιο σύντομα το προλεταριάτο πετύχει να εξοπλιστεί, και όσο πιο μακροχρόνια κρατηθεί στις θέσεις μάχης του ως απεργού-επαναστάτη, τόσο πιο σύντομα ο στρατός θα αρχίσει να ταλαντεύεται· όλο και περισσότεροι στρατιώτες θα αρχίσουν επιτέλους να συνειδητοποιούν τι κάνουν και θα ενωθούν με το λαό ενάντια στα τέρατα, ενάντια στον τύραννο, ενάντια στους δολοφόνους των ανυπεράσπιστων εργατών και των συζύγων και των παιδιών τους. Όποια και να είναι η έκβαση της παρούσας εξέγερσης στην Αγία Πετρούπολη, σε κάθε περίπτωση, θα είναι το πρώτο βήμα σε μια ευρύτερη, πιο συνειδητή, καλύτερα οργανωμένη εξέγερση. Η κυβέρνηση μπορεί ενδεχομένως να πετύχει την αναβολή της ημέρας του λογαριασμού, αλλά η αναβολή θα κάνει μόνο το επόμενο βήμα της επαναστατικής επίθεσης πιο επιβλητικό. Αυτό μόνο θα σημαίνει ότι οι Σοσιαλδημοκράτες θα εκμεταλλευθούν αυτή την αναβολή για να συγκεντρώσουν τους οργανωμένους μαχητές και να διαδώσουν τις ειδήσεις για την αρχή που γίνεται από τους εργάτες της Αγίας Πετρούπολης. Το προλεταριάτο θα μπει στον αγώνα, θα εγκαταλείψει τις φάμπρικες και τα εργοστάσια και θα προετοιμάσει τον εξοπλισμό του. Τα συνθήματα του αγώνα για την ελευθερία θα μεταφερθούν όλο και πιο πλατιά στους φτωχούς της πόλης και τα εκατομμύρια των αγροτών. Επαναστατικές επιτροπές θα συσταθούν σε κάθε εργοστάσιο, σε κάθε συνοικία των πόλεων, σε κάθε μεγάλο χωριό. Ο επαναστατημένος λαός θα ανατρέψει όλους τους κυβερνητικούς θεσμούς της τσαρικής απολυταρχίας και θα κηρύξει την άμεση σύγκληση μιας Συντακτικής Συνέλευσης.

Ο άμεσος εξοπλισμός των εργατών και όλων των πολιτών γενικώς, η προετοιμασία και η οργάνωση των επαναστατικών δυνάμεων για την ανατροπή των κυβερνητικών αρχών και θεσμών – αυτή είναι η πρακτική βάση πάνω στην οποία οι επαναστάτες κάθε ποικιλίας μπορεί και πρέπει να ενωθούν για να δώσουν το κοινό χτύπημα. Το προλεταριάτο πρέπει πάντα να ακολουθεί το ανεξάρτητο μονοπάτι του, ποτέ να μην αποδυναμώνει τη σύνδεσή του με το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, έχοντας πάντα κατά νου το μεγάλο, τελικό στόχο του, ο οποίος είναι να απελευθερωθεί η ανθρωπότητα από κάθε εκμετάλλευση. Αλλά αυτή η ανεξαρτησία του σοσιαλδημοκρατικού προλεταριακού κόμματος ποτέ δεν θα μας κάνει να ξεχάσουμε τη σημασία μιας κοινής επαναστατικής επίθεσης τη στιγμή της πραγματικής επανάστασης. Εμείς οι Σοσιαλδημοκράτες μπορούμε και πρέπει να ενεργούμε ανεξάρτητα από τους αστούς δημοκράτες επαναστάτες και να φρουρούμε την ανεξαρτησία της τάξης του προλεταριάτου. Αλλά πρέπει να πηγαίνουμε μαζί τους χέρι-χέρι στη διάρκεια της εξέγερσης, όταν άμεσα χτυπήματα δίνονται στον τσαρισμό, όταν προβάλλεται αντίσταση στους στρατιώτες, όταν κυριεύονται οι Βαστίλλες του καταραμένου εχθρού όλου του ρωσικού λαού.

Το προλεταριάτο ολόκληρου του κόσμου κοιτάζει τώρα ανυπόμονα προς το προλεταριάτο της Ρωσίας. Η ανατροπή του τσαρισμού στη Ρωσία, που τόσο γενναία ξεκίνησε από την εργατική τάξη μας, θα είναι η κρίσιμη καμπή στην ιστορία όλων των χωρών· θα διευκολύνει το έργο των εργατών όλων των εθνών, σε όλα τα κράτη, σε όλα τα μέρη της υδρογείου. Ας έχει, λοιπόν, κάθε Σοσιαλδημοκράτης, κάθε ταξικά συνειδητός εργάτης στο μυαλό τα απέραντα καθήκοντα του πλατιού λαϊκού αγώνα που τώρα στηρίζεται στους ώμους του. Ας μην ξεχνά ότι αντιπροσωπεύει επίσης τις ανάγκες και τα συμφέροντα όλης της αγροτιάς, όλων όσων μοχθούν, όλων αυτών που τους εκμεταλλεύονται, όλου του λαού ενάντια στον εχθρό του. Οι προλετάριοι ήρωες της Αγίας Πετρούπολης δίνουν τώρα το παράδειγμα σε όλους.

Ζήτω η επανάσταση!

Ζήτω το εξεγερμένο προλεταριάτο!

Β. Ι. Λένιν

Σημειώσεις:

1. Κατά τη Ματωμένη Κυριακή, 9 (22) Ιανουαρίου 1905, άοπλοι διαδηλωτές που βάδιζαν να παρουσιάσουν μια έκκληση στον Τσάρο, πυροβολήθηκαν καθώς προσέγγιζαν τα Χειμερινά Ανάκτορα, από την Αυτοκρατορική Φρουρά. Ο αριθμός των θυμάτων ξεπέρασε τους 1000 και, κατ’ άλλους, τους 4000 νεκρούς και τραυματίες. Η Ματωμένη Κυριακή προκάλεσε ένα κύμα απεργιών, που στάθηκε η εισαγωγή στα επαναστατικά γεγονότα του 1905. Όταν ήρθαν τα νέα για τα γεγονότα της 9ης Ιανουαρίου, ο Λένιν τα χαιρέτισε αμέσως ως λαϊκή επανάσταση. Καθώς το 3ο φύλλο της Βπεριόντ βρισκόταν στο τυπογραφείο, αρκέστηκε σε ένα μικρό άρθρο σε αυτό, «Επανάσταση στη Ρωσία», αναλύοντας εκτενέστερα τις εξελίξεις με μια σειρά άρθρων και κειμένων στο 4ο φύλλο.
2. Ο Μεγάλος Δούκας Βλαδίμηρος (1847-1909) ήταν αδελφός του τσάρου Αλέξανδρου του ΙΙΙ και θείος του Νικόλαου του ΙΙ. Καθώς ο Νικόλαος απουσίαζε στα γεγονότα της Ματωμένης Κυριακής, χειρίστηκε αυτός την κρίση, δίνοντας τις εντολές για την καταστολή της διαδήλωσης.
3. Ο ιερέας Γκέοργκι Γκαπόν (1870-1906) οργάνωσε και οδήγησε τη διαδήλωση στα Χειμερινά Ανάκτορα, που κατέληξε στα γεγονότα της Ματωμένης Κυριακής. Αργότερα αποδείχτηκε ήταν πράκτορας της Οχράνα, της τσαρικής αστυνομίας, φαίνεται όμως να πίστευε πως ενεργώντας ανεξάρτητα, μπορούσε να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα των εργατών. Ομολόγησε αυτή την ιδιότητά του σε ένα συνεργάτη του, τον Πίντσας Ρούτενμπεργκ, μέλος τον Εσέρων, που τον βοήθησε μετά τα γεγονότα να διαφύγει στο εξωτερικό. Δολοφονήθηκε το Μάρτιο του 1906, όταν επέστρεψε στην Πετρούπολη, πιθανότατα από μέλη των Εσέρων, που πληροφορήθηκαν την προηγούμενη σύνδεσή του με την Οχράνα. Αν και αναγνώριζε ότι ήταν μια αντιφατική φυσιογνωμία, ο Λένιν εκφράστηκε επανειλημμένα θετικά για τον Γκαπόν, θεωρώντας ότι στην πορεία εξελίχθηκε σε πραγματικό επαναστάτη.

Πηγή: Λένιν, Collected Works, Progress Publishers, Μόσχα 1964, τόμ. 8, σελ. 97-100