Όλο και περισσότεροι βρίσκονται αντιμέτωποι με τον κίνδυνο της φτωχοποίησης

«ΜΑΤ παντού, ΜΕΘ πουθενά» είναι το σύνθημα που αποτυπώνει ξεκάθαρα την άγρια κοινωνική πραγματικότητα που βιώνουν μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας εν μέσω πανδημίας. Εκτός όμως από τα τραγικά ελλείμματα στη δημόσια υγεία και το ασφυκτικό πλαίσιο καταστολής που έχει επιβληθεί στους δημόσιους χώρους από την κυβέρνηση, η απειλή της φτωχοποίησης φαίνεται ότι έχει πλησιάσει επικίνδυνα μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας. Η πανδημία απόδειξε πόσο επισφαλή ήταν τα «κοινωνικά δίχτυα ασφαλείας» που επικαλούνταν τόσο καιρό η κυβέρνηση, καθώς όλο και περισσότεροι πολίτες, οι οποίοι βρίσκονται εντελώς αποκλεισμένοι από την εργασία, καταφεύγουν στις κοινωνικές κουζίνες και τις δομές αλληλεγγύης για να εξασφαλίσουν ένα πιάτο φαγητό.

Στους άδειους δρόμους της πόλης οι «αόρατοι» γίνονται πιο ορατοί από ποτέ, ενώ άνθρωποι που στο παρελθόν μπορούσαν να εξασφαλίσουν την επιβίωσή τους πλέον ζητάνε χαμηλόφωνα βοήθεια έξω από σουπερμάρκετ και τράπεζες. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat, ο χαμηλόμισθος πολίτης το 2020 έχασε το 12% του εισοδήματός του μέσα στην πανδημία σε σχέση με το 2019, την ώρα που στα μεσαία και τα υψηλά εισοδήματα η απώλεια ήταν 6,5%. Το χτύπημα στους φτωχότερους πολίτες της Ελλάδας ήταν το πλέον ισχυρό σε όλη την ευρωζώνη και το δεύτερο χειρότερο σε όλη την ΕΕ, μετά την Κροατία (χειρότερο του -13%).

Αυτήν τη θλιβερή πραγματικότητα επιβεβαιώνουν με μαρτυρίες και αριθμητικά στοιχεία (καθώς παρατηρούν δραματική αύξηση στις μερίδες και μεγάλες ουρές) όσοι προσφέρουν απλόχερα αλληλεγγύη και μοιράζουν χιλιάδες μερίδες φαγητού σε καθημερινή βάση μέσω πολλών ιδιωτικών και κοινωνικών δομών σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη σε όποιους και όποιες το έχουν ανάγκη. «Δεν φτάνουν για να καλύψουν τις ανάγκες» τονίζουν χαρακτηριστικά.

«Κάποτε έφερναν τρόφιμα, τώρα τους δίνουμε εμείς»

H Κοινωνική Κουζίνα “Ο Άλλος Άνθρωπος” εδώ και εννέα χρόνια έχει μοιράσει μέχρι σήμερα 12,5 εκατ. μερίδες φαγητού. «Από τον Μάρτιο βρισκόμαστε σε καθημερινή βάση στον χώρο μας στον Κεραμεικό. Δίνουμε περίπου 1.500 μερίδες φαγητού κάθε μέρα» λέει ο Κωνσταντίνος Πολυχρονόπουλος στο Documento, εξηγώντας ότι έχουν αυξηθεί δραματικά οι πολίτες που πλέον αδυνατούν να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες.

«Το lockdown σημαίνει περισσότερη ανεργία και πείνα. Υπάρχουν άνθρωποι που μας έφερναν τρόφιμα πριν από μερικά χρόνια και τώρα τους δίνουμε εμείς. Μπορεί να ζήσει κάποιος με 500 ευρώ και να πληρώνει παράλληλα λογαριασμούς και ενοίκια; Εμείς προσπαθούμε να τους καλύπτουμε τουλάχιστον το φαγητό, να μη μείνει κανένας μόνος του και νηστικός σε αυτήν τη δύσκολη συγκυρία» τονίζει.

«Χωρίς λεφτά, χωρίς βοήθημα»

Οι πολιτικές διαχείρισης της πανδημίας έχουν οδηγήσει στην περαιτέρω φτωχοποίηση ανθρώπων που βρίσκονταν ήδη σε δυσχερή θέση. «Οι άστεγοι στο κέντρο της Αθήνας έχουν αυξηθεί. Αυτή την εποχή δεν μπορούν να πάρουν ούτε ένα σουβλάκι, δεν έχουν πουθενά να πάνε για να πιουν ένα ποτήρι νερό. Επιπλέον, όσοι εργάζονταν εποχικά με μειωμένο ωράριο και μαύρα χρήματα δεν δικαιούνται κανένα επίδομα. Δεν χρειάζεται να είμαστε οικονομολόγοι για να καταλάβουμε ότι έρχεται μεγάλη φτώχεια. Εύχομαι να μη βγει αληθινή η πρόβλεψη του ΟΗΕ ότι το 2021 θα καταγραφεί αύξηση 40% στους θανάτους από πείνα» σημειώνει και συνεχίζει: «Όταν ξεκινήσαμε πριν από εννιά χρόνια μοιράσαμε με τη φίλη μου την Καλλιόπη δέκα τοστ που είχαμε φτιάξει στα σπίτια μας. Πλέον μιλάμε για 1.500 μερίδες φαγητού κάθε μέρα και 12,5 εκατ. μερίδες φαγητού όλα αυτά τα χρόνια. Δεν έχουμε πάρει ούτε μισή δραχμή από κάποιον επίσημο φορέα και δεν είμαστε φιλανθρωπική δράση. Πιστεύουμε μόνο στη δύναμη της αλληλεγγύης».

Η συλλογική κουζίνα Εl Chef δημιουργήθηκε το 2008 από κόσμο που συμμετείχε στο Στέκι Μεταναστών και στα Πίσω Θρανία (σχολείο εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας για μετανάστες). «Ξεκίνησε ως μια προσπάθεια ώστε ντόπιοι/ες, μετανάστες/στριες, οι άνθρωποι που συμμετείχαμε τότε στο Στέκι να τρώμε μαζί και να δημιουργούμε από κοινού. Αυτό μας βοήθησε να αναπτύξουμε ισχυρούς δεσμούς φιλίας, συντροφικότητας. Βοήθησε επίσης τους μετανάστες και τους πρόσφυγες να ενταχθούν» αναφέρει μέλος της πρωτοβουλίας.

«Οι μερίδες φαγητού δεν φτάνουν»

Η φτωχοποίηση μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού αποτελεί θλιβερή πραγματικότητα εδώ και μία δεκαετία. «Ξέρουμε ότι με την πανδημία αυτό γίνεται ήδη πολύ πιο έντονο. Η ανεργία και οι συνθήκες εξαθλίωσης είναι το παρόν και το μέλλον για εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους. Στην πρώτη καραντίνα μαγειρεύαμε 150 μερίδες κάθε μέρα, τις τελευταίες μέρες έχουμε καταφέρει να φτάσουμε τις 200. Δεν φτάνουν. Ουρές σχηματίζονται στην Κυψέλη έξω από το Μυρμήγκι και στο Κοινωνικό Κέντρο Σκοπευτήριο» υπογραμμίζει το μέλος της συλλογικής κουζίνας Εl Chef.

Καλλιτέχνες, οι νεόπτωχοι της πανδημίας

Το M-eating Hub είναι ένα νεοσύστατο εγχείρημα το οποίο ετοιμάζει περίπου 200 καλάθια αλληλεγγύης σε εβδομαδιαία βάση με δράσεις επισιτιστικής βοήθειας σε καλλιτέχνες και δημιουργούς της βόρειας Ελλάδας, καθώς και σε άτομα που είναι άστεγα. Η Εβίτα Σταύρου μίλησε για αυτή την πρωτοβουλία, αλλά και για τη δύσκολη κατάσταση που επικρατεί στη Θεσσαλονίκη. «Αρκετές από τις κοινωνικές κουζίνες και τα συσσίτια που λειτουργούσαν στην πόλη της Θεσσαλονίκης έχουν παγώσει τη δράση τους λόγω της πανδημίας. Οι ανάγκες όμως έχουν αυξηθεί δραματικά. Σε αυτό το πλαίσιο αποφασίσαμε να προχωρήσουμε στην παροχή επισιτιστικής βοήθειας σε συνεργασία με καλλιτεχνικούς φορείς και συλλογικότητες της πόλης. Ετοιμάζουμε σε εβδομαδιαία βάση καλάθια με φρέσκα φρούτα, λαχανικά και ξηρά τροφή, ενώ προμηθευόμαστε και πράγματα από την κεντρική λαχαναγορά για να συμπληρώνουμε τα πακέτα. Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία ξεκίνησε πριν από έναν μήνα με στόχο να βοηθήσουμε τους δημιουργούς που βρίσκονται σε δυσχέρεια αυτή την εποχή, καθώς έχουν να εργαστούν από τον Φεβρουάριο. Η πρώτη μας επικοινωνία με τον Σύλλογο Μουσικών Βορείου Ελλάδος έκανε λόγο για 2030 ανθρώπους, ωστόσο την πρώτη εβδομάδα ετοιμάσαμε πάνω από 40 πακέτα και πλέον δίνουμε 100 πακέτα την εβδομάδα. Στην πορεία συνεργαστήκαμε και με τους Ακρίτες του Πόντου, έναν πολιτιστικό σύλλογο που υποστηρίζει δημιουργούς και μουσικούς που ασχολούνται με την παράδοση του Πόντου, αλλά και με τεχνικούς που εργάζονται και υποστηρίζουν συναυλίες. Αυτήν τη στιγμή ετοιμάζουμε περίπου 200 πακέτα την εβδομάδα. Τίποτε όμως δεν θα ήταν δυνατό χωρίς τη συνέργεια με άλλους οργανισμούς και συλλογικότητες της πόλης. Πρόκειται για μια συλλογική προσπάθεια και εμείς είμαστε ένα κομμάτι αυτού του παζλ».

«Τους αναγκάζουν να ζήσουν με 100 ευρώ τον μήνα»

Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία έρχεται να καλύψει ένα κομμάτι της επισιτιστικής ανασφάλειας που επικρατεί στον καλλιτεχνικό κόσμο ο οποίος δεν έχει λάβει στήριξη από την πολιτεία. «Αυτήν τη στιγμή καλύπτουμε μια έκτακτη ανάγκη σε μια κατηγορία πληθυσμού για την οποία δεν υπήρχε βοήθεια από κανέναν επίσημο φορέα» αναφέρει η Εβίτα Σταύρου και εξηγεί: «Γνωρίζουμε ότι πραγματοποιείται διανομή επισιτιστικής βοήθειας σε άπορες οικογένειες, σε άτομα που βρίσκονται σε αστεγία, αλλά κανένας δεν παραδέχτηκε επίσημα ότι υπάρχει επισιτιστική ανασφάλεια στον δημιουργικό και καλλιτεχνικό κόσμο. Δεν έχει σημασία αν κάποιοι βιοπορίζονταν στο παρελθόν από την τέχνη τους, καθώς σε αυτήν τη συνθήκη δεν έχουν τη δυνατότητα να παραγάγουν, να δημιουργήσουν και να εκπαιδεύσουν. Πολλοί λένε ότι δόθηκε βοήθεια στους καλλιτέχνες, αλλά ας είμαστε ειλικρινείς. Μιλάμε για 1.068 ευρώ μέσα σε δέκα μήνες, δηλαδή 100 ευρώ υποστήριξη κάθε μήνα για ανθρώπους που πρέπει να πληρώσουν ρεύμα, ενοίκιο και θέρμανση. Ο καλλιτέχνης δεν έχει ανάγκη την επισιτιστική βοήθεια από την πολιτεία. Θέλει να δημιουργήσει, να μοιραστεί, να μας βοηθήσει να καταλάβουμε τον κόσμο και τα συναισθήματά μας. Ελπίζουμε αυτή η παροχή να πάψει να είναι αναγκαία το επόμενο διάστημα, όταν θα μπορέσουμε ξανά να συνευρεθούμε και να θεραπευτούμε μέσα από την τέχνη, μέσα από το εμβόλιο δημιουργικότητας που έχουμε ανάγκη μετά την απομόνωση. Κανένας από εμάς δεν βρίσκεται στο απυρόβλητο, γιατί ζούμε σε μια ρευστή πραγματικότητα. Η συνέργεια και η αλληλεγγύη είναι αυτά που έχουμε ανάγκη».

με πληροφορίες από Ηλέκτρα Ζαργάνη, documentonews.gr