Στο τέλος του πρώτου μεγάλου ιμπεριαλιστικού πολέμου, του φονικού πολέμου των χαρακωμάτων, η κόκκινη παπαρούνα επιλέχτηκε για να συμβολίσει την τιμή στους νεκρούς στρατιώτες.
Πέθανε κι εγώ θα σε τιμήσω. Θα σε σκυλεύω κάθε 11 του Νοέμβρη στη Μέρα Μνήμης των νεκρών στρατιωτών του φονικού πολέμου στα χαρακώματα.
Όπως ακριβώς το είπε ο Ζαν Πωλ Σαρτρ, “όταν οι πλούσιοι κάνουν πόλεμο, είναι οι φτωχοί που πεθαίνουν”.
Η κόκκινη παπαρούνα βγήκε μέσα από το ποίημα του Λοχαγού Τζων Μακρέυ, που υπηρέτησε στον Καναδικό στρατό, στον 1ο Παγκόσμιο και συμμετείχε στη μάχη του Υπρέ, στην περιοχή της Φλάνδρας του Βελγίου. Ήταν η μάχη στην οποία οι Γερμανοί . για πρώτη φορά στην ιστορία του πολέμου, χτύπησαν με θανατηφόρα αέρια, συγκεκριμένα το αέριο του χλωρίου. Ο Τζων Μακρέυ έθαψε τον καρδιακό του φίλο, Αλέξη Χέλμερ, στο πεδίο της μάχης και στις 17 μέρες που κράτησε η φρίκη στη Φλάνδρα παρατήρησε πόσο γρήγορα μεγάλωναν οι κόκκινες παπαρούνες στους τάφους.
Αυτό το είχαν παρατηρήσει κι άλλοι, πολύ πριν, στους Ναπολεόντειους πολέμους. Το χώμα στα πεδία των μαχών παρουσίαζε μια υπερσυγκέντρωση σε ασβέστιο, πράγμα που άντεχε μόνο η παπαρούνα.

Κι έγραψε ο Μακρέυ, στοιχειωμένος από το θάνατο του πολέμου.

“Στα χωράφια της Φλάνδρας, οι παπαρούνες μεγαλώνουν
ανάμεσα στους σταυρούς, σειρά τη σειρά.
Σταυρούς που σηματοδοτούν τη θέση μας εδώ και στον ουρανό
Οι κορυδαλλοί τραγουδούν ακόμη γενναία καθώς πετούν
μα ίσα που ακούγονται ανάμεσα στους ήχους των όπλων.
Είμαστε νεκροί.
Πριν λίγες μέρες ζούσαμε και βλέπαμε τη λάμψη της δύσης
Αγαπήσαμε κι αγαπηθήκαμε και τώρα είμαστε ξαπλωμένοι
στα χωράφια της Φλάνδρας.”

Η σκύλευση των φτωχών που σκοτώνονται στους πολέμους των πλουσίων φτάνει σε τέτοια ξετσιπωσιά, ώστε από το Αφγανιστάν στα φέρετρα των νεκρών στρατιωτών, συνήθως ισπανόφωνων φτωχοδιάβολων, τα σκεπασμένα με την αστερόεσσα, κουβαλούσαν μαζί με τους νεκρούς και τεράστιες ποσότητες πρέζας.
Τότε, στον 1ο μεγάλο ιμπεριαλιστικό πόλεμο, το ποίημα του Μακρέυ με τις παπαρούνες τυπώθηκε σε χιλιάδες αντίτυπα και συνόδευε την πώληση των πολεμικών ομολόγων του Καναδά. “Αγόρασε ένα ομόλογο της νίκης” Για να στηριχτεί η πολεμική μηχανή δεν έφταναν τα παιδιά του κόσμου στα πεδία του θανάτου, ούτε η φορολόγηση των γονιών τους, ούτε η εξαναγκαστική υπερεργασία σε καιρό πολέμου. Τύπωναν ομόλογα και άλλοτε τα πουλούσαν άλλοτε αυτά αποτελούσαν την αναγκαστική αμοιβή της εργασίας.

Η Μέρα της Μνήμης στις 11 Νοέμβρη γιορτάζεται από τότε σε ΗΠΑ, Καναδά, Αγγλία, Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία, με μια κόκκινη παπαρούνα στο πέτο.
Μια κόκκινη σαν αίμα παπαρούνα στο πέτο αυτών που ελέγχουν τις πιο φονικές πολεμικές μηχανές στον πλανήτη, πυροδοτούν διάσπαρτους πολέμους σ’ ένα δίχτυ που συνολικά συγκροτεί έναν παγκόσμιο, υποκινούν αιματηρούς εμφύλιους, στήνουν δικτατορίες και απαρτχάιντ, χρηματοδοτούν κι εξοπλίζουν φασιστικά μορφώματα, και βέβαια συμμετέχουν , ενθαρρύνουν και το λιγότερο παρακολουθούν ατάραχοι τη μεγάλη γενοκτονία στην Υεμένη.
Αν οι παπαρούνες δε στάζουν αίμα, έχουν κοκκινίσει πια από ντροπή.

Νίνα Γεωργιάδου