Πληρώνουν ένα πακέτο βούτυρο πιο ακριβά απ’ τη Γερμανία, αμείβονται με 260 ευρώ το μήνα και δουλεύουν σε συνθήκες …”Ασίας”. Αυτή είναι η πραγματικότητα για τις εργάτριες και τους εργάτες στην κλωστοϋφαντουργία στη Βουλγαρία σύμφωνα με ρεπορτάζ της γερμανικής εφημερίδας Die Zeit της προηγούμενης εβδομάδας.

Για παράδειγμα στις εγκαταστάσεις της εταιρείας Πιρίν-Τέξ, στην πόλη Γκότσε Ντέλτσεφ κοντά στα σύνορα με την Ελλάδα εργάζονται 2.000 εργάτες/τριες για λογαριασμό της εταιρείας Hugo Boss. Το παραγόμενο προϊόν πωλείται στην αγορά της Γερμανίας. Εκτός από την Hugo Boss και άλλες ευρωπαϊκές φίρμες-κολοσσοί της ένδυσης και της υπόδυσης έχουν επιλέξει τη Βουλγαρία για την παραγωγή τους, όπως για παράδειγμα η Adidas, η H&M κι η Burberry. Αν αναλογιστεί κανείς το κόστος ζωής, οι αμοιβές στη Βουλγαρία σ’ αυτόν τον τομέα είναι μάλλον αναλογικά χαμηλότερες απ’ αυτές στην Ασία. Τα 260 ευρώ του κατώτατου μισθού δε φτάνουν ούτε για τα στοιχειώδη αφού το κόστος ζωής είναι μόλις το μισό απ’ αυτό της Γερμανίας. Για παράδειγμα ένα πακέτο βούτυρο στη συγκεκριμένη πόλη κοστίζει 2,80 ευρώ δηλαδή το 1% του μηνιαίου μισθού! Από την άλλη η H&M που δε διαθέτει δικά της εργοστάσια παραγωγής αλλά συνεργάζεται με κατά τόπους βιοτεχνίες στην Ανατολική Ευρώπη και τη ΝΑ Ασία, είχε πέρυσι κέρδη που άγγιζαν τα 3,5 δις ευρώ.

Στην κακοπληρωμένη εργασία προστίθενται κι οι μεσαιωνικές συνθήκες δουλειάς. Οι εργαζόμενοι/ες χαρακτηριστικά δηλώνουν ότι η δουλειά: “Αρχίζει στις 8 και δεν ξέρεις πότε θα τελειώσει…” Η εταιρεία Κουσ Μόντα, τουρκικών συμφερόντων, απασχολεί περίπου 350 άτομα στις εγκαταστάσεις της, κυρίως γυναίκες της τουρκικής μειονότητας της Βουλγαρίας, τις οποίες αναγκάζει να δουλεύουν 12ωρα, χωρίς φυσικά να πληρώνονται οι υπερωρίες. (άλλη μια τρανή απόδειξη για το πόσο εθνικά και πατριωτικά σκέφτεται το κεφάλαιο όταν το πράγμα αφορά εργασιακά ζητήματα και κέρδη).

Στις περισσότερες περιπτώσεις όταν οι εργαζόμενοι διαμαρτύρονται για υπερβολική ζέστη, για αδυναμία να αναπνεύσουν δίπλα στα μηχανήματα σε χώρους χωρίς εξαερισμό, η απάντηση που παίρνουν είναι: “η πόρτα είναι ανοιχτή, ξέρεις πόσοι περιμένουν για δουλειά;”.
Σε άλλες περιπτώσεις, όπως καταγγέλλουν εργαζόμενοι, η εταιρεία υποχρέωσε τους εργαζόμενους να πληρώσουν για να αγοραστεί ιατρικός εξοπλισμός για μέτρηση της πίεσης κ.ο.κ. ώστε οι ίδιοι οι εργαζόμενοι να φροντίζουν όσους αισθάνονται αδιαθεσία, λιποθυμούν κλπ.
Σα να μην έφταναν αυτά, σε πολλές εταιρείες οι εργαζόμενες καταγγέλλουν ότι τα αφεντικά τους φωνάζουν, τις υποβιβάζουν και τις παρενοχλούν σεξουαλικά.

Φυσικά αυτές οι εργασιακές συνθήκες επιβάλλονται ελλείψει ισχυρού συνδικαλισμού. Στις περισσότερες εταιρείες δεν λειτουργούν σωματεία κι όταν κάπου υπάρχουν αυτά έχουν μικρή δύναμη και ελάχιστες πραγματικές δυνατότητες παρέμβασης. Έτσι, οι αυθαιρεσίες γιγαντώνονται. Αδήλωτη δουλειά απ’ το σπίτι, συμβόλαια για ημι-εργασία ενώ η εργάτρια απασχολείται σε πλήρες ωράριο. Όπως μαρτυρούν οι εργάτες/τριες τα αφεντικά τους πιέζουν αφόρητα να αυξήσουν την παραγωγικότητά τους θεσπίζοντας απλησίαστες νόρμες, συνδέοντας τους μισθούς με την εκπλήρωσή τους και οδηγώντας έτσι τους εργαζόμενους στα άκρα. Χαρακτηριστικά δηλώνουν ότι από τους 2.000 εργάτες της Πιρίν-Τεξ μόνο οι 5 κατόρθωσαν να πιάσουν τη νόρμα που θέσπισε ο Γερμανός μάνατζερ.

Ο ίδιος αναρωτιέται γιατί το 1993 που άνοιξε την επιχείρησή του εκεί περίμεναν στην ουρά 2.000 εργάτες/τριες που τον παρακαλούσαν να δουλέψουν ενώ σήμερα δε βρίσκεις πλέον εργατικά χέρια. Όντως, 25 χρόνια μετά, οι 1.500 απ’ τους 3.500 εργαζόμενους/ες έχουν παραιτηθεί, γεγονός που, όπως ισχυρίζεται τον αναγκάζει να πιέζει ακόμα περισσότερο τους εναπομείναντες ώστε να βγαίνουν οι παραγγελίες.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, οι άθλιες εργασιακές συνθήκες σπρώχνουν ολοένα και περισσότερους εργαζόμενους/ες της Βουλγαρίας να μεταναστεύουν στο εξωτερικό με αποτέλεσμα να παρατηρείται έλλειψη εργατικών χεριών σε μία σειρά εργασίες. Γιατί άραγε να μείνει κάποιος στη Βουλγαρία όταν μπορεί ως καθαρίστρια ή οικοδόμος στη Βρετανία ή τη Γερμανία να βγάζει τα πενταπλάσια χρήματα;

28 χρόνια μετά και την τυπική παλλινόρθωση του καπιταλισμού και της ελεύθερης αγοράς στη Βουλγαρία η χώρα έχει δει τον πληθυσμό της να μειώνεται από τα περίπου 9 στα περίπου 7 εκατομμύρια. Η Βουλγαρία μετατρέπεται σε μία χώρα γέρων ενώ η νεολαία της, πολλές φορές υψηλά ειδικευμένη λόγω σπουδών, απορροφάται σε εργασίες στις ΗΠΑ, τον Καναδά, τη Γερμανία και τη Βρετανία. Όπως σχολιάζει ένας συνδικαλιστής, “εδώ μία ταφή κοστίζει 400 ευρώ, δηλαδή, κάποιος δεν μπορεί ούτε καν να πεθάνει”, όμως οι ετικέτες των ρούχων γράφουν made in Europe, made in EU.

Πηγή: Our Balkans