Ελάχιστοι γνωρίζουν ότι ο Οκτώβριος είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την ιστορία της Θεσσαλονίκης και για έναν ακόμα, εξίσου σημαντικό λόγο, εκτός από την απελευθέρωση το 1912 από τον οθωμανικό ζυγό.

Ήταν το πρωινό της 30ης Οκτωβρίου 1944, όταν η 11η Μεραρχία και το 50ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ εισήλθαν πανηγυρικά στην πόλη για να την προστατεύσουν από την ολοκληρωτική καταστροφή των βασικών της υποδομών, όπως του υδραγωγείου, των αποθηκών σιτηρών και του μύλου Αλλατίνη, των εργοστασίων παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος καθώς και μέρους του λιμανιού που είχε μείνει ανέπαφο κατά την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων.

Η προτελευταία μέρα, λοιπόν, του Οκτώβρη του ’44 δεν αποτέλεσε απλώς την τελευταία της γερμανικής στρατιωτικής παρουσίας στη Θεσσαλονίκη. Υπήρξε και μια μέρα γιορτής για όλους τους κατοίκους της πόλης. Από το μεσημέρι, μόλις απομακρύνθηκε ο κίνδυνος από τους υποχωρούντες Γερμανούς, ο κόσμος ξεχύθηκε στην πόλη και υποδεχόταν με ενθουσιασμό τους παρελαύνοντες αντάρτες της 11ης μεραρχίας του ΕΛΑΣ.

Στο βίντεο που ακολουθεί (ανάμεσα σε φωτογραφίες και βίντεο της εποχής), ένας από τους ανθρώπους που συμμετείχαν στις τάξεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και έζησαν την απελευθέρωση της πόλης, ο Γιάννης Πατσακίδης, στα 89 του χρόνια, μίλησε στην TV100 για τα ιστορικά γεγονότα εκείνων των ημερών και περιέγραψε πώς το δικό του τάγμα απέτρεψε την τελευταία στιγμή την ανατίναξη του Υδραγωγείου της πόλης από τους κατακτητές.

 

Στο επόμενο βίντεο υπάρχουν φωτογραφίες από παρελάσεις αντάρτικων μονάδων του Ε.Λ.Α.Σ. από τις 30 Οκτωβρη 1944 μέχρι τις 2 Νοεμβρη 1944.