Το σιδέρωμα στήθους είναι μια σκληρή, απάνθρωπη και οδυνηρή πρακτική που εφαρμόζεται σε μικρά κορίτσια προκειμένου να καθυστερήσει η ανάπτυξή του μαστού και στη συνέχεια να μειωθεί η σεξουαλική προσοχή που μπορεί να λάβει. Γνωστό ως breast ironing στα αγγλικά είναι εξαιρετικά διαδεδομένο στη δυτική και κεντρική Αφρική, όπως το Τσαντ, το Τόγκο, το Μπενίν, τη Γουινέα, την Ακτή  Ελεφαντοστού, την Κένυα και τη Ζιμπάμπουε. Αλλά είναι ακόμα πιο διαδεδομένο στο Καμερούν. Εκεί, ο αριθμός των κοριτσιών που έχουν υποβληθεί σε σιδέρωμα του στήθους εκτιμάται ότι είναι τόσο υψηλός που φτάνει το ένα τρίτο, δηλαδή περίπου 1,3 εκατομμύρια.

Αυτή η βάναυση πρακτική χωρών του τρίτου κόσμου έχει κάνει μία τρομακτικά δυναμική είσοδο στην «αναπτυγμένη» Δύση και συγκεκριμένα στην κοινωνία της Μεγάλης Βρετανίας όπου δεκάδες κορίτσια υποβάλλονται από τις μητέρες τους στο συγκεκριμένο μαρτύριο, ενώ δεν αποκλείεται να συμβαίνει και σε άλλες χώρες της Ευρώπης.

Σύμφωνα με εκτενές ρεπορτάζ της εφημερίδας Guardian κοινοτικοί εργαζόμενοι στο Λονδίνο, το Έσσεξ και το Γιορκσάιρ επιβεβαιώνουν πως υπάρχει μία ραγδαία αύξηση του φαινομένο στην Αγγλία, σε οικογένειες με αφρικανικές ρίζες που ζουν, ωστόσο, και εργάζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Μάλιστα, η οργάνωση Came Women and Girls Development Organisation (Cawogido) εκτιμά πως τουλάχιστον 1.000 γυναίκες και κορίτσια στη Μεγάλη Βρετανία έχουν υποβληθεί σε «σιδέρωμα στήθους» τα τελευταία χρόνια.

Το μαρτύριο των μικρών κοριτσιών είναι επαναλαμβανόμενο αφού γίνεται συνήθως μια φορά την εβδομάδα ή μια φορά κάθε δυο εβδομάδες, ανάλογα με το αποτέλεσμα που θα έχει. Την πρακτική εφαρμόζουν οι ίδιες οι μητέρες, οι θείες ή οι γιαγιάδες, καθώς το θεωρούν μέτρο πρόληψης το οποίο θα προστατεύει τις κόρες τους από την αντρική προσοχή, την σεξουαλική παρενόχληση και τον βιασμό.

Εκτός από τις μητέρες την πρακτική επίσης εκτελούν θεραπευτές και μαίες καθώς είναι πηγή εισοδήματος, με τρόπο παρόμοιο με τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων.

Χρησιμοποιούν μια καυτή πέτρα για να κάνουν μασάζ στο στήθος του κοριτσιού επαναλαμβανόμενα, προκειμένου «να σπάσουν τον ιστό» και να επιβραδύνουν την ανάπτυξή του. Μολύνσεις, φλεγμονές, καταστροφή των γαλακτοφόρων αδένων, δυσμορφία των μαστών ακόμα και καρκίνος είναι κάποιες από τις ολέθριες συνέπειες.

Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, 3,8 εκατομμύρια έφηβες σε όλο τον κόσμο έχουν υποστεί αυτό το βασανιστήριο, ενώ εκτιμάται ότι περίπου 1.000 κορίτσια από τις κοινότητες της δυτικής Αφρικής σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν υποβληθεί επίσης στην πρακτική. Ο αριθμός αυτός θα μπορούσε να είναι στην πραγματικότητα πολύ υψηλότερος.

Παρόλο που, οι αναφορές για τη φρίκη του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων, ο καταναγκαστικός γάμος και οι λεγόμενες δολοφονίες τιμής είναι γνωστά στο ευρύ κοινό, οι άνθρωποι είναι λιγότερο ενημερωμένοι για το σιδέρωμα στήθους που υποβάλλονται τα κορίτσια πριν μπουν στην εφηβεία.

Η πρακτική αντικατοπτρίζει τις άσχημες μισογυνιστικές πεποιθήσεις και αξίες που στηρίζουν άλλες καταχρηστικές πρακτικές. Είναι τελικά ο αντικατοπτρισμός μιας δύναμης που απαιτεί γυναικεία υποταγή και πλήρη έλεγχο της σεξουαλικότητας των γυναικών και των κοριτσιών.

Η «κοινωνικοποίηση» των νεαρών κοριτσιών

Το σιδέρωμα του στήθους είναι ενσωματωμένο μέρος της κοινωνικοποίησης των νεαρών κοριτσιών σε αυτές τις κοινότητες εδώ και αρκετό καιρό. Οι ιατρικές συνέπειες μπορεί να είναι σοβαρές. Η πρακτική μπορεί να περιλαμβάνει τη χρήση πετρών, σπάτουλας, αλλά και ζωνών που θα κρατούν τα στήθη επίπεδα. Μερικές φορές χρησιμοποιούνται φύλλα που πιστεύεται ότι έχουν φαρμακευτικές ή θεραπευτικές ιδιότητες, καθώς και καυτές πέτρες ή ηλεκτρικά σίδερα.

Η ανάπτυξη του στήθους ενός κοριτσιού κατά την εφηβεία θεωρείται ότι συνδέεται με την εμφάνιση της σεξουαλικότητάς του. Αν παραμείνει ανεξέλεγκτη, αυτό θεωρείται ότι θα φέρει «προβληματικές» και «καταστροφικές» επιπτώσεις στην οικογενειακή και κοινοτική κατάσταση. Η πρακτική αυτή έχει κι άλλες προεκτάσεις, αν σκεφτεί κανείς ότι μητέρες αρχίζουν να σιδερώσουν τα στήθη των θυγατέρων τους για να προσπαθήσουν να αποτρέψουν τον πρόωρο γάμο και να κρατήσουν τις κόρες στο σχολείο για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Με άλλα λόγια, αν το στήθος ενός κοριτσιού δεν αναπτυχθεί τόσο γρήγορα, δεν θα θεωρηθεί έτοιμο για γάμο και τοκετό και έτσι θα είναι ελεύθερο να συνεχίσει την εκπαίδευσή του για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Σαφώς το απάνθρωπο και βίαιο σιδέρωμα του στήθους δεν είναι η απάντηση στο γάμο ενός παιδιού. Αλλά σε περιστάσεις όπου υπάρχουν λίγες επιλογές, φαίνεται να προσφέρει σε μερικές μητέρες έναν τρόπο να δώσουν στις κόρες τους λίγο περισσότερο χρόνο να μορφωθούν και να έχουν επιλογές.

Ένα παγκόσμιο πρόβλημα

Τα Ηνωμένα Έθνη το χαρακτηρίζουν ως ένα από τα πέντε παγκοσμίου φήμης εγκλήματα που σχετίζονται με τη βία που βασίζεται στο φύλο. Η ψυχοθεραπεύτρια Leyla Hussein μιλώντας στον Guardian, ανέφερε ότι έχει μιλήσει με τουλάχιστον πέντε γυναίκες θύματα στο βόρειο Λονδίνο. «Όλες είχαν τη βρετανική υπηκοότητα. Η μια από αυτές κατέληξε να έχει εντελώς επίπεδο στήθος μετά από αυτό. Έλεγε συνέχεια: ”Έχω στήθος αγοριού”. Αλλά κανένας ποτέ δεν ρώτησε γι′ αυτό. Κανένας δεν την εξέτασε». 

Ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων και το σιδέρωμα του στήθους βρίσκονται μέσα σε μια ευρύτερη ιδεολογία που θεωρεί τη γυναικεία σεξουαλικότητα ως κάτι που πρέπει να κρύβεται και να απορρίπτεται. Σε παγκόσμιο επίπεδο, υπάρχουν προσπάθειες να αντιστραφεί αυτή η νοοτροπία. Η UK Aid, για παράδειγμα, χρηματοδοτεί ένα κοινωνικό κίνημα που ονομάζεται Girls Generation, το οποίο εργάζεται σε ολόκληρη την Αφρική για να αντιστρέψει τα κοινωνικά πρότυπα που στηρίζουν τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Πρέπει να δοθεί έμφαση στις διαρθρωτικές ανισότητες που εξακολουθούν να υποβαθμίζουν τα σώματα γυναικών και κοριτσιών. Αυτό είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα και όχι κάτι μοναδικό σε συγκεκριμένα μέρη του κόσμου.

πηγή: tvxs, tomov