Πυκνώνουν οι αναλύσεις για το φαινόμενο της έλλειψης κατοικιών στο κέντρο των ευρωπαϊκών πόλεων και στην Αθήνα. Στις περισσότερες δαιμονοποιούνται οι διαδικτυακές πλατφόρμες (Airbnb, Uber κ.ά.), κοντολογίς οι τεχνολογίες, ως αυτές να δημιουργούν το πρόβλημα. Ευθύνες αποδίδονται και στα άτομα που κάνουν χρήση αυτών, είτε ως ιδιοκτήτες κατοικιών, είτε ως χρήστες.
Ωστόσο ο “καπιταλισμός της πλατφόρμας”, ή, οι νεοφιλελεύθερες αστεακές πολιτικές (αναπαλάσεις, εξευγενισμοί κ.λπ.) δεν είναι διαφορετικά πράγματα από τον καπιταλισμό που αποσπά απλήρωτη εργασία και έχει εμπορευματοποιήσει τους όρους αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης (κατοικία, μέσα διατροφής κ.λπ.).
Aκριβώς για να καθηλώσει τους εργαζόμενους, αποκλείοντας άλλη πηγή άντλησης πόρων για επιβίωση εκτός από τη μισθωτή εργασία. Επίσης οι κοινωνικές σχέσεις (εμπορευματοποίηση γης και στέγης, “χάσμα γαιοπροσόδου” κ.λπ.) έχουν αυτονομηθεί από τα άτομα και συγκροτούν “δομή” που υπερβαίνει κατά πολύ τα άτομα και τις ατομικές στοχοθεσίες.
Ξαφνικά, από τα πουθενά, και αφού έχουμε απαξιώσει συμπαγείς φορείς συλλογικής δράσης (κόμματα, συνδικάτα κ.λπ.), καλούμαστε τώρα να βάλουμε ως πρώτη προτεραιότητα μια δευτερεύουσα αντίθεση του καπιταλισμού στη σφαίρα αναπαραγωγής. Ουσιαστικά καλούμαστε να στραφούμε κατά των ιδιοκτητών κατοικιών, ας πούμε μικροαστικών στρωμάτων, που ακολουθούν αυτές τις πρακτικές, όσο και κατά του “μικροαστού που έχουμε μέσα μας”, αφού κάνουμε χρήση. Αλλά να γίνουμε και λουδίτες “σαμποτάροντας” τις διαδυκτυακές πλατφόρμες.
Μου φαίνεται πως αυτή η προσέγγιση είναι κοντά στην αντίστοιχη του D. Harvey που κάνει λόγο για “συσσώρευση μέσω της αφαίρεσης πόρων από άλλους” και όχι για εκμετάλλευση (απόσπαση υπεραξίας), τοποθετώντας το ζήτημα στη σφαίρα αναπαραγωγής, ορίζοντας έμμεσα ως πρωταγωνιστές της σύγκρουσης τα κινήματα πόλης. Δεν θα είχα αντίρρηση αν τα κινήματα πόλης μπορούσαν να ανοίξουν μέτωπο, τόσο κατά των μικροαστικών στρωμάτων, όσο και κατά του κεφαλαίου. Από την κοινωνική εμπειρία των κινημάτων πόλης, νομίζω πως αυτά θα επιλέξουν (αν υπάρξουν), και για λόγους αισθητικής (διάκρισης), ως αντίπαλο τα μικροαστικά στρώματα.
Θανάσης Αλεξίου (από το fb)
e-prologos.gr
