Πάνος Κοσμάς

Επίθεση στη σκληρή καθημερινότητα των ανέργων επιχειρεί η κυβέρνηση με τη λεγόμενη «αναμόρφωση» του επιδόματος ανεργίας, που αναμένεται να εξαγγείλει ο πρωθυπουργός από το βήμα της ΔΕΘ – Θα έχει σταθερό και μεταβλητό μέρος και θα μειώνεται ανά τρίμηνο με στόχο να δοθεί… κίνητρο για την εύρεση εργασίας

Καθώς ως βασικό «πρόταγμα» που θα διέπει τα μέτρα τα οποία θα εξαγγείλει ο πρωθυπουργός από το βήμα της ΔΕΘ έχει ανακηρυχτεί η εστίαση στα προβλήματα της καθημερινότητας του πολίτη, το γεγονός ότι η κυβέρνηση σχεδιάζει να συμπεριλάβει σε αυτά την αναμόρφωση του επιδόματος ανεργίας γεννά εύλογα ερωτήματα. Ποιο πρόβλημα της σκληρής καθημερινότητας των ανέργων θέλει να θεραπεύσει αυτή η «αναμόρφωση»;

Η υπουργός Εργασίας Νίκη Κεραμέως, απαντώντας σε… άλλο ερώτημα, θέτει βασικό στόχο τη «δημιουργία κινήτρων για την εύρεση εργασίας». Και πώς θα συμβεί αυτό; Αν οι άνεργοι προστατευτούν… νομοθετικά από τον «κακό τους εαυτό» και τις «κακές τους έξεις», με κυριότερη το ότι συνηθίζουν να καλοπερνούν με το επίδομα ανεργίας και δεν αναζητούν εργασία.

Οι αλλαγές

Οι βασικές αλλαγές που σχεδιάζει η κυβέρνηση είναι ήδη γνωστές διά διαρροών και δηλώσεων και συνίστανται στα εξής:

● Το επίδομα ανεργίας θα διαιρείται σε ένα σταθερό και ένα μεταβλητό μέρος. Το σταθερό ως προς το συνολικό ύψος μέρος δεν θα κατανέμεται ισόποσα σε όλους τους μήνες της ανεργίας, αλλά θα έχει… μεταβλητή γεωμετρία: θα είναι υψηλότερο στο πρώτο τρίμηνο και στη συνέχεια θα μειώνεται σε κάθε επόμενο τρίμηνο. Με συνολική δαπάνη που θα ισούται με το 55% του κατώτατου μισθού, το πρώτο τρίμηνο θα μπορεί να ανέρχεται σε 70% του κατώτατου μισθού. Στη συνέχεια θα μειώνεται και στο δεύτερο μέρος της περιόδου ανεργίας θα πέφτει κάτω από το 50% του κατώτατου μισθού.

Αυτό το σταθερό μέρος του επιδόματος θα είναι μειωμένο για όσους δεν εργάζονται με πλήρη απασχόληση.

● Το μεταβλητό μέρος θα είναι ανταποδοτικό, δηλαδή θα εξαρτάται από τις εισφορές ανεργίας κάθε εργαζόμενου, επομένως από το ύψος του μισθού του στα χρόνια πριν από την ανεργία (εφόσον οι εισφορές είναι ποσοστό επί του μισθού), αλλά και από τα χρόνια εργασίας πριν από την ανεργία.

● Θα υπάρξουν επιπλέον παροχές: προσαυξήσεις ανά προστατευόμενο μέλος, προσαυξήσεις για μονογονεϊκές οικογένειες, δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα, αλλά με αδιευκρίνιστο ποιες κατηγορίες ανέργων θα αφορούν.

● Το 50% του επιδόματος θα καταβάλλεται -και θα δαπανάται- μέσω προπληρωμένης κάρτας.

● Οι άνεργοι θα υποχρεούνται να εγγράφονται σε προγράμματα κατάρτισης για την εύρεση εργασίας.

Ίσως όμως το πιο σημαντικό μέρος της «αναμόρφωσης» θα είναι κάτι που έχει ήδη θεσπιστεί, αλλά δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί: η υποχρέωση των ανέργων να αποδέχονται προτάσεις για απασχόληση και σε περίπτωση τριών αρνήσεων να χάνουν το επίδομα ανεργίας. Αν ο διακηρυγμένος στόχος της «αναμόρφωσης» είναι να δώσουν «κίνητρα» στους ανέργους για εύρεση εργασίας, τότε αυτό είναι ένα πρόσθετο «όπλο» για να υπογραμμιστεί το «κίνητρο»…

Μείωση εισφορών, μείωση δαπανών;

Η κυβερνητική διαβεβαίωση ότι το συνολικό «έσοδο» από το επίδομα ανεργίας δεν μειώνεται αλλά κατανέμεται διαφορετικά στη διάρκεια του χρόνου ανεργίας, δεν σημαίνει ότι η ρύθμιση είναι… υπεράνω δαπανών για την ανεργία. Το επίδομα ανεργίας είναι ανταποδοτική παροχή που βασίζεται στις κρατήσεις από τον μισθό των εργαζομένων.

Εδώ όμως υπάρχει μια ουσιώδης «λεπτομέρεια»: οι κρατήσεις για την ανεργία είναι ένα από τα θύματα των συνεχόμενων μειώσεων των ασφαλιστικών εισφορών τα τελευταία χρόνια, οπότε οι ασφαλιστικές εισφορές μειώθηκαν κατά 4,4 εκατοστιαίες μονάδες.

Η κυβέρνηση εξαγγέλλει τώρα νέα μείωση των ασφαλιστικών εισφορών 0,5 + 0,5 εκατοστιαία μονάδα το 2025 και το 2027 (ή 2026). Πώς σχετίζονται αυτά με το θέμα μας; Ως εξής: Για να αποφύγουν τη μείωση των εισφορών για σύνταξη και ασθένεια, οι κυβερνήσεις εξάντλησαν σχεδόν τα περιθώρια μειώνοντας τις εισφορές για κατάρτιση, στέγαση και παροχές εργατικής εστίας, αλλά βεβαίως και για ανεργία.

Για μια κυβέρνηση που ομνύει στην πλήρη χρηματοδοτική κάλυψη όλων των παροχών, η μείωση των εισφορών για την ανεργία αναπόφευκτα, αργά ή γρήγορα, σημαίνει μείωση των συνολικών δαπανών για την ανεργία. Αυτό κάνει τις πραγματικές στοχεύσεις του εγχειρήματος της «αναμόρφωσης» του επιδόματος ανεργίας «ύποπτες».

Επιδοτείται μόνο το 16,4%

848.602 ήταν ο αριθμός των ανέργων τον Ιούλιο του 2024. Από αυτούς, πάνω από τους μισούς (453.801) ήταν άνεργοι για πάνω από 12 μήνες και οι υπόλοιποι (394.801) άνεργοι για κάτω από 12 μήνες. Από αυτόν τον μεγάλο αριθμό, δικαιούχοι επιδότησης ανεργίας ήταν μόλις 139.124 άνεργοι, το 16,4% του συνολικού αριθμού. Από αυτούς, μόλις 6.902 ήταν δικαιούχοι επιδόματος εποχικοί του τομέα του τουρισμού. Οι υπόλοιποι έχουν πλήρες κίνητρο να επανέλθουν στην εργασία, αλλά δεν τα καταφέρνουν. Τώρα η κυβέρνηση προσφέρει και στους λίγους που επιδοτούνται το «κίνητρο» που τους λείπει…

πηγή: efsyn.gr