Στα υψηλότερα επίπεδα που έχουν καταγραφεί ποτέ βρίσκεται ο πληθυσμός των προσφύγων και γενικότερα των αναγκαστικά εκτοπισμένων ανθρώπων παγκοσμίως. Σύμφωνα με στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ βρισκόμαστε σε έναν κόσμο όπου κάθε δύο δευτερόλεπτα ένας άνθρωπος αναγκάζεται να εκτοπιστεί ως συνέπεια συρράξεων ή διώξεων.
Σε έκθεση που δημοσιεύτηκε με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Προσφύγων στις 20 Ιουνίου, κατεγράφησαν 79,5 εκατομμύρια εκτοπισμένα άτομα στα τέλη του 2019, εκ των οποίων 45,7 εκατομμύρια ήταν εσωτερικά εκτοπισμένοι σε άλλες περιοχές της χώρας τους. Από τους υπόλοιπους, 4,2 εκατομμύρια ήταν αιτούντες άσυλο και 29,6 εκατομμύρια ήταν πρόσφυγες ή αναγκαστικά εκτοπισμένοι εκτός χώρας.

Ανάμεσα στους εκτοπισμένους συγκαταλέγονται φυσικά και παιδιά, περίπου 30-34 εκατομμύρια σύμφωνα με την έκθεση, ένας αριθμός που είναι μεγαλύτερος από τον πληθυσμό της Αυστραλίας, της Δανίας και της Μογγολίας αθροιστικά.
Στους παγκοσμίως εκτοπισμένους περιλαμβάνονται επίσης εκατομμύρια ανιθαγενείς, που έχουν στερηθεί τη δυνατότητα να έχουν ιθαγένεια και πρόσβαση σε βασικά δικαιώματα όπως η εκπαίδευση, η ιατρική φροντίδα, η εργασία και η ελευθερία μετακίνησης.
Η χώρα με τον μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων είναι σύμφωνα με τα στοιχεία η Τουρκία με 3,6 εκατομμύρια και ακολουθούν η Κολομβία (1,8 εκατομμύρια), το Πακιστάν (1,4 εκατομμύρια), η Ουγκάντα (1,4 εκατομμύρια) και η Γερμανία (1,1 εκατομμύρια). 

Το 2019 οι εκτοπισμένοι υπέβαλαν δύο εκατομμύρια νέα αιτήματα ασύλου, με τις ΗΠΑ να αποτελούν τον μεγαλύτερο αποδέκτη νέων αιτήσεων (301.000) και ακολουθούν το Περού (259.800), η Γερμανία (142.500), η Γαλλία (123.900) και η Ισπανία (118.300). Η Ελλάδα βρίσκεται στην έβδομη θέση με 74.900 αιτήματα ασύλου.

Ραγδαία επιδείνωση
Είναι ανησυχητικό και ενδεικτικό της ραγδαίας επιδείνωσης του προβλήματος ότι μέσα σε έναν χρόνο ο αριθμός των προσφύγων παγκοσμίως αυξήθηκε κατά 9 εκατομμύρια περίπου, καθώς στα τέλη του 2018 ήταν 70,8 εκατομμύρια. 
Όπως σημειώνεται στην έκθεση, αυτή η αύξηση οφείλεται ιδιαίτερα σε νέους εκτοπισμούς στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, το Σαχέλ, την Υεμένη και τη Συρία. Η τελευταία μάλιστα βρίσκεται στο δέκατο έτος συγκρούσεων και μετρά μόνη της 13,2 εκατομμύρια πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο και εσωτερικά εκτοπισμένους. 

Ο δεύτερος λόγος είναι η πιο σωστή αποτύπωση της κατάστασης των κατοίκων της Βενεζουέλας εκτός της χώρας τους, καθώς πολλοί από αυτούς δεν είναι νόμιμα καταγεγραμμένοι ως πρόσφυγες ή αιτούντες άσυλο, αλλά απαιτούνται γι’ αυτούς ρυθμίσεις προστασίας.
Επίσης είναι χαρακτηριστικό ότι το 80% των εκτοπισμένων στον κόσμο βρίσκονται σε χώρες ή περιοχές που πλήττονται από οξεία επισιτιστική ανασφάλεια και υποσιτισμό, ενώ άλλες έχουν σημαντικές επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή και άλλους κινδύνους καταστροφών. 

Πάνω από τα τρία τέταρτα (77%) των προσφύγων έχουν παγιδευτεί σε καταστάσεις μακροπρόθεσμου εκτοπισμού, όπως για παράδειγμα στο Αφγανιστάν, όπου οι πρόσφυγες βρίσκονται σε αυτή τη θέση για πέμπτη δεκαετία. Τα δύο τρίτα των ανθρώπων που εκτοπίζονται διασυνοριακά προέρχονται από πέντε χώρες: Τη Συρία, τη Βενεζουέλα, το Αφγανιστάν, το Νότιο Σουδάν και τη Μιανμάρ.
Επίσης η έκθεση επισημαίνει τη χαμηλή προοπτική που υπάρχει ώστε οι πρόσφυγες να ξεφύγουν σύντομα από τη δυστυχία τους. Όπως σημειώνεται, στη δεκαετία του 1990 κατά μέσο όρο 1,5 εκατομμύριο πρόσφυγες μπόρεσαν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους κάθε χρόνο. Αντίθετα, κατά την τελευταία δεκαετία αυτός ο αριθμός έχει μειωθεί στους περίπου 385.000.

Όπως σχολιάζει ο επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες Φιλίπ Λεκλέρκ, οι σχεδόν 80 εκατομμύρια γυναίκες, άνδρες και παιδιά που έχουν εξαναγκαστεί να φύγουν από τα σπίτια τους «είναι ένας συγκλονιστικός αριθμός, με τεράστιες συνέπειες, ένας αριθμός που αντικατοπτρίζει τις συνέπειες της αποτυχίας επίλυσης των μεγαλύτερων συγκρούσεων στον κόσμο, που οδηγούν τους ανθρώπους να φύγουν».

Επίσης ο Φ. Λεκλέρκ παρατηρεί ότι, σε αντίθεση με ό,τι πιστεύουν πολλοί, η φετινή έκθεση «δείχνει πάλι πως περισσότεροι από τους οκτώ στους δέκα πρόσφυγες (το 85%) δεν βρίσκονται στην Ευρώπη ή στην Ελλάδα, αλλά σε αναπτυσσόμενες και μεσαίου ή χαμηλού εισοδήματος χώρες και γενικά σε χώρες γειτονικές με αυτές από τις οποίες διέφυγαν. Και αυτές οι χώρες συνεχίζουν να χρειάζονται την υποστήριξη και την αλληλεγγύη μας».

Η κατάσταση στην Ελλάδα
Σε ερώτηση πώς επηρεάζει αυτό το παγκόσμιο σκηνικό την κατάσταση στην Ελλάδα, ο Φ. Λεκλέρκ απαντά ότι καθώς οι Αφγανοί και οι Σύροι είναι οι κύριες εθνικότητες των προσφύγων στην Ελλάδα και συμπεριλαμβάνονται, επίσης, στους πρώτους τρεις εκτοπισμένους πληθυσμούς παγκοσμίως, «είναι λογικό η Ελλάδα, μία χώρα στα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. και σε ένα σταυροδρόμι μεταξύ Ανατολής και Δύσης, να λάβει ένα μικρό ποσοστό από αυτόν τον παγκόσμιο προσφυγικό πληθυσμό».

Όπως προσθέτει, αυτό το ποσοστό «εξακολουθεί να είναι πολύ διαχειρίσιμο από την πλευρά της Ελλάδας σε επίπεδο αριθμών, ωστόσο μπορεί να γίνει ανεξέλεγκτο χωρίς δίκαιες και αποτελεσματικές απαντήσεις, μακροπρόθεσμες λύσεις και υπεύθυνη αλληλεγγύη εντός της Ε.Ε.».
Περίπου 2.000 άτομα συγκεντρώθηκαν το Σάββατο στο κέντρο της Αθήνας για να διαμαρτυρηθούν για την πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης απέναντι στους πρόσφυγες και τους μετανάστες.
Αφορμή στάθηκε ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Προσφύγων το Σάββατο αλλά και το αίτημα των ελληνικών αρχών να αδειάσουν τους χώρους όπου προβλεπόταν να φιλοξενηθούν για όσο διάστημα περίμεναν να εξεταστούν τα αιτήματά τους πάνω από 10.000 άτομα που ήδη έλαβαν άσυλο, ώστε να έρθουν σε αυτούς από τους καταυλισμούς των νησιών άλλοι τόσοι που ακόμα βρίσκονται στην αναμονή.

Η ελληνική κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι υπάρχει ένα ζήτημα σε σχέση με τη διαδικασία της ενσωμάτωσης όσων λαμβάνουν άσυλο, υπενθυμίζει ωστόσο ότι οι συγκεκριμένοι χώροι φιλοξενίας αφορούν μονάχα όσους είναι σε αναμονή εξέτασης του αιτήματος ασύλου τους και πρέπει να γίνει αυτό σεβαστό από όσους έλαβαν άσυλο ώστε να έρθουν άλλα άτομα από τους καταυλισμούς των νησιών που βρίσκονται στη θέση όπου ήταν και αυτοί νωρίτερα.

πηγή: topontiki