Του Γιώργου Κ. Καββαδία*

 Aλλεπάλληλες oi αυταρχικές εγκύκλιοι του ΥΠΑΙΘ που υπογράφονται από τον Γ. Γ. Αλ. Κόπτση. Αποτελούν μνημεία αυταρχισμού και στερούνται κάθε παιδαγωγικής αρχής με … οσμή στρατοκρατική  σε συνθήκες … γύψου. Ασφαλώς και δεν είναι προσωπικό θέμα του Γ. Γραμματέα, αλλά αντανακλά γενικότερα την πολιτική της κυβέρνησης και της ηγεσίας του ΥΠΑΙΘ.

Η «διαταγή» Αλ. Κόπτση και η ενοχοποίηση των εκαπιδευτικών!

Η τελευταία εγκύκλιος αφορά την πορεία της διδασκαλίας των μαθημάτων των Α΄ και Β΄ τάξεων του Γενικού Λυκείου που εξετάζονται γραπτώς στις προαγωγικές εξετάσεις και σημειώνεται με έμφαση: «Υπεύθυνοι για την ολοκλήρωση της ύλης είναι οι διδάσκοντες». Καλούνται μάλιστα οι Διευθυντές σε συνεργασία με τους συλλόγους διδασκόντων να παρεμβαίνουν στο εκπαιδευτικό έργο κάθε εκπαιδευτικού εξαλείφοντας κάθε ίχνος παιδαγωγικής ελευθερίας και να «προβαίνουν σε αναμόρφωση του ωρολογίου προγράμματος με σκοπό την ολοκλήρωση» της ύλης, «όπου παρατηρείται καθυστέρηση στη διδασκαλία των μαθημάτων». Ακόμα «οι Διευθύνσεις Δ/θμιας Εκπ/σης να προβαίνουν σε αναμόρφωση του ωρολογίου προγράμματος με σκοπό την ολοκλήρωσή της».

Μια τέτοια εγκύκλιος με διατακτικό – στρατοκρατικό χαρακτήρα επιδιώκει να ενοχοποιήσει τους εκπαιδευτικούς για τις όποιες καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση της ύλης, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις αντικειμενικές συνθήκες. Για αυτό και πρέπει να επιστραφεί ως απαράδεκτη στον υπογράφοντα «ηγεμόνα» και στην πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΙΘ. Για το ΥΠΑΙΘ και τον «ηγεμόνα» του ευθύνεται ο εκπαιδευτικός κα όχι οι «σοφοί» του ΥΠΑΙΘ που ευρισκόμενοι εκτός εκπαιδευτικής πραγματικότητας και σε γραφειοκρατικό περιβάλλον άγνοιας έχουν παραφορτώσει την ύλη, χωρίς να παίρνουν κάθε χρόνο υπόψη τους τις κοινωνικές και εκπαιδευτικές συνθήκες. Η ύλη για αυτούς είναι άθροισμα σελίδων και τίποτα παραπάνω. Είναι χαρακτηριστικό ότι δυο χρόνια τώρα δεν λαμβάνονται υπόψη οι κωμικοτραγικές συνθήκες τηλε-εκπαίδευσης και οι δραματικές μορφωτικές και ψυχολογικές επιπτώσεις στους μαθητές.  Έτσι η ύλη  των μαθημάτων, όχι μόνο δε μειώνεται, αλλά αυξάνεται.

Τι και αν αποδείχθηκε ότι η τηλεκπαίδευση δεν εξασφαλίζει την καθολική πρόσβαση των μαθητών στην εκπαίδευση. Ότι  δεν είναι κανονική διδασκαλία, γιατί δε λαμβάνονται υπόψη παιδαγωγικές αξίες και υποβαθμίζεται η εκπαιδευτική διαδικασία. Ότι οξύνει τις ανισότητες, ιδιαίτερα απέναντι στους μαθητές με κοινωνικές, οικονομικές, μαθησιακές δυσκολίες. Η σχολική χρονιά που διανύουμε δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως φυσιολογική, μετά από δύο χρόνια τηλεκπαίδευσης. Αναμφίβολα, τα εκπαιδευτικά κενά συσσωρεύτηκαν και οι μαθητές αποσυντονίστηκαν λόγω της απουσίας τους από το σχολικό περιβάλλον για ένα τόσο μεγάλο διάστημα. Η ψυχολογία των μαθητών μετά από τόση τηλεκπαίδευση δεν μπορεί να αντέξει τόση ύλη και είναι σε οριακό σημείο.

Είναι ενδεικτικό ότι οι ανάλγητοι γραφειοκράτες του ΥΠΑΙΘ ζητούν ολοκλήρωση της ύλης λίγο πριν το Πάσχα ΧΩΡΙΣ να έχουν ορίσει πότε λήγουν τα μαθήματα, έτσι ώστε να μπορούν οι εκπαιδευτικοί να υπολογίσουν πόσες ώρες διαθέτουν. Από την άλλη οι ώρες που χάθηκαν είναι πολλές. Χιλιάδες τα κενά εκπαιδευτικών, όχι μόνο από την αρχή της σχολικής χρονιάς, αλλά ακόμα και μετά την επανέναρξη των σχολείων μετά τις γιορτές. Μόνο από την απουσία των νοσούντων εκπαιδευτικών έχουν χαθεί εκατοντάδες χιλιάδες ώρες, όπως και από τις καταλήψεις πολλών σχολείων ως μορφή αντίστασης στην αντιεκπαιδευτική πολιτική της κυβέρνησης!

Η ύλη δεν μπορεί να διδαχτεί επαρκώς, όπως ζητά η «διαταγή». Δε βρισκόμαστε σε κανονικότητα. Άλλωστε είναι κοινός τόπος ότι η  ύλη όλων των μαθημάτων στο Δημοτικό, στο Γυμνάσιο και το Λύκειο είναι υπέρογκη. Σε κανονικές συνθήκες λειτουργίας δεν μπορούσε να ολοκληρωθεί.

Η ύλη ορισμένων μαθημάτων ειδικά των θετικών επιστημών αφορά σε θεματικές που σε χώρες του εξωτερικού διδάσκονται στα πρώτα πανεπιστημιακά έτη. Η διδασκαλία σχολικών εγχειριδίων και μαθημάτων μεταπηδά από τη μία τάξη στην άλλη χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι γνωστικές ικανότητες και το γνωστικό υπόβαθρο των παιδιών που ούτως ή άλλως βρίσκονται σε αναπτυξιακή νοητικά ηλικία.

Για τους γραφειοκράτες του ΥΠΑΙΘ «μετράει να βγει η ύλη». Δεν τους ενδιαφέρει ποια ύλη και πώς; Δεν τους ενδιαφέρει αν μπορούν όλοι οι μαθητές να εμπεδώσουν την ύλη. Δεν τους ενδιαφέρει ο εκπαιδευτικός που επιμένει στην εμπέδωση της προηγούμενης γνώσης, αν γνωρίζει ότι κάποιοι  -πολλοί ή λίγοι- δεν την έχουν εμπεδώσει. Δεν τους ενδιαφέρει  ο εκπαιδευτικός που προσαρμόζει το ρυθμό μάθησης στις ανάγκες των μαθητών, με σκοπό να εμπεδώσουν την ύλη όλοι οι μαθητές.  Γιατί τις υψηλότερες παιδαγωγικές και ανθρωπιστικές αξίες τις αγνοούν και τις παραγνωρίζουν οι γραφειοκράτες του ΥΠΑΙΘ, για αυτό άλλωστε κατέχουν αυτές τις θέσεις.

Η ύλη, η Τράπεζα Θεμάτων, η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής και οι πανελλαδικές εξετάσεις είναι τα βασικά κομμάτια των ταξικών φραγμών της εκπαίδευσης. Η εκπαίδευση είναι μηχανισμός ταξικής επιλογής και ο βασικός ιδεολογικός μηχανισμός στο πλαίσιο του οποίου η ύλη, δηλαδή η γνώση δεν είναι ουδέτερη, αλλά αποτελεί και πολιτικό –  ιδεολογικό ζήτημα. Γενικότερα στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος το εκπαιδευτικό σύστημα αποσκοπεί στην παροχή γνώσεων, ικανοτήτων, αλλά και πεποιθήσεων, νοοτροπιών και συμπεριφορών  που λειτουργούν για την αναπαραγωγή του.

Για αυτό διαχρονική αξία έχει η ρήση του Δ. Γληνού «η μόρφωση δεν είναι ζήτημα γνώσης, είναι ζήτημα ζωής.».

Ε! Όχι κύριε Κόπτση!

Σταματήστε να στοχοποιείτε και να ενοχοποιείτε τους εκπαιδευτικούς. Η ευθύνη για την κρίση του σχολείου, η ευθύνη για την ύλη που δε βγαίνει έχι το δικό σας ονοματεπώνυμο. Το δικό σας και της υπουργού Ν. Κεραμέως. Το δικό σας, της υπουργού Ν. Κεραμέως και του καθενός που βρίσκεται στην ηγεσία του ΥΠΑΙΘ και της κυβλέρνησής σας!

Τα αιτήματα μαθητών και εκπαιδευτικών έχουν διατυπωθεί και τεκμηριωθεί. Για την κατάργηση της Τράπεζας Θεμάτων και της ΕΒΕ.

Για προσαρμογή και διαφοροποίηση του προγράμματος σπουδών και δραστική μείωση της ύλης.

* Ο Γιώργος Κ. Καββαδίας είναι φιλόλογος στο 3ο ΓΕΛ Κερατσινίου, μέλος του ΔΣ της ΕΛΜΕ Πειραιά, μέλος της ΣΕ του περιοδικού «Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης» του Εκπαιδευτικού Ομίλου.