Όταν έχουμε μπροστά μας ένα πτυχίο από δημόσιο πανεπιστήμιο γνωρίζουμε περίπου τις διεργασίες (τρόπος εισαγωγής, πρόγραμμα σπουδών, ακαδημαϊκό προσωπικό, εργαστήρια κ.λπ.) που χρειάστηκαν για την απόκτησή του. Μάλιστα οι κοινωνικοί αγώνες του ’60 και ΄70 θα αναδείξουν στην κοινωνική συνείδηση το πανεπιστήμιο ως οιονεί χώρο αναστοχασμού της κοινωνίας.

Όλα αυτά μαζί διαμορφώνουν μια ακαδημαϊκή κουλτούρα, μια επαγγελματική κοινωνικοποίηση που περνά και εμφορεί και τους κατόχους των πανεπιστημιακών πτυχίων. Είναι αμφίβολο αν αυτά τα στάνταρ και αυτή η κουλτούρα μπορεί να υπάρχουν στα ιδιωτικά κολέγια που λειτουργούν με αγοραίους όρους; Να υπενθυμίσω πως η εισαγωγή στα κολέγια δε γίνεται μέσω των πανελλαδικών εξετάσεων, που δείχνουν τις εργατοώρες που οι μαθητές/τριες αφιέρωσαν (βλ. θεωρία της αξίας), αλλά μέσω της αγοράς. Έτσι αδειάζει και το ιδεολογικό αφήγημα της ΝΔ για “αριστεία”, αφού αυτό που σε τελική ανάλυση μετράει είναι η οικονομική δύναμη που εμπερικλείεται στις ταξικές θέσεις.

Κατά κάποιο τρόπο αυτή η κουλτούρα και αυτή η κοινωνικοποίηση που υπάρχει στο δημόσιο πανεπιστήμιο, παρά τα εγγενή του προβλήματα (γενίκευση των μεταπτυχιακών με δίδακτρα, εμπορευματικός χαρακτήρας των ειδικών λογαριασμών κ.λπ.), είναι που δίνει στους δάσκαλους/ες και τους καθηγητές/τριες, ένα άλλο “αέρα”, μια κοινωνική αυτοπεποίθηση, και τους κάνει να αισθάνονται, όταν έρχονται στο σχολείο, όταν μπαίνουν στη τάξη διδασκαλίας, ότι είναι εκεί πρώτα για τα παιδιά, για τη κοινωνία. Το γεγονός αυτό κάνει μια δυναμική μερίδα εκπαιδευτικών να βλέπουν τη δουλειά τους όχι ως ιδεολογική εγχάραξη, -παρόλο που αυτή συνιστά μια κεντρική λειτουργία του εκπαιδευτικού συστήματος-, αλλά ως πρόκριμα διαμόρφωσης ανοιχτών ανθρώπων, με ερωτήματα, με απαιτήσεις, με προσδοκίες.

Γι’ αυτό ξεκινούν να κατακτήσουν μαζί με το παιδί, “τη ζώνη της επικείμενης ανάπτυξης”, διευρύνοντας τους ορίζοντες της γνώσης, ώστε αυτή να μετασχηματιστεί στα χέρια των ίδιων των μαθητών σε δύναμη δράσης. Εξάλλου ο μετασχηματισμός της πραγματικότητας χρειάζεται κοινωνικούς δρώντες με φαντασία, συνεργατικότητα, αλληλεγγύη, που δε θα βρούμε στην αποταμιευτική λογική του σχολείου (με το μαθητή παθητικό). Μπορεί να μοιάζει με ψευδαίσθηση, ίσως να είναι και μια αντίφαση, αλλά το σχολείο, η κοινωνία, τα ίδια τα παιδιά έχουν πολλά να κερδίσουν από εκπαιδευτικούς με αυτό το ελευθεριακό φρόνημα, με αυτή την ποιητική, που θα στήνουν, μαζί με τα παιδιά ένα “συνοικισμό αυτόνομο”, ή, θα επεξεργάζονται επί χάρτου, το νέο κόσμο.

Αυτό τον “αέρα” θέλει να κόψει τώρα το Υπουργείο, με την αναγνώριση επαγγελματικών δικαιωμάτων στα ιδιωτικά κολέγια. Για να κοντύνει τους εκπαιδευτικούς/ές. Να τους φέρει από το ύψος της κοινωνίας, στο επίπεδο της αγοράς. Με σκυμμένους εκπαιδευτικούς όλα θα είναι πιο εύκολα. Πιο φοβισμένα παιδιά, πιο παραιτημένοι γονείς, πιο παροπλισμένη κοινωνία. Αυτή τη κουλτούρα, οιονεί κουλτούρα αντίστασης στην εμπορευματοποίηση των πάντων, θέλει να κάμψει πάλι το Υπουργείο, μέσα από την “αυτονομία” των σχολικών μονάδων, τη μετατροπή των διευθυντών σε διοικητές, την επαναφορά των σχολικών συμβούλων, την αξιολόγηση κ.λπ. Για να απολεσθεί μαζί και η θύμηση του δημόσιου αγαθού αλλά και η συλλογική παράσταση που ορίζει τις κοινωνικές ανάγκες ως μέτρο όλων των πραγμάτων.

Θανάσης Αλεξίου (από το fb)