Του Χρήστου Κάτσικα

Ευχαριστήρια επιστολή προς τους 6.500 περίπου εκπαιδευτικούς, οι οποίοι συνταξιοδοτήθηκαν την σχολική χρονιά 2020-2021, καλώντας τους να μοιραστούν με το υπουργείο Παιδείας προτάσεις και ιδέες για την βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας,  απέστειλε η υπουργός Παιδείας Ν. Κεραμέως.

Η υπουργός Παιδείας σημειώνει, ανάμεσα σε άλλα, απευθυνόμενοι στους εκπαιδευτικούς που συνταξιοδοτήθηκαν: «Φεύγοντας από τη σχολική τάξη, παίρνετε μαζί σας πλούσιες εμπειρίες ζωής και συγκινήσεις, μοναδικές αναμνήσεις από μαθητές, συναδέλφους, από γόνιμες συζητήσεις, από επιστημονικές αναζητήσεις και νέες παιδαγωγικές μεθόδους, εικόνες από περιοχές ανά την Ελλάδα… Είμαστε πάντοτε στη διάθεσή σας αν θελήσετε να μοιραστείτε σκέψεις και απόψεις, να μεταδώσετε γνώσεις και εμπειρία, να προτείνετε τρόπους επίτευξης του κοινού μας σκοπού: ενός καλύτερου αύριο για τα παιδιά μας».

Τα φιλικά προς την κυβέρνηση ΜΜΕ προβάλλουν ότι είναι η πρώτη φορά που υπουργός στέλνει επιστολή σε συνταξιούχους εκπαιδευτικούς.

Είμαι ένας από αυτούς στους οποίους απευθύνεται η Επιστολή της Υπουργού.

Θα μπορούσα, λοιπόν, να κλείσω την απάντησή μου στην υπουργό Παιδείας λέγοντάς της μόνο ότι, μετά από 36 χρόνια υπηρεσίας στο δημόσιο σχολείο, τα ζαχαρωμένα λόγια της, δεν έχουν καμιά αξία. Γίνονται «σκόνη» από το γεγονός ότι καλούμαι να ζήσω για τα επόμενα 2-3 χρόνια της ζωής μου με 700 ευρώ καθώς ως γνωστόν όσοι αποχώρησαν το 2019 και το 2020 ακόμη έναντι πληρώνονται καθώς περιμένουν να ολοκληρωθούν οι εκκαθαρίσεις των συντάξεών τους.

Ναι κ. υπουργέ μου! Μόλις λίγο ξύσουμε τα ζαχαρωμένα λόγια σας δείχνουν τα δόντια τους οι πράξεις σας, μια «βροχή από πέτρες» στους εκπαιδευτικούς και στους μαθητές. Εσείς είσθε οι περικοπές, οι διαθεσιμότητες, ο αυταρχισμός και η αυθαιρεσία, η τηλεργασία, ο μισθός που δεν φτάνει, η επιχειρηματική κουλτούρα, η κατάργηση των αντικειμένων της δουλειάς μας στα σχολεία, τα μόρια αντί για αμοιβή,  ο διευθυντικός στρατός γραφειοκρατών, οι τρίμηνες συμβάσεις για ένα κομμάτι ψωμί,  εσείς είσθε αυτή, καθώς είσθε αναντάμ παπαντάμ ερωτευμένη με τις αξίες της αγοράς.

Όσο για τις προτάσεις που ζητάτε τάχα από εμάς τους συνταξιούχους για το καλό των παιδιών μας, έχω πολλές είναι αλήθεια, αλλά δεν απευθύνονται σε σας υπουργέ μου, ούτε, βέβαια στην τάξη που υπηρετείτε.

Να πω, λοιπόν, στη δική μου τάξη με την οποία πορεύτηκα και συνεχίζω να πορεύομαι, στους εκπαιδευτικούς που δίνουν τη μάχη μέσα και έξω από το σχολείο και στους μαθητές που δίνουν τον καλό αγώνα της γνώσης που ξεθαμπώνει την κοινωνική όραση και οπλίζει την δράση, ότι 36 χρόνια ανάμεσα στα θρανία είχα πάντα στο μυαλό μου πως “ο άνθρωπος είναι η απάντηση, όποια κι αν είναι η ερώτηση” και προσπάθησα να λειτουργήσω ως “συλλογικός” άνθρωπος με σημαία μου την πεποίθηση πως αυτή η εκπαίδευση, αυτός ο κόσμος και πρέπει και μπορούν να αλλάξουν.

Αυτό που μου μένει από το σχολείο είναι οι σχέσεις μου με τους μαθητές μου (τα παιδιά όλων των θρανίων), ο αγώνας να σπάσουν τα δεσμά της άγνοιας και της μοιρολατρίας και η σχέση μου με τους συναδέλφους μου και ιδιαίτερα με εκείνους που μαζί δώσαμε όμορφους αγώνες για το δημόσιο σχολείο, τα μορφωτικά δικαιώματα των παιδιών, τα εργασιακά μας δικαιώματα και τις ανάγκες της κοινωνίας!

Σκέφτομαι ότι δεκαετίες ολόκληρες παλέψαμε με τα θηρία. Χωρίς αυταπάτες αλλά με πίστη και αυταπάρνηση, δώσαμε όλο μας το ρίγος και το πάθος για έναν καλύτερο κόσμο. Ζήσαμε μικρές νίκες, που έφεραν μεγάλες χαρές.

Το «δεν μπορώ», το «δεν αλλάζει τίποτα» είναι η έσχατη παράδοση όλων των όπλων που έχει ένας εκπαιδευτικός και κυρίως πως η δράση και η συμμετοχή του στα κοινά πράγματα (στα δρώμενα που θα ’λεγαν και οι αρχαίοι Έλληνες) είναι ο αποφασιστικός παράγοντας για να βελτιώσει τη θέση του. Είναι ο θεμέλιος λίθος για την επόμενη μέρα, είναι η ταπεινή συνεισφορά του στον «μεγάλο έρανο» για την αλλαγή του κόσμου. Όλα συγκλίνουν στο ότι ο εργαζόμενος, ο κάθε εργαζόμενος, έχει μια θέση στη μεγάλη πορεία της αλλαγής των όρων ζωής του.

Όχι μόνος σαν τον Ρομπέν των Δασών, ως Δον Κιχώτης ή Σούπερμαν αλλά με τους «ομοίους» του, τους συνοδοιπόρους, τους συμμαχητές του, μ’ αυτούς που μοιράζεται τον πίνακα και αναπνέει την κιμωλία. Για φανταστείτε αν θα υπήρχαν οι θαυμάσιες ιστορικές εποποιίες αν κυριαρχούσε το «δεν μπορώ» και ο καθένας «έπαιρνε το καπέλο του» για άλλους τόπους.

Υποστηρικτική παραβολή για όλα τα παραπάνω είναι η συνομιλία μιας σταγόνας με έναν ορμητικό ποταμό. Όταν η σταγόνα μεμψιμοιρεί, αναστενάζει και είναι έτοιμη να παραιτηθεί «γιατί τι να σου κάνει μια σταγόνα», ο σοφός ποταμός απαντάει: «Δεν θα υπήρχα χωρίς εσάς τις σταγόνες μου».

Αν θέλουν οι μαχητές εκπαιδευτικοί να ξελασπώσουν το μέλλον πρέπει να πείσουν τον κόσμο «ότι πρέπει κι ότι μπορεί».

Μόνο όταν βλέπεις την πραγματικότητα γυμνή υπάρχουν πιθανότητες να κάνεις κάτι να την αλλάξεις. Αλλιώς βολεύεσαι με παραμύθια. Θα ρωτήσει κάποιος: «και τι το κακό έχουν τα παραμύθια αφού σου φέρνουν ύπνο βαθύ»; Ναι αλλά είναι ύπνος χωρίς όνειρα, ούτε καν εφιάλτες. Είναι ύπνος της λήθης. Όποιος όμως έχει τη δύναμη να ονειρεύεται δεν διστάζει να πληρώσει το τίμημα: φοβάται, απογοητεύεται, λυγίζει, πέφτει αλλά δεν εγκαταλείπει ποτέ, σε σημείο να αναρωτιέσαι: πού τη βρίσκει ρε διάολε αυτή τη δύναμη; Μα που αλλού; Στο υλικό των ονείρων.

Συνεχίζω να πιστεύω ότι μπορούμε «τον κόσμο εμείς να φέρουμε στα μέτρα μας πριν να μας φέρει εκείνος στα δικά του» και στα πλαίσια αυτής της πίστης θα προχωρήσω από αυτό τον κύκλο της ζωής μου που κλείνει σε έναν άλλο που ανοίγει. Το ταξίδι θα το συνεχίσω στους ίδιους δρόμους, με τις ίδιες αγωνίες και τους ίδιους αγώνες, με την πεποίθηση ότι οι λέξεις μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο μόνο αν μετατραπούν σε κινητήρα δράσης.

Και θέλω από τη δική μου πλευρά να σας εκμυστηρευτώ ότι φεύγω μ΄ ένα ζεστό χαμόγελο στην καρδιά μου και μια μεγάλη ευγνωμοσύνη που είχα την ευκαιρία και την τύχη «όλη την ζωή μου να ξοδέψω παράφορα γυρεύοντας μιαν άλλη». Γιατί όλα αυτά που έζησα ήταν απόφαση ζωής, χωρίς προσωπικές βλέψεις, ατομικά συμφέροντα και φιλοδοξίες, σταθερά και αμετανόητα μ’ αυτούς που ανοίγουν τα περάσματα… χωρίς βεβαιότητες.

Στέλνω, λοιπόν και εγώ, στην άλλη όχθη, απέναντι από εκείνη που βαδίζει η υπουργός μας, τις θερμότερες ευχές μου για υγεία, αντίσταση και αγώνα για να ανοίξει ο δρόμος για την Ανάσταση του λαού μας. Και λέω ότι θα την αλλάξουμε τη ζωή, είναι σίγουρο, πολύ σίγουρο, σαν πέτρα γεφυριού όσο θεωρούμε ότι μοίρα του ανθρώπου είναι ο άνθρωπος. Θα είναι ακριβώς η στιγμή που τα ρολόγια θα πάψουν να γυρίζουν χωρίς λόγο και στη μέσα τσέπη μας θα υπάρχει ένα μήλο, η καρδιά μας. Θα νικήσουμε γιατί εμείς είμαστε άνθρωποι του μέτρου της ζωής.

Και θέλω να ευχαριστήσω όλους όσους αναπνεύσαμε την κιμωλία μαζί,  για τα γεμάτα χρόνια που περάσαμε μαζί, την υποστήριξή τους, την εκτίμηση και την αγάπη που μου δείξατε τόσα χρόνια, που υπομείνατε και συγχωρέσατε τα λάθη μου και τους αφιερώνω το παρακάτω:

Να σκέφτεσαι τους άλλους

Καθώς ετοιμάζεις το πρωινό σου, να σκέφτεσαι τους άλλους.

Μην ξεχνάς να ταΐζεις τα περιστέρια……

Όταν τ’ αστέρια μετράς πριν κοιμηθείς, να σκέφτεσαι τους άλλους.

Εκείνους που δεν έχουν που να πλαγιάσουν.

Όταν ελεύθερα μιλάς, να σκέφτεσαι τους άλλους.

Εκείνους που δεν τους αφήνουν να μιλήσουν.

Και καθώς σκέφτεσαι εκείνους, τους άλλους,

Στον εαυτό σου γύρισε και πες:

“Αχ και να ήμουν ένα κερί στο σκοτάδι”.

Όχι, πραγματικά δεν έχω τίποτε για σας κυρία υπουργέ μου. Όπως, πραγματικά, δεν έχετε και εσείς τίποτε για μένα.

Αναλυτικά ολόκληρη η επιστολή της Νίκης Κεραμέως

Αγαπητή/αγαπητέ Εκπαιδευτικέ,

Εκ μέρους της Πολιτείας και, ειδικότερα, του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω από καρδιάς για την πολυετή συνεισφορά σας.

Στη διαπαιδαγώγηση των μαθητών μας και στη διεύρυνση των οριζόντων τους.

Στη δημιουργία ενός εκπαιδευτικού συστήματος σύγχρονου, συμπεριληπτικού, ικανού να ανταποκριθεί στις ανάγκες των μελών του πλήρως και αποτελεσματικά.

Στη διαμόρφωση του μέλλοντος της χώρας μας.

Σας ευχαριστώ θερμά και για έναν επιπλέον λόγο: γιατί τις τελευταίες δύο σχολικές χρονιές, με την υπερπροσπάθεια, την προσαρμοστικότητα και την επιμονή σας, καταφέρατε να διατηρήσετε ζωντανή την εκπαιδευτική διαδικασία, παρά τις αντιξοότητες της πανδημίας του κορωνοϊού και των επιπτώσεών της σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής και της καθημερινότητάς μας, όπως και στην Παιδεία. Από το Σεπτέμβριο σκοπεύουμε να αξιοποιήσουμε περαιτέρω ψηφιακές δεξιότητες, υποδομές και διαδικασίες που έχουν αναβαθμιστεί κατά την τελευταία διετία. Η συνεισφορά σας και στον τομέα αυτό θα αποτελέσει παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.

Φεύγοντας από τη σχολική τάξη, παίρνετε μαζί σας πλούσιες εμπειρίες ζωής και συγκινήσεις, μοναδικές αναμνήσεις από μαθητές, συναδέλφους, από γόνιμες συζητήσεις, από επιστημονικές αναζητήσεις και νέες παιδαγωγικές μεθόδους, εικόνες από περιοχές ανά την Ελλάδα. Θα ήθελα να προσθέσω κάτι ακόμη στις αποσκευές σας: την έκφραση της βαθιάς μας ευγνωμοσύνης για όλα όσα έχετε προσφέρει μέσα από την πορεία σας στο εκπαιδευτικό μας σύστημα.

Είμαστε πάντοτε στη διάθεσή σας αν θελήσετε να μοιραστείτε σκέψεις και απόψεις, να μεταδώσετε γνώσεις και εμπειρία, να προτείνετε τρόπους επίτευξης του κοινού μας σκοπού: ενός καλύτερου αύριο για τα παιδιά μας.

Με βαθιά εκτίμηση,

Νίκη Κεραμέως