Αντιδραστικές αλλαγές με …μεταξωτές κορδέλες στην Παιδεία – Οι προτεραιότητες του ΙΕΠ – Από τους μύθους στην αλήθεια
Του Γιώργου Κ. Καββαδία
Ο νέος πρόεδρος του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής ΙΕΠ Γιάννης Αντωνίου δίνει το στίγμα των αλλαγών που σχεδιάζονται στο υπουργείο σε συνέντευξή του στην Καθημερινή της Κυριακής (17 Νοεμβρίου 2019). Πρόκειται για αντιδραστικές αλλαγές με …μεταξωτές κορδέλες, για ένα γενικό πλαίσιο, αφού τα συγκεκριμένα μέτρα θα είναι πολύ σκληρά μεταβάλλοντας το Λύκειο σε ένα ναρκοπέδιο εξετάσεων. Στόχος το αριστοκρατικό λύκειο για λίγους κι …εκλεκτούς. Από την άλλη στο όνομα της αξιολόγησης επιδιώκεται ο ασφυκτικός ιδεολογικός έλεγχος και η χειραγώγηση των εκπαιδευτικών μέσα από την κονιορτοποίηση των εναπομείναντων εργασιακών δικαιωμάτων και η κατηγοριοποίηση των σχολείων που θα οδηγεί στον μαρασμό των περισσότερων από αυτά που βρίσκονται σε λαϊκές συνοικίες και απομακρυσμένες περιοχές. Αξιολόγηση σε όλο το εκπαιδευτικό σύστημα καινούργια προγράμματα σπουδών και βιβλία, νέο σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ με απόκτηση εθνικού απολυτηρίου και εξετάσεις μέσω Τράπεζας Θεμάτων. Τέλος, αναφέρεται στον ρόλο και την αναβάθμιση των Προτύπων και Πειραματικών Σχολείων.
Ο μύθος: Σύστημα αξιολόγησης=«δεν τιμωρεί διορθώνει»!
Σύμφωνα με τον Γιάννη Αντωνίου «η αξιολόγηση είναι το οξυγόνο των εκπαιδευτικών συστημάτων το εργαλείο για την ανάπτυξη της δυναμικός τους και της προσαρμογής τους στις ανάγκες της εποχής. Προσθέτοντας πως αντιπαρέρχεται «τη μυθολογία περί τιμωρητισμού δηλώνοντας με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ότι η αξιολόγηση που θα εφαρμόσουμε δεν τιμωρεί διορθώνει» ο νέος Πρόεδρος του ΙΕΠ σημειώνει τα εξής:
«Υπάρχει n εμπειρία της εφαρμογής αξιολογικού συστήματος που προέβλεπε το Π.Δ 152 n οποία έφτασε έως τα στελέχη της εκπαίδευσης το 2014 το σύστημα που εφαρμόστηκε στα Πρότυπα Πειραματικά Σχολεία το 2013-14 και το σύστημα αυτοαξιολόγησης των σχολικών μονάδων την ίδια περίοδο.
Θα αξιοποιήσουμε αυτήν την εμπειρία βελτιώνοντας τα αξιολογικά εργαλεία και ενισχύοντας τα εχέγγυα της αξιοκρατίας. Βασική αρχή είναι ότι κανείς δεν αξιολογεί εάν δεν έχει αξιολογηθεί και ο ίδιος. Σε αυτόν τον κανόνα προφανώς περιλαμβάνονται οι περιφερειακοί διευθυντές οι διευθυντές διευθύνσεων οι σχολικοί σύμβουλοι με αναβαθμισμένο εποπτικό επιμορφωτικό και αξιολογικό ρόλο και βεβαίως οι διευθυντές σχολικών μονάδων δηλαδή τα στελέχη της εκπαίδευσης που θα αναλάβουν την ευθύνη της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών».
Η αλήθεια: Αξιολόγηση = μηχανισμός ανατροπής εργασιακών σχέσεων, ιδεολογικής χειραγώγησης και κατηγοριοποίησης σχολείων
Είναι φανερό ότι η ΝΔ υιοθετεί την αγιογραφία και το εφυολόγημα της κυβλερνησης ΣΥΡΙΖΑ για «μη τιμωρητική» αξιολόγηση και τη συνδέει με την «επιμόρφωση». Η αλήθεια είναι ότι η αξιολόγηση στην εκπαίδευση είναι το στρατηγικό εργαλείο για την ένταση του καθεστώτος χειραγώγησης και ομηρίας των εκπαιδευτικών και δραστικής ελαστικοποίησης των εργασιακών σχέσεων. Στρατηγικός στόχος να οικοδομήσουν ένα πανοπτικό μοντέλο που όλοι ελέγχουν όλους μέσα από άκρως ιεραρχικές και εξουσιαστικές σχέσεις. Στο ίδιο μήκος κύματος και οι διακηρύξεις τόσο της προηγούμενης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, όσο και της σημερινής της ΝΔ ευθυγαμμιζόμενες με τις κατευθύνσεις ΟΟΣΑ – ΔΝΤ και ΕΕ.
Να θυμίσουμε ότι τα κριτήρια αξιολόγησης των εκπαιδευτικών σύμφωνα με το Π.Δ. 152, που υπερασπίζεται ο πρόεδρος του ΙΕΠ και οι επιτελείς της κυβέρνησης, κατηγοριοποιούνται σε πέντε κατηγορίες και σε κάθε κατηγορία περιλαμβάνονται μια σειρά κριτήρια με βάση τα οποία γίνεται η αξιολόγηση – κατηγοριοποίηση – κατάταξη των εκπαιδευτικών:
Οι πέντε κατηγορίες περιλαμβάνουν μια σειρά από κριτήρια και αντιστοιχίζονται με βάση την τετράβαθμη βαθμολογική κλίμακα και την κλίμακα 0 -100 ως εξής (άρθρο5):
α) «ελλιπής»: 0 έως 30 βαθμοί,
β) «επαρκής»: 31 έως 60 βαθμοί
γ) «πολύ καλός»: 61 έως 80 βαθμοί και
δ) «εξαιρετικός»: 81 έως 100 βαθμοί.
Οι εκπαιδευτικοί που σύμφωνα με το άρθρο 16, παρ. 4 «χαρακτηρίζονται ελλιπείς σε περισσότερα του ενός κριτήρια σε μια εκ των κατηγοριών χαρακτηρίζονται συνολικά ελλιπείς, ασχέτως συνολικής βαθμολογίας». Έτσι «εγγράφονται στον πίνακα των μη προακτέων που προβλέπεται στην παράγραφο 4 του άρθρου 8 του ν. 4024/2011(ΦΕΚ Α 226)» για το ενιαίο μισθολόγιο που προβλέπει: «Οι υπάλληλοι που περιλαμβάνονται σε πίνακα μη προακτέων στερούνται του δικαιώματος για προαγωγή για τα επόμενα δυο (2) έτη»
Ο μύθος: Τράπεζα Θεμάτων = «περιορίζει τον υποκειμενισμό …παρέχοντας μια ενισχυμένη εγκυρότητα στους σχολικούς τίτλους
Για την επαναφορά της Τράπεζας Θεμάτων ο Γιάννης Αντωνίου ανακοίνωσε πως το ΙΕΠ «θα καλέσει τους εκπαιδευτικούς να υποβάλουν θέματα διαβαθμισμένης δυσκολίας σε ηλεκτρονική πλατφόρμα. Τα θέματα Θα αξιολογηθούν από επιτροπές ειδικών που επίσης θα συστηθούν από το ΙΕΠ και εφόσον κριθούν κατάλληλα θα συμπεριληφθούν στην τράπεζα Επίσης θα επανεξετασθούν τα θέματα της τράπεζας του 2014.
Η Τράπεζα Θεμάτων αποτελεί έναν μηχανισμό εποπτείας και πιστοποίησης των μορφωτικών αποτελεσμάτων της προσφερόμενης γνώσης σε όλα τα Λύκεια της επικράτειας. Η εφαρμογή της στις τρεις τάξεις του Λυκείου περιορίζει τον υποκειμενισμό στην αξιολόγηση των μαθητών από σχολείο σε σχολείο παρέχοντας μια ενισχυμένη εγκυρότητα στους σχολικούς τίτλους. Στόχος μας είναι η θεραπεία μιας παθογενούς κατάστασης που καθιστά οιονεί προσχηματική μια ολόκληρη εκπαιδευτική βαθμίδα.
Η αλήθεια: ταξικός μηχανισμός έξωσης των κοινωνικά αδύνατων μαθητών
Παραφράζοντας τον ποιητή ισχύει ότι «όταν ακούω τράπεζα θεμάτων και εθνικό οργανισμό εξετάσεων, ανθρώπινο κρέας μου μυρίζει». Για να εισαχθεί πλέον ένας μαθητής στα ΑΕΙ της χώρας θα πρέπει πρώτα να επιβιώσει εντός του σχολείου αυτού, περνώντας μέσα από διαδοχικές συμπληγάδες εξετάσεων και σκληρού ανταγωνισμού. Το μήνυμα είναι καθαρό: Παιδιά από φτωχές οικογένειες, που σήμερα μετρώνται σε εκατοντάδες χιλιάδες, δεν μπορεί να τρέφουν όνειρα για σπουδές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η Τράπεζα θ(υ)μάτων είχε ως αποτέλεσμα το 2014 που εφαρμόστηκε την παραπομπή του 20% των μαθητών της Α΄ Λυκείου για το Σεπτέμβριο. Η «σφαγή» των εφήβων, αφορά πλέον τον έναν στους τέσσερις μαθητές των Γενικών Λυκείων κατά μέσο όρο πανελλαδικά, ενώ σε πολλούς υποβαθμισμένους δήμους του Λεκανοπεδίου και του νομού Θεσσαλονίκης, καθώς και σε αρκετούς νομούς χτυπημένους από την ανεργία και τον τουρισμό, η «στρατιά» των μετεξεταστέων περιλαμβάνει τον έναν στους τρεις μαθητές.
Ο μύθος: Εθνικό απολυτήριο – Νέο εξεταστικό σύστημα ώστε «το Λύκειο να μετατραπεί σε μια αυτόνομη εκπαιδευτική βαθμίδα»
Στόχος σύμφωνα με τον νέο πρόεδρο του ΙΕΠ είναι το Λύκειο να μετατραπεί σε μια αυτόνομη εκπαιδευτική βαθμίδα με την καθιέρωση πιστοποιημένου εθνικού απολυτηρίου το οποίο θα είναι το εισιτήριο εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Για τον προσδιορισμό του βαθμού του εθνικού απολυτηρίου θα συνυπολογίζονται οι βαθμοί των τριών τάξεων του Λυκείου με ειδικό συντελεστή ανά τάξη.
Η μεταρρύθμιση αυτή προϋποθέτει την εφαρμογή της Τράπεζας Θεμάτων την αξιολόγηση των σχολικών μονάδων και των εκπαιδευτικών τα νέα προγράμματα σπουδών την ενίσχυση των προϋποθέσεων προαγωγής και απόλυσης των μαθητών στο Λύκειο».
Η αλήθεια: Αριστοκρατικό Λύκειο για «λίγους κι εκλεκτούς»
Οι εξαγγελίες για το νέο Λύκειο και το σύστημα πρόσβασης του Υπουργείου Παιδείας κρύβουν περισσότερα από όσα αποκαλύπτουν. Αν και φαίνεται καθαρά ότι διαπερν’ωνται από τη λογική «να δεις τι σούχω για μετά» είναι ήδη φανερό από τώρα ότι πρόκειται για ένα ακόμη πιο ταξικό σχολείο για λίγους, πιο ανταγωνιστικό, ακόμα πιο προσδεδεμένο στην εισαγωγή στην Ανώτατη Εκπαίδευση, και απογυμνωμένο από γενικότερη μόρφωση.
Τα παιδιά περνούν από πολλαπλά εξεταστικά φίλτρα με κεντρικού τύπου ή περιφερειακού τύπου εξετάσεις με βάση την τράπεζα θεμάτων. «Άλογα κούρσας» και «ουραγοί», ταξικά οριοθετημένοι, στο νέο αριστοκρατικό Λύκειο που ετοιμάζεται.
Πολιτική πορεία: από την Αριστερά στη ΝΔ ή «Aχ, πού σαι, νιότη, πού ‘δειχνες, πως θα γινόμουν άλλος» (Κ. Βάρναλης)
Για την πολιτική του πορεία από το χώρο της Αριστεράς, του ΚΚΕ, του Συνασπισμού, της ΔΗΜΑΡ, της πρωτοβουλίας των 58 και τελικά στο χώρο της Νέας Δημοκρατίας, ο Γιάννης Αντωνίου αναφέρει πως «επέλεξα να ζήσω ως ενεργός πολίτης σε μια εποχή συγκλονιστικών αλλαγών». «Κάπως έτσι πορευτήκαμε πολλοί μα πάρα πολλοί στον χώρο της Αριστεράς άλλοτε με όρους στράτευσης, άλλοτε με τις ψευδαισθήσεις μιας ακόμη προσπάθειας και στο τέλος πια με την αδράνεια της συνήθειας» και χρησιμοποιεί τα λόγια του Διονύση Σαββόπουλου και του δημοσιογράφου Στέφανου Κασιμάτη: «Ο Σαββόπουλος επιχειρώντας με αυτοσαρκαστικό τρόπο να δικαιολογήσει το αριστερό παρελθόν του έχει πει: Πριν τη χούντα εάν ήσουν αριστερός δεν έβγαζες ούτε δίπλωμα οδήγησης. Στη χούντα και στη μεταπολίτευση, εάν δεν ήσουν αριστερός δεν μπορούσες ούτε φιλενάδα να βρεις. Ο Κασιμάτης διακωμωδώντας την αριστερή στράτευση αναφερόμενος σε έναν φίλο του ο οποίος συνήθιζε να συνοδεύει τις αναπολήσεις της νεότητάς του με τη φράση όταν ήμουν κομμουνιστής του, απαντούσε με σαρκαστική στοργή άρρωστος ήσουν αγόρι μου, όχι κομμουνιστής»
Αποκαλυπτική ανακοίνωση ΟΙΕΛΕ
Για την κυνικότητα τον αμοραλισμό και τη λογική και πρακτική ενός πολιτικού σαλτιπάγκου δε χρειάζονται πολλά αρκεί η ανακοίνωση της ΟΙΕΛΕ: «Προ ολίγων ημερών ανακοινώθηκε ο ορισμός του κ. Γ. Αντωνίου ως προέδρου του ΙΕΠ, γεγονός που προκάλεσε κατάπληξη στον κλάδο μας και στο σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας κυρίως λόγω των ακραίων θέσεων που έχει εκφράσει κατά καιρούς και που δεν συνάδουν με τη θέση του που απαιτεί πνεύμα συνεργατικότητας.
Ο εν λόγω είναι διαπρύσιος κήρυκας του δόγματος της αγοράς στην εκπαίδευση, αλλά αυτό είναι μια προσωπική του επιλογή σεβαστή σε θεωρητικό επίπεδο. Όμως η διαχρονική και βάναυση λεκτική του επίθεση εναντίον των αιρετών εκπροσώπων των εκπαιδευτικών και, κυρίως, τα όσα έχει πράξει, τουλάχιστον στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης, προβληματίζουν έντονα. Είχαμε την ημέρα της επιλογής του δεσμευτεί ότι θα επανέλθουμε με πιο αναλυτικά στοιχεία. Μας ανάγκασε να επισπεύσουμε με τις προκλητικές χθεσινές του εξαγγελίες (κι όχι προτάσεις, ως θα όφειλε εκ του θεσμικού του ρόλου) σε κυριακάτικη εφημερίδα για αξιολόγηση «που διορθώνει και δεν τιμωρεί» και αποκαλύπτουμε τι έπραξε ως δήθεν ιδιωτικός εκπαιδευτικός και επί της ουσίας μοχλός της ιδιοκτησίας των Εκπαιδευτηρίων Ζηρίδη το 2015, ώστε να πραγματοποιηθούν εκδικητικές απολύσεις.
Εκείνη τη χρονιά ο κ. Αντωνίου προσελήφθη στο συγκεκριμένο εκπαιδευτήριο ως Διευθυντής Σπουδών. Αν και η νέα του ιδιότητα παρέπεμπε στην οργάνωση των προγραμμάτων σπουδών του σχολείου, ο πραγματικός του ρόλος, όπως είχε αποκαλύψει η ΟΙΕΛΕ από τον Οκτώβριο του 2015, ήταν να συντάξει ένα προσχηματικό κείμενο/σύστημα αξιολόγησης το οποίο δεν αντέχει σε σοβαρή επιστημονική κριτική (επισυνάπτεται στο σχετικό link),που στόχευε στο να «ντυθεί» με επιστημονικό επίχρισμα η στοχοποίηση και η οδήγηση προς απόλυση συγκεκριμένων, «ανεπιθύμητων» εκπαιδευτικών. Μας προκαλεί μάλιστα ιδιαίτερη εντύπωση ότι στην πρόσφατη συνεδρίαση της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής δεν έγινε καμία αναφορά από κάποιον βουλευτή στην υπόθεση αυτή που είχε λάβει έντονη δημοσιότητα και είχε οδηγήσει, μετά από παρέμβαση της Ομοσπονδίας, σε ακύρωση της παράνομης αξιολόγησης στα Εκπαιδευτήρια Ζηρίδη.
Η τοποθέτηση ενός στελέχους όπως ο κ. Αντωνίου στην κομβική θέση του Προέδρου του ΙΕΠ αποτελεί πρόκληση και είναι πηγή ανησυχίας για ολόκληρο τον κόσμο της εκπαίδευσης. Όταν ένας άνθρωπος που διακατέχεται από ανεξήγητο μένος για τους εκπροσώπους των εκπαιδευτικών συλλογικοτήτων και που έχει στο παρελθόν λάβει μέρος σε έναν σχεδιασμό δήθεν αξιολόγησης για να απολυθούν συνάδελφοι μπαίνει επικεφαλής του σημαντικότερου συμβουλευτικού θεσμού του Υπουργείου Παιδείας και ήδη εξαγγέλλει σαν να είναι ο ίδιος επικεφαλής του Υπουργείου μέτρα για αξιολόγηση, εξεταστικό κ.λπ, πώς είναι δυνατόν να υπάρξει σοβαρός διάλογος εντός της εκπαιδευτικής κοινότητας με στόχο να υπάρξουν συναινέσεις και συγκλίσεις.
Δε συναινούμε – Αγωνιζόμαστε – Αντιστεκόμαστε
Το εκπαιδευτικό κίνημα οφείλει να αντισταθεί με προσανατολισμό την ανατροπή των αντιεκπαιδευτικών αναδιαρθρώσεων και της πολιτικής κυβέρνησης – Ε.Ε. – Ο.Ο.Σ.Α. Να διεκδικήσει παράλληλα την κατάργηση του νόμου για τις νέες δομές και όλο το θεσμικό πλαίσιο της αξιολόγησης. Να προβάλει το αίτημα: Όχι στην αξιολόγηση – αυτοαξιολόγηση. Παιδαγωγική ελευθερία και δημοκρατία στο σχολείο.
Να συμβάλουμε στη διαμόρφωση ενός μορφωτικού κοινωνικού κινήματος που θα διεκδικεί έναν «άλλο» ρόλο για τον εκπαιδευτικό και την εκπαίδευση. Έχουμε πρόταση – όχι για να εξωραϊσουμε την αξιολόγηση – και όραμα για ένα άλλο σχολείο που να χωρά όλα τα παιδιά χωρίς φραγμούς και διακρίσεις και αυτό δεν μπορεί παρά να συνδέεται με αιτήματα που δεν ενσωματώνονται και δεν εξωραϊζουν το καπιταλιστικό σύστημα, αλλά συνδέονται άρρηκτα με τον αγώνα για μια «άλλη» κοινωνία.
e-prologos.gr
