Στο μήνυμα που έστειλε η Υπουργός Παιδείας κ. Κεραμέως προς τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές με αφορμή την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου (στο οποίο “ξέχασε” τη λέξη φασισμός) σημειώνει ανάμεσα σε άλλα ότι “ Η 28η Οκτωβρίου 1940 είναι μία ημέρα που φέρει ιδιαίτερο βάρος για τη συλλογική μας ταυτότητα” καθώς “αναδεικνύει τη σημασία της εκπαίδευσης στην προσπάθεια να διατηρήσουμε την εθνική μας μνήμη, καθώς και να καλλιεργήσουμε μια πιο διαδραστική σχέση με το παρελθόν μας. Η αναζήτηση της ιστορικής αλήθειας και η γνωριμία με την ιστορική μας ταυτότητα, η δυνατότητα εντοπισμού και αξιολόγησης αξιόπιστων ιστορικών πηγών, αποτελούν γνώσεις και δεξιότητες που οφείλει να αναπτύξει στους μαθητές ένα σύγχρονο σχολείο. Αγαπητά μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας, Αξιοποιώντας το πλούσιο εκπαιδευτικό υλικό της ιστορικής κληρονομιάς μας, μπορούμε να διδάξουμε και να διδαχτούμε από το παρελθόν και να προετοιμαστούμε κατάλληλα για το παρόν και το μέλλον”.

Αλήθεια για ποια ιστορική αλήθεια κάνει λόγο η κ. Υπουργός;

Και το λέμε αυτό καθώς όσοι αναπνέουν ή έχουν αναπνεύσει την κιμωλία μέσα στις σχολικές αίθουσες γνωρίζουν καλά ότι η κυρίαρχη πολιτική προωθεί την άγνοια ή τη στρέβλωση του παρελθόντος καθώς γνωρίζει ότι με αυτόν τον τρόπο υπονομεύει κάθε δυνατότητα δράσης στο παρόν. Ίσως γιατί στο κλίμα της εποχής ευδοκιμεί η υποταγή σ΄ ένα παρόν που θεωρείται αυτονόητο και δεδομένο, ενώ συγχρόνως ξεριζώνονται ερωτήματα που μπορούν να υπονομεύσουν αυτή την εικόνα.

Χρόνια τώρα την Ιστορία μας τη φόρτωσαν με ψέματα ή μαλάματα και έκρυψαν το πρόσωπό της. Και είναι καιρός να αποκαλυφθεί το αληθινό της πρόσωπο. Οι δάσκαλοι πρώτοι από όλους οφείλουν να αφήσουν τα παραμύθια και να δώσουν στον δράκο το πραγματικό του όνομα, να δείξουν με το χέρι τους κακούς, να αποκαταστήσουν την αλήθεια, να ξεσαβανώσουν τους νεκρούς και να τους βάλουν μπροστά οδηγούς στη δράση.

Να ανεμίσει η αλήθεια:

• Ότι ο φασισμός είναι γέννημα-θρέμμα του καπιταλισμού και του ιμπεριαλισμού.
• Ότι τα πραγματικά αίτια του πολέμου ήταν το μοίρασμα του κόσμου απ΄ τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις σε σφαίρες επιρροής, αλλά και το τσάκισμα του εργατικού κινήματος.
• Ότι οι κύριοι αιμοδότες και πρωτεργάτες της Εθνικής Αντίστασης ήταν το ΕΑΜ – ΕΛΑΣ – ΕΠΟΝ – ότι αυτοί ξεσήκωσαν τον κόσμο και αυτοί σήκωσαν το βάρος της αντίστασης.
• Ότι το μεγαλύτερο τμήμα του αστικού πολιτικού κόσμου της εποχής ανήκει στους «απόντες» του αγώνα, καθώς η πλειονότητα από τους πολιτικούς που κυβερνούσαν τη χώρα έφυγαν στην Αίγυπτο ενώ δεν έλειψαν και αυτοί που στελέχωσαν τις τρεις «ελληνικές» κατοχικές κυβερνήσεις των κουίσλιγκ χτυπώντας, μαζί με τους κατακτητές, τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, φορώντας ακόμη και την αποκρουστική κουκούλα του προδότη.

Ο στρατηγός Τσολάκογλου και ενώ ακόμα στο βόρειο μέτωπο οι μάχες μαίνονταν, αφού συνεννοείται με άλλους διοικητές μονάδων (τον Δεμέστιχα και τον Μπάκο), απαλλάσσει των καθηκόντων του το στρατιωτικό διοικητή Ι. Πιτσίκα και υπογράφει με τους Γερμανούς συνθήκη ανακωχής. Ο τακτικός στρατός της Ελλάδας διαλύεται και η χώρα παραδίδεται στους Γερμανούς (20 Απριλίου). Ο Κορυζής αυτοκτονεί και ο βασιλιάς διορίζει πρωθυπουργό τον Εμμανουήλ Τσουδερό (21 Απρίλη) και μαζί του λίγο πριν μπουν οι Γερμανοί στην Αθήνα αναχωρεί για την Κρήτη (23 Απρίλη) και μετά για την Αίγυπτο (τέλη Μάη). Το ίδιο έγινε και με πολλές οικογένειες πολιτικών και αστών. Οι ναύτες στα πλοία που τους μετέφεραν έχουν καταμαρτυρήσει απίστευτες σκηνές, με τις κυρίες των πλουσίων να μεταφέρουν όλα τους τα υπάρχοντα, από τα κοσμήματα και τα χρήματά τους μέχρι τα …σκυλάκια τους.

Στις 27 Απρίλη που οι Γερμανοί μπαίνουν στην Αθήνα ο στρατηγός Καβράκος μαζί με στελέχη του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου υποδέχονταν έξω από την Αθήνα το ναζιστικό στρατό. Την επομένη (πρώτη μέρα της γερμανικής κατοχής) ο δήμαρχος Αθηναίων Αμβρόσιος Πλυτάς, αφού παρέδωσε επίσημα την πόλη στο γερμανό διοικητή στρατηγό φον Στρούμε, σε διάγγελμα προς το λαό της Αθήνας, ανακοίνωνε:

«Συνιστώ εις τον Αθηναϊκόν λαόν ζωηρώς πειθαρχίαν εις τας διαταγάς των αρχών, ιδιαιτέρως δε επιμένω, όπως κατανοηθή καλώς υπό πάντων, ότι, μέχρι της 6ης απογευματινής της σήμερον πρέπει να παραδοθούν εις τα οικεία αστυνομικά τμήματα τα υπό των ιδιωτών κατεχόμενα όπλα (κυνηγετικά, στρατιωτικά πιστόλια και μαχαίρια) πλην των παλαιών οικογενειακών κειμηλίων. …Όπου υψούται ελληνική σημαία πρέπει δεξιά της να υψούται και η Γερμανική”. (Αθηναϊκός τύπος 28/4/1941). Και όπως γράφηκε στις εφημερίδες την 6/5/1941, εξέφραζε με τηλεγράφημά του προς τον Χίτλερ την ευγνωμοσύνη “όλων των Αθηναίων προς τον ένδοξο Φύρερ του γερμανικού λαού».

Εξάλλου, από τη Νίκαια της Γαλλίας, όπου είχε μετεγκατασταθεί, ο αστός πολιτικός Ν. Πλαστήρας καλούσε το λαό με επιστολή του να συνεργαστεί με τους  κατακτητές:

Είμαι της γνώμης ότι πρέπει να γίνει κυβέρνησις φιλογερμανική, για να καταστήσωμεν ολιγώτερον οδυνηράν την ήτταν. Αυτό πρέπει να γίνη και αν ακόμη θα ηξεύραμε ότι ο πόλεμος θα ετελείωνε και μετά τινας μόνον μήνας με τελείαν ήτταν του άξονος (όπερ απίθανον)

Να σημειωθεί ότι αυτό το γράμμα στάλθηκε την 21 Απρίλη 1941, κι ενώ οι Γερμανοί είχαν περάσει τη Λάρισα και κατέβαιναν προς την Αθήνα.

Στα τέλη του Απρίλη του 1945 οι βρετανικές υπηρεσίες αποκαλύπτουν γράμμα του Πλαστήρα από το 1941, στο οποίο φανερώνει τις πραγματικές του διαθέσεις σχετικά με το πώς έπρεπε να αντιμετωπιστεί το ιταλικό τελεσίγραφο: “Ο πόλεμος εναντίον μιας μεγάλης δυνάμεως όπως η Ιταλία εκηρύχθη από έλλειψιν επιδεξειότητος της εξωτερικής πολιτικής του καθεστώτος Μεταξά… Τέλη Νοεμβρίου επληροφορήθην, ότι υπήρχεν δυνατότης συμβιβασμού με την Ιταλίαν τη μεσολαβήσει των Γερμανών. Εκανα ό,τι μου ήτο δυνατόν δια να ημπορέση η Ελλάς να επωφεληθεί της ευκαιρίας, αλλά προσέκρουσα εις την εχθρότητα της κυβερνήσεως Μεταξά…”. (αναφέρεται στο Eudes: 315).

Στην πραγματικότητα ο “δημοκρατικός” Πλαστήρας, προς τα τέλη του 1940, προσφέρθηκε να οργανώσει φιλογερμανικό πραξικόπημα.

Και μόλις οι Γερμανοί κατέλαβαν την Ελλάδα ο αστικός τύπος έδινε το σύνθημα της υποταγής: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της 29/4/1941 έλεγε: “…διά την Ελλάδα τουλάχιστον, ανοίγεται η περίοδος της ειρήνης και της εντός των πλαισίων της ειρήνης αυτής παραγωγικής δραστηριότητος… Αι γερμανικαί αρχαί εμφορούμεναι από τας φιλικωτέρας των διαθέσεων απέναντι του ελληνικού πληθυσμού, τας αρετάς και τα προτερήματα του οποίου δεν ήργησαν να γνωρίσουν, θα τον συντρέξουν- περί τούτου δεν υπάρχει αμφιβολία- εις πάσαν θετικήν και οικοδομητικήν του προσπάθειαν”.

Στην αντίθετη ρότα, λίγους μήνες πριν, στις 31 Οκτωβρίου 1940 μέσα από τις φυλακές της Κέρκυρας ο Νίκος Ζαχαριάδης, Γ.Γ. του ΚΚΕ με το γράμμα του προς τον ελληνικό λαό τόνιζε:

Ο λαός της Ελλάδας διεξάγει σήμερα έναν πόλεμο εθνικοαπελευθερωτικό, ενάντια στο φασισμό του Μουσολίνι. Δίπλα στο κύριο μέτωπο και Ο ΚΑΘΕ ΒΡΑΧΟΣ, Η ΚΑΘΕ ΡΕΜΑΤΙΑ, ΤΟ ΚΑΘΕ ΧΩΡΙΟ, ΚΑΛΥΒΑ ΜΕ ΚΑΛΥΒΑ, Η ΚΑΘΕ ΠΟΛΗ, ΣΠΙΤΙ ΜΕ ΣΠΙΤΙ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΦΡΟΥΡΙΟ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ…Ολοι στον αγώνα, ο καθένας στη θέση του και η νίκη θα ‘ναι νίκη της Ελλάδας και του λαού της

Και τότε αίφνης ξαναζωντάνεψαν οι 300 Σπαρτιάτες του Λεωνίδα, οι Μαραθωνομάχοι, οι Σαλαμινομάχοι, οι Ανδρούτσοι, οι Κολοκοτρωναίοι και οι Καραϊσκάκηδες και πιάστηκαν χέρι με χέρι με τους μαυροσκούφηδες του Άρη, με τα παλικάρια της Καισαριανής και της Κοκκινιάς και ενώθηκε ο λαός και οργανώθηκε ο λαός και αγωνίστηκε ο λαός.

Χρήστος Κάτσικας, μέλος του Εκπαιδευτικού Ομίλου – Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης