Πείραξε κόσμο η καμπάνια γνωστής αλυσίδας σούπερ μάρκετ για την ημέρα του πατέρα. Η καμπάνια που δείχνει χαρούμενους μπαμπάδες που αφήνουν τις χαρούμενες κορούλες τους να τους καλλωπίσουν και να τους ντύσουν πριγκίπισσες.

Κι εμένα με πείραξε αυτή η καμπάνια. Πάντα με πειράζει όταν αυτοί που έχουν και το μαχαίρι και το καρπούζι μας εμπαίζουν με τάχα μου δήθεν κοινωνική ευαισθησία. “Είναι τη μόδας και πουλάει αυτό το… inclusivity. Να το βάλουμε στις διαφημίσεις μας, να πιάσουν τη νεολαία.” Θα είπε κάποιος στο τμήμα μάρκετινγκ σε μια άλλη χώρα, πιθανόν την ώρα που η διαχείριση προσωπικού μελετούσε την καλύτερη στρατηγική για να αποφεύγει τις άδειες μητρότητας.

Το είδαν εδώ τα επιχειρηματικά μας δαιμόνια, ωραία, λένε, για τη γιορτή του πατέρα θα παίξουμε το στερεότυπο  χαζομπαμπάς-κόρη, που το παιδί του τον κάνει ό,τι θέλει…

Αλλά και δεύτερη αλυσίδα θα υιοθετήσει την πρωτοποριακή αυτή καμπάνια, νίκη! Μας λέει απόξω απόξω η λάιτ προοδευτική Lifo. Αλλά δεν πειράχτηκαν όλοι για την υποκρισία και την εκμετάλλευση του θέματος της καμπάνια.  Πολλοί μάλλον δε το σκέφτηκαν έτσι, αφού αυτό που τους προκάλεσε αποστροφή ήταν το ίδιο το θέμα. Με έξαρχο τον κ. Τσιάρτα, ένθερμο σταυροφόρο κατά των έκφυλων ηθών, που μπερδεύουν τα φύλα, μαθαίνουμε ότι τέτοιες εικόνες πατρικής στοργής, είναι ασέβεια προς το πρόσωπο του πατέρα. Οι εικόνες που δείχνουν μπαμπάδες να συμμετέχουν στο παιχνίδι των κοριτσιών παιδιών τους, χωρίς να έχουν ταμπού πως κάτι τέτοιο θα ήταν πλήγμα για την τόσο πολύτιμη και αδιαπραγμάτευτη αρρενωπότητά τους, είναι ασέβεια. Να μας δείχνανε το κοριτσάκι να είναι νοσοκόμα, τροφός, μαμά, να μπει στα σωστά τα καλούπια, να κάνει ο μπαμπάς τον φροντιζόμενο! Να μη σπάσει στο τοσοδά κανένα κοινωνικό στερεότυπο. Όχι, ένα αθώο μασκάρεμα, μας απειλεί, απειλεί το status quo…

Η σειρά φωτογραφιών με μπαμπάδες που κάθονται να τους ντύσουν και να τους βάψουν οι μικρές τους κόρες ξεκίνησε ως ένα πρότζεκτ που δείχνει ότι ένας πατέρας δε χρειάζεται να είναι απορριπτικός απέναντι στα παιχνίδια που παίζει το παιδί του, επειδή του χαλάνε την εικόνα. Επίσης δείχνει ότι δεν είναι όλοι οι μπαμπάδες αποφασισμένοι να περάσουν τα στερεότυπα “αδιαπραγμάτευτης αντρίλας” στις κόρες τους. Μια συμπαθητική κίνηση, όχι απαραίτητα ό,τι πιο ριζοσπαστικό μπορεί να υπάρξει. Ξεδοντιάζεται όταν γίνεται εργαλείο μάρκετινγκ και ξεδοντιάζεται ακόμα περισσότερο, όταν το σκεπτικό που δηλώνεται πίσω από αυτό είναι ότι “ο μπαμπάς είναι τόσο καλός, που γίνεται θύμα στη φρίκη της ροζ εσάρπας”.

Αλλά πόσο ριζοσπαστικό μοιάζει, όταν η απάντηση σε αυτό είναι “να κάτσετε στ’ αυγά σας, εδώ υπάρχουν χριστά ήθη! Οι γυναίκες είναι τροφοί και μαμάδες κι οι άντρες είναι Άντρες, δε τους μολύνει η βρωμερή κι ασεβής θηλυκότητα”. Όσο υπάρχουν αντιδράσεις όπως αυτές του κ. Τσιάρτα, βλέπουμε ότι είναι μακρύς ο δρόμος για μια διαφορετική κοινωνία, καθώς γίνεται εμφανές το πισωγύρισμα σε παρωχημένες απόψεις για τη θέση των ανθρώπων στον κόσμο. Να ανατέλλει, άραγε, ένας νέος κοινωνικός μεσαίωνας, όπου η πρόοδος θα είναι κίβδηλη κι εμπορεύσιμη; Με αισιοδοξία, πιστεύω πως η απάντηση είναι όχι.

Ο προηγούμενος αιώνας χαρακτηρίστηκε από άλματα προς την απελευθέρωση των ανθρώπων και οι απόηχοι, παρότι είμαστε σε μακρά περίοδο οπισθοχώρησης, έχουν ακόμα αίγλη και δεν έχουν ξεχαστεί. Υπάρχει ακόμα αντίσταση στην αντίδραση. Ακόμα κι όταν  προοδευτικές ιδέες μοστράρονται σαν κομμάτια διαφημιστικής καμπάνιας, γινόμενες καρικατούρες του εαυτού τους, αυτό δείχνει ένα υπόβαθρο. Οι μισές επιχειρήσεις, μεγάλες και μικρές, στις ΗΠΑ και όχι μόνο, έσπευσαν να οικειοποιηθούν τον εντυπωσιακό απόηχο του Black Live Matter, με τον κόσμο να βλέπει συχνά την υποκρισία πίσω από το λούστρο.

Χρυσάνθη Κοσμά