Γιατί στο ξαναλέω, άλλη ποίησις δεν υπάρχει

Εκτός η δράσις η πραγματική…

                              (Το σώμα στη μάχη)

«Υπάρχουν διανοούμενοι, οι στρατευμένοι διανοούμενοι. Που θεωρούν καθήκον δικό τους «και των άλλων» να πληροφορήσουν τα αξιολάτρευτα πρόσωπα που δεν ξέρουν ότι έχουν δικαιώματα, να παρακινήσουν τα αξιολάτρευτα πρόσωπα που ξέρουν ότι έχουν δικαιώματα, αλλά τα απαρνούνται, να μην τα απαρνηθούν, να αναγκάσουν τους πάντες να νιώσουν την ιστορική ορμή για αγώνα, με στόχο τα δικαιώματα των άλλων. Και, τέλος να θεωρήσουν αδιαμφισβήτητο το γεγονός ότι από τους εκμεταλλευόμενους και τους εκμεταλλευτές, δυστυχισμένοι είναι οι εκμεταλλευόμενοι.»

 

 

21 Ιουνίου 1962

Σαν καλόγερος εργάζομαι όλη μέρα

και την νύχτα αλητεύω σαν ψωρόγατος

ζητώντας αγάπη….Θα κάνω αίτηση στην Αρχιεπισκοπή

να με ονομάσουν Άγιο.

Απαντώ πράγματι στο ψεύδος με την πραότητα.

Κοιτάζω με τό ‘να μάτι μιας εικόνας τους απαγχονιστές.

Παρατηρώ τον εαυτό μου κατακρεουργημένο

με το γαλήνιο θάρρος ενός επιστήμονα.

Δίνω την εντύπωση ότι μισώ και όμως γράφω στίχους

ακριβής αγάπης

Μελετώ τη μοχθηρία σαν φυσικό φαινόμενο

μοιραίο σχεδόν σαν να μην ήμουν το αντικείμενο

και αισθάνομαι έλεος για τους νεαρούς και γέρους φασίστες

που θεωρώ μορφές ασθένειας αποκρουστικής

και αντιθέτω μονάχα τη βία της λογικής.

Παθητικός σαν το πουλάκι που βλέπει

το κάθε τί πετώντας και φέρνει στην καρδιά του

στον ουρανό τη συνείδηση. που δεν θα συγχωρήσει.

 

Ο φασισμός εμφανίζει ξανά το απαίσιο πρόσωπο του στη χώρα μας -τρίτη σε θύματα των ναζί αναλογικά με τον πληθυσμό της στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο-,  σ’ όλη την Ευρώπη και στον κόσμο.

 Επιλέγουμε δύο κείμενα, ένα απόσπασμα από μία ομιλία που δεν έγινε και ένα ποίημα ενός  μεγάλου σκηνοθέτη, συνειδητού «υπερασπιστή των αδυνάτων» και μαχητικού αντιφασίστα, του Πιέρ Πάολο Παζολίνι (1922-1975).

Με την ευκαιρία του αφιερώματος στο κινηματογραφικό έργο του Παζολίνι στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος, γράφτηκαν και ακούστηκαν πολλά, άλλα ενδιαφέροντα και άλλα όχι, για την πολλαπλή «αιρετικότητά» του κ.λ.π.

Ο Παζολίνι είχε έντονη πολιτική παρουσία, συγγραφικό και ποιητικό έργο.

Το απόσπασμα είναι από την ομιλία που δακτυλογράφησε ο ίδιος και θα έκανε την επομένη στο Συνέδριο του Ριζοσπαστικού Κόμματος στην Φλωρεντία, όπου είχε προσκληθεί. Η ομιλία δεν έγινε. Την επομένη το πρωί το πτώμα του Παζολίνι βρέθηκε στην Όστρια, έξω από τη Ρώμη, φρικτά κατακρεουργημένο. Το έγκλημα καταγράφηκε σαν «ερωτικό», όμως μετά από 30 χρόνια, ο φερόμενος σαν δολοφόνος, τότε 17 ετών, αρνήθηκε την ενοχή του, αναφέρθηκε σε φασίστες, που απειλούσαν τον Παζολίνι και εκβίασαν τον ίδιο να «ομολογήσει». Ο δήμαρχος της Ρώμης δήλωσε πως έπρεπε να γίνει «αποκατάσταση της αλήθειας, που δεν πήρε απάντηση εκείνη την εποχή».

Το έγκλημα έγινε μετά την δημιουργία της ταινίας «Σαλό ή 120 ημέρες στα Σόδομα»(1975), όπου ο Παζολίνι με ιδιαίτερα σκληρό, συμβολικό τρόπο καυτηριάζει και καταγγέλλει την τελευταία περίοδο της φασιστικής διακυβέρνησης στην Ιταλία (1943-1945). Μετά από αυτό ο Παζολίνι δεχόταν απειλητικά τηλεφωνήματα.

Με την Μαρία Κάλας στο γύρισμα της ταινίας «Μήδεια» (όπου και η μοναδική εμφάνιση της Κάλας στον κινηματογράφο).

 

Αναστασία

 (Το απόσπασμα της ομιλίας και το ποίημα από: Γιώργος  Χρονάς –«Μια στιγμή Πιέρ Πάολο Παζολίνι», εκδόσεις Οδός Πανός, Αθήνα, Οκτώβριος 2016)