ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Αναφορικά με το υπ’ αρ. Φ.350/56/149598/Ε3/3-11-2020 έγγραφο της Γενικής Γραμματέως Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Ειδικής Αγωγής του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, κυρίας Γκίκα με θέμα «Εκλογές αιρετών εκπροσώπων στα Υπηρεσιακά Συμβούλια των εκπαιδευτικών Α/βάθμιας και Β/βάθμιας Εκπαίδευσης, καθώς και των μελών Ειδικού Επιστημονικού Προσωπικού [ΕΕΠ] και Ειδικού Βοηθητικού Προσωπικού [ΕΒΠ]», παρακαλώ να λάβετε υπόψη σας τα κάτωθι:

1. Οι θέσεις των Γενικών Γραμματέων στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων συστήθηκαν με το ΠΔ 84/2019, το άρ. 6 του οποίου προβλέπει: «Άρθρο 6 Σύσταση και κατάργηση Γενικών Γραμματειών στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων 1. Συνιστάται στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, Γενική Γραμματεία Πρωτοβάθμιας, Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Ειδικής Αγωγής. Με την επιφύλαξη της επόμενης παραγράφου, στη νέα Γενική Γραμματεία μεταφέρονται, ως σύνολο αρμοδιοτήτων, θέσεων, προσωπικού και εποπτευόμενων φορέων, οι παρακάτω υπηρεσίες του π.δ. 18/2018 (Α΄ 31): (α) η Γενική Διεύθυνση Σπουδών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, (β) η Γενική Διεύθυνση Εκπαιδευτικού Προσωπικού Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, (γ) η Γενική Διεύθυνση Διεθνών, Ευρωπαϊκών Θεμάτων, Παιδείας Ομογενών και Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης, (δ) η Αυτοτελής Διεύθυνση Ιδιωτικής Εκπαίδευσης, (ε) η Αυτοτελής Διεύθυνση Συγκέντρωσης, Υποβολής Παραστατικών και Λοιπών Θεμάτων, (στ) το Αυτοτελές Τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού Περιφερειακών Υπηρεσιών, (ζ) το Αυτοτελές Τμήμα Συντονισμού και Παρακολούθησης της Εκπαίδευσης Προσφύγων και (η) οι δεκατρείς (13) Περιφερειακές Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. 2. Συνιστάται στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, Γενική Γραμματεία Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Δια Βίου Μάθησης. Στη νέα Γενική Γραμματεία μεταφέρονται, ως σύνολο αρμοδιοτήτων, θέσεων, προσωπικού και εποπτευόμενων φορέων, οι παρακάτω υπηρεσίες του π.δ. 18/2018: (α) το Τμήμα Γ΄ Μαθητείας ΕΠΑΛ και Μάθησης στο Χώρο Εργασίας της Διεύθυνσης Επαγγελματικής Εκπαίδευσης της Γενικής Διεύθυνσης Σπουδών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, (β) οι υπηρεσίες που υπάγονται στη Γενική Γραμματεία Δια Βίου Μάθησης, (γ) οι υπηρεσίες που υπάγονται στη Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς. 3. Συνιστάται στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, Γενική Γραμματεία Ανώτατης Εκπαίδευσης. Στη νέα Γενική Γραμματεία μεταφέρεται, ως σύνολο αρμοδιοτήτων, θέσεων, προσωπικού και εποπτευόμενων φορέων,η Γενική Διεύθυνση Ανώτατης Εκπαίδευσης του π.δ. 18/2018. 4. Η Γενική Γραμματεία Δια Βίου Μάθησης που συστάθηκε με το άρθρο 3 του ν. 2909/2001 (Α΄ 90), μετονομάστηκε με το άρθρο 33 του ν. 3699/2008 (Α΄ 199) και επανασυστάθηκε με το άρθρο 31 του ν. 4559/2018 (Α΄142) και η Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, η οποία επανασυστάθηκε με το άρθρο 31 του ν. 4559/2018, καθώς και οι αντίστοιχες θέσεις Γενικών/Τομεακών Γραμματέων των Γενικών Γραμματειών καταργούνται. 5. Οι θέσεις του Γενικού/Διοικητικού και του Αναπληρωτή Γενικού/Διοικητικού Γραμματέα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων καταργούνται. Οι εξής υπηρεσίες του π.δ. 18/2018 υπάγονται εφεξής στον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων: (α) Γενική Διεύθυνση Στρατηγικού Σχεδιασμού, Προγραμματισμού και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, (β) Γενική Διεύθυνση Ψηφιακών Συστημάτων, Υποδομών και Εξετάσεων, (γ) Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών, (δ) Γενική Διεύθυνση Ανθρώπινου Δυναμικού». Με την υπ’ αρ. 1614/Υ1/8-1-2020 [ΦΕΚ Β 8/8-1-2020] Υπουργική Απόφαση της Υπουργού και των Υφυπουργών Παιδείας και Θρησκευμάτων «Μεταβίβαση του δικαιώματος υπογραφής «Με εντολή Υπουργού» και «Με εντολή Υφυπουργού» στους Γενικούς Γραμματείς, στους Προϊσταμένους των Γενικών Διευθύνσεων, Διευθύνσεων, Αυτοτελών Διευθύνσεων, Τμημάτων και Αυτοτελών Τμημάτων του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, καθώς και ορισμός κυρίων διατακτών του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων» προβλέφθηκαν οι αρμοδιότητες των Γενικών Γραμματέων του Υπουργείου Παιδείας ως εξής: «Μεταβιβάζουμε στους Γενικούς Γραμματείς του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων το δικαίωμα να υπογράφουν «Με εντολή Υπουργού» και «Με εντολή Υφυπουργού», κατά περίπτωση: Α) Αποφάσεις, πράξεις και έγγραφα που εκδίδονται σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις και αφορούν στα ακόλουθα θέματα αρμοδιότητας της Γενικής Γραμματείας, στην οποία προΐστανται: 1. Εισηγήσεις για την έκδοση εγκυκλίων και παροχή οδηγιών και πληροφοριών προς όλες τις υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, κεντρικές και περιφερειακές, συμπεριλαμβανομένων των Περιφερειακών Διευθύνσεων Εκπαίδευσης και των Διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, καθώς και προς τα Ν.Π.Δ.Δ., που εποπτεύονται από αυτό, για την ορθή εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας, τον προγραμματισμό και τον συντονισμό της δραστηριότητάς τους, με σκοπό την αποτελεσματική υλοποίηση των σχεδιαζόμενων

κυβερνητικών πολιτικών, την εξειδίκευση των στρατηγικών στόχων της, τη διαχείριση ενδεχόμενων κρίσεων ή κινδύνων και την εύρυθμη και παραγωγική λειτουργία τους [….]» [άρθρο 1].

Από την ως άνω διατύπωση προκύπτει, ότι οι Γενικοί Γραμματείς του Υπουργείου Παιδείας και μεταξύ αυτών και η Γενική Γραμματέας Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Ειδικής Αγωγής, μπορεί να υπογράφει και μάλιστα «με εντολή Υπουργού» ή «με εντολή Υφυπουργού» εισηγήσεις για την έκδοση εγκυκλίων και όχι εγκυκλίους αυτές καθ’ εαυτές, όπως εν προκειμένω επιχειρείται να εμφανιστεί το υπ’ αρ. Φ.350/56/149598/Ε3/3-11-2020 έγγραφο της Γενικής Γραμματέως κυρίας Γκίκα. Σε κάθε περίπτωση, το εν λόγω έγγραφο μόνο ως εισήγηση για έκδοση εγκυκλίου μπορεί να θεωρηθεί αλλά και στην περίπτωση αυτή, ελλείπει η προϋπόθεση «με εντολή Υπουργού» ή «με εντολή Υφυπουργού».

2. Επιπροσθέτως, οι εγκύκλιοι δεν αποτελούν κατά γενικό σχεδόν κανόνα, εκτελεστές διοικητικές πράξεις, ατομικές ή κανονιστικές, [Α. Γέροντα Οι εγκύκλιοι 1993, Α Τάχου Ελληνικό Διοικητικό Δίκαιο, 2005, σελ.139 επ.], δεν συνιστούν ευθέως διαταγές δηλαδή εκτελεστές διοικητικές πράξεις και μάλιστα κανονιστικές [ΣτΕ 1426/1979, 2186/984, 3812/1987, 1328/1989, 1484/1999, 1331/2000, 840, 2962/2001 κ.α.] λόγω του συμβουλευτικού περιεχομένου τους.

Από το περιεχόμενο του εγγράφου της Γενικής Γραμματέως προκύπτει, ότι με το εν λόγω έγγραφο, εκφράζονται γενικές απόψεις της υπογράφουσας, αναφορικά με την διαδικασία της εκλογής αιρετών για την στελέχωση των ΚΥΣΠΕ, ΠΥΣΠΕ και ΑΠΥΣΠΕ, κατά γενικό μάλιστα τρόπο, χωρίς οι απόψεις αυτές να φέρουν καμία σχετική τεκμηρίωση.

3. Κατά την αντίληψή μου,  το ως άνω έγγραφο δεν δεσμεύει καθ’ οιονδήποτε τρόπο τους αρμοδίους Περιφερειακούς Διευθυντές και τους Διευθυντές Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, οι οποίοι οφείλουν εφαρμόζοντας τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας να προβούν στις ενέργειες, που είναι αναγκαίες για την ανάκληση των υποψηφιοτήτων  για τις εκλογές ανάδειξης αιρετών εκπροσώπων των εκπαιδευτικών στα υπηρεσιακά συμβούλια και την αποκατάσταση της νομιμότητας. 

Παραμένω στην διάθεση σας για κάθε διευκρίνιση.

Με εκτίμηση,

Μαρία Μαγδαληνή Τσίπρα

Δικηγόρος