H «Θεία Κωμωδία» παραμένει μέχρι σήμερα ένα από τα κορυφαία έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. ο Δάντης πέθανε πριν από 700 χρόνια, στις 14 Σεπτεμβρίου του 1321.

Ο Δάντης (1265-1321), εφτακόσια χρόνια μετά τον θάνατό του, παραμένει εντελώς επίκαιρος, μιας και ο ποιητικός του λόγος δεν καταδύεται μόνο στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής, αλλά εξακτινώνεται προς την κοινωνία, καταγράφοντας τις συγκρούσεις και τις δυναμικές που αναπτύσσονται εντός της. Με τη «Θεία Κωμωδία» έθεσε τις βάσεις για την ιταλική γλώσσα, γι’ αυτό και θεωρείται ο πατέρας της ιταλικής γλώσσας. Η «Κωμωδία» του, το έργο που έγινε ευρύτατα γνωστό όταν την χαρακτήρισε «Θεία» ο Βοκάκιος, θεωρείται ως ένα από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Μέσα σ’ αυτό, ο φιλόσοφος και επιστήμων ποιητής, που ενώνει το Μεσαίωνα με την Αναγέννηση, αποκρυσταλλώνει, εκτός από τις θεολογικές πεποιθήσεις της εποχής του περί Παραδείσου, Καθαρτηρίου και Κόλασης, και τα ήθη που επικρατούσαν τότε στη δημόσια και ιδιωτική σφαίρα: δεν ήταν μόνο οι αμαρτωλοί, οι μοιχοί, οι δολοφόνοι ή οι λαίμαργοι που τιμωρούνταν στο διηνεκές, αλλά και οι διεφθαρμένοι αξιωματούχοι των καιρών του, οι πολιτικοί απατεώνες…

Γεννημένος στη Φλωρεντία

Η ακριβής ημερομηνία της γέννησης του Δάντη Αλιγκέρι δεν είναι γνωστή. Εικάζεται ότι γεννήθηκε τον Μάιο ή τον Ιούνιο του 1265. Για τη γενέτειρά του ωστόσο δεν υπάρχει καμία αμφιβολία. Ήταν η Φλωρεντία. Ήταν γόνος αριστοκρατικής οικογένειας με πατέρα τραπεζίτη.

Οι γυναίκες της ζωής του

Ο Ιταλός ποιητής παντρεύτηκε την Γκέμμα Ντονάτι γύρω στο 1285. Και η Ντονάτι ήταν γόνος ισχυρής οικογένειας, με την οποία πιστεύεται πως απέκτησαν τρία παιδιά. Όμως ο Δάντης ήταν πραγματικά ερωτευμένος με την Βεατρίκη Πορτινάρι, η οποία παντρεύτητε κάποιον άλλον. Ο Δάντης τη γνώρισε όταν κι οι δύο ήταν μικρά παιδιά και την αγάπησε διά βίου. Η κοπέλα ήταν πράγματι ο πρώτος πλατωνικός, δυνατός έρωτας του ποιητή, μέχρι που η Βεατρίκη Πορτινάρι πέθανε σε νεανική ηλικία χωρίς ποτέ να σμίξουν. Ο Δάντης δεν την ξεπέρασε ποτέ κι έτσι πολλές σχετικές αναφορές βρίσκει κανείς στα έργα του, από τη «Θεία Κωμωδία» μέχρι τη «Νέα Ζωή».

Πολιτική δράση

Ο Δάντης όμως δεν ήταν μόνο ποιητής και ακαδημαϊκός. Είχε ενεργό πολιτική δράση, σε μια περίοδο κατά την οποία μαινόταν η μεγάλη διαμάχη μεταξύ των υποστηρικτών της αυτοκρατορίας από τη μια πλευρά και της υπεροχής της παπικής εξουσίας από την άλλη. Ο Δάντης τάχθηκε με το πλευρό της παπικής εξουσίας, υποστηρίζοντας το κόμμα των Λευκών Γουέλφων στη Φλωρεντία, έναντι των αντιπάλων τους Γιβελίνων, αλλά εναντιώθηκε και στον πάπα Βονιφάτιο Η΄.

Η ζωή στην εξορία

Ο Δάντης πλήρωσε με προσωπικό κόστος την εμπλοκή του στις πολιτικές διενέξεις της εποχής του. Γύρω στο 1302 εξορίστηκε από τη Φλωρεντία χωρίς προοπτική απονομής χάριτος. Η περιουσία του κατασχέθηκε. Έκτοτε δεν επέστρεψε ποτέ στην αγαπημένη γενέτειρά του και πέθανε στη Ραβέννα, όπου πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του.

Πολλές πραγματείες κι ένα έπος

Ο Δάντης εμπνεύστηκε από την φιλοφοσία, τη θεολογία και τις επιστήμες της εποχής τοτυ. Ανάμεσά στα έργα του ξεχωρίζουν τα εξής: «Μοναρχία», «Συμπόσιο» και «Νέα Ζωή». Το εμβληματικό, επικών διαστάσεων, έργο του που τον καθόρισε ήταν η «Θεία Κωμωδία».

Η Κόλαση και ο Παράδεισος του Δάντη

Στον χαρακτηριστικό πίνακα του Ντομένικο ντι Μικελίνο ο Δάντης εμφανίζεται να κρατά το κύριο έργο της ζωής του, τη «Θεία Κωμωδία». Ένα ποιητικό ταξίδι μέσα από την Κόλαση, το Καθαρτήριο και τον Παράδεισο.

Δάντης και Βιργίλιος

Ο Δάντης είναι επίσης ένας από τους ήρωες της «Θείας Κωμωδίας». Με οδηγό τον μέντορά του, τον Ρωμαίο ποιητή Βιργίλιο, ξεκινά ένα συναρπαστικό ταξίδι. Συναντά μυθικά, αλλά και ιστορικά πρόσωπα και περιπλανάται μέσα στους κύκλους της κολάσεως μέχρι να φτάσει στον Παράδεισο, όπου συναντά την ιδανική και αιώνια αγαπημένη του Βεατρίκη.

Το τέλος στη Ραβέννα

Ο Δάντης πέθανε στις 14 Σεπτεμβρίου του 1321 στη Ραβέννα. Η πόλη της Φλωρεντίας προσπάθησε πολλές φορές ανά τους αιώνες να μεταφέρει τα λείψανά του εκεί, χωρίς όμως επιτυχία. Τον 19ο αιώνα μάλιστα ανέγειρε κενοτάφιο για τον κορυφαίο Ιταλό ποιητή.

Με το έργο του ασχολήθηκαν τα φωτεινότερα πνεύματα της ανθρωπότητας, γοητευμένα από την περιγραφή της καθόδου του ποιητή στον Άδη.

Από τους Έλληνες λογοτέχνες που έσκυψαν πάνω από το έργο του Δάντη ξεχωρίζει ο Νίκος Καζαντζάκης, ο οποίος μετέφρασε με ένα ξεχωριστό, ποιητικό τρόπο τη Θεία Κωμωδία, αφιερώνοντάς την στη μνήμη του Άγγελου Σικελιανού.

πηγή: Deutsche Welle, iicatene.esteri.it