Μια εξόχως αποκαλυπτική έρευνα που φέρνει την υπογραφή του Πανεπιστημιακού και πρώην Προέδρου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πανεπιστημιακών (ΠΟΣΔΕΠ) κ. Λάζαρου Απέκη, για τον δανεισμό των Πανεπιστημίων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), φέρνει στο φως της δημοσιότητας άγνωστες, στην εκπαιδευτική κοινότητα πτυχές του σχεδιασμού ελέγχου και καταλήστευσης των αποθεματικών και της περιουσίας των Ελληνικών Πανεπιστημίων.
Στις 22-12-16, σε πανηγυρική τελετή, υπογράφτηκε η συμφωνία για χορήγηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων δανείου 138 εκατ. ευρώ για εννέα ελληνικά Πανεπιστήμια. Η συμφωνία αυτή για το δανεισμό των Πανεπιστημίων υπογράφηκε παρουσία του προέδρου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και του πρώην Υπουργού Παιδείας Κ. Γαβρόγλου.
Ο πρώην υπουργός Παιδείας ανέφερε: «[…]οι ενέργειες αυτές επιταχύνθηκαν και ευοδώθηκαν το τελευταίο διάστημα, παρά τις απολύτως αδικαιολόγητες εμμονές διαφόρων. Τέτοιου είδους εμμονές δεν βοηθούν στην πορεία που έχουμε ξεκινήσει». Ανέφερε επίσης, «[…]την επίσκεψη στο τέλος Ιανουαρίου με αρχές Φεβρουαρίου μίας ειδικής σε εκπαιδευτικά θέματα ομάδας (της ΕΤΕπ), με την οποία θα ορίσουμε τα επόμενά μας βήματα». Επίσης, ότι «θα καταρτιστεί ένα πολύ συγκεκριμένο τριετές σχέδιο, που θα μας επιτρέψει να αντιμετωπίζουμε τις οικονομικές ανάγκες της εκπαίδευσης σε ορίζοντα τριετίας» και ότι «ηΕυρωπαϊκή Τράπεζα ελπίζουμε να βοηθήσει ηθικά σε αυτό το εγχείρημα και να παίξει ένα, σχεδόν, αποφασιστικό ρόλο».
Η συμφωνία για το δάνειο ύψους 138 εκατ. ευρώ που υπογράφηκε για τα ελληνικά Πανεπιστήμια διαδέχεται τη συμφωνία για ένα δάνειο της ΕΤΕπ ύψους 180 εκατ. ευρώ που υπογράφηκε στα μέσα Ιουλίου για τη δημιουργία του Ελληνικού Ιδρύματος Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΛΙΔΕΚ).
Σύμφωνα με τον Πανεπιστημιακό και πρώην πρόεδρο της ΠΟΣΔΕΠ Λάζαρο Απέκη, κατά τα πρότυπα των πολιτικών ηγεσιών, οι πανεπιστημιακές αρχές επέλεξαν το δανεισμό χωρίς να έχει προηγηθεί καμία συζήτηση των όρων και των συνεπειών για τα πανεπιστήμια και τη λειτουργία τους. Στο πλαίσιο των κυβερνητικών επιλογών και με τις ευλογίες της κυβέρνησης, οι «πρόθυμοι» πρυτάνεις αποδεχόμενοι σαν μοιραία την εγκατάλειψη των Πανεπιστημίων από τη δημόσια χρηματοδότηση, και αφού επί χρόνια διαχειρίζονται τον οικονομικό μαρασμό των Ιδρυμάτων τους σχεδόν σιωπηρά, επιδεικνύοντας υπερβάλλοντα «ρεαλισμό», επέλεξαν το δρόμο του δανεισμού. Μάλιστα, όπως έγινε γνωστό, η συμφωνία επετεύχθη μετά από προσπάθεια που ξεκίνησε πριν από ένα περίπου χρόνο από τη Σύνοδο των Πρυτάνεων των Πανεπιστημίων, μετά από συνεχείς επισκέψεις στο Λουξεμβούργο (έδρα της ΕΤΕπ) του εκπροσώπου της Συνόδου.
Στην πανεπιστημιακή κοινότητα, ακόμη και μετά τη συμφωνία, δεν υπάρχει καμιά ενημέρωση για τους όρους, τις προϋποθέσεις, τις συνέπειες αλλά και τους πόρους και τις συνθήκες αποπληρωμής των δανείων. Γι αυτό, σύμφωνα με τον Λάζαρο Απέκη, είναι απαραίτητο να διατυπωθούν κάποια σχετικά ερωτήματα και να επιχειρηθούν κάποιες εύλογες απαντήσεις για τα σοβαρά ζητήματα που προκύπτουν.
Ποια είναι η ΕΤΕπ;
Για να κατανοήσουμε το ρόλο της ΕΤΕπ, ο επίσημος ιστότοπος της Τράπεζας αναφέρει:«Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων δανείζεται χρήματα από τις κεφαλαιαγορές και στη συνέχεια τα διαθέτει με τη μορφή δανείων υπό ευνοϊκούς όρους σε σχέδια που συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ». Όμως αυτό δεν αρκεί για το ρόλο αυτού του ευαγούς Ιδρύματος. Είναι αποκαλυπτική και κάποια άλλη δραστηριότητα της ΕΤΕπ, όπως αναφέρουν μέσα ενημέρωσης:
«Το πρώτο της πακέτο «κόκκινων» δανείων από ελληνικές τράπεζες αναμένεται να αγοράσει τις επόμενες εβδομάδες η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, σύμφωνα με την διευθύντρια Σαμπίνα Ντζιούρμαν. Η Σ. Ντζιούρμαν δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς ότι οι κινήσεις της ΕΤΕπ αναμένεται να διαμορφώσουν το ύψος της δαπάνης της στην Ελλάδα φέτος πάνω από τα 320 εκατ. ευρώ που δαπάνησε πέρυσι. Η ίδια ανέφερε ότι η ΕΤΕπ έχει εκπλαγεί θετικά από το ενδιαφέρον που έχει εκδηλωθεί έως τώρα από τον ιδιωτικό τομέα για την Ελλάδα και ότι συζητά με δυνητικούς επενδυτές σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια, οι οποίοι θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη διαχείριση πακέτων «κόκκινων» δανείων στο μέλλον».
Δηλαδή, η ΕΤΕπ δεν περιορίζεται στη «συμβολή της στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ» για τους οποίους έχουμε ολέθρια εμπειρία, δρα και σαν ένας κερδοσκοπικός γύπας!
Ποιες προϋποθέσεις απαιτούνται για τη χορήγηση του δανείου;
Με δεδομένο ότι η ΕΤΕπ με τα δάνειά της εξυπηρετεί τους στόχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τις προϋποθέσεις για τη χορήγηση του δανείου στα Πανεπιστήμια πρέπει να τις αναζητήσουμε στην πρόσφατη «Έκθεση παρακολούθησης της Εκπαίδευσης και της Κατάρτησης – για την Ελλάδα, 2016) της Ε.Ε. Διαβάζουμε:
«Στο Μνημόνιο Συνεννόησης που συνήφθη τον Αύγουστο του 2015 στο πλαίσιο του τρίτου προγράμματος οικονομικής προσαρμογής (ενότητα 4.1, όπως επικαιροποιήθηκε τον Ιούνιο του 2016), η εκπαίδευση αποτελεί μέρος της μελλοντικής εθνικής αναπτυξιακής στρατηγικής. Στο κείμενο αναφέρεται ότι ο ΟΟΣΑ θα κληθεί να προβεί σε επανεξέταση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος μέχρι το τρίτο τρίμηνο του 2016… Η επανεξέταση πρέπει να καλύψει όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης…Στο πλαίσιο της επανεξέτασης, αναμένεται να υποβληθούν συστάσεις πολιτικής σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές που ακολουθούνται στις χώρες της ΕΕ και του ΟΟΣΑ, προκειμένου να εκσυγχρονιστεί περαιτέρω ο ελληνικός εκπαιδευτικός τομέας. Οι συστάσεις αυτές θα αποτελέσουν μία από τις βάσεις για την υλοποίηση των απαραίτητων νομοθετικών και ρυθμιστικών αλλαγών από τις ελληνικές αρχές και για την κατάρτιση του νέου σχεδίου δράσης για την εκπαίδευση της περιόδου 2016-2018, που έχει προγραμματιστεί για το φθινόπωρο του 2016».
Εξάλλου, όπως ανέφερε ο Υπουργός Παιδείας, η ΕΤΕπ διαθέτει ειδική σε εκπαιδευτικά θέματα ομάδα, η οποία θα επισκεφθεί τη χώρα μας στο τέλος Ιανουαρίου με αρχές Φεβρουαρίου, «με την οποία θα ορίσουμε τα επόμενά μας βήματα».
Ποιες θα είναι οι εγγυήσεις για τη χορήγηση και ποιος τις παρέχει (τα πανεπιστήμια, το κράτος);
Αν τις παρέχει το κράτος που είναι σε πλήρη αδυναμία να αντιμετωπίσει τα δικά του προβλήματα δανεισμού, αυτό θα οδηγήσει γρήγορα σε «κυρώσεις» και μέτρα εις βάρος τόσο του κράτους, όσο και των δανειζόμενων Πανεπιστημίων. Αν τις εγγυήσεις τις παρέχει το εκάστοτε Ίδρυμα, αυτό θα είναι τελείως καταστροφικό επειδή θα υποθηκεύσει όποια περιουσιακά στοιχεία διαθέτει.
Με ποιους πόρους θα αποπληρώνονται;
Αν είναι υποχρέωση των Ιδρυμάτων, από πού θα προκύψουν πόροι, όταν η δημόσια χρηματοδότησή των Πανεπιστημίων έχει περικοπεί κατά σχεδόν 80% σε σχέση με το 2009; Θα προκύψουν από την εμπορική αξιοποίηση ή την εκποίηση της ιδιαίτερης περιουσίας του κάθε Ιδρύματος (για ορισμένα παλαιά είναι σημαντική), όπως πρότεινε ο Α. Λιάκος αναλυτικά; Βέβαια υπάρχει και η «πάγια» λύση το αέναου δανεισμού, όπως κάνουν οι κυβερνήσεις. Η εξέλιξη να έχουμε και εδώ μη εξυπηρετούμενα «κόκκινα» δάνεια των Πανεπιστημίων που θα πωλούνται από την ΕΤΕπ σε διάφορoυς κερδοσκοπικούς γύπες, δεν μπορεί να αποκλειστεί. Άλλωστε, όπως αναφέρθηκε, κάτι τέτοιο είναι μέσα στις δραστηριότητές της.
Από ποιες δαπάνες προς τα Ιδρύματα (ήδη μηδαμινές) θα αφαιρεθούν τα κονδύλια της «εθνικής συμμετοχής»;
Για κάθε χορηγούμενο δάνειο η «εθνική συμμετοχή» ανέρχεται στο 25% του δανείου. Αυτό θα απομυζά το σύνολο σχεδόν των Δημόσιων Επενδύσεων.
Ποια θα είναι η διαδικασία αποπληρωμής του δανείου;
Με τις οικονομικές και πολιτικές συνθήκες που επικρατούν δεν αποκλείεται να αντιμετωπίσουν και τα Πανεπιστήμια τις άθλιες καταστάσεις με τους εκβιασμούς των δανειστών και τους όρους που θα επιβάλουν για τη χορήγηση της επόμενης κάθε φορά δόσης, όπως γίνεται με το δημόσιο χρέος.
Πώς μπορούν τα Πανεπιστήμια να διαχειριστούν τέτοια θέματα;
Για τους «ρεαλιστές» και τους «πρόθυμους» διαχειριστές στις υποθέσεις των Πανεπιστημίων, η αντιμετώπιση τέτοιων θεμάτων μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία για να προτείνουν ως κατάλληλο φορέα την «ευέλικτη» «Ανώνυμη Εταιρία» (ΝΠΙΔ), που προβλέπει για κάθε Ίδρυμα ο νόμος Διαμαντοπούλου, ώστε να εδραιωθεί τελικά η λειτουργία της.
Ποιες θα είναι οι παρεμβάσεις της ΕΤΕπ στη λειτουργία των Πανεπιστημίων;
Είναι αναμενόμενη η απαίτηση της ΕΤΕπ να ασκεί εποπτεία στα Ιδρύματα για να ελέγχει την πορεία των χρηματοδοτήσεων, κάτι που θα έχει σοβαρές συνέπειες στη φυσιογνωμία και το ρόλο των Ιδρυμάτων. Όπως συνέβη με την ΕΕ.
Για να μη μείνουν μετέωρα αυτά τα ανοιχτά θέματα που αφορούν τα δάνεια, που πανηγυρίζοντας πρυτάνεις και υπουργοί «εξασφάλισαν» για τα Πανεπιστήμια, μπορούμε να εξετάσουμε τι ισχύει για το προηγούμενο δάνειο των 180 εκατ. ευρώ που συμφωνήθηκε τον περασμένο Ιούλιο, για την «Έρευνα και την Καινοτομία».
Τα στοιχεία που ακολουθούν προέκυψαν από δηλώσεις του αρμόδιου Αναπληρωτή Υπουργού Κ. Φωτάκη, στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων και την Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Έρευνας και Τεχνολογίας της Βουλής, αλλά και στην Ολομέλεια, κατά τη συζήτηση για την ίδρυση του φορέα Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ) (όπως προκύπτουν από τα αντίστοιχα πρακτικά των συζητήσεων).
Το ΕΛΙΔΕΚ είναι ένα συγκεντρωτικό και ανεξέλεγκτο νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου που δημιουργήθηκε (Ν.4429 ΦΕΚ: 199 A’/21.10.2016) για να διαχειρίζεται τη χρηματοδότηση ερευνητικών προγραμμάτων και που την λειτουργία του χρηματοδοτεί η ΕΤΕπ με το δάνειο των 180 εκατ. ευρώ. Το δάνειο αφορά την επόμενη τριετία και συμπληρώνεται κατά 25% με την «εθνική συμμετοχή» ύψους 60 εκατ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Κατά τις συζητήσεις αυτές στη Βουλή δόθηκαν σημαντικά στοιχεία που αφορούν εκείνο το δάνειο, όπως από ποιους φορείς αποφασίζεται η χορήγηση των δανείων της ΕΤΕπ, σε ποιόν χορηγούνται τα δάνεια, ποιόν θα βαρύνει η αποπληρωμή τους, ποιος φορέας έχει την ευθύνη των συμβάσεων και τη διαχείριση του δανείου, ποιοι έχουν και πότε πρόσβαση στα οικονομικά στοιχεία που αφορούν το δάνειο, καθώς επίσης και στο γενικό πλαίσιο από το οποίο καθορίζεται η διαχείρισή του. Συγκεκριμένα:
Τα δάνεια της ΕΤΕπ αποφασίζονται από την Ε.Ε. και συγκεκριμένα από το Εcofin. Πριν από τη συγκεκριμένη δανειοδότηση υπήρξε τέτοια πολιτική συμφωνία.
Τα δάνεια χορηγούνται από την ΕΤΕπ προς το ελληνικό κράτος και εντάσσονται στο δημόσιο χρέος.
Επειδή το δάνειο των 180 εκατ εντάσσεται στο δημόσιο χρέος, τη σχετική σύμβαση και την διαχείρισή του έχει αναλάβει ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους (ΟΔΔΗΧ)
Οι συμβάσεις και οι όροι που περιλαμβάνουν είναι στοιχεία εμπιστευτικά για την ΕΤΕπ και δεν καταχωρούνται ούτε στα πρακτικά της Βουλής!
Αυτό προκύπτει από διευκρίνιση του αρμόδιου Αναπλ.Υπουργού:
«Σχετικά με το θέμα της σύμβασης, υπάρχει ένα δίκαιο, το οποίο έχει να κάνει με το ότι από την τράπεζα μας είχαν πει – και είχε αναφερθεί δημοσίως από τον Αντιπρόεδρο της τράπεζας κατά την υπογραφή της δανειακής σύμβασης, όταν του έγινε αντίστοιχο ερώτημα για το ποιοι είναι οι όροι – ότι η τράπεζα τα θεωρεί εμπιστευτικά στοιχεία αυτά και δεν θέλει να κάνει δημοσιοποίηση, γιατί δεν είναι εμπορική τράπεζα».
Τα οικονομικά στοιχεία του δανείου οριστικοποιούνται κατά την εκταμίευση της εκάστοτε δόσης.
Αυτό σημαίνει ότι, πρυτάνεις, υπουργοί, κυβέρνηση κ.ά. παράγοντες ενθουσιασμένοι με τις επιτυχίες τους, εξασφάλισαν δάνεια για την ενίσχυση υποδομών και εξοπλισμών κάποιων Πανεπιστημίων, φορτώνοντας τις επιλογές τους στο δημόσιο χρέος της χώρας, δηλαδή στο μηχανισμό αέναης φτωχοποίησης της πλειονότητας της κοινωνίας και κλοπής του δημόσιου πλούτου! Ταυτόχρονα, με τις επιλογές τους επέτρεψαν να εδραιωθεί στη λειτουργία του Πανεπιστημίου, μετά την Ε.Ε. και τον ΟΟΣΑ, άλλος ένας θεσμός που θα διαφεντεύει τις εξελίξεις της ανώτατης εκπαίδευσης και της επιστημονικής έρευνας, η ΕΤΕπ.
Με αγανάκτηση αναρωτιόμαστε, τονίζει ο Λάζαρος Απέκης, «πόσο πρέπει να περικοπούν ακόμη μισθοί και συντάξεις, σε πόσα ταμεία να ενταθεί η καταλήστευση, πόση ακόμη δημόσια περιουσία πρέπει να εκποιηθεί για να εξυπηρετηθεί η αύξηση του δημόσιου χρέους λόγω των δανείων προς τα Πανεπιστήμια;»
Διάβασε και αυτό:
e-prologos.gr
