ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ 1944

Η μεγαλειώδης αντίσταση του λαού της Αθήνας και του Πειραιά

στον εγγλέζικο ιμπεριαλισμό

«Όταν ο λαός βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο της τυραννίας

διαλέγει ή τις αλυσίδες ή τα όπλα» ΕΑΜ

Συμπληρώνονται φέτος 78 χρόνια από το Δεκέμβρη του 1944 όταν ο λαός της Αθήνας και του Πειραιά με μπροστάρη τους κομμουνιστές, έγραψαν μία ακόμα λαμπρή σελίδα στην ιστορία του λαϊκού μας και κομμουνιστικού κινήματος. Που αντί να γευτεί τους καρπούς των κόπων του και των θυσιών του από το διώξιμο των Γερμανών, βρέθηκε στην ανάγκη να προβάλει ξανά ηρωική αντίσταση στην επέμβαση των Άγγλων ιμπεριαλιστών και των συνεργατών τους, ταγματασφαλιτών, χιτών, γερμανοτσολιάδων, προδοτών, τους πρώην συνεργάτες των Γερμανών, που ήθελαν να τσακίσουν την εαμοελασίτικη αντίσταση και να υποδουλώσουν ξανά το λαό και την πατρίδα.

Στις 3 Δεκεμβρίου 1944, ημέρα Κυριακή, το ΕΑΜ οργανώνει συλλαλητήριο. 600.000 λαού συγκεντρώνονται στην πλατεία Συντάγματος. Την ίδια μέρα συγκεντρώσεις γίνονται σε όλη την Ελλάδα. Στην Αθήνα οι διαδηλώσεις περνάνε όλες μπροστά από το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη. Εδώ με διαταγή του Άγγλου στρατηγού Ρόναλντ Σκόμπι, η αστυνομία θα χτυπήσει το πραγματικά μεγαλειώδες συλλαλητήριο του Αθηναϊκού λαού. Αστυνομικοί και χωροφύλακες είχαν πάρει θέσεις στη στέγη του κτηρίου της αστυνομικής διεύθυνσης και στα παλιά ανάκτορα και πυροβόλησαν αδιακρίτως εναντίον του συγκεντρωμένου πλήθους. Σκοτώθηκαν 28 άοπλοι πολίτες και περισσότεροι από 100 θα τραυματιστούν. Ο «Ριζοσπάστης» των ημερών εκείνων έγραφε για τη «Ματωμένη Κυριακή.»

«Η μουντή δεκεμβριανή μέρα φώτισε την πρωτεύουσα. Η πλατεία Συντάγματος ήταν έτοιμο πολεμικό στρατόπεδο. Εγγλέζικα τανκς στο κέντρο και στις παρόδους. Μεγάλες δυνάμεις αστυνομικών έφραζαν τις εισόδους στην πλατεία. Και περίμεναν τον εχθρό. Ξαφνικά στις 8:30 φάνηκε ο εχθρός. Ακούστηκε πρώτα η βουή του, μία βουή ανταριασμένης θάλασσας που όλο έρχεται, έρχεται, δυναμώνει με το σαλαγό της τα πάντα. Αμέτρητες χιλιάδες λαού, ανεβαίνουν αργά, ποταμός ακράτητος μέσα σε ένα αποθεωτικό σύννεφο από κραυγές, σημαίες, τραγούδια, γροθιές υψωμένες σαν να προχωρούν σε γιορτή αλλόκοτη. Η βουβή ησυχία της πλατείας έσπασε, όλα γέμισαν ταραχή και αντάρα…..

Καθώς ξεχύνονταν ο λαός στην πλατεία ήρθε το μεγάλο κακό. Από τα αετώματα των ανακτόρων και το απέναντι μέγαρο της αστυνομίας, ακούστηκε ξερό κροτάλισμα πολυβόλων. Κρυμμένοι χωροφύλακες και μπουραντάδες χτυπούσαν, χτυπούσαν κατάστηθα το απέραντο κύμα του «εχθρού» έναν πατέρα, μία μάνα, μία αδερφή, κάποιο αγοράκι….. Την ίδια ώρα ψηλά, στην πλατεία Ρηγίλλης, άλλο κροτάλισμα πολυβόλων από το σπίτι του Παπανδρέου, απάνω σε άλλο κύμα λαού που κατέβαινε, ξάπλωσε χάμω άλλους νεκρούς και λαβωμένους…..

Η πλατεία άδειασε. Και τότε έγινε η μεγάλη εξόρμηση. Από όλους τους δρόμους πια, αψηφώντας το χάρο ξεχύθηκαν ακράτητοι, ορμητικοί, φουρτουνιασμένοι, οι λαϊκοί χείμαρροι και κατακλύσανε την πλατεία. Το κροτάλισμα εξακολούθησε. ΚΑΙ ΚΑΝΕΝΑΣ ΠΙΑ ΔΕΝ ΚΟΥΝΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥ…..

Ο απολογισμός ήρθε το βράδυ 24 σκοτωμένοι και 160 οι λαβωμένοι.

Η σελίδα έκλεισε. Το αίμα χώρισε για πάντα το λαό από τους δολοφόνους του. Ίσαμε χθες ακόμα του μιλούσαν για το καλό του. Οι δολοφόνοι έτσι μίλησαν πάντα. Η μάσκα έπεσε. Σκληρά, ανελέητα, τραγικά. Δεν υπήρχαν πια κυβερνήτες παρά μόνο δολοφόνοι. Μία σελίδα της ελληνικής ιστορίας έκλεισε. Μία άλλη καινούργια άνοιγε. Το διαλάλησε ο ίδιος ο λαός εκείνες τις ώρες μέσα από τα αίματα του και τα πένθη του. Όταν μας απειλεί ο κίνδυνος της τυραννίας έχουμε να διαλέξουμε τη σκλαβιά η όπλα. Διάλεξε τα όπλα. Και τα γεγονότα ακολούθησαν ύστερα μόνα τους.

Έτσι άρχισε ο Δεκέμβρης».

Η μάχη του Δεκέμβρη θα κρατήσει 33 μέρες.

Τη μάχη θα τη δώσει ο λαός της Αθήνας και του Πειραιά και ο ΕΛΑΣ Αθήνας με μπροστάρη τους κομμουνιστές, μιας και οι κυρίες δυνάμεις του ΕΛΑΣ, εξαιτίας της ηττοπαθούς γραμμής της ηγεσίας, του ΕΑΜ και του ΚΚΕ, που πίστευε ότι δεν μπορούσαν να τα βγάλουν πέρα με τους Άγγλους, θα κρατηθούν μακριά από τη σύγκρουση.

Ο ΕΛΑΣ Αθήνας ανέδειξε από τους καλύτερους μαχητές και το Δεκέμβρη, μόνο με την παλικαριά τους και τα γυμνά τους χέρια, θα ταράξουν τον ύπνο, έμπειρων ηγετών όπως ο Τσόρτσιλ και διάφορων Άγγλων στρατιωτικών.

Στις 4 Δεκεμβρίου το ΕΑΜ, κηρύσσει γενική απεργία σε Αθήνα και Πειραιά με τεράστια επιτυχία. Τις επόμενες μέρες η απεργία θα επεκταθεί σε όλη τη χώρα με απεργίες αλληλεγγύης. Την ίδια μέρα γίνεται και η κηδεία των θυμάτων της προηγούμενης μέρας. Μέσα σε μία συγκλονιστική ατμόσφαιρα μαχητικότητας και πένθους, χιλιάδες λαού συνοδεύουν τους νεκρούς τους. Στην επιστροφή τους από το νεκροταφείο, οι χιλιάδες του λαού, δέχονται νέα επίθεση. Από τα ξενοδοχεία της Ομόνοιας, από το 4ο αστυνομικό τμήμα, από τη Γενική Ασφάλεια, δέχονται πυροβολισμούς από χωροφύλακες, χίτες και ταγματασφαλίτες. 100 νεκροί και τραυματίες ο νέος απολογισμός. Ο Σκόμπι κηρύσσει στρατιωτικό νόμο. Όλη η Αθήνα και ο Πειραιάς γίνεται ένα πεδίο μάχης. Δεν υπάρχει μέτωπο και μετόπισθεν. Ο ΕΛΑΣ τις πρώτες μέρες εξουδετερώνει τα αστυνομικά τμήματα, εκμηδενίζει τους χίτες στο Θησείο, καταλαμβάνει τη Γενική ασφάλεια, την Ειδική ασφάλεια, την σχολή Ευελπίδων, το αρχηγείο της χωροφυλακής στην οδό Άνδρου, τις φυλακές Αβέρωφ.

Στα χέρια του ΕΛΑΣ θα πέσουν 130 από τους κρατούμενους δοσίλογους και ταγματασφαλίτες που κρατούνταν εκεί. Τους υπόλοιπους θα τους φυγαδεύσουν οι Άγγλοι. Ανάμεσα σε αυτούς που θα φυγαδευτούν είναι ο Ράλλης, ο κατοχικός πρωθυπουργός, ο ταγματασφαλίτης Συνταγματάρχης Ιωάννης Πλυτζανόπουλος, σφαγέας του λαού της Κοκκινιάς, ένας από τους πρωταγωνιστές του γνωστού μπλόκου της Κοκκινιάς. Ανάμεσα στους 130 δοσίλογους και ταγματασφαλίτες που πέφτουν στα χέρια του ΕΛΑΣ βρίσκεται και ο υποστράτηγος Γεώργιος Μπάκος, φανατικός φασίστας και αντικομμουνιστής. Ένας από τους πρωταγωνιστές της προδοτικής συνθηκολόγησης του Ελληνικού Στρατού, τον Απρίλιο του 1941 με τους Γερμανούς, παρόλο που υπήρχαν οι προϋποθέσεις και η διάθεση από τους Έλληνες φαντάρους για συνέχιση της αντίστασης. Υπουργός Εθνικής Άμυνας στην δοσιλογική κυβέρνηση Τσολάκογλου. Μάλιστα θα προσπαθήσει να δημιουργήσει την «Κυανόλευκη Μεραρχία» από Έλληνες εθελοντές για να τη στείλει να πολεμήσει στο ανατολικό μέτωπο, τον Κόκκινο στρατό. Οι κόρες του, ήταν μέλη της ΕΣΠΟ, που, το κτήριο όπου στεγάζονταν θα το ανατινάξουν οι πατριώτες της ΠΕΑΝ της ομάδας του Κώστα Περρίκου. Μάλιστα το όνομα του Γεωργίου Μπάκου περιλαμβάνεται στον κατάλογο των εγκληματιών πολέμου, στη Δίκη της Νυρεμβέργης. Ο Γεώργιος Μπάκος μετά από δική θα τουφεκιστεί από τον ΕΛΑΣ στα Δερβενοχώρια, στο χωριό Κρώρα στις 6 Ιανουαρίου 1945.

Ο ΕΛΑΣ κυριεύει τα οχυρωμένα ξενοδοχεία «ΣΕΣΙΛ», «ΠΑΛΛΑΣ», «ΑΠΕΡΓΗ» στην Κηφισιά. Έχει αποφασίσει να μην καταλάβει την Ακρόπολη παρόλο που αναγνώριζε την πλεονεκτική της θέση για να μην υποστεί ζημιές το μνημείο.

Οι Εγγλέζοι όμως που δεν έχουν τέτοιες ευαισθησίες, θα καταλάβουν τελικά την Ακρόπολη και από εκεί θα χτυπούν τις συνοικίες που υποστηρίζουν τον ΕΛΑΣ. Τις πρώτες μέρες της σύγκρουσης οι Άγγλοι και οι υποτακτικοί τους περιορίζονται μόνο στην πλατεία Συντάγματος, Κολωνάκι, Ομόνοια. Αυτή είναι η επικράτεια της κυβέρνησης Παπανδρέου. Ο λαός της Αθήνας και του Πειραιά μαζικά μαζί με τον ΕΛΑΣ αντιμετωπίζει τα αεροπλάνα και τα πυροβόλα του Σκόμπυ, στήνει χιλιάδες οδοφράγματα ανοίγει αντιαρματικά ορύγματα. Για ένα μόνο οδόφραγμα στην οδό Αχιλλέως, στο Μεταξουργείο θα δώσουν τη ζωή τους 15 άνθρωποι. Ο λαός προσφέρει για τους μαχητές του ΕΛΑΣ ό,τι έχει και δεν έχει, τα πάντα. Μία γυναίκα πηγαίνει σε ένα νοσοκομείο της Εθνικής Αλληλεγγύης με ένα καροτσάκι που έχει φορτώσει την προίκα της κόρης της και τους λέει «Πάρτε τα δεν έχω τίποτα άλλο, Ζήτω Ο ΕΛΑΣ μας».

Ο Τσώρτσιλ και στην Αγγλία, αντιμετωπίζει αντιδράσεις για την επέμβαση στην Ελλάδα. Ο Άγγλος βουλευτής Στρίμπεργκ στη Βουλή των Κοινοτήτων, δηλώνει, ότι «δεν είναι εμφύλιος πόλεμος. Έχω τη γνώμη ότι από τη μία μεριά μάχεται ο όγκος του ελληνικού λαού και από την άλλη μερικοί κουίσλιγκ και μοναρχικοί που υποστηρίζονται από τις βρετανικές λόγχες».

Το αγγλικό συντηρητικό περιοδικό ECONOMIST στις 23 Δεκεμβρίου 1944 γράφει «Η δύναμη των Ελλήνων αντιπάλων του στρατηγού Σκόμπυ είναι κατά κύριο λόγο πολιτική και όχι στρατιωτική. Τώρα φαίνεται καθαρά πως το ΕΑΜ έχει πολύ περισσότερες δυνάμεις από ό,τι πιστεύονταν».

Ο Τσώρτσιλ μπροστά στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει στην Αθήνα θα αποσπάσει μεγάλες δυνάμεις από το μέτωπο της Ιταλίας. Θωρακισμένα, άρματα μάχης, σμήνη αεροπλάνων, μονάδες του στόλου, στέλνονται βιαστικά στον Πειραιά. Οι αεροπορικές επιθέσεις εντείνονται. Εγγλέζικα θωρηκτά από το Φάληρο βομβαρδίζουν συνεχώς την πόλη. Θωρακισμένα αποβιβάζονται στη Δραπετσώνα. Η αδούλωτη Καισαριανή δέχεται επίθεση από παντού. Οι μαχητές του ΕΛΑΣ υπερασπίζονται κάθε δρόμο, σπίτι με σπίτι, αναγκάζονται όμως να υποχωρήσουν και περνάνε τον Υμηττό. Στου Ψυρρή ένα μόνο τάγμα του ΕΛΑΣ αντιμετωπίζει τις δυνάμεις του Σκόμπυ που υποστηρίζονται από 30 άρματα. Στα Εξάρχεια, στην οδό Διδότου ο λόχος των φοιτητών της ΕΠΟΝ, «Λόρδος Μπάιρον» γραφεί αθάνατες σελίδες αυτοθυσίας και ηρωισμού.

Σήμερα 78 χρόνια μετά την αντίσταση του Δεκέμβρη, οι ιδεολογικοί και πολιτικοί κληρονόμοι των δοσίλογων και των ταγματασφαλιτών ξερνούν μίσος και χολή κατά της εαμοελασίτικης αντιστάσης. Μαζί με σύγχρονους αποστάτες της αριστεράς, διάφορους οπορτουνιστές και πρώην που δήθεν κρίνουν αντικειμενικά τα υπέρ και τα κατά των αντιμαχόμενων πλευρών. Προσπαθούν να συκοφαντήσουν και να δυσφημήσουν τις αξίες του Κομμουνιστικού κινήματος, υποτιμούν και υποβαθμίζουν τις θυσίες και τους αγώνες των κομμουνιστών και του λαού μας.

Αναγορεύουν τη λαθολογία σε επάγγελμα. Από τη μία κριτικάρουν τα λάθη της ηγεσίας του κομμουνιστικού κινήματος που το οδήγησαν στην ήττα και από την άλλη λένε ότι ευτυχώς που δεν κέρδισε η αριστερά γιατί θα ήμασταν σε άσχημη θέση, όπως οι πρώην σοσιαλιστικές χώρες. Από τη μία υπερασπίζονται τον Βελουχιώτη θέλοντας να τον διαχωρίσουν από το κομμουνιστικό κίνημα και το ΚΚΕ και από την άλλη καταδικάζουν τη γραμμή του ένοπλου αγώνα για την κατάληψη της εξουσίας που πίστευε ο Άρης.

Από τη μία κατηγορούν τον Στάλιν για το δήθεν μοίρασμα του κόσμου, με τον Τσώρτσιλ, ότι ξεπούλησε δήθεν το κίνημα στην Ελλάδα, γιατί η Ελλάδα ήταν στη σφαίρα επιρροής των Άγγλων και από την άλλη ότι το δεύτερο αντάρτικο ξεκίνησε με την προτροπή του Στάλιν για να εξυπηρετηθούν δήθεν τα οποία συμφέροντα της Σοβιετικής Ένωσης.

Όμως παρά τον ηρωισμό και την αυτοθυσία των ελασιτών και του λαού της Αθήνας και του Πειραιά, η μάχη του Δεκέμβρη οδηγήθηκε στην ήττα. Ο αγώνας ήταν μια πολιτικά απροετοίμαστη και στρατιωτικά μία πρόχειρη προσπάθεια. Η καθοδήγηση του ΚΚΕ δεν πίστευε στη νίκη, δεν πίστευε ότι μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα με τους Άγγλους και κράτησε μακριά από την Αθήνα τις κύριες δυνάμεις του ΕΛΑΣ. Όχι σύγκρουση με τους Άγγλους αλλά συμβιβασμός μαζί τους. Όχι κατάληψη της εξουσίας, αλλά προσπάθεια για τη δημιουργία ευνοϊκών προϋποθέσεων πολιτικού αγώνα. Πάνω σε αυτή τη βάση έγιναν και οι Συμφωνίες του Λιβάνου και της Καζέρτας, πάνω σε αυτή τη βάση ακολούθησε το Φλεβάρη ’του 45 η προδοτική συμφωνία της Βάρκιζας.

Παρόλα αυτά όλα ο αδούλωτος λαός της Αθήνας και του Πειραιά με τις δικές του μόνο δυνάμεις σήκωσε 33 μέρες το βάρος της σύγκρουσης με τους νέους τυράννους του και κατακτητές. Το μεγαλείο και τη λάμψη αυτού του αγώνα κανένας και τίποτα δεν μπορεί να τα μειώσει.

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ

Κυριακή 3 Δεκεμβρίου 1944

Χτυπιέται σε ενέδρα στο Σύνταγμα το μεγαλειώδες συλλαλητήριο του αθηναϊκού λαού (600.000 συγκεντρωμένοι) από χωροφύλακες στη στέγη του Μεγάρου της αστυνομίας και στα αετώματα των ανακτόρων. 28 πολίτες νεκροί, πάνω από 160 τραυματίες.

Δευτέρα 4 Δεκεμβρίου 1944

Το ΕΑΜ κηρύσσει γενική απεργία σε Αθήνα και Πειραιά με πρωτοφανή επιτυχία. Ο ΕΛΑΣ Αθήνας ξεκαθαρίζει το Θησείο αφοπλίζει όλα τα αστυνομικά τμήματα των συνοικιών. Ο Σκόμπι κηρύσσει στρατιωτικό νόμο.

Τρίτη 5 Δεκεμβρίου 1944

Πρώτη σύγκρουση του ΕΛΑΣ με τους Άγγλους στις φυλακές Συγγρού.

Τετάρτη 6 Δεκεμβρίου 1944.

Επίθεση της ορεινής ταξιαρχίας και ταγματασφαλιτών στην Καισαριανή αποκρούεται. Η 2η ταξιαρχία του ΕΛΑΣ καταλαμβάνει την Ειδική ασφάλεια. Αγγλικά τανκς φυγαδεύουν όσους ήταν μέσα. Απόβαση Άγγλων στο Κερατσίνι αποκρούεται. Οι Άγγλοι καταλαμβάνουν την Ακρόπολη.

Πέμπτη 7 Δεκεμβρίου 1944

Επίθεση του ΕΛΑΣ στο Γουδί αποτυγχάνει. Επίθεση των Άγγλων με μηχανοκίνητα στην Καισαριανή αποκρούεται. Στο Μοναστηράκι και στου Χατζηκώστα αγγλικό πεζικό που επιχείρησε επίθεση, τρέπεται σε φυγή. Η επικράτεια της κυβέρνησης Παπανδρέου είναι μόνο το ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία και μερικά οικοδομικά τετράγωνα.

Σάββατο 9 Δεκεμβρίου 1944

Η γενική απεργία που έχει κηρύξει το ΕΑΜ συνεχίζεται με απόλυτη επιτυχία και ενισχύεται με απεργίες αλληλεγγύης σε όλη την Ελλάδα.

Η ηρωική Καισαριανή δέχεται νέα επίθεση με αεροπλάνα, όλμους, πυροβολικό και άρματα. Η επίθεση αποκρούεται. Η ορεινή ταξιαρχία βάζει φωτιά στις παράγκες της Καισαριανής. Δεκάδες άμαχοι νεκροί και τραυματίες. Ο Πειραιάς βομβαρδίζεται από την προηγούμενη μέρα. Πλοία, πυροβολεία γειτονικών νησιών, αεροπλάνα χτυπάνε αδιάκοπα. Στον Πειραιά ο ΕΛΑΣ και ο λαός στήνουν 2.000 οδοφράγματα. Η Κοκκινιά σηκώνει παντού οδοφράγματα.

Κυριακή 10 Δεκεμβρίου 1944

Οι Άγγλοι περιφράζουν την Ομόνοια με συρματόπλεγμα. Εγκαθιστούν πυροβολεία στην Ακρόπολη και βομβαρδίζουν τις συνοικίες που υποστηρίζουν τον ΕΛΑΣ.

Δευτέρα 11 Δεκεμβρίου 1944

Ο ΕΛΑΣ καταλαμβάνει τη σχολή Ευελπίδων, το 4ο αστυνομικό τμήμα, την Τροχαία, το Πολυτεχνείο, τη Γεωγραφική υπηρεσία στρατού. Η αγγλική φρουρά της ΟΥΛΕΝ στην Κυψέλη παραδίνεται.

Τρίτη 12 Δεκεμβρίου 1944

Η VIII ταξιαρχία Πελοποννήσου του ΕΛΑΣ φτάνει στην Ελευσίνα, χτυπάει ναυτικό φυλάκιο στο Σκαραμαγκά. Αγγλικό πυροβολικό και αεροπορία χτυπούν την περιοχή του Κολωνού όπου βρίσκεται και η έδρα του Α΄ Σώματος Στρατού του ΕΛΑΣ.

Τετάρτη 13 Δεκεμβρίου 1944

Προκήρυξη της Κ.Ε. του ΕΛΑΣ προς τον ελληνικό λαό.

Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου 1944

Νέες αγγλικές ενισχύσεις αποβιβάζονται στο Φάληρο. Στον Πειραιά, στον Προφήτη Ηλία επίθεση από 1500 Ινδούς και ταγματασφαλίτες αποκρούεται.

Σάββατο 16 Δεκεμβρίου 1944

Στον Πειραιά οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ εγκαταλείπουν τον Προφήτη Ηλία. Στου Ψυρρή ο ΕΛΑΣ αποκρούει επιθέσεις αρμάτων.

Δευτέρα 18 Δεκεμβρίου 1944

Το 3ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ επιτίθεται στις φυλακές Αβέρωφ και διεισδύει στα κτίρια. Οι φυλακές υπερασπίζονται από 100 χωροφύλακες και ταγματασφαλίτες και ενισχύσεις που συνεχώς μεταφέρουν οι Άγγλοι. Ο ΕΛΑΣ πιάνει 130 από τους κρατούμενους δοσίλογους, ανάμεσά τους το στρατηγό Γεώργιο Μπάκο. Οι Άγγλοι με όλμους και πυροβολικό αναγκάζουν τον ΕΛΑΣ να συμπτυχθεί. Τελικά ο ΕΛΑΣ θα καταφέρει να καταλάβει ολόκληρο το κτίριο των φυλακών και τις γυναικείες φυλακές. Οι Άγγλοι φυγαδεύουν δωσίλογους και ταγματασφαλίτες ανάμεσά τους ο κατοχικός πρωθυπουργός Ράλλης και ο ταγματασφαλίτης Συνταγματάρχης Ιωάννης Πλυτζανόπουλος, σφαγέας της Κοκκινιάς από τους πρωταγωνιστές του γνωστού μπλόκου της Κοκκινιάς, που μάλιστα αργότερα θα γίνει υποστράτηγος. Αρχικά μεταφέρονται στους στρατώνες της 23ης ταξιαρχίας και αργότερα οι Άγγλοι θα τους μεταφέρουν στην Αφρική. Σκληρές μάχες στον Πειραιά.

Οι ελασίτες καταρρίπτουν εγγλέζικο αεροπλάνο.

Τετάρτη 20 Δεκεμβρίου 1944

Στην Καλλιθέα το 11ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ αποκρούει συνεχώς επιθέσεις. Η αγγλική αεροπορία και το πυροβολικό βομβαρδίζουν συνεχώς συνοικίες της Αθήνας.

Παρασκευή 22 Δεκεμβρίου 1944

Ο Πειραιάς δέχεται συνεχώς επιθέσεις. Ινδοί με άρματα και αεροπλάνα χτυπούν τη Δραπετσώνα.

Σάββατο 23 Δεκεμβρίου 1944

Αγγλικά άρματα καταστρέφουν σπίτια στην Καισαριανή. Ο ΕΛΑΣ με αντεπίθεση βελτιώνει τις θέσεις του. Ο ΕΛΑΣ αποκρούει επίθεση στην Πλάκα. Τμήματα της ορεινής ταξιαρχίας καταλαμβάνουν το Θησείο. Η VIII ταξιαρχία του ΕΛΑΣ επιτίθεται στα N. Σφαγεία. Ανατινάζει κτήριο με 90 Άγγλους στρατιωτικούς.

Κυριακή 24 Δεκεμβρίου 1944

Σφοδρές επιθέσεις των Άγγλων στον Πειραιά, Νέο Φάληρο Μοσχάτο, Ρέντη με πεζικό και άρματα.

Δευτέρα 25 Δεκεμβρίου 1944

Ο Τσόρτσιλ και ο Ήντεν φτάνουν στην Αθήνα.

Τρίτη 26 Δεκεμβρίου 1944

Σύσκεψη στο Υπουργείο Εξωτερικών. Συμμετέχουν ο Τσόρτσιλ, ο Ήντεν, ο στρατάρχης Αλεξάντερ, ο αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός, ο Αμερικανός πρέσβης Μακ Βη, ο Γάλλος πρέσβης Μπολέν, ο Γεώργιος Παπανδρέου, ο αρχηγός της Σοβιετικής Αποστόλης αντισυνταγματάρχης Ποπόφ και εκπρόσωποι του ΕΑΜ.

Τετάρτη 27 Δεκεμβρίου 1944

Ο ΕΛΑΣ αποκρούει επιθέσεις στη Νέα Σμύρνη, Μπραχάμι, Άη Σώστη, Κατσιπόδι. Το Περιστέρι βομβαρδίζεται από πυροβολικό και αεροπλάνα. 100 άμαχοι νεκροί.

Πέμπτη 28 Δεκεμβρίου 1944

Στον Πειραιά συνεχίζονται οι επιθέσεις. Στη Δραπετσώνα ο ΕΛΑΣ κρατάει τις θέσεις του. Στο Μοσχάτο ο ΕΛΑΣ αποκρούει επίθεση. Δυνάμεις του Σκόμπι επιτίθενται σε Καισαριανή, Παγκράτι, Βύρωνα. Η Καισαριανή παθαίνει μεγάλες ζημιές, πολλά θύματα. Παρόλο που ο ΕΛΑΣ τελικά εγκαταλείπει τις ανατολικές συνοικίες, ο εχθρός θα χρειαστεί άλλες τρεις μέρες για να τις καταλάβει. Ο Τσακαλώτος, στρατηγός των κυβερνητικών δυνάμεων, σημειώνει πως στην Καισαριανή έγιναν οι πιο σκληρές μάχες των Δεκεμβριανών.

Σάββατο 30 Δεκεμβρίου1944.

Συνεχίζονται οι μάχες στην Αθήνα. Επίθεση σε Πειραιά, Ταμπούρια, Δραπετσώνα, νεκροταφείο Αναστάσεως, συνοικισμό Ευγενία, αποκρούεται από τους μαχητές του ΕΛΑΣ.

Κυριακή 31 Δεκεμβρίου 1944

Μεγάλες εχθρικές δυνάμεις συγκεντρώνονται στους Αμπελόκηπους, στο Ψυχικό. Στον Πειραιά το αγγλικό πυροβολικό ρίχνει από το πρωί 4.000 οβίδες. Η άμυνα του ΕΛΑΣ στον Πειραιά εξασθενεί εξαιτίας των μεγάλων απωλειών.

Δευτέρα 1 Ιανουαρίου 1945

Ο αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός ορκίζεται αντιβασιλιάς.

Παρασκευή 5 Ιανουαρίου 1945

Τα τμήματα του ΕΛΑΣ φεύγουν από την Αθήνα. Συμπτύσσονται στη γραμμή Μετοχή – Άι Γιώργη – Βαρυμπόμπη – Λιόπεσι – Τατόι.

Πέμπτη 11 Ιανουαρίου 1945

Υπογράφεται ανακωχή.

Λίγο αργότερα στις 12 Φεβρουαρίου 1945 υπογράφεται η συμφωνία της Βάρκιζας που οδηγεί στον αφοπλισμό και στη διάλυση του ΕΛΑΣ. Αρχίζει όργιο διωγμών και τρομοκρατίας κατά τις εαμοελασίτικης αντίστασης.

Θανάσης Κ.

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Πορεία, τ. 55ο, που κυκλοφορεί