Πριν λίγες ημέρες έλαβε δημοσιότητα ο άγριος ξυλοδαρμός ενός έφηβου στο 1^ο ΓΕΛ Βύρωνα από συμμαθητές του. Ο ξυλοδαρμός ήρθε ως απάντηση στην αντίδραση του μαθητή για τον εκφοβισμό που δεχόταν η αδερφή του. Τα φώτα της δημοσιότητας μάλιστα τράβηξε η φωτογραφία που φέρεται να τράβηξαν από το αστυνομικό τμήμα που προσήχθησαν οι θύτες, δείχνοντας αμετανόητοι για το γεγονός αλλά και προκλητικοί. Λίγες μέρες πριν είχε βγει στη δημοσιότητα περιστατικό με μαθητή να βρίζει και να απειλεί καθηγήτρια, ενώ τελευταία η κ. Κεραμέως ανακοίνωσε προγράμματα και επιμορφώσεις με ψυχολόγους στα σχολεία για αν αντιμετωπιστεί το θέμα. 

Σημείο 1^ο

Ιδίως την τελευταία δεκαετία, με αφορμή πολλαπλά περιστατικά ενδοσχολικής και νεανικής βίας, η κουβέντα για το bullying λαμβάνει ολοένα και περισσότερο χώρο και προβολή. Επιστημονικά συνέδρια επί επιστημονικών συνεδρίων, δημοσιεύσεις και ειδικοί στοιχειοθετούν το φαινόμενο προτείνοντας ενδείξεις αναγνώρισης αλλά και μέτρα υπέρβασης του. Σε μεγάλο βαθμό είναι πλέον μέρος της political correct αντίληψης και λεξιλογίου. Είναι όμως το bullying ή αλλιώς ο σχολικός εκφοβισμός ένα στεγανό κοινωνικό φαινόμενο που εμπίπτει καθαρά στους ειδικούς ή μήπως συνδέεται άμεσα με την κοινωνική ζωή εκτός σχολείου;

Σημείο 2^ο

Αν και τα «πειράγματα» ή διάφορες «σκληρές» συμπεριφορές μεταξύ των παιδιών υπήρχαν πάντα – και είναι ένα στοιχείο του «παιχνιδιού» μεταξύ παιδιών και εφήβων, υπάρχουν συμπεριφορές που δείχνουν ότι κάποια όρια έχουν ανατραπεί. Μαθητές στις ΗΠΑ μπαίνουν με όπλα και σκοτώνουν συμμαθητές τους, μαθήτριες βιάζονται και βιντεοσκοπούνται ενώ ολοένα και περισσότερο εκπαιδευτικοί εκβιάζονται από μαθητές τους. Όλα αυτά είναι καινούρια φαινόμενα. Η θέαση και η μελέτη της ενδοσχολικής βίας ως στεγανού φαινομένου, βάσει της παγιωμένης προσέγγισης, μόνο να αποπροσανατολίσει μπορεί και όχι να οδηγήσει στην πλήρη κατανόηση της. Σε μια κοινωνία που η βία είναι γενικευμένο γεγονός και που συχνά επικροτείται ως επιτυχής μηχανισμός επιβίωσης, σε μια μάχη όλων εναντίον όλων, μπορούμε να αντιμετωπίζουμε τον σχολικό εκφοβισμό ως μεμονωμένο-αεροστεγές φαινόμενο; Μπορεί ένας νέος που μαθαίνει βιωματικά πως «ο όποιος ισχυρός πρέπει να καταδυναστεύει τον όποιο ανίσχυρο ή διαφορετικό» να είναι αλληλέγγυος και γεμάτος ενσυναίσθηση στο σχολικό περιβάλλον; Αλήθεια τώρα, μπορεί ένας έφηβος να είναι άλλος εκτός σχολείου κι άλλος εντός σχολείου; Ας μην κοροϊδευόμαστε. Το κυρίαρχο κοινωνικό μοντέλο του ανθρώπου που ΠΡΕΠΕΙ να είναι «λύκος για τον άλλο άνθρωπο» είναι σπλάχνο από τα σπλάχνα και αίμα από το αίμα του σύγχρονου νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού. Όταν η Θάτσερ πριν 35 περίπου χρόνια σήκωνε τη σημαία του νεοφιλελευθερισμού με το «δεν υπάρχει κοινωνία αλλά ξεχωριστά άτομα», εγκαινίαζε και το δόγμα «ο δυνατός θα επιβιώσει πατώντας στον αδύναμο». Κι όσο η ανθρωποφαγία των λίγων επί των πολλών είναι νόρμα στην οικονομία και στην πολιτική άλλο τόσο η ίδια ανθρωποφαγία γίνεται νόμος απαράβατος της ύπαρξης στη ζωή την ίδια. Μια ματιά στις ένοπλες και τυφλές επιθέσεις μαθητών στα αμερικάνικα σχολεία μπορεί να πείσει και τον τελευταίο δύσπιστο. Οι ΗΠΑ είναι το πιο προχωρημένο ατομικιστικό μοντέλο κοινωνίας. Είναι τυχαίο ότι εκεί τα περιστατικά βίας στα σχολεία είναι τα πιο έντονα; Ότι ο συμμοριτισμός και η εγκληματικότητα είναι σε άλλο επίπεδο; Ότι οι φυλακές είναι γεμάτες; Κι ας έχουν διευρυνθεί στα εκεί σχολεία πρακτικές και προγράμματα με ψυχολόγους. Όποιος συστημικά και βιωματικά εμποτίζεται στον πόλεμο εναντίον όλων εκτός σχολείου, εύκολα τον φέρνει εντός σχολείου για να τον καταστήσει πράξη, βίωμα και χειροπιαστή φρίκη.

Σημείο 3^ο

Οι δηλώσεις της υπουργού Παιδείας για θέσπιση «εκπαιδευτικών εμπιστοσύνης, τοποθέτηση ειδικών και ψυχολόγων στα σχολεία αλλά και ημερίδες για το bullying» μετά τη δημοσιοποίηση του φαινομένου μόνο μειδίαμα μπορούν να προκαλέσουν σε όσους και όσες ξέρουν να διαβάζουν πέρα από τις γραμμές. Την ίδια ώρα που η κυβέρνηση προβαίνει σε κρεσέντο ρατσιστικών δηλώσεων και αστυνομικής βίας ενώ ετοιμάζεται σύντομα να άρει την προστασία της α’ κατοικίας, οι κουβέντες περί ενίσχυσης της ενσυναίσθησης στα σχολεία θυμίζουν κακογραμμένο ευχολόγιο κάποιου που δεν βλέπει την αλήθεια όπως είναι. Ενιαία και όχι στεγανή. Και δεν την βλέπει έτσι από αφέλεια αλλά από αδυναμία. Θυμίζει τα σχολικά προγράμματα αντιρατσιστικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης πριν 10-15 χρόνια και «ανοχής του διαφορετικού». Όμως όπως ήταν λάθος η διάγνωση για το ρατσισμό έτσι ήταν λάθος και η θεραπεία. Γι’ αυτό και παρόλα αυτά τα προγράμματα, οι κοινωνίες της Ε.Ε. έγιναν πιο ρατσιστικές, ανέβηκαν τα ξενοφοβικά κόμματα, η Ε.Ε. τελικά προπαγανδίζει την «ανοχή του διαφορετικού», αλλά πρακτικά χτίζει τείχη και Μόριες. Όταν η πολιτική σου τοποθέτηση συνηγορεί στο δίκιο του ισχυρού και του πλούσιου πως μπορείς να δεις τον κοινωνικό κανιβαλισμό στην ουσία του; Αν τουλάχιστον θες. Όταν συστημικά τάσσεσαι υπέρ του ατομικισμού είναι το λιγότερο υποκρισία να σε απασχολεί η τόνωση της ενσυναίσθησης στα σχολεία. Είναι αλήθεια ότι στα σχολεία έχει ενταθεί η βία, ο συμμοριτισμός, ο χουλιγκανισμός, ο ρατσισμός, οι σεξουαλικές παρενοχλήσεις έως και βιασμοί αλλά και οι καταθλίψεις, οι απόπειρες αυτοκτονίας, η αύξηση των εξαρτήσεων φυγής (ναρκωτικά, κατάχρηση gaming), τα «κενά παιδιά» (ορολογία από διάφορους ψυχιάτρους) από ιδέες και προοπτική. Αυτά είναι κοινωνικά φαινόμενα που έρχονται στο σχολείο απ’ έξω.

Σημείο 4^ο

Οι προτάσεις Κεραμέως «για ψυχολόγο στα σχολεία» επιχειρούν να αποπροσανατολίσουν το πρόβλημα και να μεταθέσουν την αντιμετώπιση της αύξησης της βίας στους εκπαιδευτικούς. Μπορεί να χρειάζεται ψυχολόγος στα σχολεία, όμως όπως δηλώνει και η Ένωση Ελλήνων Ψυχολόγων «η ψυχολογικοποίηση» ως αντίληψη αντιμετώπισης κοινωνικών προβλημάτων, δε θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα, χειρότερο θα το κάνει. Το Υπουργείο κάνει αυτό που κάνει και με τη σχολική αποτυχία και την απομόρφωση που παρατηρούμε στους μαθητές. Πετάει τη μπάλα στην εξέδρα για τις αιτίες και ρίχνει την ευθύνη στο σάκο του μποξ, στον εκπαιδευτικό «που δεν είναι κατάλληλα επιμορφωμένος-αξιολογημένος» και ίσως είναι και λίγο τεμπέλης (αντιμετωπίζουμε τον κανιβαλισμό με μικρές δόσεις κανιβαλισμού) και ίσως δεν κάνει και καλά τη δουλειά του. Και η συνέχεια είναι γνωστή…

Πηγή: Κώστας Κολοκυθάς – antapocrisis.gr