ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Δράση-παρέμβαση ΝΟ PASSPORTS έξω από τον κλειστό κινηματογράφο ΙΝΤΕΑΛ

Την Κυριακή 24 Νοεμβρίου 2024, την τελευταία μέρα¹ της εικαστικής έκθεσης με τίτλο «WANDERLUST-ALL PASSPORTS», άνθρωποι της τέχνης, της αρχιτεκτονικής, του κινηματογράφου και ακτιβίστριες/α/ές ένωσαν τις φωνές τους με το διεθνές κίνημα για τον τερματισμό της γενοκτονίας στην Παλαιστίνη. Το κίνημα αυτό, όντας διαθεματικό, είναι ένας αγώνας για πολιτικά δικαιώματα, αγώνας για την γη, την πόλη την αξιοπρέπεια, την ζωή, είναι ταυτόχρονα φεμινιστικός, ταξικός, ενάντια στον “εξευγενισμό” και την ανεξέλεγκτη κερδοφορία εις βάρος της κοινωνικής πλειοψηφίας. Η εποικιστική αποικιοκρατία (και ο εκτοπισμός αυτόχθονων λαών) συνδέεται με τον “εξευγενισμό” (gentrification) και τον αποκλεισμό λαϊκών τάξεων από τμήματα της πόλης. Το κίνημα ενάντια στη γενοκτονία της Γάζας, συνδέει την αλληλεγγύη στα δικαιώματα του Παλαιστινιακού λαού με τα εγχώρια αιτήματα για δικαιοσύνη για την κοινωνική πλειοψηφία, αγώνας για την πόλη και τα δικαιώματα σε αυτήν. Το κίνημα αυτό επίσης αναγνωρίζει ότι οι συνένοχοι του Ισραήλ στην Ελλάδα αλλά και συνολικά στη Δύση είναι οι ίδιοι που επιτίθενται στα δικαιώματα της κοινωνικής πλειοψηφίας, εντείνουν την καταπίεση και επιβάλλουν τον αυταρχισμό, καθιστούν αβίωτη τη ζωή στις πόλεις μας και καταστρέφουν το περιβάλλον.

Το ισραηλινό καθεστώς κατοχής, απαρτχάιντ και γενοκτονίας δεν θα μπορούσε να κάνει τα εγκλήματα του χωρίς την ασυλία που απολαμβάνει από τα κράτη της Δύσης και την άμεση συνενοχή των δυτικών εταιρειών. Η ελληνική κυβέρνηση και οι ελληνικές εταιρείες είναι και εκείνες άμεσα συνένοχες.

Η παρέμβαση στις 24/11 πραγματοποιήθηκε στην οδό Πανεπιστημίου, έξω από το Μέγαρο Σλήμαν-Μελά, υπό την παρουσία της αστυνομίας. Κρατώντας πανό ενάντια στη γενοκτονία και τον “εξευγενισμό” της Αθήνας, άνθρωποι από τον καλλιτεχνικό χώρο της Αθήνας μοίρασαν ενημερωτικό υλικό στο κοινό και περαστικούς/ές ενώ διαβάζονταν τα ονόματα και τα βιογραφικά 100 καλλιτεχνών που το Ισραήλ έχει δολοφονήσει από τις 8 Οκτωβρίου 2023 ως σήμερα.

Αρχικά στους χορηγούς της εικαστικής έκθεσης περιλαμβανόταν η ισραηλινή πρεσβεία, το λογότυπο της οποίας αφαιρέθηκε μετά από διαμαρτυρίες συλλογικών φορέων του πολιτισμού (ΕΕΤΕ), του BDS Greece και πολλών ανθρώπων της τέχνης. Ωστόσο εξακολουθούν να περιλαμβάνονται εταιρείες παραγωγής όπλων (EFA Groups και THEON) και εταιρεία που προμηθεύει καύσιμα στο Ισραήλ (Island Oil Holdings). Η EFA Group είναι αποκλειστικός προμηθευτής της αιματοβαμμένης Elbit America σε εξοπλισμό νυχτερινής όρασης, και η Elbit είναι η κυριότερη εταιρεία υψηλής τεχνολογίας που τροφοδοτεί τον κατοχικό στρατό του Ισραήλ.

Οι χορηγίες αυτές τοποθετούν την έκθεση αυτή ως παράδειγμα ξεπλύματος μέσω της τέχνης (artwashing). Το ξέπλυμα μέσω της τέχνης (artwashing) αποτελεί μια πρακτική που κάνουν καθεστώτα, εταιρείες και οντότητες που πραγματοποιούν καλλιτεχνικές εκδηλώσεις που αποπροσανατολίζουν την προσοχή της κοινωνίας από τις αποικιοκρατικές και γενοκτονικές πολιτικές τους. Το Ισραήλ προσπαθεί να ξεπλύνει τα εγκλήματά του μέσω του artwashing, ένα φαινόμενο που παρατηρείται να έχει έξαρση παρά τα καλέσματα να σταματήσει η πρακτική αυτή από το PACBI – Palestinian Campaign for the Academic and Cultural Boycott of Israel, δηλαδή η Παλαιστινιακή Καμπάνια για το Ακαδημαϊκό και Πολιτιστικό Μποϊκοτάζ του Ισραήλ.

Επίσης για μια ακόμα φορά καταπατήθηκαν τα εργασιακά δικαιώματα των καλλιτεχνών που εργάστηκαν αμισθί για νέα έργα παρά τις παχυλές χορηγίες για την έκθεση.

Παράλληλα η φράση «ALL PASSPORTS» στον τίτλο της έκθεσης φανερώνει πως η έκθεση και οι συντελεστές του κλείνουν τα μάτια στην καθημερινή πραγματικότητα πίσω από το έγκλημα της εξελισσόμενης γενοκτονίας στην Παλαιστίνη, το Λίβανο και την ευρύτερη περιοχή.

Το πανό της παρέμβασης, γράφοντας NO PASSPORTS, έρχεται να υπενθυμίσει ότι η ελεύθερη μετακίνηση απαγορεύεται στους/ες Παλαιστίνιους/ιες που ζουν 76 χρόνια υπό το καθεστώς αποικιοκρατίας του Ισραήλ. Οι Παλαιστίνιοι/ες που το Ισραήλ εκτόπισε το 1948 και το 1967 απαγορεύεται δια νόμου να γυρίσουν στα σπίτια και την γη τους, ενώ η Γάζα έχει ονομαστεί η μεγαλύτερη ανοιχτή φυλακή στον κόσμο εδώ και 15 χρόνια. Οι Παλαιστίνιοι δεν έχουν το δικαίωμα των διαβατηρίων ούτε της ελεύθερης μετακίνησης που προβάλλει το επιμελητικό σημείωμα της έκθεσης, ενώ Παλαιστίνιοι και ευρύτερα μετανάστες/στριες στην Αθήνα βιώνουν ρατσιστική αστυνομική βία και διοικητικές κρατήσεις λόγω της καταγωγής, του χρώματος, ή/και της αγωνιστικής τους δράσης για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης, όπως οι Αιγύπτιοι Ahmed και Mohammed που κρατούνται στην Αμυγδαλέζα από τις 12 Νοέμβρη μέχρι σήμερα και κινδυνεύουν με απέλαση στην Αίγυπτο του δικτάτορα Σίσι, κάτι που θέτει σε κίνδυνο τη ζωή τους.

Το πανό ΝΟ Gentrification – ΟΧΙ στον «εξευγενισμό» της Αθήνας υπενθυμίζει ότι το κτίριο στο οποίο πραγματοποιείται η έκθεση προορίζεται από τον Όμιλο Μήτση να μετατραπεί σε πολυτελές ξενοδοχείο, καταστρέφοντας στο βωμό της τουριστικοποίησης μνήμες και πολιτισμό ενός ολόκληρου αιώνα αλλά και περιορίζοντας τον δημόσιο χαρακτήρα του κτιρίου. Στο κτήριο στεγαζόταν ο παλαιότερος Αθηναϊκός κινηματογράφος ΙΝΤΕΑΛ (102 χρόνων) που έχει κλείσει, παρά τις έντονες διαμαρτυρίες πολιτών, καλλιτεχνών, πνευματικών ανθρώπων οι οποίες αγνοήθηκαν προκλητικά από το Υπουργείο Πολιτισμού και από την παραπάνω εταιρεία που δεν προστάτεψαν τον ιστορικό κινηματογράφο.

1 Έπειτα από παράταση μιας εβδομάδας. Η έκθεση ήταν αρχικά προγραμματισμένη να τελειώσει στις 17 Νοεμβρίου 2024.

Ακολουθεί το κείμενο που μοιράστηκε στην παρέμβαση

WANDERDEATH – NO PASSPORTS

Όχι στην υποστήριξη της γενοκτονίας που διαπράττει το Ισραήλ

Όχι στο gentrification (εξευγενισμό) και στην τουριστικοποίηση στο κέντρο της πόλης μας Επείγοντα ζητήματα στην έκθεση Wanderlust/All passports

Η εικαστική έκθεση “Wanderlust/All passports” που στεγάζεται στο Μέγαρο Σλήμαν-Μελά υπό την επιμέλεια του Κώστα Πράπογλου δέχτηκε έντονη κριτική ήδη πριν από τα εγκαίνιά της στις 17/10 για μια σειρά σοβαρών και εξαιρετικά προβληματικών ζητημάτων που τίθενται στον χώρο της τέχνης. Η κριτική αυτή έχει υπάρξει τόσο στα εγχώρια ΜΜΕ [1] όσο και στο εξωτερικό [2] από τον καλλιτεχνικό χώρο, σωματεία, τo BDS Greece.

Με βασικό άξονα την “έννοια της αλληλοσυνδεσιμότητας/υπερσύνδεσης των ανθρώπων και των πραγματικοτήτων” όπως αναφέρει στο επιμελητικό σημείωμα ο επιμελητής, η έκθεση πραγματοποιήθηκε αρχικά υπό την αιγίδα και την οικονομική υποστήριξη, μεταξύ άλλων, της Ισραηλινής πρεσβείας, στήριξη την οποία ο επιμελητής αναγκάστηκε να αποσύρει μετά από έντονες αντιδράσεις και πιέσεις που άσκησαν συλλογικοί φορείς του πολιτισμού (ΕΕΤΕ [3], ΣΕΣΤ [4], Σωματείο εργαζομένων ΕΜΣΤ [5]), άνθρωποι της τέχνης και πρωτοβουλίες αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη (BDS Greece [6], Artists Against Genocide & Artwashing GR [7]). Οι τελευταίοι μάλιστα δεχτήκαμε προπηλακισμό και εκφοβισμό σε ειρηνική παρέμβαση διαμαρτυρίας στα εγκαίνια της έκθεσης από security, διοργανωτές και επιμελητή. Ως δικαιολογία για την απόσυρση της Ισραηλινής Πρεσβείας ο επιμελητής ανέφερε ότι έγινε για να μην μετατραπεί η έκθεση “σε πεδίο αποπροσανατολιστικών αντιπαραθέσεων ούτε να γίνει αντικείμενο κακόβουλης κριτικής και δημοσιότητας”.

Η διακοπή αυτής της συνεργασίας αποτελεί σημαντικό επίτευγμα ενάντια στο ξέπλυμα της γενοκτονίας στη Γάζα μέσω της τέχνης (artwashing). Η ειρωνεία της “υπερσύνδεσης” ωστόσο συνεχίζεται, καθώς ανάμεσα στους υποστηρικτές της έκθεσης παραμένουν επίσης η εταιρεία πολεμικής τεχνολογίας ελληνικών συμφερόντων THEON GROUP, μέλος του Ομίλου Εταιρειών EFA GROUP και η ναυτιλιακή εταιρεία εφοδιασμού και εμπορίας καυσίμων κυπριακών συμφερόντων Island Oil Holdings, αμφότερες ευθέως εμπλεκόμενες στη γενοκτονία των Παλαιστινίων. Παρόν είναι και το Υπουργείο Πολιτισμού ως βασικός χορηγός, που μας υπενθυμίζει τη συμμετοχή της Ελλάδας στην “αρμονική συνύπαρξη, την αλληλοκατανόηση και τον σεβασμό της ανθρώπινης ζωής και αξιοπρέπειας”.

Πρόκειται για έκθεση εξαπάτησης, που μιλά για σύνδεση μεταξύ των ανθρώπων, ταξίδια και διαβατήρια, ενώ χρηματοδοτείται σιωπηρά από βιομηχανίες όπλων κατά τη διάρκεια μιας γενοκτονίας. Το αποικιακό και γενοκτονικό κράτος του Ισραήλ συνεχίζει τα σχέδιά του, με πάνω από 43.000 Παλαιστίνιους νεκρούς με πάνω από 16.000 νεκρά παιδιά, και τραυματίες που φτάνουν τους 200.000, ενώ περίπου το 70% των υποδομών στη Γάζα έχει καταστραφεί, μεταξύ των οποίων και μνημεία πολιτισμού και εκπαιδευτικές δομές.

Είναι ενδιαφέρον να εξεταστεί, επίσης, η εταιρεία Mitsis Hotel Groups. Ο Όμιλος Mitsis πλέον μισθώνει για τα επόμενα 35-45 χρόνια το Μέγαρο Σλήμαν-Μελά όπου στεγαζόταν μέχρι πρότινος και για 102 χρόνια ο ιστορικός κινηματογράφος ΙΝΤΕΑΛ και παλιότερα το εστιατόριό του, χώρος που πρόκειται να μετατραπεί σε πολυτελές ξενοδοχείο. Η εταιρεία ανέθεσε (!) την επιμέλεια της έκθεσης στον επιμελητή και τη διοργάνωση της έκθεσης στον αστικό μη κερδοσκοπικό οργανισμό Artefact Athens, της οποίας ιδρυτής και κάτοχος είναι ο ίδιος. Αυτό είναι σημαντικό, διότι όπως μας έγινε γνωστό, οι καλλιτέχνιδες/ες, τόσο στην παρούσα όσο και σε προηγούμενες εκθέσεις του, δεν υπογράφουν κάποια σύμβαση ούτε αμείβονται, και μάλιστα για νέα έργα in situ που έχουν δημιουργηθεί για τις ανάγκες της έκθεσης και με χορηγίες που, όπως φαίνεται, περισσεύουν και με το παραπάνω. Η καταπάτηση των εργασιακών δικαιωμάτων των καλλιτεχνών συμβαίνει συστηματικά στο χώρο της τέχνης και η έκθεση αυτή δεν αποτελεί εξαίρεση.

Έχουμε ξαναδεί επενδυτές και επιμελητές να συνδιοργανώνουν εικαστικές εκθέσεις (π.χ. REMAP [8]) σε απαξιωμένα ιστορικά κτήρια εκτοπίζοντας τους ανθρώπους του έδιναν ζωή και εκκενώνοντάς τους τόπους αυτούς από την μνήμη τους, προωθώντας τον εξευγενισμό και τώρα την τουριστικοποίηση του κέντρου της πόλης. Μια αντίστοιχη απαξίωση της ιστορίας συμβαίνει τώρα στο Μέγαρο Σλήμαν-Μελά, με εκτοπισμένη την κινηματογραφική κοινότητα και τους κατοίκους που μέχρι πέρυσι έδιναν ζωή στο κτήριο αυτό στις Νύχτες Πρεμιέρας καθώς και στο εβδομαδιαίο κινηματογραφικό πρόγραμμα. Στο κτήριο στεγάζονταν επίσης γραφεία και παλαιό ζαχαροπλαστείο. Ένας χώρος πολιτισμού ανοιχτός στον κόσμο θα μετατραπεί σε πολυτελές ξενοδοχείο με περιορισμένη πρόσβαση πλέον (μεταφορικά από οικονομικής άποψης και κυριολεκτικά στην παρούσα περίσταση, καθώς για τις ανάγκες της έκθεσης δεν υπάρχουν λειτουργικά ασανσέρ, ράμπες για ΑΜΕΑ, ούτε καν τουαλέτες!), περνώντας νοήματα προσβασιμότητας (“Αll Passports”) χρηματοδοτούμενα από φορείς και εταιρείες που απαγορεύουν την πρόσβαση στην ίδια τη ζωή.

Στηρίζουμε την καλλιτέχνιδα Ελένη Ζερβού που απέσυρε το έργο της αλλά και κάθε δημιουργό που σπάει τη σιωπή για τους όρους που επιβάλλει η διοργάνωση αυτή. Η άρνηση συμμετοχής σημαίνει άρνηση στην απαξίωση της τέχνης, της εργασίας, της πόλης και της ζωής.

Καλούμε τις/τους συμμετέχουσες/οντες, τις/τους φοιτητ(ρι)ες της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, την καλλιτεχνική κοινότητα και τους κατοίκους της Αθήνας να πάρουν ξεκάθαρη θέση, να καταδικάσουν τη γενοκτονική σφαγή που διαπράττει το Ισραήλ και οι σύμμαχοί του στην Παλαιστίνη, το Λίβανο και την ευρύτερη περιοχή, και να καταγγείλουν το ξέπλυμα της γενοκτονίας μέσω της τέχνης. Καλούμε σε συλλογική δράση μέσω παρεμβάσεων ως ανταπόκριση στο πολιτιστικό μποϊκοτάζ που καλεί το PACBI. Καλούμε, επίσης, να αντισταθούμε στον εξευγενισμό και την τουριστικοποίηση του κέντρου της πόλης μας και στην κατάργηση της σύγχρονης μνήμης της, των ιστορικών κινηματογράφων και χώρων σύγχρονου πολιτισμού.

ΕΞΩ ΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΟΠΛΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ!

ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΕΞΕΥΓΕΝΙΣΜΟ (GENTRIFICATION) ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ!

ΚΑΜΙΑ ΣΥΝΕΝΟΧΗ ΣΤΗ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ! ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ!

-ARTISTS AGAINST GENOCIDE & ARTWASHING GR

24/11/2024

ΠΗΓΕΣ

[1] Wanderlust / All Passports και Artwashing https://thepressproject.gr/wanderlust-all-passports-kai-artwashing/?mag=true

[2] “Wanderlust All Passports”: Artwashing Genocide and Gentrification in the Heart of Athens

www.collecteurs.com/article/wanderlust-all-passports-artwashing-genocide-and-gentrification

[3] Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος: «Δεν θα δεχτούμε η Τέχνη μας να γίνεται “εργαλείο” για το ξέπλυμα των μακελάρηδων των λαών»

www.katiousa.gr/politismos/eikastika/epimelitirio-eikastikon-technon-ellados-den-tha-dechtoume-i-techni-mas-na-ginetai-ergaleio gia-to-kseplyma-ton-makelaridon-ton-laon/

[4] Σχετικά με την έκθεση «WANDERLUST / all passports»

www.sest-union.gr/%CE%BC%CE%AC%CE%B8%CE%B5-%CF%84%CE%B1-%CE%BD%CE%AD%CE%B1- %CE%BC%CE%B1%CF%82

https://www.instagram.com/p/DBOePnEOO-j/?api=1%2F&hl=zh-cn

[5] Ανακοίνωση του Σωματείου Εργαζομένων στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) https://somateio-emst.blogspot.com/

[6] Έκθεση Wanderlust/All Passports: Το BDS Greece προειδοποεί ότι θα ζητήσει δημόσια

μποϊκοτάζwww.rosa.gr/koultoura/ekthesi-wanderlust-all-passports-to-bds-greece-proeidopoei-oti-tha-zitisei-dimosia-boikotaz/

[7] Artists Against Genocide and Artwashing GR – Καταγγελία για όσα συνέβησαν στα εγκαίνια της έκθεσης WANDERLUST / All Passports www.efsyn.gr/tehnes/art-nea/450934_kataggelia-gia-osa-synebisan-sta-egkainia-tis-ekthesis-wanderlust/all

[8] Το ReΜap KM και ο εκτοπισμός των κατοίκων στην περιοχή Κεραμεικός, Μεταξουργείο https://nomadikiarxitektoniki.net/texts/%CF%84%CE%BF-remap-km-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%BF- %CE%B5%CE%BA%CF%84%CE%BF%CF%80%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82-%CF%84%CF%89%CE%BD- %CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%AF%CE%BA%CF%89%CE%BD-%CF%83%CF%84/