Εν όψει του ετήσιου πανελλαδικού Συνεδρίου της Ένωσης Εκπαιδευτικών Εικαστικών Μαθημάτων στις 6-9 Σεπτεμβρίου 2023 στην ΑΣΚΤ, εκδόθηκε σε ψηφιακή μορφή το ετήσιο περιοδικό της Ένωσης. Παραθέτουμε το κύριο άρθρο.

Η ΤΕΧΝΗ ΣΕ ΜΙΚΡΟΨΥΧΟΥΣ ΚΑΙΡΟΥΣ

κι οι ποιητές, τι χρειάζονται σε έναν μικρόψυχο κόσμο;

Χέλντερλιν, 1800

Η πολιτεία μας και οι περισπούδαστοι νομοθέτες και νομοερμηνευτές μας, το επιτελικό κράτος και τα ακοίμητα υπουργεία του, πήραν τοις μετρητοίς το ερώτημα του Γερμανού ποιητή. Σε έναν κόσμο ο οποίος είναι μικρόψυχος, η Τέχνη και ο Πολιτισμός δεν είναι καν πολυτέλεια. Περιττεύουν. 

Πάντως δεν το κάνουν από κακία, αλλά από άποψη, από κοσμοαντίληψη.

Γι’ αυτούς, όχι μόνον οι ποιητές του Χέλντερλιν, αλλά και οι ζωγράφοι, οι μουσικοί, οι χορευτές, οι ηθοποιοί, όλοι τους είναι βαρίδια. Στην καλή περίπτωση, είναι περιστασιακώς χρήσιμα παράσιτα, σαν τα μικρά ψαράκια που ανακουφίζουν τον καρχαρία από τα γεύματα που έχουν σφηνώσει ανάμεσα στα δόντια του. Τα έργα τέχνης έχουν νόημα σαν αντικείμενα διακόσμησης και προϊόντα σκηνογραφίας. Η μουσική βασικό στόχο της έχει να συνοδεύει τις φιέστες της ανάπτυξης. Οι ηθοποιοί χρειάζονται πρακτικά για την Επίδαυρο, και μόνο εφόσον προσελκύουν τουρίστες. Οτιδήποτε δεν εναρμονίζεται με τα γρανάζια της σύγχρονης μηχανής, δεν έχει αιτία ύπαρξης. 

Το γενικό σχέδιό τους είναι ο εκσυγχρονισμός του ανθρώπου, ο οποίος στα δικά μας μάτια ισοδυναμεί με το τέλος του, δηλαδή την αποκτήνωσή του.

Η ειδικότερη συνέπεια της κοσμοθεωρίας τους σε ό,τι αφορά την Ένωση Εκπαιδευτικών Εικαστικών Μαθημάτων, μεταξύ πάρα πολλών και σημαντικών άλλων, είναι η επίθεση σε κάθε τι που αποπνέει ενότητα και δράση σε συλλογική βάση (βλέπε και χαρακτηριστική πρόσφατη έξωση αρχαιολόγων από την έδρα τους εξαιτίας της «εκτός αρμοδιότητας» εκδήλωσής τους για το ναυάγιο έξω από την Πύλο), η επίθεση στη δημόσια εκπαίδευση και στους εκπαιδευτικούς (βλέπε σταθερή μείωση προϋπολογισμών, υποβάθμιση και υπόσκαψη λειτουργίας όλων των βαθμίδων της δημόσιας εκπαίδευσης, με παράλληλη επιβολή αυταρχικού αντιπαιδαγωγικού πλαισίου, με αξιολόγηση -ενίοτε κανονικό κυνήγι- εκπαιδευτικών σε ένα σχολείο που μοιάζει ολοένα και περισσότερο με εξεταστικό κάτεργο), η επίθεση στα εικαστικά και τη διδασκαλία τους (βλέπε επιμονή στην κατάργηση της διδασκαλίας της Τέχνης στο Λύκειο).

Όλα αυτά συμβαίνουν σε μία χρονιά στην οποία πολλοί άνθρωποι που εργάζονται στον χώρο της Τέχνης και του Πολιτισμού, «βρέθηκαν στους δρόμους». Πεταγμένοι από τα κυβερνητικά νομοθετήματα και προεδρικά διατάγματα, αλλά και κινητοποιημένοι από την πεποίθησή τους στους συλλογικούς αγώνες και τα δίκαια αιτήματά τους. Πράγματι, η υποβάθμιση των πτυχίων για τους απόφοιτους σχολών δραματικών και παραστατικών τεχνών, δεν προχώρησε όσο το επιθυμούσε το Προεδρικό Διάταγμα, αν και οι σπουδαστές δέχτηκαν ένα σημαντικό πλήγμα.

Η Ένωση Εκπαιδευτικών Εικαστικών Μαθημάτων, συνεχίζοντας στη διαδρομή που έχουμε χαράξει και έχουμε βαδίσει ως τώρα, διεκδικούμε την ύπαρξη και τα δικαιώματά μας αυτόφωτα, με δική μας κρίση για το τι είναι πραγματικός Πολιτισμός και τι σκοτάδι, ενώνοντας ταυτόχρονα τις φωνές μας με όλους όσοι συστρατεύονται και συντάσσονται στο στρατόπεδο υπεράσπισης της Τέχνης και του Πολιτισμού, δηλαδή, στο στρατόπεδο υπεράσπισης του ανθρώπου.

Οι ποιητές, συμπληρώνει τελικά ο Χέλντερλιν, έστω και σε μικρόψυχους καιρούς και κόσμους, σαν τους ιερείς του Βάκχου τους σεβασμίους χρεωστούν να φανερώνονται από Χώρα εις Χώραν, εν μέσω των ιερών νυχτών. Το βέβαιο είναι ότι τουλάχιστον τα αμέσως μελλοντικά μας βήματα, τα οποία -αν έχει δίκιο ο ποιητής- οφείλουμε να τα πραγματοποιήσουμε, θα γίνονται σε ολοένα και πιο πηχτό σκοτάδι.

Για το Δ.Σ. της Ένωσης Εκπαιδευτικών Εικαστικών Μαθημάτων

Η Πρόεδρος: Ζ. Χατζή, Η Γραμματέας: Ν. Παληοκώστα

 

Στο εξώφυλλο του νέου τεύχους της ΕΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ:

έργο του Θεόδωρου Ζερικώ, «Η σχεδία της Μέδουσας»