Καζάνι που βράζει είναι από το πρωί της Πέμπτης η Μέση Ανατολή αφού εκρήξεις που σημειώθηκαν α σε δεξαμενόπλοια στον Κόλπο του Ομάν αφήνουν ανοιχτά όλα τα σενάρια για τα αίτια πίσω από το συμβάν.

Οι επιθέσεις την Πέμπτη εναντίον δύο δεξαμενόπλοιων στον Κόλπο του Ομάν προκάλεσαν άλμα στις τιμές του πετρελαίου κι εγείρουν νέες ανησυχίες για την ασφάλεια των πλοίων που διαπλέουν το Στενό του Χορμούζ, έναν μήνα αφότου άλλα τέσσερα δεξαμενόπλοια χτυπήθηκαν από νάρκες στην ίδια περιοχή.

Το Στενό του Χορμούζ, δίαυλος ζωτικής σημασίας για τη ναυτιλία που συνδέει τους πετρελαιοπαραγωγούς της Μέσης Ανατολής με τις αγορές στην Ασία, την Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική κι όχι μόνο, βρίσκεται στο επίκεντρο των εντάσεων της περιοχής για δεκαετίες. Είναι ο θαλάσσιος δίαυλος χωρίζει το Ιράν και το Ομάν, συνδέοντας τον Κόλπο με τον Κόλπο του Ομάν και την Αραβική Θάλασσα.

Το στενότερο σημείο στο Στενό έχει πλάτος 33 χιλιομέτρων, αλλά η δίοδος ναυσιπλοΐας έχει πλάτος μόλις τρία χιλιόμετρα προς κάθε κατεύθυνση.

Τα δύο πετρελαιοφόρα (“Kokuka Corageous” της ναυτιλιακής εταιρείας του Αμβούργου Schulte Group και στο “Front Altair” του νορβηγικού φορέα Frontline)  φέρονται να χτυπήθηκαν ενώ βρίσκονταν στο στενό του Χορμούζ, 70 ναυτικά μίλια μακριά από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και 14 ναυτικά μίλια μακριά από τις ακτές του Ιράν.Οι επιθέσεις στα δεξαμενόπλοια δεν στοίχισαν καμία ανθρώπινη ζωή, αλλά προκάλεσαν αναταραχή που θα μπορούσε να πλήξει το διεθνές εμπόριο πετρελαίου.

«Πριν από λίγο καιρό, η τιμή του πετρελαίου εκτοξεύτηκε μόνο και μόνο επειδή περίπου ένα εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα δεν προσφερόταν στην αγορά εξαιτίας του εμφυλίου πολέμου στη Λιβύη. Μέσω του Στενού του Χορμούζ μεταφέρονται καθημερινά πάνω από 15 φορές μεγαλύτερες ποσότητες» εξήγησε ο Εουτζέν Βάινμπεργκ, επικεφαλής αναλυτής της Commerzbank.

Η Lloyd’s του Λονδίνου χαρακτήρισε τον Περσικό Κόλπο και τμήματα του Κόλπου του Ομάν περιοχές υψηλού κινδύνου μετά τις επιθέσεις στα μέσα Μαΐου.

Ο Βάινμπεργκ αναμένει ότι ο αριθμός των μεταφορών μέσω των Στενών θα μειωθεί. Αυτό θα σήμαινε λιγότερη προσφορά, υψηλότερες τιμές.

Γιατί έχει σημασία;

Η αμερικανική Υπηρεσία Ενεργειακής Πληροφόρησης εκτιμά ότι 18,5 εκατ. βαρέλια την ημέρα του πετρελαίου που μεταφέρονται διά θαλάσσης πέρασαν από τη δίοδο αυτή το 2016. Αυτό είναι περίπου το 30% του αργού και άλλων προϊόντων πετρελαίου σε υγρή μορφή που μεταφέρθηκαν διά θαλάσσης το 2016.

Περίπου 17,2 εκατ. βαρέλια την ημέρα, αργό και συμπυκνώματα εκτιμάται ότι μεταφέρθηκαν μέσω του Στενού το 2017 και περίπου 17,4 εκατ. βαρέλια την ημέρα το πρώτο εξάμηνο του 2018, σύμφωνα με την εταιρία αναλύσεων του πετρελαϊκού κλάδου Vortexa.

Με την παγκόσμια κατανάλωση πετρελαίου να είναι περίπου 100 εκατ. βαρέλια την ημέρα, αυτό σημαίνει ότι περίπου το ένα πέμπτο περνά μέσω των Στενών

Τι ζημιές προκλήθηκαν στα πλοία

Συγκεχυμένες ήταν αρχικά οι πληροφορίες για την κατάσταση των πλοίων μετά τις εκρήξεις.

Η εταιρεία διαχείρισης του «Kokuka Courageous» ανέφερε πως το πλοίο «έπλεε ασφαλώς» αλλά η δεξιά πλευρά του κύτους είχε ξεπεράσει την προκαθορισμένη υδατογραμμή.

Τα 21 μέλη του πληρώματος είχαν εγκαταλείψει με ασφάλεια το δεξαμενόπλοιο, ενώ ένα μέλος του πληρώματος τραυματίστηκε ελαφρά.

Το φορτίο μεθανόλης ήταν άθικτο, σύμφωνα με εκπρόσωπο του μάνατζερ του πλοίου.

Εν τω μεταξύ, το ιρανικό δίκτυο IRNA ανέφερε ότι το άλλο πλοίο, το Front Altair, το οποίο μετέφερε 75.000 τόνους νέφτι, είχε βυθιστεί.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Frontline, διέψευσε τα δημοσιεύματα.

«Μπορώ να επιβεβαιώσω ότι το πλοίο δεν έχει βυθιστεί», δήλωσε προσθέτοντας ότι τα 23 μέλη πληρώματος ήταν «ασφαλή».

Η ναυτιλιακή εταιρεία πληροφοριών Dryad Global επιβεβαίωσε ότι το πλοίο δεν είχε βυθιστεί, αλλά ακόμη φλεγόταν.

Ποιος διέσωσε τα πληρώματα 

Το IRNA μετέδωσε ότι οι Ιρανικές ομάδες διάσωσης έσωσαν τους 44 ναυτικούς από τα δύο πλοία και τους έφεραν στο ιρανικό λιμάνι του Γιασκ. Ωστόσο, αξιωματούχοι των ΗΠΑ που επικαλείται το CBS, χαρακτηρίζουν τους ισχυρισμούς αυτούς «ψευδείς».

Η εφημερίδα TradeWinds ανέφερε, επικαλούμενη πηγές της πως το πλήρωμα της  Frontline παραλήφθηκε από το νοτιοκορεατικό φορτηγό πλοίο Hyundai Dubai.

Ο πέμπτος στόλος των ΗΠΑ που εδρεύει στο Μπαχρέιν ανέφερε επίσης ότι βοήθησε τα σκάφη αφού εξέπεμψαν σήμα κινδύνου στα λιμάνια της περιοχής.

Τα αίτια των εκρήξεων

Δεν υπήρξε άμεση επιβεβαίωση, αλλά αρκετές πηγές ανέφεραν ότι τα πλοία πιθανώς χτυπήθηκαν από τορπίλες.

Η ναυτική αρχή της Νορβηγίας δήλωσε ότι το Front Altair δέχτηκε επίθεση και αναφέρθηκαν τρεις εκρήξεις.

Εν τω μεταξύ, η Tradewinds ανέφερε, επικαλούμενη πηγές της, ότι τα δύο δεξαμενόπλοια είχαν τορπιλιστεί.

Ιρανικά μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα οποία ήταν μεταξύ των πρώτων που διέκοψαν τη ροή των ειδήσεις για το περιστατικό, δήλωσαν ότι δύο διαδοχικές εκρήξεις ακούστηκαν στην περιοχή.

Ποιες ήταν οι διεθνείς αντιδράσεις

Ανώνυμοι αξιωματούχοι του τομέα άμυνας των ΗΠΑ έσπευσαν να κατηγορήσουν την Τεχεράνη, λέγοντας στο CBS ότι «ήταν πολύ πιθανό ότι το Ιράν να προκάλεσε αυτές τις επιθέσεις».

Σύμφωνα με την εκπρόσωπο Τύπου του Λευκού Οίκου Σάρα Σάντερς, ο Ντόναλντ Τραμπ ενημερώθηκε για το περιστατικό, ενώ η κυβέρνηση «παρέχει βοήθεια και θα συνεχίσει να αξιολογεί την κατάσταση».

Η Ρωσία έχει προειδοποιήσει απέναντι σε «βιαστικά συμπεράσματα» και «σε κάθε προσπάθεια να κατηγορηθούν όσοι είναι ανεπιθύμητοι από γνώριμα κράτη».

Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν δήλωσε ότι το χρονοδιάγραμμα των επιθέσεων είναι «ύποπτο» καθώς συνέπεσαν με την επίσκεψη του πρωθυπουργού της Ιαπωνίας στο Ιράν σε μια προσπάθεια να αποκλιμακώσει την ένταση μεταξύ Ιράν και ΗΠΑ.

Τα σχόλιά του ήρθαν αφότου το ιαπωνικό Υπουργείο Εμπορίου ανέφερε ότι τα δύο πλοία είχαν «φορτίο που σχετίζεται με την Ιαπωνία».

Η επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Φεντερίκα Μογκέρινι, ζήτησε τη «μέγιστη αυτοσυγκράτηση και αποφυγή οποιασδήποτε κλιμάκωσης από στρατιωτικής απόψεως».

Εν τω μεταξύ, η Νορβηγική Ναυτιλιακή Αρχή κάλεσε τα πλοία της να διατηρήσουν μια ασφαλή απόσταση από τα ιρανικά ύδατα, ενώ το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας είπε ότι τέτοια περιστατικά «συμβάλλουν στην περαιτέρω κλιμάκωση των εντάσεων στην περιοχή».

με πληροφορίες από sputnik και απε-μπε