Ελένη Καρασαββίδου

Σέριφος, Αύγουστος 1916. Οι μεταλλωρύχοι στο Μεγάλο Λιβάδι ασθμαίνουν σε απάνθρωπες συνθήκες εργασίας, όπου όχι μόνο ένας μισθός για να μην υποσιτίζονται τα παιδιά τους αλλά  ούτε καν το να προλάβουν το φως του ήλιου δεν ήταν δικαίωμα. «Νύχτα έμπαιναν, νύχτα έβγαιναν» όπως αναφέρει ο Μαξίμ Γκόρκι στην «Μάνα». Εκείνον τον μήνα (ξεσπώντας στις 7 του Αυγούστου) ξέσπασε στην Ελλάδα η απεργία που καθόρισε το 8ωρο αλλά και την δημιουργία ταμείων ασφάλισης. Και βάφτηκε φυσικά με αίμα.

Οι 460 απηυδισμένοι εργάτες, με επικεφαλής τον συνδικαλιστή  Κωνσταντίνο Σπέρα, αρνήθηκαν να φορτώσουν το μετάλλευμα στο πλοίο «Μανούσι» που είχε δέσει στην σκάλα. Οι εργάτες ζητούσαν 8ωρη εργασία, αύξηση των ημερομισθίων και λήψη μέτρων ασφαλείας. Παρά τους εκφοβισμούς και την πείνα που θέριζε, οι εργάτες δεν υποχωρούσαν. Τα μεταλλουργεία, Γερμανικής Ιδιοκτησίας με διευθυντή τον Γ. Γκρόμαν, ζήτησαν αμέσως την συνδρομή του ελληνικού κράτους και τους προσφέρθηκε αφειδώς.

Στις 21 Αυγούστου κατέφθασαν δυνάμεις της χωροφυλακής με σκοπό να καταστείλουν την απεργία και κύκλωσαν τον μαρτυρικό τόπο.

Οι ένοπλοι ήταν εξαιρετικά αποφασισμένοι να νικήσουν παραδειγματικά τους αδύναμους «ξυπόλητους» δίνοντας τους  πεντάλεπτη διορία. Όταν οι εργάτες, που δεν είχαν ούτε καν τον χρόνο της μεταξύ τους διαβούλευσης, δέχθηκαν τα μαζικά πυρά,  είδαν να πέφτουν νεκροί οι πρώτοι 4 νεκροί: Οι Μιχάλης Ζωιλής, Θεμιστοκλής Κουζουπής, Μιχάλης Μητροφάνης και Γιάννης Πρωτόπαππας.
Και τότε, «αυτοί που δεν είχαν τίποτα να χάσουν», αντεπιτέθηκαν. Εργάτες, γυναίκες και παιδιά. Αστυνομικοί, κάποιοι από αυτούς νεκροί από τα χτυπήματα, πετάχθηκαν στην θάλασσα, ενώ η κοινωνική εξέγερση απλώθηκε στο «ήρεμο νησί», οι κάτοικοι του οποίου έστειλαν το μήνυμα της κοινωνικής τους αγανάκτησης και της οικονομικής τους εξαθλίωσης προς το Ελληνικό κράτος, υψώνοντας την σημαία της Γαλλίας και ζητώντας να προσαρτιστούν σε αυτήν.

Ο αντίκτυπος των γεγονότων σε όλη την καθημαγμένη -εν μέσω των οικονομικοκοινωνικών και πολιτικών της προβλημάτων, τα οποία επέτεινε ο Α΄ ΠΠ- ελληνική επικράτεια, ιδίως εξαιτίας της δυναμικής ανταπάντησης που έδειχνε την βαθιά απελπισία, υπήρξε τεράστιος και ο φόβος των μιμητικών επεισοδίων καθώς το εργατικό κίνημα ανέβαινε, δημιούργησε την δική του δυναμική: Η κεντρική διοίκηση έθεσε για 1η φορά  στην ατζέντα της τα αιτήματα των εργατών. Ο σπόρος για το 8ωρο και τα ασφαλιστικά ταμεία, είχε, εκείνον τον Αύγουστο 107 χρόνια πριν, ποτιστεί με απελπισία, αγώνες και αίμα.

Στην Μνήμη των νεκρών εργατών της Σερίφου.

πηγή: tvxs.gr