Φωτογραφίζοντας τα πανέμορφα φοινικόπτερα φλαμίνγκο που επισκέπτονται την προστατευόμενη περιοχή της λιμνοθάλασσας της Λευκάδας

Χρήστος Σταύρακας

H Λευκάδα φημίζεται για τις θάλασσές της, με τα γαλαζοπράσινα νερά, τα φυσικά τοπία και τους φιλικούς κατοίκους της. Ένα από τα πιο συναρπαστικά χαρακτηριστικά του νησιού είναι οι φυσικοί υγρότοποι, οι οποίοι κατά τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες φιλοξενούν τα όμορφα μεταναστευτικά πτηνά φλαμίνγκο.

Η λιμνοθάλασσα της Λευκάδας περιλαμβάνεται στο δίκτυο Natura 2000, είναι ένας από τους μεγαλύτερους υγρότοπους της δυτικής Ελλάδας και βρίσκεται στον κατάλογο των υγροτόπων διεθνούς σημασίας σύμφωνα με τη Σύμβαση Ramsar.

Γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Λευκάδα με εξαίρεση τα χρόνια που έφυγα για να σπουδάσω. Από νεαρή ηλικία πέρασα πολλές ώρες στη λιμνοθάλασσα με την πρώτη μου κάμερα φωτογραφίζοντας αυτά τα υπέροχα πουλιά. Ως αποτέλεσμα, αισθάνομαι τώρα μια στενή σύνδεση με την άγρια ζωή και τη λιμνοθάλασσα.

Εκτός από τα φυσικά αίτια και τα αρπακτικά ζώα, τα οποία είναι μακριά και λίγα, ο άνθρωπος είναι συχνά υπεύθυνος για τις απειλές στα φλαμίνγκο, είτε μέσω των αποβλήτων και της μόλυνσης του φυσικού τους περιβάλλοντος ή στην προσπάθεια να τα κυνηγήσει.

Σε μια αξέχαστη στιγμή πέρασα σχεδόν οκτώ ώρες παρατηρώντας τα σε μια μέρα. Προσπάθησα να μετρήσω τα χρώματα στα φτερά τους, άκουσα πώς καλεί το ένα το άλλο, ήθελα να καταλάβω πώς σκέφτονται, πώς συμπεριφέρονται και πώς αντιλαμβάνονται τα πράγματα γύρω τους.

Είναι φανταστικό ότι τα μαύρα φτερά των νεαρών πουλιών γίνονται αργά ροζ καθώς ωριμάζουν.

Τα φλαμίνγκο ήταν τα πρώτα ζώα που φωτογράφισα στην άγρια φύση. Η μοναδική συμπεριφορά τους πυροδότησε το πάθος μου για τη φωτογραφία, για την αγάπη για τη φύση, έτσι είμαι αιώνια ευγνώμων σε αυτά.

Τα φοινικόπτερα φλαμίνγκο που επισκέπτονται τη λιμνοθάλασσα της Λευκάδας είναι ένα από τα έξι είδη φλαμίνγκο. Μπορούν επίσης να βρεθούν στους υγρότοπους των παράκτιων χωρών της Μεσογείου, της Αφρικής, και της Μέσης Ανατολής. Κατά μέσο όρο έχουν μήκος 120-140 cm και μπορούν να φτάσουν σε ύψος έως 187 cm. Όπως όλα τα φλαμίνγκο, τρέφονται κυρίως με γαρίδες, φύκια και υδρόβια φυτά.

Τα φλαμίνγκο αρχίζουν να μεταναστεύουν στη Λευκάδα κυρίως από την Αφρική από τις αρχές Οκτωβρίου, αν και τα τελευταία χρόνια μεταναστεύουν αργότερα, τον Νοέμβριο, λόγω της ζέστης, καθώς η λιμνοθάλασσα έχει αντιμετωπίσει ξηρασία. Μένουν στο νησί για περίπου πέντε μήνες, ανάλογα με τον καιρό.

Τα φλαμίνγκο προτιμούν έναν πιο βροχερό χειμώνα, έτσι ώστε η λιμνοθάλασσα να παραμένει καλά εφοδιασμένη παρά να στεγνώνει. Αφού φύγουν από τη φωλιά τους, ζουν όλα μαζί, δημιουργώντας τεράστιες αποικίες. Παρά το γεγονός ότι μπορεί να συγκεντρωθούν περισσότερα από 30.000 πουλιά, τα νεαρά φλαμίνγκο τρέφονται μόνο από τους γονείς τους, οι οποίοι τα διακρίνουν από την τσιρίδα της φωνής τους.

Όσον αφορά την εμφάνισή τους, τα φτερά τους διαθέτουν πολλές διαφορετικές αποχρώσεις του πορτοκαλί και του ροζ. Αυτό οφείλεται σε μια φυσική ροζ χρωστική ουσία που ονομάζεται κανθαξανθίνη, που λαμβάνουν από τη διατροφή τους από τις γαρίδες άλμης και από μπλε-πράσινα φύκια. Έτσι είναι από τα πιο κομψά και διακριτά πουλιά του περιβάλλοντος υγροτόπων.

Μπορούν να πίνουν νερό σχεδόν σε θερμοκρασία βρασμού, από πηγές, θερμοπίδακες και λίμνες. Το ιδιαίτερα σκληρό δέρμα και το ύψος των ποδιών τους τα προστατεύει από εγκαύματα. Κοιμούνται στο ένα πόδι σε βάρδιες, ενώ τα αλλά ρίχνουν μια ματιά έξω για αρπακτικά ζώα.

Τα φλαμίνγκο προτιμούν έναν ήσυχο και ήρεμο βιότοπο.

Φαίνεται να αναζητούν αυξημένα επίπεδα αλατιού, όπου το νερό είναι ακατάλληλο για άλλα άγρια ζώα. Έχουν την ικανότητα να εκκρίνουν αλάτι μέσω αδένων στα ρουθούνια τους, αφαιρώντας έτσι το αλάτι από το νερό και εξαλείφοντάς το από τη ρινική κοιλότητα. Όταν εμφανίζονται στη λίμνη του νησιού, απομονώνονται αρκετά βαθιά, μακριά από τη στεριά και από αδιάκριτα βλέμματα.

Ένα πρωί ήμουν μόνος με την φωτογραφική μου στη λιμνοθάλασσα. Ξαφνικά άκουσα ένα φλαμίνγκο να φωνάζει κάπου κοντά στο σημείο που καθόμουν στην ακτή, οπότε έτρεξα να το βρω.

Κρύφτηκα σε μερικούς θάμνους και είδα ότι το φλαμίνγκο στεκόταν ακίνητο και δεν μπορούσε να πετάξει ακόμα κι αν προσπαθούσε. Μετά την εξέταση μέσω της φωτογραφικής μηχανής μου με έναν φακό ζουμ είδα ότι ένα δίχτυ αλιείας ήταν μπερδεμένο στο πόδι και τα φτερά του.

Τηλεφώνησα γρήγορα σε μια οργάνωση μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα για την άγρια ζωή για να πάρω πληροφορίες και συμβουλές για το πώς να λύσω το θέμα. Μετά κάλεσα τον δήμαρχο της πόλης Χαράλαμπο Κάλο, ο οποίος τυχαίνει να είναι ένας από τους καλύτερους κτηνιάτρους στην περιοχή, ώστε να μπορέσει να βοηθήσει το φλαμίνγκο. Προσπαθούσαμε να βρούμε πώς να πιάσουμε και να βοηθήσουμε το φλαμίνγκο. Δεν είναι εύκολο γιατί έχει λασπωμένο έδαφος που βουλιάζει και εύκολα μπορείς να κολλήσεις.

Τελικά, μετά από πολλή προσπάθεια καταφέραμε να το πιάσουμε και να το φέρουμε έξω στην ακτή. Ο δήμαρχος αφαίρεσε προσεκτικά το δίχτυ και έλεγξε αν τραυματίστηκε καθόλου. Παραδόξως, το φλαμίνγκο δεν πάλεψε καθώς το φέρναμε έξω, αλλά κάθισε ακίνητο ενώ κόβαμε τα δίχτυα. Ήταν σαν να ήξερε ότι θέλαμε να βοηθήσουμε και εκείνη τη στιγμή έβγαλα μία από τις αγαπημένες μου φωτογραφίες.

Ευτυχώς, το φλαμίνγκο δεν τραυματίστηκε και όταν το αφήσαμε ελεύθερο μετά από ένα μικρό τρέξιμο πέταξε πίσω στη λιμνοθάλασσα, με το υπόλοιπο του σμήνους για να φάει και να βρει τη δύναμη του και πάλι.

Εκτός από τα φυσικά αίτια και τα αρπακτικά ζώα, τα οποία είναι μακριά και λίγα, ο άνθρωπος είναι συχνά υπεύθυνος για τις απειλές στα φλαμίνγκο, είτε μέσω των αποβλήτων και της μόλυνσης του φυσικού τους περιβάλλοντος ή στην προσπάθεια να τα κυνηγήσει.

Η λιμνοθάλασσα της Λευκάδας είναι προστατευόμενη περιοχή με ιδιαίτερη οικολογική σημασία. Ως κάτοικος Λευκάδας, πιστεύω ότι είναι υποχρέωσή μας να μάθουμε τον καλύτερο τρόπο προστασίας της λιμνοθάλασσας και της άγριας ζωής που κατοικεί εκεί.

πηγή: lifo.gr