Σε συνθήκες παρατεταμένης κρίσης ο πλούτος αυξάνεται, ενώ ταυτόχρονα η φτώχεια παίρνει γιγάντιες διαστάσεις βαθαίνοντας τις κοινωνικές ανισότητες. Οι … Κροίσοι σε όλο τον πλανήτη τρέφονται από την κρίση. Το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει το 50% του παγκόσμιου πλούτου. Το φτωχότερο μισό του παγκόσμιου πληθυσμού μοιράζεται κάτι λιγότερο από το 1% του παγκόσμιου πλούτου, την ώρα που το πλουσιότερο 10% έχει στα χέρια του το 88% του συνόλου του πλούτου. (tovima.gr/finance/article/?aid=822902)

Όπως επισημαίνεται στην πρόσφατη έκθεση της εταιρείας αναλύσεων X-Wealth, ο αριθμός των πολυεκατομμυριούχων αυξήθηκε το 2017 παγκοσμίως κατά 12,9% στις 255.810. Επίσης, η περιουσία αυτών των ανθρώπων ενισχύθηκε κατά 16,3%, φθάνοντας τα 31,5 τρισ. δολάρια την ίδια περίοδο.

Στη λίστα Forbes του 2018 περιλαμβάνονται μόνον οι 400 πλουσιότεροι άνθρωποι με προσωπικά περιουσιακά στοιχεία άνω των 2,1 δισ. δολαρίων.

Πίσω από την άλλη πλευρά του φεγγαριού κρύβεται η νόμιμη ληστεία του κοινωνικού πλούτου που παράγουν οι εργαζόμενοι σωρεύοντας αμύθητα κέρδη για τις μεγάλες επιχειρήσεις και τις πολυεθνικές. Στην έρευνα του McKinsey Global Institute αναφέρεται ότι τη δεκαετία μετά το 2005 τα πραγματικά εισοδήματα για το 65%-70% των νοικοκυριών στις ανεπτυγμένες οικονομίες σημείωσαν πτώση, ενώ, σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, αυξάνεται πλέον το φάντασμα μιας νέας γενιάς που θα μεγαλώνει φτωχότερη από τους γονείς της.

Η αλήθεια είναι ότι η σημερινή κρίση είναι μια βαθιά και παρατεταμένη κρίση της καπιταλιστικής οικονομίας που συνθλίβεται κάτω από την κυριαρχία του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου. Είναι αποτέλεσμα της βασικής και άλυτης αντίφασης: από τη μια υπερσυσσώρευση κερδών για το κεφάλαιο και από την άλλη ένταση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων. Μόνο που όσο εντείνεται η εκμετάλλευση και συρρικνώνεται το εισόδημα τόσο μειώνεται και η ζήτηση με επιπτώσεις στην κερδοφορία των επιχειρήσεων. «Η τελική αιτία όλων των πραγματικών κρίσεων παραμένει πάντα η φτώχεια και ο περιορισμός της κατανάλωσης» (Κ. Μαρξ, «Το Κεφάλαιο»).

Το 2015 ο αριθμός των ανθρώπων που υποσιτίζεται ανέρχεται στα 815 εκατομμύρια, με τα 780 εκατομμύρια να είναι στις αναπτυσσόμενες περιοχές. Οι συνέπειες του υποσιτισμού είναι έκδηλες στα παιδιά τα οποία ταλανίζονται από την στασιμότητα ανάπτυξης, περισσότερα από 160 εκατομμύρια παιδιά βιώνουν αυτό το πρόβλημα. Παράλληλα, υψηλά είναι και τα ποσοστά παιδικής θνησιμότητας για τα παιδιά έως 5 ετών.

Ιδιαίτερα, 1,2 δισ. άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε ηλεκτρική ενέργεια, η οποία αποτελεί αναγκαίο στοιχείο της καθημερινότητας αλλά και θεμέλιο λίθο της οικονομικής ανάπτυξης, 620 εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται στην Υποσαχάρια Αφρική.

Η κρίση εγκυμονεί κινδύνους, αλλά αποτελεί και μια ευκαιρία αντίστασης και ανατροπής της κυρίαρχης πολιτικής που θέτει τα κέρδη πάνω από τους ανθρώπους. Αγώνες χρειάζονται κοινωνικοί ενάντια στις κυρίαρχες πολιτικές που αντιμετωπίζουν τον άνθρωπο ως μέσο, ως καύσιμη ύλη για την καπιταλιστική ανάπτυξη. Αγώνες για μια άλλη κοινωνία με κέντρο τον άνθρωπο.

* Ο Γιώργος Κ. Καββαδίας είναι φιλόλογος, μέλος της ΣΕ του περιοδικού «Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης»και του ΔΣ της ΕΛΜΕ Πειραιά.