Τις τελευταίες βδομάδες παρακολουθούμε την εκτύλιξη μιας άριστης φαρσοκωμωδίας. Σαν τα ξύλινα τουβλάκια του jenga καταρρέουν κάποια από τα φουσκωμένα βιογραφικά αρίστων υπουργών (τουλάχιστον στα δικά μας μέσα και μάτια ) αλλά και άλλων φωτισμένων περσόνων που προβάλλονται ως λαμπρά παραδείγματα προς βράβευση. Αν κάποιο καλό τρολ είχε κέφια θα μπορούσε να στήσει ένα ωραίο παρατηρητήριο αρίστων. Σίγουρα θα ανακάλυπτε και άλλους σκελετούς στην μπλε ντουλάπα και εμείς θα είχαμε καλό υλικό , να γελάμε για αρκετό καιρό.
Όμως αυτή είναι μόνο η μία όψη της κοροϊδίας περί αριστείας. Ανάμεσά στους άριστους υπάρχουν και αυτοί με τα «αληθινά» βιογραφικά. Αυτοί που όντως φοίτησαν στα ακριβότερα και καλυτερότερα ακαδημαϊκά ιδρύματα, αυτοί που ποτέ δεν θα πουν όπως ο Δημοσθένης στο Μάθε παιδί μου γράμματα το : «Έξι χρόνια στο δημοτικό. Έξι χρόνια στο γυμνάσιο, δώδεκα. Έξι χρόνια στο πολυτεχνείο, δεκαοχτώ. Έξι χρόνια στο εξωτερικό, εικοσιτέσσερα. Και έξι χρόνια μέχρι που να πάω σχολείο, τριάντα. Μέχρι τα τριανταέξι που είμαι, ακόμα άλλα έξι χρόνια. Πού πήγανε; Τι γίνανε έξι χρόνια;»
Είναι αυτοί που «είχαν πρόγραμμα» και πολλές ευκαιρίες και οικονομική άνεση και που προσοχή! δεν χρησιμοποιούν τα βιογραφικά τους για να ακολουθήσουν απλώς μια ακαδημαϊκή καριέρα (αυτό είναι εντελώς θεμιτό αν και εκκρεμεί μια συζήτηση για το τι πανεπιστήμια, ποια βιογραφικά, ποιες εργασιακές συνθήκες στο πανεπιστήμιο κλπ) αλλά ως όπλο στο δημόσιο λόγο εναντίων αυτών που όπως σημειώνει η Νάνση Φρέιζερ ακόμα και αν βρίσκονται στο ίδιο τραπέζι διαλόγου μαζί τους, δεν μπορούν να συνομιλήσουν μαζί τους ως πραγματικά ίσοι.
Τα λαμπρά διαφημισμένα βιογραφικά τους, τους διαχωρίζουν από τη πλέμπα. Και εδώ ακριβώς βρίσκεται η ουσία του ζητήματος. Εδώ ακριβώς βρίσκεται η χυδαιότητα της μεγάλης των αρίστων σχολής. Στον φιλελεύθερο καπιταλισμό όλοι έχουν θεωρητικά την ευκαιρία να πετύχουν και την ελευθερία «να ακολουθήσουν το όνειρό τους» , όμως λίγοι είναι οι άξιοι που θα το κατορθώσουν. Εδώ δεν λέμε ότι ευθύνεται ο κάθε άνθρωπος που είχε το προνόμιο να έχει ευκαιρίες. Πολλές-οι κάποιες ευκαιρίες κάποια στιγμή είχαμε, λιγότερες, περισσότερες.
Εμφανίζεται όμως και μια άλλη κατηγορία. Οι άριστοι που την αριστεία (ακόμα και αν είναι ψεύτικη) την διαφημίζουν ως τίτλο εξουσίας, την κάνουν εισιτήριο εισόδου σε κυβερνήσεις και την πλασάρουν ως δείγμα ανωτερότητας. Και αυτοί έχουν το δικαίωμα να γκρεμίζουν το κοινωνικό κράτος και τη δημόσια εκπαίδευση , να οδηγούν τον φοιτητικό πληθυσμό στα φοιτητοδάνεια , να αποφασίζουν την αύξηση των βάσεων και τα υποχρεωτικά δίδακτρα στην ανώτατη εκπαίδευση και μετά να καταγγέλουν το χαμηλό επίπεδο του δημόσιου πανεπιστήμιου . «Δεν μπορούν όλοι να γίνουν γιατροί», «Κάποιοι θα γίνουν ψυκτικοί και κομμώτριες» λένε. Ιδιαίτερα αν μένουν στο Περιστέρι ή στα Λιόσια. Αν είναι γυναίκες και “εμφανίσιμες” πειθαρχημένα σώματα στο greece’s next top model (που παρεπιμπτόντως φέτος πουλάει πολύ το στόρι του φτωχού και λαϊκού κοριτσιού που ξεχώρισε από τη μάζα). Αν είναι και μετανάστες; Ας βρεθούνε στον πάτο της θάλασσας. Αν είναι και καθαρίστριες που πλαστογράφησαν το απολυτήριο για να βρούνε δουλειά; Φυλακή.
Γιατί για να υπάρχουν οι άριστοι πρέπει να υπάρχουν οι στρατιές των αμόρφωτων ή των μορφωμένων αλλά πειθαρχημένων ανθρώπων.
Βεβαίως και εδώ αντιφάσεις, γιατί τα καλόπαιδα της ΔΑΠ (που ούτε άριστα είναι και το Χάρβαρντ μόνο σε καρτ ποστάλ θα το δούνε) δεν ακούνε Ραχμάνινοφ και ούτε στριμώχνονται έξω από το Εθνικό για να πάρουν πρώτοι εισιτήριο.
Όμως υπήρξαν και υπάρχουν πολλοί άριστοι (άλλοι εύποροι με αστική καταγωγή και άλλοι όχι, δεν έχει σημασία) δάσκαλοι, που καμία πρεμούρα δεν είχαν και δεν έχουν να διαλαλήσουν την αριστεία ή τη μόρφωσή τους . Κάποιες και κάποιοι άσημοι και επώνυμοι, στα καλά τους βιογραφικά έχουν κάτι τρυπάρες έξι χρόνων γιατί έγραφαν ντεμοντέ θεωρία για την κοινωνική απελευθέρωση ή απλώς δεν άντεχαν την πίεση της εντατικοποίησης . Κάποιες δεν ασχολήθηκαν με αυτό, έγραφαν ποίηση, ταξίδεψαν, άλλοι φυλακίστηκαν. Υπήρξαν πάντως.
Κάποιες με πλούσιο έργο, γυναίκες όπως η Άντζελα Ντέιβις ή η Νάνση Φρέιζερ ή η Τζούντιθ Μπλάτλερ που κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη μόρφωση ή την κουλτούρα τους αφιέρωσαν σε μεγάλο βαθμό το άριστο έργο τους, υπερασπίζοντας αυτές και αυτούς που δεν έχουν φωνή είτε είναι από το δυτικό Ουϊνσόνσιν είτε είναι από το Περιστέρι. Να πάμε και πιο παλιά όμως. Ο Δελμούζος, ο Γληνός, η Αύρα Θεοδωροπούλου, η Ρόζα Ιμβριώτη, στο εξωτερικό πολύ αργότερα οι Ρέιμοντ Ουίλιαμς, Στιούαρτ Χολ. Λαμπροί άνθρωποι, άφησαν έργο, τεράστια βιογραφικά. Γιατί το ζήτημα προφανώς δεν είναι αν θα έχουμε καλά βιογραφικά ή όχι, αλλά τι τα κάνουμε.
Αυτοί οι νεοφιλελεύθερης κοπής άριστοι, αλήθεια ποιο κοινωνικό ή επιστημονικό έργο παράγουν; Γιατί για δεκαετίες τώρα από την Αμερική μέχρι τη Γαλλία και από την Αγγλία μέχρι την Ελλάδα μόνο ξηλώνουν. Απεχθάνονται τη μόρφωση για το 99% της κοινωνίας.
Γιατί η μεγάλη των αρίστων σχολή βασίζει την αποστειρωμένη αριστεία των λίγων στην αμορφωσιά των πολλών. Κανένα άριστο έργο εδώ.
Katerina Sergidou (από το fb)
Η φωτογραφία είναι από πίνακα του Κερκυραίου ζωγράφου Γιώργου Τσιριγώτη
e-prologos.gr
