γράφει ο Κώστας Ζαφειρόπουλος

Αυθαιρεσίες από τον νέο πρόεδρο του ΙΝΕΔΙΒΙΜ που λειτουργώντας ως απόλυτος άρχοντας μοιράζει δουλειές κατά το δοκούν ● Πολυάριθμα τα παραδείγματα στη «Διαύγεια» ● Ο Κ. Δέρβος, πρώην πρόεδρος της ΟΝΝΕΔ, φέρεται να παρακάμπτει ουσιαστικά το διοικητικό συμβούλιο και να προχωρά σε πλήθος συνεχών, απευθείας αναθέσεων για προμήθειες και υπηρεσίες, αποφεύγοντας τη διενέργεια ανοιχτών διαγωνισμών ● Χαρακτηριστικές περιπτώσεις στη σίτιση και φύλαξη των φοιτητικών εστιών σε Πάτρα, Θεσσαλονίκη και ΕΜΠ ● Τι απάντησε ο ίδιος.

Το Ίδρυμα Νεολαίας και Διά Βίου Μάθησης (ΙΝΕΔΙΒΙΜ), πρώην Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας, εποπτεύεται από το υπουργείο Παιδείας και υποτίθεται ότι έχει κοινωφελή και μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Ωστόσο, από το έτος ίδρυσής του, το 2001, μέχρι σήμερα έχει αποτελέσει κατά καιρούς ένα πεδίο ανάδειξης σκανδάλων που κορυφώθηκαν την περίοδο 2011 έως 2015, όπως αποδείχθηκε από έρευνα του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους αλλά και του Σώματος Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης (2017).

Όπως αποκαλύπτει η «Εφ.Συν.» με στοιχεία που προκύπτουν κυρίως από τη «Διαύγεια», τους τελευταίους 15 μήνες, ο νέος πρόεδρος του οργανισμού Κ. Δέρβος, διορισμένος από την υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως, παραβλέποντας τον κανονισμό λειτουργίας του 2018, φέρεται να παρακάμπτει ουσιαστικά το διοικητικό συμβούλιο του οργανισμού και να προχωρά σε πλήθος συνεχών, απευθείας αναθέσεων για προμήθειες και υπηρεσίες, αποφεύγοντας τη διενέργεια ανοιχτών διαγωνισμών.

Οι αναθέσεις μέσω κατατμήσεων είναι συνεχείς, παρότι τα ποσά για κάθε υπηρεσία ανά μονάδα διαχείρισης απαιτούν τη διενέργεια δημόσιων διαγωνισμών. Οι διαγωνισμοί αυτοί είτε δεν έχουν προκηρυχθεί ποτέ είτε προκηρύσσονται ετεροχρονισμένα, μετά τη λήξη των συμβάσεων, είτε προκηρύσσονται με τέτοιον τρόπο που η διαδικασία κατακύρωσης σε συνδυασμό με την ετεροχρονισμένη προκήρυξη οδηγούν σε απευθείας αναθέσεις.

Παράλληλα, τα ποσά προκήρυξης είναι συχνά αναιτιολόγητα υψηλά, ενώ το φαινόμενο των υπερκοστολογήσεων παρατηρείται και στις απευθείας αναθέσεις.

Σίτιση φοιτητικών εστιών ανά δύο μέρες

Τα παραδείγματα στη «Διαύγεια» είναι πολυάριθμα. Για παράδειγμα, την 1η Δεκεμβρίου 2020 εγκρίνεται η δαπάνη για υπηρεσίες σίτισης των φοιτητών των εστιών στην Πάτρα για χρονικό διάστημα… 2 ημερών: από 2.12.2020 έως και 3.12.2020! H ανάθεση γίνεται στην εταιρεία «ΒΕΝΤΟ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΙΚΕ» με έδρα το Χαλάνδρι για ποσό 16.272 ευρώ.

Στις 3 Δεκεμβρίου με νέα απόφαση και πάλι του προέδρου ανατίθεται στην ίδια εταιρεία η σίτιση των φοιτητών για ακόμα ένα διήμερο, 4-5 Δεκεμβρίου, με το ίδιο ποσό, 16.272 ευρώ. Η ιστορία επαναλαμβάνεται για όλα τα επόμενα διήμερα! Η αθροιστική εκτίμηση του κόστους μόνο για τον τρέχοντα μήνα για την ίδια πάντα εταιρεία ως προς τη σίτιση ξεπερνάει τα 150.000 ευρώ. Ανάλογη είναι η εικόνα τόσο τον Νοέμβριο (τουλάχιστον 6 απευθείας αναθέσεις) όσο και τον Οκτώβριο του 2020.

Σήμερα στις περισσότερες μονάδες του ΙΝΕΔΙΒΙΜ και για το έργο της φύλαξης των εστιών γίνονται απευθείας αναθέσεις. Αυτό συμβαίνει είτε γιατί οι διαγωνισμοί που είχαν προκηρυχθεί πριν από την έλευση της σημερινής διοίκησης έχουν ακυρωθεί είτε γιατί οι συμβάσεις έληξαν και οι νέοι διαγωνισμοί προκηρύχθηκαν μεταγενέστερα χωρίς μέχρι σήμερα να έχουν ολοκληρωθεί. Εκείνο όμως που προκαλεί μεγάλη εντύπωση είναι οι διαφορές (προς τα πάνω) που προκύπτουν σχετικά με την κοστολόγηση των διαγωνισμών.

Πρώτο παράδειγμα: Nέες Εστίες Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου

Ο διαγωνισμός φύλαξης των νέων εστιών κατακυρώθηκε αν και το πρότυπο τεύχους του ήταν ίδιο με άλλους διαγωνισμούς που ματαιώθηκαν (Φοιτητική Εστία Αθήνας, Κομοτηνής, Σητείας). Η σύμβαση που ήταν σε ισχύ έληξε πριν από τη νέα κατακύρωση. Στο διάστημα που μεσολάβησε μεταξύ παλαιάς και νέας σύμβασης ο πρόεδρος του ΙΝΕΔΙΒΙΜ προχώρησε σε συνεχείς απευθείας αναθέσεις ανά δεκαπέντε μέρες. Εργολαβικό αντάλλαγμα για την ανάδοχο εταιρεία «Ocean Security»; 19.500 ευρώ χωρίς ΦΠΑ για το δεκαπενθήμερο!

Το συνολικό ποσό των απευθείας αναθέσεων από 2/10/2019 έως 31/3/2020 (5 μήνες) είναι 221.300,00 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Η συγκεκριμένη φύλαξη προκηρύχθηκε εκ νέου με την υπ’ αριθμόν 621/14/2020 διακήρυξη που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα του ΙΝΕΔΙΒΙΜ στις 13/5/2020. Εκείνο που προκαλεί εντύπωση είναι η μεγάλη διαφορά στο ποσό της προκήρυξης. Ο διαγωνισμός που κατακυρώθηκε και είναι σε ισχύ έχει ετήσιο προϋπολογισμό 430.000 ευρώ. Ο επόμενος διαγωνισμός έχει ετήσιο προϋπολογισμό 560.000 ευρώ.

Γιατί άραγε ο νέος διαγωνισμός υπολογίζει την ίδια υπηρεσία κατά 130 χιλιάδες ακριβότερη; Ρωτήσαμε σχετικά τον πρόεδρο του ΙΝΕΔΙΒΙΜ, Κ. Δέρβο, ο οποίος μας απάντησε πως «υφίσταται μεταβολή/αύξηση στον αριθμό των φυλάκων που θα εκτελούσαν τις προβλεπόμενες βάρδιες βάσει των προδιαγραφών, ενώ επίσης μεσολάβησε αύξηση του εργατικού κόστους 11% σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην εργατική νομοθεσία (αύξηση κατώτατου μισθού)». Εμείς, πάντως, δεν διαπιστώσαμε καμία μεταβολή ούτε στο προσωπικό που θα διαθέσει ο ανάδοχος (18 φύλακες 7 ημέρες την εβδομάδα) ούτε στην εργατική νομοθεσία κατά τα διαστήματα προκήρυξης των δύο διαγωνισμών.

Δεύτερο παράδειγμα: Φοιτητική Εστία Θεσσαλονίκης

Ανάλογο παράδειγμα. Και σε αυτή την περίπτωση, στο διάστημα που μεσολάβησε μεταξύ λήξης και νέας κατακύρωσης καταγράφονται συνεχείς απευθείας αναθέσεις ανά δεκαπέντε μέρες. Το ποσό των απευθείας αναθέσεων από 1/10/2019 έως 31/3/2020 είναι 207.364 ευρώ. Μάλιστα παρατηρείται και το εξής παράδοξο: Για τον μήνα Οκτώβριο του 2019 τις εστίες της Θεσσαλονίκης τις φυλούσαν εναλλάξ τρεις εταιρείες: Τις δύο πρώτες μέρες του μήνα ήταν η εταιρεία «MEGA SPRINT GUARD SERVICES A.E.» η οποία για το διήμερο πήρε αμοιβή 2.700 ευρώ! Στη συνέχεια, από τις 3/10 μέχρι τις 17/10 το έργο ανατέθηκε στην εταιρεία «Ocean Safety» (αντί 17.732 ευρώ) και ο μήνας έκλεισε με την «NYFC SECURITY – Γ. Αποστολόπουλος Μονοπρόσωπη ΕΠΕ» με την οποία στη συνέχεια υπογράφτηκε πλήθος συνεχώς 15νθήμερων συμβάσεων. Τελικά το συγκεκριμένο έργο φύλαξης προκηρύχθηκε εκ νέου στις 13/5/2020. Και σε αυτή την περίπτωση υπάρχει μεγάλη διαφορά στο ποσό της προκήρυξης. Ο διαγωνισμός που κατακυρώθηκε (621/23/2019) και είναι σε ισχύ έχει ετήσιο προϋπολογισμό 360.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), ενώ ο νέος διαγωνισμός έχει ετήσιο προϋπολογισμό 450.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ).

Τα παραδείγματα που παραθέσαμε είναι ενδεικτικά, εξίσου προβληματική είναι και η εικόνα στους εργολάβους συντήρησης των κτιρίων.

---

Η αρχή του ενός;

Το ΙΝΕΔΙΒΙΜ από τη σύστασή του ώς τις 20.6.2018 λειτουργούσε χωρίς κανονισμό λειτουργίας καθώς δεν είχε αναληφθεί η απαιτούμενη νομοθετική πρωτοβουλία από το αρμόδιο υπουργείο Παιδείας. Toν Ιούνιο του 2018 τέθηκε σε ισχύ ο νέος κανονισμός που ρυθμίζει τα ζητήματα λειτουργίας του ιδρύματος. Βάσει του κανονισμού λειτουργίας (άρθρο 8, παρ.4 αλλά και παρ.16) η ανάθεση πάσης φύσεως συμβάσεων είναι αποκλειστική αρμοδιότητα του διοικητικού συμβουλίου, την οποία μάλιστα δεν έχει τη δυνατότητα να εκχωρήσει στον πρόεδρο (μόνο για αιτιολογημένη απόφαση και για συγκεκριμένο διάστημα). Ο κανονισμός είναι σαφής, όμως ο νυν πρόεδρος δεν φαίνεται να τον ακολουθεί πιστά.

Ο 36χρονος σήμερα Κ. Δέρβος ήταν επιλογή της υπουργού Παιδείας Νίκης Κεραμέως για τη θέση. Ο ίδιος, ηλεκτρολόγος μηχανικός στο επάγγελμα, με προϋπηρεσία στον ΔΕΔΔΗΕ, είναι απόφοιτος της ΑΣΠΑΙΤΕ, διετέλεσε πρόεδρος της ΟΝΝΕΔ (2016-2019), ενώ στις ευρωεκλογές του 2019 ήταν υποψήφιος ευρωβουλευτής.

Σύμφωνα με απόφαση της υπουργού Παιδείας Νίκης Κεραμέως στις 9 Δεκεμβρίου 2020, η συνολική επιχορήγηση του ιδρύματος για το 2020 για την κάλυψη όλων των υποχρεώσεών του ανέρχεται σε σχεδόν 3 εκατ. ευρώ. Είναι άραγε υπόψη της υπουργού όλες οι παραπάνω διαδικασίες των απευθείας αναθέσεων, των κατατμήσεων συμβάσεων και των υπερκοστολογημένων διαγωνισμών;

---

Η απάντηση του Κ. Δέρβου

Ζητήσαμε από τον πρόεδρο του ΙΝΕΔΙΒΙΜ μια απάντηση για όλα αυτά, εκτενή κομμάτια της οποίας δημοσιεύουμε. […]

Επισημαίνω ότι το Τμήμα Προμηθειών και Διοικητικής Μέριμνας εφαρμόζει σύστημα κοστολόγησης και σε καμία περίπτωση δεν κοστολογεί αυθαίρετα. Εξυπακούεται ότι όταν καταφεύγουμε στη διαδικασία των απευθείας αναθέσεων, εντός του προβλεπόμενου ορίου των έως 20.000,00 ευρώ, προβαίνουμε σε έρευνα αγοράς η οποία έχει ως αποτέλεσμα την κατ’ ελάχιστον κατάθεση τριών ανταγωνιστικών οικονομικών προσφορών. […] το ζήτημα της απευθείας ανάθεσης ρυθμίζεται ήδη από την εθνική νομοθεσία η οποία είναι υπερκείμενη του όποιου κανονισμού λειτουργίας.

Ως προς το ζήτημα της σίτισης της Φοιτητικής Εστίας Πάτρας επισημαίνω το εξής:

Κατόπιν της ανάληψης υπηρεσίας με καθήκοντα Προέδρου Δ.Σ. διαπίστωσα μετά λύπης μου τα εξής: […]

● Το διάστημα Μαρτίου 2019-Μαΐου 2019, η τότε Διοίκηση δεν είχε προβεί σε καμία διαγωνιστική διαδικασία ή άλλη ενέργεια προκειμένου να διασφαλίσει την ομαλή λειτουργία του εστιατορίου και συνεπακόλουθα τη σίτιση στη Φοιτητική Εστία Πατρών, ενώ ο εργολάβος ο οποίος παρείχε μέχρι τότε τις υπηρεσίες σίτισης εξακολούθησε να το πράττει αυτό ακόμα και μετά τη λήξη της συμβατικής ημερομηνίας της σύμβασής του. Δηλαδή παρείχε υπηρεσίες για τις οποίες δεν διέθετε ενεργή σύμβαση με το ΙΝΕΔΙΒΙΜ.

● Για τον λόγο αυτό η Διευθύντρια Διοικητικών & Οικονομικών Υπηρεσιών με έγγραφη ενημέρωσή της προς το Διοικητικό Συμβούλιο είχε ζητήσει την έκδοση σχετικής εντολής διακοπής της σίτισης, λόγω μη ύπαρξης ενεργούς σύμβασης με τον εργολάβο, λαμβάνοντας υπόψη ταυτόχρονα ότι η ανωτέρω (δηλαδή η Διευθύντρια) είχε επιχειρήσει να επιλύσει το ζήτημα της αδιάλειπτης σίτισης των φοιτητών μέσω σχετικών εισηγήσεων, οι οποίες ωστόσο είχαν απορριφθεί από το τότε Διοικητικό Συμβούλιο.

● Η ανωτέρω κωλυσιεργία τού τότε Διοικητικού Συμβουλίου για ένα τόσο ευαίσθητο ζήτημα, δηλαδή αυτό της σίτισης των φοιτητών, οδήγησε το τότε Δ.Σ. σε εκ των υστέρων ανάθεση των υπηρεσιών σίτισης τον μήνα Ιούνιο 2019, η οποία ωστόσο δεν ελάμβανε υπόψη το προγενέστερο διάστημα κατά το οποίο ο ανάδοχος παρείχε τις υπηρεσίες του αδιάλειπτα, με αποτέλεσμα αυτός να προβεί σε δικαστικές ενέργειες εναντίον του ΙΝΕΔΙΒΙΜ, αξιώνοντας την αποπληρωμή των υπηρεσιών που παρείχε, πλέον τόκων υπερημερίας, καθώς και δικαστικών δαπανών λόγω παραπομπής της υπόθεσης στα αρμόδια δικαστήρια.

● Η νέα Διοίκηση προκειμένου να αντιμετωπίσει την τραγελαφική κατάσταση όσον αφορά τη σίτιση στη Φοιτητική Εστία Πατρών ενέκρινε μέσω της υπ’ αριθμ. 6406/389/27-9-2019 Απόφασής της την επαναπροκήρυξη του Δημόσιου Ανοικτού Ηλεκτρονικού Διαγωνισμού για τις υπηρεσίες σίτισης.

● Καθώς η ανωτέρω διαγωνιστική διαδικασία σε καμία περίπτωση δεν θα είχε ολοκληρωθεί έγκαιρα, προκειμένου να εξασφαλιστεί απρόσκοπτα η παροχή σίτισης στους φοιτητές, απέστειλα το από 10/9/2019 μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και έγγραφο με τα οποία αιτήθηκα από την Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων την έγκριση της διενέργειας διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης, για τις υπηρεσίες σίτισης (άρθρο 32 του Ν. 4412/2016). Δυστυχώς τα ανωτέρω αιτήματα απορρίφθηκαν με αποτέλεσμα το Ιδρυμα να είναι υποχρεωμένο να προσφύγει σε διαδικασίες απευθείας ανάθεσης, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, καθώς ήταν επιτακτική η συνέχιση της σίτισης των φοιτητών. Ο δημόσιος διαγωνισμός για τις υπηρεσίες σίτισης των φοιτητών της Φοιτητικής Εστίας Πάτρας δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα καθότι έχουν υποβληθεί προδικαστικές προσφυγές από τις εταιρείες.

■ Σχετικά με τη ματαίωση των διαγωνισμών για τις υπηρεσίες φύλαξης της Φοιτητικής Εστίας Αθηνών, Φοιτητικής Εστίας Κομοτηνής και Σητείας, οι ορισθείσες Επιτροπές Διενέργειας των Διαγωνισμών κατά τη συνεδρίασή τους αποφάσισαν τη ματαίωσή τους, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 106 του Νόμου 4412/2016.

Οι διαχρονικοί εργολάβοι

Το 2001 το Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας μετονομάστηκε σε Ίδρυμα Νεολαίας και Διά Βίου Μάθησης. Και με τις δύο μορφές του οργανισμού κάποιοι εργολάβοι (σίτισης, φύλαξης ή καθαριότητας) διατηρούσαν προνομιακές σχέσεις με τις πρυτανικές αρχές και τις εκάστοτε διοικήσεις του οργανισμού. Στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης η «Εφ.Συν.» είχε αποκαλύψει τις προβληματικές συμβάσεις σίτισης των φοιτητών και τις εξωπανεπιστημιακές εταιρικές σχέσεις δύο πρώην πρυτάνεων με τον επί τουλάχιστον δεκαετία διαχρονικό εργολάβο σίτισης του ίδιου Πανεπιστημίου, κ. Χούτο.

Tην εταιρεία catering «Χούτος» τη συναντάμε εκ νέου και στις απευθείας συμβάσεις που υπογράφει την τελευταία περίοδο το ΙΝΕΔΙΒΙΜ για τη σίτιση των δικαιούχων φοιτητών των εστιών στη Θεσσαλονίκη. Οι αναθέσεις είναι συνεχείς προς τον ίδιο εργολάβο (Χούτο) μέσα στο 2019, συχνά με επίκληση κατεπείγοντος χαρακτήρα.

Για παράδειγμα, για το χρονικό διάστημα από 21.6.2019 έως και 30.6.2019, δηλαδή για 9 μόλις μέρες, εγκρίθηκε ποσό 19.350 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), ακριβώς όσο χρειάζεται δηλαδή για να μην υπάρξει διαγωνιστική διαδικασία.

Πηγή: efsyn.gr