Το παλιό ψυχροπολεμικό σύνθημα «better dead than red» (καλύτερα νεκρός παρά κόκκινος) φαίνεται ότι επανέρχεται σαν φάρσα στις Ηνωμένες Πολιτείες καθώς οι πρόσφατες διακοπές ρεύματος στο Τέξας πυροδοτούν μια σκληρή ιδεολογική μάχη για το μέλλον της ενέργειας στη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη.
«Oι Τεξανοί μπορούν να αντέξουν και περισσότερο από τρεις ημέρες χωρίς ηλεκτρισμό προκειμένου να κρατήσουν μακριά τους την ομοσπονδιακή κυβέρνηση», δήλωσε ο Ρεπουμπλικανός πρώην υπουργός Ενέργειας, Ρικ Πέρι. Σε οποιαδήποτε άλλη στιγμή η φράση του θα αποτελούσε απλώς σχήμα λόγου.
Την ώρα όμως που σχεδόν 4,5 εκατομμύρια κάτοικοι της υπερδύναμης επιβίωναν με συνεχείς διακοπές ρεύματος, νερού, θέρμανσης (και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και με ελλείψεις τροφίμων) ο πρώην υπουργός του Τραμπ έδειχνε διατεθειμένος να ξεθάψει τα όπλα ενός ολοκληρωτικού ιδεολογικού πολέμου. Συμπληρώνοντας τις σκέψεις του, ο επίσης Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Κέβιν Μακάρθι ανέφερε ότι «οι αριστεροί που βλέπουν σαν μια ευκαιρία για να επιβάλουν τις ριζοσπαστικές πολιτικές κεντρικού ελέγχου πρέπει να θυμούνται μία φράση: Μην τα βάζετε με το Τέξας».
Γνωστοί αρνητές της κλιματικής αλλαγής, ο δύο πολιτικοί επιχειρούσαν να αποδώσουν την ευθύνη της πρωτοφανούς παράλυσης στην εισαγωγή ανεμογεννητριών και αιολικών πάρκων, που αντικαθιστούν τον λιγνίτη, το φυσικό αέριο και την πυρηνική ενέργεια. Πολύ σύντομα η ιδεολογική αντιπαράθεση φάνηκε να διεξάγεται μεταξύ των Ρεπουμπλικανών, που στηρίζουν τις παραδοσιακές, ρυπογόνες μορφές ενέργειας, και των Δημοκρατικών, που προωθούν τις εναλλακτικές. Η πραγματική μάχη όμως αφορά τους οπαδούς της απορύθμισης στην αγορά ενέργειας και τους πολέμιούς της. Και εκεί το δίπολο Ρεπουμπλικανοί-Δημοκρατικοί καταρρέει.
Ο Ρικ Πέρι έχει δίκιο όταν υποστηρίζει ότι το δίκτυο των ανεμογεννητριών παρέλυσε από την πρώτη στιγμή λόγω του ψύχους. Παραλείπει όμως να σημειώσει ότι αυτές καλύπτουν μόλις το 7% της παραγόμενης ενέργειας. Από την πλευρά τους οι οπαδοί της πράσινης ενέργειας δεν αναφέρουν ότι ακόμη και αν λειτουργούσαν κανονικά οι ανεμογεννήτριες, δεν θα μπορούσαν να αντεπεξέλθουν σε απότομες μεταβολές στη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας.
Υπάρχει μάλιστα το παράδοξο ότι όσο επιδεινώνεται η κλιματική αλλαγή (και εκατομμύρια άνθρωποι ανάβουν ταυτόχρονα τα κλιματιστικά ή τη θέρμανση για να προφυλαχθούν από ακραία καιρικά φαινόμενα) τόσο οι φιλικές προς το περιβάλλον μορφές ενέργειας θα δυσκολεύονται να καλύψουν τις απότομες μεταβολές στις ανάγκες τους. Γι’ αυτόν τον λόγο ακόμη και πρωταθλητές εναλλακτικών μορφών ενέργειας, όπως η Γερμανία, ανοίγουν ακόμη και σήμερα νέα εργοστάσια λιγνίτη, με τα οποία καλύπτουν τα κενά στην τροφοδοσία.
Για τις διακοπές ηλεκτροδότησης στο Τέξας δεν μπορεί να κατηγορηθεί μια μορφή ενέργειας περισσότερο από κάποια άλλη. Η ευθύνη ανήκει στην κλιματική αλλαγή αλλά και στην απορύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, που αποτελούν τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος – για την ακρίβεια του ίδιου οικονομικού συστήματος.
Κατ’ αρχάς πρέπει να σημειωθεί ότι στο κυνήγι της κερδοφορίας οι ιδιωτικοί πάροχοι δεν έχουν συμφέρον να επενδύσουν στην προστασία των υποδομών από ακραία καιρικά φαινόμενα (weatherization). Η τεχνολογία είναι προφανώς διαθέσιμη (αν λειτουργούν μονάδες στην Αλάσκα ή τη Σιβηρία δεν νοείται να μην μπορούν να λειτουργήσουν στο Τέξας), η εφαρμογή της όμως θα πλήξει τα κέρδη των μετόχων.
Παράλληλα το Τέξας έχει μια ιδιαιτερότητα, την οποία αρκετοί αποδίδουν στο… πνεύμα του αμερικανικού εμφυλίου. Είναι η μόνη Πολιτεία το δίκτυο της οποίας είναι αποκομμένο από τα κεντρικά δίκτυα διανομής της χώρας. Ενεργειακά δηλαδή λειτουργεί περισσότερο σαν ένα νησί, το οποίο δεν μπορεί να προμηθευτεί εύκολα ηλεκτρική ενέργεια σε περιόδους κρίσης.
Το μόνο που έμενε σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες ήταν το αόρατο χέρι της αγοράς που ήρθε να κατεβάσει τον γενικό διακόπτη. Καθώς η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αυξανόταν (περισσότεροι προσπαθούσαν να ζεσταθούν) και η προσφορά μειωνόταν (ανεμογεννήτριες και εργοστάσια έκλειναν λόγω του ψύχους), οι τιμές της κιλοβατώρας, που συνήθως κυμαίνεται στα 20 με 30 δολάρια, έφτασαν τα 9.000.
Οι ιδιωτικοί πάροχοι προτίμησαν λοιπόν, αντί να πληρώσουν αυτή την εξωφρενική τιμή, να προχωρήσουν σε κλιμακωτά μπλακ άουτ. Σε άλλες Πολιτείες το πρόβλημα θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί ώς έναν βαθμό, καθώς οι παραγωγοί ενέργειας έχουν υποχρέωση να κρατούν περίπου το 15% της παραγωγικής τους ικανότητας για τυχόν αιφνίδια αύξηση της ζήτησης. Στην απορυθμισμένη αγορά του Τέξας όμως η συγκεκριμένη υποχρέωση καταργήθηκε καθώς θα έπληττε την κερδοφορία.
Έχει ενδιαφέρον ότι για όλες τις πτυχές του προβλήματος ευθύνεται το ίδιο οικονομικό σύστημα: προκάλεσε την κλιματική αλλαγή που εντείνει τα ακραία καιρικά φαινόμενα, δεν επένδυσε στις υποδομές για την προστασία από αυτά τα φαινόμενα, κατάργησε όλες τις δικλίδες ασφαλείας και τελικά επιχείρησε να κερδοσκοπήσει στην κρίση που το ίδιο είχε προκαλέσει.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση λοιπόν, η σύγκρουση ανάμεσα σε παραδοσιακές και εναλλακτικές μορφές ενέργειας, τουλάχιστον όπως αυτή διεξάγεται μεταξύ των αρνητών της κλιματικής αλλαγής και των νεοφιλελεύθερων οικολόγων, είναι άστοχη. Πρέπει να αντικατασταθεί με το δίλημμα σοσιαλισμός ή μαύρο σκοτάδι.
πηγή: info-war.gr
e-prologos.gr
