Γιώργος Καββαδίας

Και ποια ήταν η ουσία της αντιπαράθεσης;

Νόμοι, υπουργικές αποφάσεις, ένα σιδερένιο θεσμικό πλαίσιο για την τηλεκπαίδευση που προσπαθεί από πέρυσι και με περισσότερη ένταση από την αρχή της φετινής χρονιάς να εφαρμόσει η κυβέρνηση με τον πιο βίαιο και αυταρχικό τρόπο που προβλέπει απουσίες μέχρι αποβολές των καταληψιών μαθητών με τους καθηγητές σε ρόλο on line χωροφύλακα. Και όμως τώρα εξαγγέλλει  πρόγραμμα επιμόρφωσης με αντικείμενο την εξ αποστάσεως η υφυπουργός Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη που θα υλοποιηθεί κάποτε(;)

Περίπου 180.000 εκπαιδευτικοί θα λάβουν μέρος σε επιμορφωτικά προγράμματα, που έχουν εξασφαλιστεί από το ΕΣΠΑ, με στόχο την εκμάθηση των ιδιαίτερων μεθόδων της εξ αποστάσεως διδασκαλίας. Σχήμα πρωθύστερον ή αλλιώς πρώτα εφαρμόζουν την τηλεκπαίδευση, πειραματισμοί στων μαθητών το κεφάλι και μετά επιμορφώνουν τους εκπαιδευτικούς! Προφανώς το ενδιαφέρον εστιάζεται να στηθεί το «μαγαζί» για να απορροφηθούν από διάφορους ημέτερους τα κονδύλια. Επιτροπές, παραεπιτροπές παρατρεχάμενοι και πάει λέγοντας. 2.000.000 ευρώ είναι αυτά! Για την τηλεκπαίδευση στήθηκε και στη Βουλή μια δήθεν αντιπαράθεση ανάμεσα σε κυβέρνηση και ΣΥΡΙΖΑ με αφορμή την επίκαιρη ερώτηση για τις ελλείψεις και τον αποκλεισμό μαθητών που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες από τη σύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση που κατέθεσε η βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Ραλλία Χρηστίδου.

Και ποια ήταν η ουσία της αντιπαράθεσης;

Η  «ανεπαρκής προετοιμασία του Υπουργείου Παιδείας και καθυστέρηση στην έναρξη των εξ αποστάσεως μαθημάτων για μαθητές που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες» σύμφωνα με τη Ραλλία Χρηστίδου. Παράλληλα τόνισε ότι δεν έχει υπάρξει ενημέρωση για τις αναθέσεις στους εκπαιδευτικούς που προσελήφθησαν με συμβάσεις τρίμηνης διάρκειας, καθώς και για την επάρκεια του τεχνολογικού εξοπλισμού.

Με άλλα λόγια αντιπαράθεση περί όνου σκιας, αφού συμφωνούν για την τηλεκπαίδευση παριστάνοντας ότι διαφωνούν. Καμιά κουβέντα για κατ΄οίκον διδασκαλία με προσλήψεις εκπαιδευτικών για τους μαθητές που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα. Και το χειρότερο κυβέρνηση και ΣΥΡΙΖΑ συμφωνούν με τις τρίμηνες συμβάσεις αναπληρωτών που ευτελίζουν κάθε έννοια παιδαγωγικού ρόλου και εκπαιδευτικής διαδικασίας! Καμιά αντιπαράθεση για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση παρά μόνο «για την επάρκεια του τεχνολογικού εξοπλισμού». Για αυτό το θέμα η Σ. Ζαχαράκη δήλωσε πως έχουν παραδοθεί ήδη 21.000 τάμπλετ και 3.000 λάπτοπ, ενώ με κονδύλι ΕΣΠΑ έχουν εξασφαλισθεί ακόμα 48.000 συσκευές, με τις οποίες θα εξοπλιστούν οι σχολικές μονάδες της χώρας.

Όμως αυτή είναι η ουσία της τηλεκπαίδευσης;

Μπορεί η «εξ αποστάσεως εκπαίδευση» να παρουσιάζεται από τους Γραμματείς και τους Φαρισαίους της εποχής μας σαν το μαγικό ραβδί που καλύπτει τις μαθησιακές ανάγκες των μαθητών σε αυτή την ταραγμένη περίοδο λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, όμως στην πραγματικότητα όχι μόνο δεν τις καλύπτει, αλλά διευρύνει το κοινωνικό και εκπαιδευτικό χάσμα μεταξύ των μαθητών προκαλώντας συνάμα ποικίλες παρενέργειες. Επιπλέον έρευνες επιβεβαιώνουν ότι η τηλεδιδασκαλία δεν ενδείκνυται για αδύναμους μαθητές και όσους παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες. Μια εκπαιδευτική πολιτική που αποκλείει μαθητές είναι εκ των πραγμάτων όχι απλά άστοχη, αλλά κυρίως μία ταξική, ρατσιστική πολιτική. 

Όλο αυτό το εγχείρημα της περιβόητης τηλεκπαίδευσης που εφαρμόστηκε τσάτρα – πάτρα, χωρίς επιμορφωμένους εκπαιδευτικούς που κλήθηκαν να βάλουν το χέρι στην τσέπη και να χρησιμοποιήσουν τον όποιο δικό τους εξοπλισμό, χωρίς ουσιαστικά μαθησιακά αποτελέσματα, αλλά για χάρη των επικοινωνιακών αναγκών της κυβέρνησης, ανέδειξε το αναντικατάστατο της ζωντανής εκπαιδευτικής διαδικασίας, της μοναδικότητας της αλληλεπίδρασης μαθητή και δασκάλου στην τάξη. Η σχέση δασκάλου –μαθητή δεν μπορεί να υποκατασταθεί από καμιά πλατφόρμα, κανένα ηλεκτρονικό μέσο επικοινωνίας. Για αυτό και διδασκαλία εξ αποστάσεως αποτελεί σχήμα οξύμωρο. Διδασκαλία και απόσταση είναι έννοιες ασύμβατες.

Ως προς την προστασία των προσωπικών δεδομένων, η Σ. Ζαχαράκη παρέπεμψε στη γνωμοδότηση της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων και τον σύννομο χαρακτήρα της τηλεκπαίδευσης, ενώ δήλωσε πως το υπ. Παιδείας προχωρά στις απαραίτητες βελτιωτικές ενέργειες.

Η αλήθεια είναι ότι η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα μπορεί να διαπίστωσε ότι η διαδικασία τηλεκπαίδευσης είναι σύννομη επί της αρχής, ωστόσο παρατήρησε πάρα πολλά κενά και αστοχίες για τις οποίες έδωσε διορία τριών μηνών στο Υπουργείο Παιδείας να συμμορφωθεί.

Εν συντομία παραθέτουμε μερικά από αυτά:  Δεν είναι βέβαιο πότε συντάχθηκε η ΕΑΠΔ (Εκτίμηση αντικτύπου σχετικά με την προστασία δεδομένων) … Κακώς η ΕΑΠΔ υπογράφεται από την DPO (Υπεύθυνος Προστασίας Δεδομένων)  του Υπουργείου. Δεν είναι δουλειά της. … Δεν έχει επιστημονική τεκμηρίωση η ΕΑΠΔ αλλά μόνο αυθαίρετους και υποκειμενικούς ισχυρισμούς. … Δεν έγινε διαβούλευση όχι μόνο με γονείς, εκπαιδευτικούς, μαθητές κλπ αλλά και με Ακαδημαϊκά Ιδρύματα ή Δημόσιους Φορείς εκπαιδευτικής πολιτικής για τα θέματα αυτά. Δεν έγινε τότε, δεν έγινε και εκ των υστέρων. …Με τον τρόπο που έγινε η ΕΑΠΔ τέθηκαν σε κίνδυνο δικαιώματα και ελευθερίες των υποκειμένων, μαθητών και εκπαιδευτικών. … Απέκρυψε ολόκληρες κατηγορίες προσωπικών δεδομένων και μεταδεδομένων που, σύμφωνα και με τη σύμβαση Cisco – Υπουργείου Παιδείας, η Cisco διατηρεί και για 7 χρόνια μετά και αξιοποιεί για εμπορικούς της σκοπούς!… Αυθαίρετα, τέλος, το Υπουργείο, μετά από όλα τα παραπάνω, συσκέφθηκε με τον εαυτό του και αποφάσισε ότι έχουν παρθεί τα κατάλληλα μέτρα και δεν τίθεται άλλο θέμα… 

Η σύμβαση-φάντασμα με την Cisco 

Σε όλα τα παραπάνω πρέπει να προσθέσει κανείς και ένα ζήτημα κεφαλαιώδους σημασίας. Παρά το γεγονός ότι είχε δεσμευτεί για το αντίθετο, η Υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως δεν έχει φέρει στη Βουλή τη σύμβαση που υπέγραψε το Ελληνικό Δημόσιο με τη Cisco για τη διαδικασία της τηλεκπαίδευσης. 

Το γεγονός αυτό προκαλεί ευλόγως πολύ μεγάλα ερωτηματικά. Ποιοι είναι οι όροι κάτω από τους οποίου η Cisco Ελλάς κάνει αυτή τη δωρεά στο Ελληνικό Δημόσιο; Γιατί, ενώ η σύμβαση έχει ζητηθεί πολλάκις από την αντιπολίτευση, δεν έχει δοθεί ακόμα στα κόμματα αλλά και στη δημοσιότητα; 

Ο Γιώργος Καββαδίας είναι καθηγητής, μέλος του Εκπαιδευτικού Ομίλου – Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης