Κυκλοφορεί το νέο τεύχος του περιοδικού Πορεία. Αποκτήστε το!

Ο πρόλογος της καινούριας έκδοσης:

Γράφοντας την ιστορία μετά το «τέλος της Ιστορίας»

Πριν από τρεις δεκαετίες, ο Φράνσις Φουκογιάμα, ένα από τα υποτιθέμενα «βαριά χαρτιά» της αμερικανικής και παγκόσμιας διανόησης, κατέληγε στο φιλοσοφικό συμπέρασμα της καθολικής αποδοχής της ορθότητας της φιλελεύθερης Δημοκρατίας, η οποία «πιθανώς αποτελεί το ακροτελεύτιο σημείο της ιδεολογικής εξέλιξης της ανθρωπότητας και την τελική μορφή της ανθρώπινης διακυβέρνησης έτσι ώστε να συνιστά το τέλος της Ιστορίας».

Για να επικεντρωθούμε μόνο στα απολύτως πρόσφατα, δεν φάνηκε να συμφωνούν φανατικά μαζί του οι 250.000.000 Ινδοί απεργοί, οι οποίοι στις αρχές του χρόνου έσπαγαν για τρίτη φορά μέσα στην τελευταία δεκαετία ένα δικό τους ρεκόρ, εκείνο της πολυαριθμότερης απεργίας στην ιστορία του καπιταλισμού, και της μεγαλύτερης κινητοποίησης στην ιστορία της ανθρωπότητας. Εκείνη την απολύτως πρόσφατη στιγμή της Ιστορίας, 1 στους 30 ανθρώπους του πλανήτη κατερχόταν σε απεργία, φωνάζοντας πως «κάτι δεν πάει καλά» με το ακροτελεύτιο σημείο της ιδεολογικής εξέλιξης της ανθρωπότητας.

Λίγες στιγμές της Ιστορίας μετά, σαν άλλος καθρέπτης της παγκόσμιας κοινωνικής αλήθειας, η πανδημία του κορονοϊού ήρθε να αποκαλύψει, απ’ άκρη σ’ άκρη της υφηλίου, τη γύμνια του καπιταλισμού. Το ξέσπασμα της πανδημίας έγινε, με μοιραίο τρόπο, εκδίπλωση ενός ακόμη αναπόφευκτου ξεσπάσματος, μιας ακόμη αναπόδραστης κρίσης του καπιταλιστικού συστήματος. Καθώς ο αριθμός κρουσμάτων και θυμάτων του ιού μεγάλωνε, σε όλον τον πλανήτη, στο λεγόμενο και «παγκόσμιο χωριό», γρήγορα επικράτησε το σύνθημα «ο σώζων εαυτόν σωθήτω», ενώ ειδικά στο απάνεμο λιμάνι της ευρωπαϊκής ένωσης, η αλληλεγγύη των κρατών μελών κάπου ναυάγησε ανάμεσα στις κανονικές αεροπειρατείες αναπνευστήρων και λοιπού υγειονομικού υλικού της μιας χώρας μέλους σε βάρος της άλλης χώρας μέλους, αλλά και της προκλητικής άρνησης κάθε -καταρχάς ανθρωπιστικής- βοήθειας ανάμεσα στις φιλελεύθερες δημοκρατίες, παρά μόνον με το αζημίωτο.

Σε όλες τις περιπτώσεις, τα ΜΜΕ έκαναν πραγματικά ό,τι καλύτερο μπορούσαν για να κουκουλώσουν τη δομική αδιαφορία-άρνηση των «φιλελεύθερων δημοκρατιών» να στηρίξουν τα δημόσια συστήματα υγείας και πρόνοιας, αναπτύσσοντας μια στοιχειωδώς ανθρωποκεντρική πολιτική. Τα ΜΜΕ, με κίνδυνο να μη τα πιστεύει κανείς πια, υπερασπιζόμενα φυσικά τα οικονομικά τους συμφέροντα και σε καμία περίπτωση την αλήθεια, στήριξαν τις κυβερνήσεις τους, οι οποίες, ωστόσο, για «τελική μορφή της ανθρώπινης διακυβέρνησης» δεν γεμίζουν το μάτι. Και τα εγχώρια ΜΜΕ (και λίγα εκατομμύρια πήραν, αν αναλογιστεί κανείς τις υπηρεσίες τους) έκαναν ό,τι ήταν ανθρωπίνως δυνατό να στηρίξουν την κυβέρνηση Μητσοτάκη, και να τραβήξουν τον Νέο Μωυσή από τα απόνερα της επερχόμενης λαϊκής οργής για τα νέα, εξοντωτικά, αντεργατικά και αντικοινωνικά μέτρα, με μόνα απόντα τα αναγκαία υγειονομικά μέτρα. Αντί για ιατρούς, η κυβέρνηση προτίμησε να προσλάβει και στη συνέχεια να βγάλει στους δρόμους, αστυνομικούς. Από την περιφέρεια της χώρας και τα νησιά, μέχρι τις πιο κεντρικές πλατείες της πρωτεύουσας, αντί για νοσηλευτικό προσωπικό, μάσκες και ασθενοφόρα, προτίμησε να ενεργοποιήσει και να στείλει ΜΑΤ και καταστολή, χημικά και κλούβες.

Αρχές Ιουνίου του σωτήριου έτους 2020, 30 συμπληρωμένα χρόνια από το τέλος της Ιστορίας, οι εικόνες από την Αμερική που κυριολεκτικώς φλέγεται, με δεκάδες χιλιάδες Αμερικανούς να κατεβαίνουν σε καθημερινές μαχητικές κινητοποιήσεις και διαδηλώσεις σε μια σειρά από Πολιτείες των ΗΠΑ καταγγέλλοντας μια ακόμη εν ψυχρώ δολοφονία αφροαμερικανού από την αστυνομία των ΗΠΑ, σίγουρα κάτι θα είχαν να προσθέσουν στο δήθεν ήδη γραμμένο και τελειωμένο βιβλίο της ανθρώπινης Ιστορίας.

Πώς θα μπορέσουν τώρα τα ΜΜΕ, και εκείνοι που τα ελέγχουν, να αποσιωπήσουν, να θάψουν, να σβήσουν τα γεγονότα, όταν ο ίδιος ο Τραμπ φυγαδεύεται από τον Λευκό Οίκο και οδηγείται σε καταφύγιο, φοβούμενος τις ογκώδεις διαδηλώσεις στην ίδια την Ουάσιγκτον, στην μητρόπολη του καπιταλισμού; Καναλάρχες και λοιπά φερέφωνα της κυρίαρχης προπαγάνδας μπόρεσαν, σε κάποιον βαθμό, και έθαψαν τις περίπου 200 μεγάλες απεργίες που έγιναν στις ΗΠΑ από τη στιγμή της εκδήλωσης της πανδημίας στη χώρα, και εξαιτίας των εξοντωτικών αντιλαϊκών μέτρων που πάρθηκαν με αφορμή αυτήν, πώς όμως να μπορέσουν τώρα να αποκρύψουν τις εκρηκτικές διαστάσεις που παίρνει το καινούριο κοινωνικό ξέσπασμα;

Πώς θα μπορέσουν τώρα τα κυρίαρχα αφηγήματα να ξαναμιλήσουν για το αμερικάνικο (καπιταλιστικό) όνειρο και για την Αμερική – γη της Επαγγελίας, όταν το ανατριχιαστικό βίντεο δολοφονίας του Floyd πιστοποιεί όχι «απλώς» την «εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο», αλλά την ατιμώρητη ελευθερία στυγερής δολοφονίας ανθρώπου προς άνθρωπο; «Τo serve and protect» είναι το μότο της αμερικανικής αστυνομίας, με τη φράση να σημαίνει ότι η αποστολή της ορίζεται «να υπηρετεί και να προστατεύει». Από τη φράση, σωστά, δεν διευκρινίζεται «ποιος» υπηρετείται και «ποιος» προστατεύεται, σίγουρα όμως όχι οι αφροαμερικανοί, σίγουρα όμως όχι τα πιο αδύναμα και πιο πλατιά στρώματα της αμερικανικής κοινωνίας.

Οι λαοί του πλανήτη, αυτοί δηλαδή που παρεμπιπτόντως στην ιστορική συγκυρία θα κληθούν να πληρώσουν και τις βαριές συνέπειες της πανδημίας, αποδεικνύουν ότι, 30 χρόνια μετά το τέλος της «Ιστορίας» του Φουκογιάμα, εκείνη εξακολουθεί να γράφεται. Είτε το θέλει η κυρίαρχη διανόηση και οι κυρίαρχες τάξεις, είτε όχι, ο καινούριος κόσμος που θα γεννηθεί στις ιδεολογικές και πολιτικές στάχτες του παλιού κόσμου, ο καινούργιος κόσμος για τον οποίο πρέπει να (εξακολουθήσουμε να) δουλεύουμε και ο οποίος αναπόφευκτα θα έρθει, θα αρχειοθετήσει μια και καλή την περίοδο της «Ιστορίας» του Φουκογιάμα ως «προ-Ιστορία» της ανθρωπότητας.