Του Θανάση Τσιριγώτη

Το σχέδιο θέσεων που κατέθεσε η ΛΑΕ ενόψει της ιδρυτικής πανελλαδικής συνδιάσκεψης (24-26/6), επί της ουσίας επαναφέρει αναδιατυπωμένο το «μεταβατικό πρόγραμμα», με το οποίο έφτασε ως τις εκλογές του 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ.
Στο εκτενές κείμενο και ανεξάρτητα με τις πολυάριθμες αντιφάσεις του, αποτυπώνονται οι πάγιες θέσεις του ευρωκομμουνιστικού ρεύματος. Η αποσιώπηση των ζητημάτων του ιμπεριαλισμού και της εξάρτησης, ο ρόλος της ΕΕ και της Ελλάδας σε αυτήν, οι εκλογικές-διαχειριστικές αυταπάτες που αντιμετωπίζουν το κράτος της αστικής τάξης ως ουδέτερο υπερταξικό μηχανισμό, αναδύονται σε όλα τα κεφάλαια του κειμένου. Ακόμη με επιτακτικό τρόπο σημειώνεται η ανάγκη συμπόρευσης όλων των αποκαλούμενων αριστερών δυνάμεων στη βάση πάντα αυτού του προγράμματος, ενώ απουσιάζει κάθε ίχνος αυτοκριτικής, για μια πολιτική δύναμη που παρέμενε στον ΣΥΡΙΖΑ και την κυβέρνησή του, μέχρι και την ψήφιση του τρίτου μνημονίου.

Αποσιώπηση του ρόλου και των ευθυνών των στελεχών της ΛΑΕ
«Η Λαϊκή Ενότητα είναι ένας νέος, μετωπικός πολιτικός φορέας, γεννημένος το καυτό καλοκαίρι του 2015, αμέσως μετά τη μεγάλη νίκη του ΟΧΙ στη μάχη του δημοψηφίσματος… Η επιλογή της κυβέρνησης Τσίπρα, που είχε αναφορά στην Αριστερά, να υποταχθεί στον εκβιασμό, προκάλεσε σύγχυση και ηττοπάθεια σε μεγάλο μέρος των λαϊκών στρωμάτων. …»(*)
Και μόνο από το εισαγωγικό (προοίμιο) του σχεδίου θέσεων, γίνεται φανερή η προσπάθεια των στελεχών της ΛΑΕ να παραδοθεί στη λήθη ο ρόλος τους στην καλλιέργεια των επώδυνων αυταπατών, της «σύγχυσης και της ηττοπάθειας». Όμως ο Αύγουστος είναι πολύ κοντά για να ξεχάσουμε ότι ο Λαφαζάνης και τα στελέχη της «αριστερής πλατφόρμας», ήταν αυτοί που με πάθος εμφανίζονταν ως υπέρμαχοι της «πρώτη φορά αριστερά». Τώρα, σαν να μην γνωρίζονταν με τον ΣΥΡΙΖΑ, επιχειρούν να αποσιωπήσουν το ρόλο τους για τα όσα συνέβησαν τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα και τη συμμετοχή τους στην κυβέρνηση, λέγοντας ότι αυτή ήταν η «κυβέρνηση Τσίπρα» που δεν ήταν αλλά «είχε αναφορά στην Αριστερά»! Και το ερώτημα προκύπτει αβίαστα. Αφού δεν ήταν αριστερά, γιατί η ΛΑΕ που εμφανίζεται ως «ριζοσπαστική αριστερά» ήταν στο ίδιο κόμμα και την ίδια κυβέρνηση μέχρι τον Αύγουστο; Και αυτό δεν έχει να κάνει με κανενός είδους σχολαστικισμό, αλλά με την ουσία του προβλήματος. Η προσπάθεια της ηγεσίας της ΛΑΕ να ξεμπερδέψει με αυτό τον τρόπο με τους ομογάλακτούς της, με το πολιτικό ρεύμα και την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στην οποία έδωσε την ψυχή της, έχει να κάνει με την υπαρκτή αδυναμία της να εξηγήσει πού πραγματικά διαφέρει από τον ΣΥΡΙΖΑ και γιατί το δικό της μεταβατικό πρόγραμμα θα πετύχει.
«2.22 Οι εξελίξεις των τελευταίων δύο ετών παρά τις αρχικές μεγάλες προσδοκίες που δημιούργησαν, κατέληξαν τελικά σε ήττα για το εργατικό κίνημα και την Αριστερά. Ο σοσιαλφιλελεύθερος μετασχηματισμός του ΣΥΡΙΖΑ κατέδειξε την αποτυχία μίας στρατηγικής που βασιζόταν: α) στην αντίληψη περί ισχυρής διαπραγμάτευσης και διεργασιών ανατροπής της λιτότητας που θα βρουν ανταπόκριση στο εσωτερικό της Ευρωζώνης, β) στην εκτίμηση ότι υπάρχουν αστικές πολιτικές δυνάμεις που θέλουν το τέλος της λιτότητας… γ) στο ότι μπορούν να γίνουν αντικείμενο εκμετάλλευσης οι αντιθέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Γερμανίας… δ) ότι οι κυρίαρχες τάξεις στην ΟΝΕ θα εκβιάζονταν από μία απειλή εξόδου της Ελλάδας…, ε) στο ότι μπορούσε να εφαρμοσθεί μία πολιτική τερματισμού της λιτότητας εντός ΟΝΕ… χωρίς την επίλυση του ζητήματος του χρέους, στ) στην αντίληψη ότι η άνοδος… στην κυβέρνηση, θα μπορούσε να δημιουργήσει τομές και την αφετηρία αλυσιδωτών εξελίξεων…» (*)
Επαναλαμβάνοντας ότι όλα όσα καταλογίζει στον ΣΥΡΙΖΑ η ηγεσία της ΛΑΕ τα υπηρέτησε πιστά τα «τελευταία δύο χρόνια» και όχι μόνο, παραθέτουμε το απόσπασμα για να γίνει σαφές ότι τελικά τη ΛΑΕ δεν τη χωρίζουν σπουδαία πράγματα και μεγάλες διαφορές με το αμαρτωλό παρελθόν της. Όχι επειδή και στο δικό της σχέδιο θέσεων υπάρχουν αντίστοιχες θέσεις και θεωρήσεις ή επειδή γίνεται φανερό πως σε ό,τι αφορά την ΕΕ υπάρχει πολύ προσεχτική αναφορά σε Ευρωζώνη-ΟΝΕ, αλλά επειδή η αποτυχία της στρατηγικής του ΣΥΡΙΖΑ και κάθε επίδοξου ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει απλά να κάνει με αυτά. Έχει να κάνει με τη βαθιά λαθεμένη ιδεολογικό-πολιτική προσέγγιση ττων ρεφορμιστικών δυνάμεων πάνω σε δύο θεμελιώδη ζητήματα. Αυτά ακριβώς που ανέδειξαν, με επώδυνο αλήθεια τρόπο, οι πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα τα τελευταία δύο χρόνια και που έχουν να κάνουν:
– με τα ζητήματα του ιμπεριαλισμού και της εξάρτησης που ανέκυψαν με αφορμή το ρόλο της ΕΕ και τη θέση της Ελλάδας σε αυτήν.
– με τις κοινοβουλευτικές αυταπάτες και την αντίληψη ότι μια άλλη διαχείριση μπορεί να μετατρέψει το κράτος της αστικής τάξης ή την ιμπεριαλιστική ΕΕ σε όργανα εξυπηρέτησης των λαϊκών συμφερόντων.
Και στα δύο αυτά ζητήματα και παρά τις προσεχτικότερες διατυπώσεις, η ΛΑΕ αναπαράγει πιστά τις ρεφορμιστικές αυταπάτες, συμβάλλοντας και επιτείνοντας στον αφοπλισμό του κινήματος που απαιτούν οι συνθήκες.
Ένα ακόμη μεταβατικό πρόγραμμα στην υπηρεσία των αυταπατών και του αφοπλισμού του κινήματος
«4.1 Το πρόγραμμα της ΛΑΕ ξεκινά με την ανατροπή των μνημονιακών πολιτικών, την έξοδο από την ευρωζώνη, τη διαγραφή του χρέους και την προώθηση ριζοσπαστικών κοινωνικών μετασχηματισμών… Οι στόχοι αυτοί κωδικοποιούνται ως εξής:
– Κατάργηση της λιτότητας, καταπολέμηση της ανεργίας, στήριξη των λαϊκών εισοδημάτων με αναδιανομή προς όφελος των εργαζόμενων τάξεων.
– Στάση πληρωμών- διαγραφή του χρέους.
– Εθνικοποίηση τραπεζών, «Σεισάχθεια» σε ιδιωτικά χρέη.
– Προετοιμασμένη έξοδο από την ευρωζώνη και μετάβαση στο εθνικό νόμισμα.
– Ανυπακοή, σύγκρουση και ρήξη με τις πολιτικές και τις συνθήκες της ΕΕ.
– Ακύρωση των ιδιωτικοποιήσεων, ανάκτηση του κοινωνικού πλούτου, παραγωγικός και οικολογικός μετασχηματισμός με εθνικοποίηση στρατηγικών επιχειρήσεων, ενίσχυση της αυτοδιαχείρισης στις επιχειρήσεις που κλείνουν, πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων για την καταπολέμηση της ανεργίας.
– Εξασφάλιση των κοινωνικών αναγκών σε υγεία-παιδεία-πολιτισμό.
– Συντακτική συνέλευση για μια νέα λαϊκή μεταπολίτευση – ευρεία κατοχύρωση δημοκρατικών δικαιωμάτων.
– Πολυδιάστατη, ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική».(*)
Το πρόγραμμα της ΛΑΕ, το οποίο είναι ενταγμένο σε μια «σοσιαλιστική προοπτική» όπως σημειώνεται στο ίδιο το κείμενο, αποτελεί ένα ακόμη ρεφορμιστικό σχέδιο όπως αυτά που κατά καιρούς κομίζουν διάφορες δυνάμεις (ΑΝΤΑΡΣΥΑ, ΚΚΕ κλπ). Πιο ήπια σε καιρούς υποχώρησης και πιο ζωηρά σε καιρούς ανόδου του κινήματος, καταλήγουν να εγκλωβίζουν το κίνημα στη «σωτηρία» του εκλογικού παραβάν οδηγώντας τους εργαζόμενους σε αλλεπάλληλες απογοητεύσεις. Παρακάμπτοντας τα δύο θεμελιώδη ζητήματα που αναφέρονται παραπάνω, γίνεται σαφές από μια συνολική ανάγνωση του κειμένου των θέσεων ότι όλα αυτά θα έρθουν με την εκλογική νίκη της ΛΑΕ και του μετώπου της. Και παρά τις όποιες αναφορές του προγράμματος για την ανάπτυξη του λαϊκού κινήματος και τους θεσμούς «λαϊκής εξουσίας που μαζί με τους αντιπροσωπευτικούς θεσμούς πρέπει να διαμορφώνουν την κίνηση των πραγμάτων…» (!) είναι προφανές για όποιον θέλει να σταθεί με ειλικρίνεια απέναντι στην πραγματικότητα, ότι η παρουσίαση αυτού του προγράμματος στις σημερινές συνθήκες, οδηγεί τη σκέψη και τις συνειδήσεις των εργαζομένων στον κοινοβουλευτικό βούρκο.

Αταλάντευτα στο μονόδρομο της Ε.Ε
Και ενώ στο 4ο κεφάλαιο περιγράφεται με κάθε λεπτομέρεια η εθνικοποίηση των τραπεζών, η παραγωγική ανασυγκρότηση, η αλλαγή νομίσματος, οι αλλαγές σε φορολογικό, υγεία, παιδεία, πρόνοια, σύνταγμα κλπ, (όλα αυτά με μεγάλες δόσεις εργατικού ελέγχου και αυτοοργάνωσης) στην παράγραφο 4.10 με τίτλο «Ανυπακοή, σύγκρουση και ρήξη με την ΕΕ» τη σαφήνεια και τη λεπτομέρεια αντικαθιστούν η αβεβαιότητα, τα ερωτηματικά και τα …δημοψηφίσματα!
«…Δεν μπορούμε να γίνουμε προφήτες και να προεξοφλήσουμε με ποιους ρυθμούς θα προχωρήσει αυτή η διαδικασία στην Ελλάδα και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Όταν όμως μια κυβέρνηση της μαχόμενης Αριστεράς στην Ελλάδα βρεθεί αντιμέτωπη με τον ωμό εκβιασμό ολόκληρης της Ε.Ε.- κάτι που με τα σημερινά δεδομένα είναι βέβαιο ότι θα συμβεί- τότε ασφαλώς και δεν πρέπει να ταλαντευτεί. Οφείλει να απευθυνθεί στον ελληνικό λαό και να τον καλέσει να αποφασίσει με δημοψήφισμα, την επιμονή στην υλοποίηση του ριζοσπαστικού προγράμματος που έχει ο ίδιος επιλέξει, κι όχι την παραμονή του σε μια Ε.Ε…» (*)
Ενώ οι «προφητικές» αποφάσεις για την έξοδο από την ΟΝΕ και το ευρώ «λαμβάνονται» στο σχέδιο θέσεων, η έξοδος από την ΕΕ παραπέμπεται σε ενδεχόμενο δημοψήφισμα! Όλα αυτά λοιπόν θα συμβούν χωρίς το ευρώ, αλλά εντός της Ε.Ε. Για όσους δεν μπορούν να γνωρίζουν καλά το ιδεολογικό ρεύμα της ΛΑΕ, η εξήγηση βρίσκεται στην εκτενή ανάλυση του σχεδίου θέσεων. Ο οικονομισμός και οι τεχνοκρατικές αντιλήψεις διαπερνούν όλες τις αναλύσεις για τις πολιτικές εξελίξεις σε Ελλάδα και Ευρώπη, ενώ ο νεοφιλελευθερισμός ως υπαίτιος της σημερινής κατάστασης έχει την τιμητική του. Η Ε.Ε. δεν ήταν εξαρχής ένας θεσμός-όργανο του ευρωπαϊκού και κύρια του γερμανικού ιμπεριαλισμού, αλλά τα παραμύθια που γράφουν τα ιδρυτικά της κείμενα.
«Η συγκρότηση της Ευρωζώνης, αποτέλεσε συνολικό κοινωνικό, οικονομικό σχέδιο για την αναπαραγωγή και ενίσχυση της ισχύος των κυρίαρχων τάξεων έναντι των εργαζόμενων… Το ευρώ ήταν κατ’ εξοχήν συνδεδεμένο με τις χρηματοπιστωτικές αγορές και με το νεοφιλελεύθερο σχέδιο…(*2.3,24)» Όχι τυχαία για την Ελλάδα στη θέση 2.12 σημειώνεται: «Η Ελλάδα παρά την κρίση και τη σχετική υποβάθμισή της στην ιμπεριαλιστική αλυσίδα, είναι μία χώρα του αναπτυγμένου καπιταλισμού», ενώ στη 2.13 «Το ξένο κεφάλαιο με τους πολύμορφους δεσμούς με τις εγχώριες αστικές δυνάμεις αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του ελληνικού αστικού συνασπισμού εξουσίας, και παίζει ενεργό ρόλο στην εφαρμογή της πολιτικής που υπαγορεύεται από τους υπερεθνικούς μηχανισμούς.» (*)
Στην Ευρωζώνη και το ευρώ σύμφωνα με τη ΛΑΕ είναι το πρόβλημα και όχι συνολικά στην ιμπεριαλιστική ΕΕ που ονομάζουν «υπερεθνικό μηχανισμό»! Δέσμιοι πάντα της αστικής προπαγάνδας, εξωραϊστές και απολογητές της ΕΕ εξακολουθούν να κρύβουν την αλήθεια για τον χαρακτήρα της, όπως και το βάθεμα της εξάρτησης που σήμανε η ένταξη της Ελλάδας, την οποία βαφτίζουν υποβάθμισή της στην ιμπεριαλιστική αλυσίδα.
Όλη η ανάλυση της ΛΑΕ δικαιολογεί την πάγια θέση του ευρωκομμουνιοστικού ρεύματος, ότι η ΕΕ μέσα από μια άλλη διαχείριση μπορεί να αλλάξει. Ότι μπορεί και να μην είναι το εργαλείο του ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού, αλλά μια υπερεθνική «Ευρώπη των λαών, της ισοτιμίας και της δημοκρατίας». Με τον ίδιο τρόπο που το αστικό κράτος στην Ελλάδα μπορεί, σύμφωνα με τη ΛΑΕ και με το ρεύμα που υπηρετεί, να μετατραπεί σε υπερταξικό όργανο στην υπηρεσία των συμφερόντων των εργαζομένων μέσα από κοινοβουλευτικές αλλαγές.
Με αυτά ακριβώς ταιριάζουν και οι τεχνοκρατικές αντιλήψεις που θέλουν το ζήτημα της εξάρτησης και της καταδυνάστευσης της Ελλάδας από τον ευρωπαϊκό και αμερικάνικο ιμπεριαλισμό, να λύνεται με αλλαγή νομίσματος. Με τις ίδιες ρεφορμιστικές αυταπάτες συνδέονται τα κοινοβουλευτικά περάσματα-προγράμματα μετάβασης στο σοσιαλισμό, μέσω των εθνικοποιήσεων των τραπεζών με εργατικό έλεγχο.
Για τη συγκρότηση του νέου εκλογικού μετώπου
«5.8. Το μέτωπο αυτό, στο οποίο πρωταγωνιστικό ρόλο διεκδικούμε να παίξει η ΛΑΕ, απαιτεί τη συσπείρωση σύμπασας της μαχόμενης Αριστεράς…. Και πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη που τους αναλογεί αυτές οι δυνάμεις και τα ρεύματα, είτε μιλάμε για το ΚΚΕ είτε για την ΑΝΤΑΡΣΥΑ.»(*)
Όχι τυχαία στο σχέδιο θέσεων της ΛΑΕ υπάρχουν αρκετές αναφορές στο ΚΚΕ και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Αν δει κάποιος τα προγράμματά τους, παρά τις διαφορές στους τίτλους, είναι όμοια ως προς τον «μεταβατικό» τους χαρακτήρα. Ειδικά το μεταβατικό πρόγραμμα που εδώ και χρόνια παρουσιάζει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ σχεδόν συμπίπτει με αυτό της ΛΑΕ και οι διεργασίες ανάμεσα στους δυο χώρους βρίσκονται σε εξέλιξη το τελευταίο διάστημα. Άλλωστε το μέτωπο της ΛΑΕ χωράει πολύ περισσότερους αφού όπως γράφεται: «Ωστόσο, η έκταση της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης θέτει την ανάγκη συμπόρευσης και με αντιμνημονιακές-δημοκρατικές-πατριωτικές δυνάμεις και ανένταχτους αγωνιστές …, χωρίς κατ’ ανάγκη να συμφωνούν στο σύνολο του προγραμματικού μας πλαισίου.» Κάτι που ήδη έχει γίνει πράξη με την ανακοίνωση της σύμπραξης της … Χριστιανικής Δημοκρατίας με τη ΛΑΕ και που προϊδεάζει για το εύρος και το περιεχόμενο του μετώπου.
Ανεξάρτητα όμως με το αν οι εκλογικές συμπράξεις προχωρήσουν, αυτό που δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό είναι οι νέοι εκβιασμοί για την «ενότητα της αριστεράς» που ήδη από το σχέδιο θέσεων διατυπώνονται. «Η ιστορία δεν θα συγχωρήσει τις ηγεσίες που… επιλέγουν το ναρκισσισμό των μικρών διαφορών και τον ενδοαριστερό εμφύλιο… η ηγεμονία δεν κερδίζεται με κηρύγματα από τον άμβωνα της ιδεολογικής καθαρότητας στην εκκλησία των πιστών. Κερδίζεται στον κοινό αγώνα των πολλών, τον αδέκαστο, ύστατο κριτή κάθε ηγεσίας και ιδεολογίας».(*3.9)
Επειδή τις ίδιες ακριβώς κατηγορίες και με πολύ μεγάλη ένταση ειδικά τις περιόδους των εκλογικών αναμετρήσεων εκτόξευαν τα στελέχη της ΛΑΕ από τον άμβωνα του ΣΥΡΙΖΑ και επειδή όπως αποδείχθηκε αυτοί που σύρθηκαν σε αυτήν τη λογική βρέθηκαν να υπηρετούν με ανυπολόγιστες συνέπειες για το λαό και το κίνημα, την πολιτική που οδήγησε στο 3ο μνημόνιο, την απόγνωση και την ηττοπάθεια, καλό είναι να κρατούν ένα μέτρο.

* Σχέδιο θέσεων για την ιδρυτική πανελλαδική συνδιάσκεψη της ΛΑΕ

**Ο Θανάσης Τσιριγώτης είναι, εκπαιδευτικός, στέλεχος του Μ-Λ ΚΚΕ