της ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΚΩΣΤΟΥΛΑ

Η κρίση του καπιταλισμού επιφέρει όλο και περισσότερα κοινωνικά προβλήματα που εκδηλώνονται καθημερινά στις σχολικές τάξεις της Μεγάλης Βρετανίας. Οι διευθυντές-μάνατζερ έχουν τσεκουρώσει παντού το προσωπικό υποστήριξης και τους βοηθούς διδασκαλίας και κάνουν χρήση δρακόντειων μέτρων «διαχείρισης συμπεριφοράς» των μαθητών.

Το εκπαιδευτικό σύστημα σε αυτή την «προηγμένη»  χώρα έχει αποτύχει παταγωδώς. Η αυξανόμενη ιδιωτικοποίηση έχει διευρύνει το χάσμα μεταξύ  προνομιούχων και φτωχότερων μαθητών, καθώς οι περικοπές πλήττουν σοβαρότερα τα πιο ευάλωτα στρώματα.  Σε 4 εκατομμύρια ανέρχονται τα παιδιά που ζουν σε συνθήκες φτώχειας (https://www.jrf.org.uk/report/uk-poverty-2017), αλλά η κρίση αυτή αγγίζει και όλα τα υπόλοιπα παιδιά της εργατικής τάξης.

Πρόσφατα, μια ομάδα μαθητών από το νότιο Λονδίνο,  διαμαρτυρήθηκε μέσω πόστερ που έφτιαξαν και ανάρτησαν στο μετρό και τα οποία μετονομάζουν στάσεις χρησιμοποιώντας λέξεις όπως  «Κράτηση», «Απομόνωση», «Αποκλεισμός» και «Φυλάκιση», για να δείξουν την σχέση μεταξύ σχολικών ποινών και εγκληματικότητας .

Είναι γεγονός ότι κάθε μέρα 40 μαθητές αποβάλλονται και αποκλείονται μόνιμα από το σχολείο στην Αγγλία, ενώ μόνο το 1% αυτών των αποκλεισμένων μαθητών παίρνει απολυτήριο. Όπως μας πληροφορεί η Guardian:  “στοιχεία που δημοσιεύθηκαν από το υπουργείο Παιδείας έδειξαν ότι 11.400 μαθητές πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης βρίσκονται σε προσωρινές αναστολές, ενώ την περίοδο  2013-14 έλαβαν χώρα 240 μόνιμοι αποκλεισμοί ενηλίκων για σωματική επίθεση, σε σύγκριση με 9.000 προσωρινές και 210 μόνιμες αναστολές το προηγούμενο έτος”.  Τα πράγματα έχουν επιδεινωθεί από τότε: 40.000 παιδιά κάτω των 7 ετών αποκλείστηκαν από το σχολείο στην Αγγλία το 2015/16. Αυτή είναι η πολιτική των σχολείων πλέον, να αποβάλλουν βρέφη απο το δημοτικό.

Ο  Kevin Courtney, γενικός γραμματέας της Εθνικής Ένωσης Εκπαίδευσης, καταγγέλλει το πως η εμπειρία του σχολείου επικεντρώνεται ολοένα και περισσότερο στην προετοιμασία για εξετάσεις με όλο και περισσότερους μαθητές να αποκλείονται από την εκπαίδευση με αποτέλεσμα να οδηγούνται σε προβλήματα συμπεριφοράς.

Οι περικοπές στους προϋπολογισμούς των σχολείων και των τοπικών δήμων έχουν οδηγήσει σε μείωση όλων των υπηρεσιών διδακτικής υποστήριξης. Ορισμένα σχολεία χρειάστηκε να μειώσουν δραστικά τον αριθμό των βοηθών διδασκόντων που ασχολούνται με ευάλωτα παιδιά. (Sally Weale και Pamela Duncan, Guardian, 20 Ιουλίου 2017).

Η κυβέρνηση διαρκώς μειώνει τους πόρους για τα παιδιά της εργατικής τάξης, ενώ συνεχίζει να προωθεί το πρόγραμμα κατασκευής σχολικών ακαδημιών – με άλλα λόγια, εστιάζει στη δημιουργία σχολείων «ελίτ». Μια μελέτη του Κέντρου Οικονομικών Επιδόσεων, με έδρα τη Σχολή Οικονομικών Επιστημών του Λονδίνου, κατέληξε στο εξής συμπέρασμα: “Οι σχολικές ακαδημίες  στην Αγγλία δείχνουν υψηλότερα ποσοστά μόνιμου αποκλεισμού των μαθητών από ό, τι άλλα συγκρίσιμα δημόσια σχολεία”.

Έτσι, καθώς η εκπαίδευση που παρέχεται από το κράτος λιγοστέυει, όλο και περισσότερα παιδιά της εργατικής τάξης χάνουν το δικαίωμα στην εκπαίδευση και στην ευκαιρία συμμετοχής στην αγορά εργασίας. Υπάρχει μια αδιαμφισβήτητη σχέση μεταξύ της έλλειψης εκπαίδευσης και της εγκληματικότητας. Καθώς συνεχίζεται η ιδιωτικοποίηση της Βρετανικής εκπαίδευσης (κατά μέσο όρο, δημιουργούνται χίλιες ακαδημίες κάθε χρόνο), το εθνικό ποσοστό εγκληματικότητας έχει εκτοξευθεί, με 100.000 περισσότερα εγκλήματα να αναφέρονται κάθε μήνα του 2018 σε σύγκριση με το 2014. Μόνο στο Λονδίνο, τα ποσοστά δολοφονίας αυξήθηκαν κατά 47% από το 2013, ενώ διαρκώς έρχονται στο φως της δημοσιότητας ιστορίες σχετικά με συμμορίες των πόλεων που εξαπλώνονται και αρχίζουν να περιλαμβάνουν ακόμη και κορίτσια ηλικίας 11 ετών που συνελήφθησαν για ναρκωτικά .

Είναι επείγον να αναστρέψουμε τα ολέθρια αποτελέσματα της ιδιωτικοποίησης που ετοιμάζουν και για τα  ελληνικά σχολεία, ειδάλλως η αξιοπρεπής εκπαίδευση θα γίνει προνόμιο μόνο για λίγους.

Τα ιδιωτικά συμφέροντα πίσω απο τις ακαδημίες προωθούν την διάκριση των μαθητών σε ομάδες που βασίζονται στην ικανότητα.  Οι μαθητές που κατατάσσονται σε κατώτερες ομάδες σημειώνουν λιγότερη πρόοδο, αποθαρρύνονται και αναπτύσσουν αντιδραστικές στάσεις απέναντι στο σχολείο. Οι σχολικές ακαδημίες ασχολούνται με ανταγωνιστικούς πίνακες κατάταξης και «πρωταθλήματος» και γυρίζουν την πλάτη τους στους μειονεκτούντες μαθητές για να ευνοήσουν εκείνους που έρχονται από τις μεσαίες τάξεις. Αντί να αλλάξουν τα σχολεία αλλάζουν τους μαθητές. Τα παιδιά που ενδέχεται να μην έχουν  καλά αποτελέσματα στις εξετάσεις είναι ανεπιθύμητα.

Οι ακαδημίες επιλέγουν με βάσει την ικανότητα να αποδίδεις καλά σε εξετάσεις, με αποτέλεσμα να απορρίπτουν μαθητές από λιγότερο εύπορες οικογένειες . Την στιγμή κατά την οποία επιτράπηκε στα σχολεία να καθορίζουν δικά τους κριτήρια αποδοχής , η ψαλίδα ανάμεσα σε φτωχά παιδιά και παιδιά απο πιο ευνοημένες οικογένειες μεγάλωσε. Το μέλλον διαγράφεται σκοτεινό για την πλειοψηφία των αποκλεισμένων παιδιών που θα είναι άνεργη ή θα περιοριστεί σε ανειδίκευτες θέσεις εργασίας.

Οι μαθητές που κατατάσσονται σε ομάδες χαμηλής απόδοσης έχουν φυσικά και προβληματική στάση απέναντι στην πειθαρχία και αυτό γιατί η πειθαρχία είναι κάτι που τους επιβάλλεται, έτσι ώστε το σχολείο  να εξασφαλίζει ένα ελιτίστικο προφίλ. Πρόκειται για μια πειθαρχία που ισούται με την καταπίεση και την υποταγή σε μια αυθαίρετη και κακοπροαίρετη παιδαγωγική εξουσία που αντιμετωπίζει τους μαθητές ως πρόβλημα και εμπόδιο στην γρήγορη επίτευξη κέρδους.

Υπάρχει, στην σημερινή Βρετανία, παντελής έλλειψη υποδομής που να ενθαρρύνει το ενδιαφέρον των μαθητών απο φτωχές οικογένειες για την αριστεία μέσω της αυτοπειθαρχίας. Το καπιταλιστικό σχολείο δεν προετοιμάζει τους μαθητές να αναλάβουν ευθύνη προς την κοινωνία, αλλά απλά τους προετοιμάζει να υποταχθούν, στην ανεργία, την κακή εργοδοσία και τον εκφοβισμό από τις αρχές, ως απαραίτητο γεγονός της ζωής.

Ο σκοπός της εκπαίδευσης είναι να εξοπλίσει τους ενήλικες με τις δεξιότητες και τις γνώσεις που χρειάζονται για να συνεισφέρουν στην κοινωνία και να αξιοποιήσουν πλήρως το δημιουργικό τους δυναμικό.  Σκοπός ειναι η κοινωνική χρησιμότητα και η αυτο-εκπλήρωση. Αλλά στη σημερινή Βρετανία αντί  η εκπαίδευση και η επαγγελματική κατάρτιση να θεωρείται ως μια κοινωνική και συνάμα ατομική αναγκαιότητα που απαιτείται για την πλήρη άνθηση της κοινωνίας στο σύνολό της καθώς και των ατόμων μέσα της, η εκπαίδευση αντιμετωπίζεται ως ένα εμπόρευμα το οποίο πωλείται ως προϊόν μόνο για τους καλούς πελάτες.

Εάν δεν εκδιωχθούν όλα τα ιδιωτικά συμφερόντα από την εκπαίδευση, κι αν δεν σταματήσουν να υφίστανται σχολικές ακαδημίες/μπίζνες, τα προγράμματα σπουδών και οι μέθοδοι διδασκαλίας θα αποκλείουν όλο και περισσότερα παιδιά απο εργατικά στρώματα. Η Βρετανική εκπαίδευση δεν είναι σήμερα παρά μια μηχανή προπαγάνδας με προορισμό την υποδούλωση. Η πάλη μας έγκειται στο να την μετατρέψουμε σε διαβατήριο ελευθερίας για όλους τους μαθητές και να μην επιτρέψουμε ποτέ στους εαυτούς μας ως δάσκαλοι να γίνουμε δεσμοφύλακες του μέλλοντος τους.

[αναδημοσίευση από το περιοδικό “αντιτετράδια της εκπαίδευσης”, τεύχος 122,  www.antitetradia.gr]

Δείτε και αυτό: