«Στόχος μας είναι το Σύνταγμα να συμβαδίζει με τις σύγχρονες ανάγκες της χώρας μας. Στην οικονομία, στη διοίκηση, στη δικαιοσύνη, στην παιδεία, παντού. Κεντρική πρότασή μας είναι και η αναθεώρηση του άρθρου 16 για τα πανεπιστήμια που, δυστυχώς, κρατάει πίσω τη χώρα μας εδώ και 44 χρόνια. Η πολιτεία πρέπει να εγγυάται την ποιοτική δημόσια ανώτατη εκπαίδευση, δίνοντας ευκαιρίες σε όλους. Αλλά πρέπει και να επιτρέπει αυτό που ισχύει σε όλον τον κόσμο: Τη λειτουργία και ιδιωτικών, μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων. Υπό τον έλεγχο, βεβαίως, πάντα ειδικής Ανεξάρτητης Αρχής, υψηλού κύρους», δήλωσε ο πρόεδρος της ΝΔ, στη διάρκεια της συζήτησης στη Βουλή για την αναθεώρηση του Συντάγματος.

                Χέρι- χέρι η πρώην Υπουργός Παιδείας κ. Διαμαντοπούλου δεν παρέλειψε να εκδηλώσει για μια ακόμη φορά την «ευαισθησία» της τονίζοντας ότι τα «μη κρατικά και μη κερδοσκοπικά Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, θα δώσουν την ευκαιρία στα παιδιά κυρίως  των οικονομικά ασθενέστερων να μην ξενιτεύονται, επιβαρύνοντας τον οικογενειακό προϋπολογισμό και τη χώρα»!

                Δεν είναι, βέβαια, νέα η πρόταση αυτή του αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Και πριν λίγους μήνεςπαρουσιάζοντας το πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας για την Παιδεία (εντύπωση προκάλεσε η μαζική προσέλευση πλήθους ιδιοκτητών ιδιωτικών σχολείων από όλη την Ελλάδα) , εκθείασε τις αρετές των ιδιωτικών Πανεπιστημίων, ενώ σε άλλες ομιλίες του πρότεινε οι καθηγητές των ΑΕΙ να μπορούν να ιδρύουν επιχειρήσεις και τα σχολεία να μην είναι υπό την εποπτεία της πολιτείας, αλλά αυτόνομα.

                Μάλιστα πριν από κάμποσο καιρό ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης από το βήμα του 10ου Συνεδρίου του κόμματός του ήταν σαφής για το πώς εννοεί τη δική του μεταρρύθμιση στον χώρο της Παιδείας: «Μια Παιδεία βασισμένη στον υγιή ανταγωνισμό μεταξύ πολλαπλών επιλογών, με γνώμονα πάντα την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, σκεπτόμενοι πρώτα από όλα τους μαθητές, τους πραγματικούς πελάτες της Παιδείας».

                Θα μπορούσε να πει κανείς το αρχαιοελληνικό «Ποίον σε έπος φύγεν έρκος οδόντων;», κύριε πρόεδρε της Ν.Δ.; (Ιλιάδα Δ’ 360. Μτφρ.: Τι λόγος ξέφυγε από την οδοντοστοιχία σου;)

                Πώς το είπε ο κ. Μητσοτάκης; Τι είναι οι μαθητές; Πελάτες, λέει. Οι μαθητές είναι οι πελάτες των σχολείων, των Πανεπιστημίων. Δεν υπάρχει πιο χαρακτηριστική φράση δυσφήμησης της εκπαίδευσης, όταν ο μαθητής μετατρέπεται σε καταναλωτή, σε πελάτη, και όταν η μόρφωση υποβαθμίζεται σε αγοραία διαδικασία και εμπόρευμα.

                Και αυτό δεν ειπώθηκε από τον κ. Μητσοτάκη «εν τη ρύμη του λόγου του» σε συνέντευξη Τύπου, ειπώθηκε με το βάρος της εισηγητικής ομιλίας του στο 10ο Συνέδριο της Ν.Δ.

                Και κάνουμε αυτή την επισήμανση γιατί αν γνωρίζει κανείς στοιχειωδώς τις απόψεις της Ν.Δ. και του προέδρου της για την εκπαίδευση, καταλαβαίνει αμέσως ότι όσα είπε ο τελευταίος «για τους μαθητές-πελάτες» κάθε άλλο παρά «ανορθογραφία» αποτελούν, αντίθετα, αυτό είναι το όραμά του για την Παιδεία.

Αν, όμως, τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια είναι η απάντηση, ποια ακριβώς είναι η ερώτηση;

                Μήπως θα πάψουν να πληρώνουν δίδακτρα οι πάνω από 50.000 προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί Ελληνες φοιτητές που σπουδάζουν σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού με ετήσιο συνολικό κόστος 1 δισ. ευρώ;

                Μήπως μέσω του ανταγωνισμού θα βελτιωθούν οι σπουδές στα δημόσια Πανεπιστήμια;

                Να το πούμε καθαρά και ας μην αμφιβάλλει κανείς: Η ΝΔ, ως πιστός ευαγγελιστής της αγοράς, έχει μια κεντρική κατεύθυνση για τον εαυτό της και μια πολύ συγκεκριμένη «οδηγία» για τα Πανεπιστήμια. Η κατεύθυνση δεν είναι άλλη από τη μείωση της δημόσιας χρηματοδότησης των Πανεπιστημίων. Η «οδηγία» προς τους πανεπιστημιακούς συνοψίζεται στο εξής: «Βγάλτε το ψωμί σας μόνοι σας». Τι σημαίνει αυτό; Σπρώχνει τα Πανεπιστήμια να πουλάνε «σύντομα και βολικά» πακέτα κατάρτισης σε ιδιώτες, να συνδέσουν την έρευνά τους αποκλειστικά με τα στενά συμφέροντα των επιχειρήσεων, να αλλάξουν τα προγράμματα σπουδών τους έτσι ώστε να ταυτίζονται άμεσα με τις ανάγκες της αγοράς (το Τμήμα Αρχαιολογίας ή Ιστορίας να γίνει Τμήμα Ξεναγών για την τουριστική βιομηχανία κ.λπ.), να διαγράψουν όσους φοιτητές δεν είναι ανταγωνιστικοί, καθυστερούν τις σπουδές τους κ.λπ. ή να τους μετατρέψουν σε πελάτες επιβάλλοντας σιγά σιγά δίδακτρα.

                Οφείλουμε από την αρχή να ξεκαθαρίσουμε τις έννοιες. Ποιο είναι τελικά το «μη κρατικό και μη κερδοσκοπικό Πανεπιστήμιο» που το ζητάνε οι καιροί και εμείς του έχουμε κλείσει την πόρτα;

                Να το πούμε καθαρά: Μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά Πανεπιστήμια σημαίνει Πανεπιστήμια με δίδακτρα!

                Τα «μη κρατικά – μη κερδοσκοπικά Πανεπιστήμια» είναι φτηνά σε υποδομές ιδιωτικά Πανεπιστήμια με ακριβά δίδακτρα. Σπουδές ταχύρρυθμες, φτηνές και τυποποιημένες, σπουδές-φασόν, κάτω από φανταχτερούς τίτλους, που σημασία πια δεν θα έχει το περιεχόμενό τους αλλά ο τρόπος που θα διαφημίζονται και θα πλασάρονται. Αυτό θα φέρουν μαζί τους τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια.

Τα μόνα ιδιωτικά Πανεπιστήμια που μπορούν να ιδρυθούν στην Ελλάδα είναι τα γνωστά χαμηλότατης στάθμης παραρτήματα ξένων Πανεπιστημίων.

                Οι επιχειρηματίες της παιδείας ως γνώστες των επιχειρήσεων θα «αλιεύουν» κάθε χρόνο «πελάτες» ανάμεσα στο «μόνιμο απόθεμα» των υποψηφίων των πανελλαδικών εξετάσεων που δεν καταφέρνουν να πετύχουν την είσοδό τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ή που εισάγονται σε σχολές εκτός επιλογής τους. H προοπτική ίδρυσης μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών Πανεπιστημίων φαντάζει ως χρυσή επενδυτική ευκαιρία για τους ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς οργανισμούς. Η αναθεώρηση του Άρθρου 16 θα αλλάξει δραματικά τον χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης επιτρέποντας στα ξένα Πανεπιστήμια να ανοίγουν θυγατρικές επιχειρήσεις σαν αλυσίδες καταστημάτων fast-food οπουδήποτε προσφέρονται ικανοποιητικές συνθήκες κέρδους.

                Έτσι θα μπορέσει να γίνει πραγματικότητα και η «ορθολογικοποίηση του αριθμού των εισακτέων» (μείωση των προσφερόμενων θέσεων) στα δημόσια ΑΕΙ για την οποία τόσο πασχίζει ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η μετακύλιση του κόστους σπουδών στις οικογένειες των υποψήφιων φοιτητών. Τελικός στόχος, ο σταδιακός μετασχηματισμός των τριτοβάθμιων ιδρυμάτων σε επιχειρήσεις παροχής εκπαιδευτικών υπηρεσιών, η μετάλλαξη της γνώσης από κοινωνικό αγαθό σε εμπορικό προϊόν και η μετατροπή της μόρφωσης από συλλογικό δικαίωμα σε ατομική επιλογή. Ας μην αμφιβάλλει κανείς. Με το σκιάχτρο της ίδρυσης των ιδιωτικών Πανεπιστημίων ωθούνται τα δημόσια να λειτουργήσουν με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, να μειώσουν τα χρόνια σπουδών και να στραφούν στην αγορά σε αναζήτηση νέων πηγών εσόδων (δίδακτρα, σύνδεση με επιχειρήσεις, μετατροπή σε επιχειρήσεις πώλησης υπηρεσιών).

Χρήστος Κάτσικας, μέλος του Εκπαιδευτικού Ομίλου – Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης