Είναι κοινός τόπος (κοινοτοπία) ο ρόλος και η δύναμη των ΜΜΕ στον απλό πολίτη, στον εργαζόμενο, σ’ όλη την κοινωνία. Από τη δημιουργία τους ως τη βασίλισσα των ΜΜΕ, την τηλεόραση, έχει διανυθεί πολύς δρόμος και η άρχουσα τάξη κατάλαβε σε βάθος και πλάτος την παντοδυναμία του ισχυρού κουτιού το οποίο βρίσκεται σε κάθε σπίτι και κανοναρχεί συνήθειες και συμπεριφορές και αξίες. Υπάρχει κάτι αν το επισημάνει ο τηλεοπτικός σύγχρονος θεός και αντίστροφα ακόμα κι αν κάτι υπάρξει θάβεται στη λησμοσύνη αν δεν αναδείχνεται στους δέκτες.

➢ Δίνει τη συναίσθηση, ψευδαίσθηση τελικά ελευθερίας. Κάθε τηλεάνθρωπος κραυγάζει ή ψιθυρίζει το γνωστό σλόγκαν «όποιος δεν θέλει αλλάζει ή κλείνει το κανάλι». Δεν λέει όμως ότι το μαγικό κουτί βρίσκεται μπροστά στα πόδια σου σαν το μαντρόσκυλο και η αλλαγή δεν σημαίνει απολύτως τίποτα αφού το διπλανό πρόγραμμα βγαίνει με τα ίδια υλικά.

➢Είναι το φθηνότερο μέσο διασκέδασης (όχι ψυχαγωγίας), είναι η διασκέδαση του φτωχού. Δεν πληρώνεις άμεσα αλλά έμμεσα, αφού οι εταιρείες και το κεφάλαιο που διαφημίζεται μετακυλύει το κόστος της διαφήμισης στο προϊόν. Η εικόνα απευθύνεται στην αίσθηση. Ο τυπωμένος λόγος θέλει νοητικό φίλτρο, εκλογίκευση, ανάλυση, σύνθεση, κριτικό πνεύμα. Η εικόνα και ο ήχος θέλουν μάτια κι αυτιά, ζωική και πρωτόγονη πλευρά του ανθρώπου. Αυτήν που δεν χρειάζεται «διαφωτισμό» και «διαλεκτική».

➢ Γεφυρώνουν τα ΜΜΕ την απόσταση ανάμεσα στην καθημερινή μιζέρια κι έναν φανταστικό κόσμο που μπορεί να απηχεί τη λεγόμενη ψευδή συνείδηση. Από τη διαφήμιση ως τις σαπουνόπερες, τα τηλεπαιχνίδια, το ποδόσφαιρο, ο τηλεθεατής είναι πρωταγωνιστής, μεθά από την απόλαυση της φανταστικής συμμετοχής ή γεφυρώνει την απόσταση από τη μιζέρια ως τη μαγεία.

➢ Έχουν αμεσότητα (συμβαίνει τώρα), αναδείχνουν την αναγνωρισιμότητα των προσώπων κι επιβάλλουν σ’ ένα βαθμό τις εξελίξεις λόγω δύναμης ώστε ο τηλεθεατής να έχει την ψευδαίσθηση ότι αυτός καθορίζει μέσω του γυαλιού τα πράγματα. Η φράση «θα σε βγάλω στην τηλεόραση» αντικαθιστά σε μέγιστο βαθμό τη δύναμη του σωματείου, της (αστικής) δικαιοσύνης, την πλατεία του χωριού κ.α.

Θα μπορούσε ο κοινωνιολογικός κατάλογος να είναι μακρύς, αλλά έτσι θα φαινόταν ότι υπερθεματίζουμε και υπερδιογκώνουμε την ισχύ των ΜΜΕ. Όμως αντίθετα θεωρούμε ότι η κίνηση των μαζών είναι σαν τον ήλιο. Διώχνει τις σκιές, τους φόβους και τα φαντάσματα και φέρνει τα πράγματα στις φυσικές διαστάσεις τους. Ισχύει κοντολογίς η ρήση του πρόεδρου Μάο προσαρμοσμένη στις συνθήκες: «τα υπολογίζουμε αλλά τα περιφρονούμε» που πάει να πει μετράμε το μπόι μας αλλά δεν υποτασσόμαστε σ’ αυτό που φαντάζει προσωρινά κυρίαρχο. Ας μη μηδενίσουμε εντελώς τον αστικό ρόλο τους. Ας παραφράσουμε τον Μαρξ. «Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης είναι το σύγχρονο όπιο του λαού».

e-prologos.gr

Βρήκατε ενδιαφέρον το άρθρο; Μοιραστείτε το