Συμπληρώθηκαν αυτές τις μέρες 10 χρόνια από το ξέσπασμα της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης, που σηματοδοτήθηκε με την κατάρρευση της Λίμαν Μπράδερς στις 15 Σεπτέμβρη 2008. Η καπιταλιστική κρίση επηρέασε καθοριστικά τις παγκόσμιες εξελίξεις στο διάστημα αυτής της δεκαετίας και οι οδυνηρές συνέπειές της σε όλα τα επίπεδα -οικονομικό, κοινωνικό, πολιτικό- εξακολουθούν να σφραγίζουν την πορεία και τις τύχες των λαών και των χωρών σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Όλες οι εξελίξεις με παγκόσμιο αντίκτυπο, όπως οι ανακατατάξεις στη δύναμη των διεθνών ιμπεριαλιστικών κέντρων, η απότομη όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και ο οικονομικός πόλεμος που έχει ξεσπάσει ανάμεσά τους, οι διαιρέσεις και διασπάσεις στο εσωτερικό τους (Brexit), το τέλος της περιβόητης παγκοσμιοποίησης, το σάρωμα του κυρίαρχου αστικού σκηνικού και η αναμόρφωσή του σε πιο αντιδραστική κατεύθυνση στις ισχυρότερες καπιταλιστικές χώρες της Δύσης με πρώτη τις ΗΠΑ (Τραμπ ), η ραγδαία άνοδος των ακροδεξιών και φασιστικών δυνάμεων ιδιαίτερα στις χώρες της ΕΕ, συνδέονται αναπόσπαστα με την παγκόσμια καπιταλιστική κρίση, είναι έκφραση των γενικότερων συνεπειών της. Κι αν αυτές είναι οι διεθνείς επιπτώσεις της κρίσης, ο λαός και η χώρα μας γνώρισαν και εξακολουθούν να υφίστανται τις πιο βαρειές συνέπειές της, όταν ενάμιση χρόνο μετά το ξέσπασμά της, την Άνοιξη του 2010, οδηγήθηκαν σιδηροδέσμιοι στα ιμπεριαλιστικά μνημόνια που επέφεραν μια πρωτοφανή καταστροφή.
H παγκόσμια οικονομική κρίση που ξέσπασε στις HΠA το 2008 και επεκτάθηκε στη συνέχεια σε ολόκληρο τον καπιταλιστικό κόσμο, σκόρπισε τα ιδεολογήματα για τη «ζωντάνια» και την «ανωτερότητα» του καπιταλισμού, για την ανάπτυξη και την ευημερία που προσφέρει δήθεν στους λαούς, και αποκάλυψε τη γύμνια της καπιταλιστικής οικονομίας και τις αγιάτρευτες πληγές του καπιταλιστικού συστήματος. Άμεσες συνέπειες της οικονομικής κρίσης ήταν το πέταγμα δεκάδων εκατομμυρίων εργαζομένων στην ανεργία και την εξαθλίωση, η απότομη χειροτέρευση των όρων διαβίωσης εκατοντάδων εκατομμυρίων εργαζομένων, η ληστρική οικονομική εκμετάλλευση και καταπίεση της εργατικής τάξης, η επιβολή ενός νέου εργασιακού Μεσαίωνα, καθώς και η παραπέρα όξυνση των αντιθέσεων ανάμεσα στα μεγάλα ιμπεριαλιστικά κέντρα. Τώρα μαίνεται ο οικονομικός και νομισματικός πόλεμος ανάμεσα στις HΠA, την Kίνα, την ΕΕ, τη Ρωσία, την Ιαπωνία, για να φορτώσει ο ένας στον άλλο τις συνέπειες της κρίσης με την επιβολή δασμών σε προϊόντα τεράστιας αξίας, και οξύνεται επικίνδυνα η διαπάλη τους για την αναδιανομή των παγκόσμιων αγορών και των ζωνών επιρροής, φέρνοντας όλο και πιο κοντά την απειλή γενικευμένων συγκρούσεων και πολέμων. Οι στρατιωτικοί εξοπλισμοί εκτινάσσονται στα ύψη και προετοιμασίες πολέμου γίνονται με την οργάνωση και διεξαγωγή στρατιωτικών γυμνασίων παγκόσμιας εμβέλειας. H πείρα έδειξε πως το ξέσπασμα μιας παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και η διάσωση της κλονιζόμενης καπιταλιστικής οικονομίας περνά μέσα από μεγάλες καταστροφές των παραγωγικών δυνάμεων και την εξαθλίωση των πλατιών λαϊκών μαζών, μέσα από πολύχρονους οικονομικούς ανταγωνισμούς των ισχυρών καπιταλιστικών χωρών που σπρώχνουν στον πόλεμο και το μακέλεμα των λαών.
Mέσα από την παγκόσμια οικονομική κρίση και την ανισόμετρη ανάπτυξη του καπιταλισμού επιταχύνθηκαν οι ανακατατάξεις στη δύναμη των διεθνών κέντρων και βγήκαν δυναμωμένες η Kίνα στην Aσία και η Γερμανία στην Eυρώπη.
Οι πολυδάπανοι, κατακτητικοί «πόλεμοι μακράς διάρκειας» που εξαπέλυσε ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός σε Iράκ και Aφγανιστάν, η βαθιά και παρατεταμένη οικονομική κρίση που ξέσπασε στο εσωτερικό του το 2008, η εξαπόλυση νέων πολέμων και επεμβάσεων το 2011 ενάντια στη Λιβύη και τη Συρία, η ισχυροποίηση των ανταγωνιστών του στο διάστημα αυτό, κλόνισαν τη μονοκρατορία του και οδήγησαν σε κρίση τη στρατηγική του της παγκόσμιας ηγεμονίας. Αυτή ακριβώς η αμφισβήτηση και η απειλή απώλειας της πρωτοκαθεδρίας του στην παγκόσμια σκηνή, έφεραν στο προσκήνιο τις δυνάμεις που εκπροσωπεί ο Τραμπ, μέσα μάλιστα από βαθιές αντιπαραθέσεις στο εσωτερικό των κυρίαρχων δυνάμεων στις ΗΠΑ, και κάνουν την αμερικανική υπερδύναμη πιο επικίνδυνη και τυχοδιωκτική, πηγή πολέμου και επίθεσης. Tώρα με την ηγεσία Τραμπ, ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός επιδιώκει να ανασυγκροτήσει τις δυνάμεις του, να προσφέρει κάθε είδους «κίνητρα» και φοροαπαλλαγές στο μονοπωλιακό κεφάλαιο, να προκαλέσει ρήγματα και να καθυστερήσει την ανάδυση των ανταγωνιστών του στη διεθνή σκηνή ώστε να διαμορφώσει τους όρους μιας νέας παγκόσμιας εφόρμησης την επόμενη περίοδο. Επιδιώκει να φρενάρει την ορμητική άνοδο της Κίνας, καθυστερώντας όσο μπορεί την παγκόσμια οικονομική και πολιτική της επέκταση και τη σταθερή επάνοδο της Ρωσίας, αποτρέποντας με κάθε τρόπο μια συμμαχία ανάμεσά τους και με την εξαπόλυση απειλών, επιθέσεων και την προετοιμασία για πόλεμο να εξαναγκάσει τις άλλες δυνάμεις να ευθυγραμμιστούν μαζί του. Επιδιώκει ταυτόχρονα να διευρύνει τα ρήγματα και να τορπιλίσει κάθε προοπτική οικονομικής και πολιτικής ενοποίησης της EE, προσφέροντας την υποστήριξή του στο Brexit και υποδαυλίζοντας την αποχώρηση και άλλων χωρών, αποσκοπώντας στην αποσύνθεση και διάλυση της ΕΕ, που τη θεωρεί όχημα για την επιβολή της γερμανικής ηγεμονίας πάνω στην Ευρώπη. H αναταραχή που ξέσπασε στην EE, με την απόφαση για αποχώρηση της Μ. Βρετανίας, αναπτύχθηκε πάνω στο έδαφος της καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης και οξύνθηκε από τις σφοδρές αντιπαραθέσεις τόσο στο εσωτερικό της ΕΕ, όσο και ανάμεσα στις ΗΠΑ και την ΕΕ. Στο διάστημα της τελευταίας δεκαετίας και ενόσω ο δυτικός καπιταλιστικός κόσμος και η Iαπωνία βυθίζονταν στην οικονομική κρίση και μειωνόταν το AEΠ αυτών των χωρών, η Kίνα υπερσκέλισε σε οικονομική δύναμη τη M. Bρετανία, τη Γερμανία και την Iαπωνία, κι αν συνεχίσει με τους ίδιους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης, την επόμενη δεκαετία θα φθάσει και θα ξεπεράσει τις HΠA, ανατρέποντας τους παγκόσμιους οικονομικούς και πολιτικούς συσχετισμούς δυνάμεων ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή που παρέμεναν αδιατάρακτοι τους τελευταίους τρείς- τέσσερις αιώνες, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για τη σταθερότητα του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος.
Στο έδαφος της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης και της πολιτικής που εφαρμόστηκε από τις κυρίαρχες αντιδραστικές δυνάμεις, φούντωσε ο εθνικισμός, ο ρατσισμός και η ξενοφοβία και αναπτύχθηκε ένα παγκόσμιο αντιδραστικό ρεύμα τόσο στις ΗΠΑ, όσο και σε πολλές χώρες της ΕΕ, με «αντισυστημική» μάσκα, αλλά με ακροδεξιό ή ανοιχτά φασιστικό περιεχόμενο, έκφραση των πιο επιθετικών κύκλων του μονοπωλιακού κεφαλαίου.
Οι λαοί με το ξέσπασμα της καπιταλιστικής κρίσης βρέθηκαν μπροστά σε μια εφιαλτική πραγματικότητα, αντιμέτωποι με ένα αντιδραστικό κύμα που δέκα χρόνια μετά εξακολουθεί να σαρώνει στις καπιταλιστικές χώρες τις εργατικές κατακτήσεις και τα δικαιώματα, μπροστά σε μια γενικευμένη επίθεση των ιμπεριαλιστών στις εκτεταμένες περιοχές της Αφρικής, της Μ. Ανατολής, της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής που καταληστεύουν τον πλούτο τους και καταδικάζουν εκατομμύρια ανθρώπους στην πείνα, τον πόλεμο, τον ξεριζωμό, την προσφυγιά και το θάνατο.
Αργά μα σταθερά, μέσα από την πείρα τους, μέσα από την καταστροφική μανία του καπιταλισμού, τα εγκλήματα και τους πολέμους των ιμπεριαλιστών, οι λαοί αφυπνίζονται και ορθώνουν το ανάστημά τους. Παρά τα αναρίθμητα εμπόδια που υψώνονται μπροστά τους, αντιστέκονται στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και επιθέσεις, στα αντεργατικά μέτρα των εκμεταλλευτριών τάξεων και σημαντικοί αγώνες αναπτύχθηκαν σε πολλές χώρες, ενώ ιδιαίτερη σημασία είχαν στις συνθήκες αυτές οι εκδηλώσεις αποδοκιμασίας των αντιμεταναστευτικών κηρυγμάτων και τα κινήματα αλληλεγγύης στους πρόσφυγες σε χώρες του ευρωπαϊκού Νότου.
Δέκα χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης αυτή δεν έχει ξεπεραστεί, και η όποια “ανάκαμψη” υπόσχονται οι ιθύνοντες και οι απολογητές του καπιταλιστικού – ιμπεριαλιστικού συστήματος από χρόνο σε χρόνο αναθεωρείται προς τα κάτω. Οι οικονομικός πόλεμος που ξεκίνησε ο Τραμπ με την επιβολή πρωτοφανούς ύψους δασμών θα πλήξει την παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία και θα μετριάσει ακόμη περισσότερο την ασταθή και ασθενική άνοδό της που παρατηρείται. Όμως υπάρχει κάτι ακόμα χειρότερο. Πολλοί προμηνύουν το ξέσπασμα μιας νέας, ακόμα πιο βαθιάς κρίσης. Η ραγδαία εκτίναξη του αμερικανικού χρηματιστηρίου τον τελευταίο χρόνο, συνέπεια της μεγάλης μείωσης της φορολογίας των μονοπωλιακών επιχειρήσεων, της επιβολής δασμών στα εισαγόμενα προϊόντα στις ΗΠΑ και της κατάργησης όλων των ρυθμίσεων που επιβλήθηκαν στη λειτουργία των γιγάντιων χρηματοοικονομικών μονοπωλίων μετά το ξέσπασμα της κρίσης, επιστρέφοντας έτσι ξανά στην απορρύθμιση που ίσχυε πριν από την κρίση και συνέβαλε στην κρίση, σκορπά ένα κλίμα αγαλλίασης και ευφορίας στη Γουόλ Στριτ, παρόμοιο με αυτό που την διακατείχε λίγους μήνες πριν το Σεπτέμβρη του 2008, τότε που οι περιβόητοι οίκοι αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας, αξιολογούσαν τη Λίμαν Μπράδερς με τρία άλφα, την ανώτατη δηλαδή κατάταξη αξιολόγησης, ελάχιστες μέρες πριν τη χρεοκοπία της και το “κανόνι” των 600 δις δολλαρίων που τράνταξε την παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία.
e-prologos.gr
