Οικονομική φυλακή. Έτσι θα μπορούσε εύκολα να λέγεται ο νέος Πτωχευτικός Κώδικας, που κατά έναν οργουελικό τρόπο επιχειρείται να συνδεθεί με κάποιου είδους «δεύτερη ευκαιρία» στον δανειολήπτη. Προστασία πρώτης κατοικίας τέλος και τυπικά. Αν πτωχεύσεις, αν δεν αντέξεις να αποπληρώνεις δάνεια και χρέη λόγω της νέα κρίση πάνω στην προηγούμενη δεκαετή κρίση, φυλακίζεσαι οικονομικά. Στην καλύτερη, καταλήγεις νοικάρης στο πρώην πλέον σπίτι σου, για 12 χρόνια.
του Θάνου Καμήλαλη
Aλλά ας το πάρουμε από την αρχή, με τα λόγια του ίδιου του Πρωθυπουργού. O Kυριάκος Μητσοτάκης υποστηρίζει ότι ο νέος Νόμος δίνει τη «δυνατότητα» να διαγραφούν χρέη, «προφανώς με μία απώλεια περιουσίας», αλλά «κλείνοντας οριστικά αυτήν την πληγή».
Prime Minister GR@PrimeministerGR· Μέχρι σήμερα, όποιος χρωστάει περισσότερα από όσα μπορεί να πληρώσει, ταλαιπωρείται μία ζωή και μεταφέρει τα βάρη στα παιδιά του. Το Ν/Σ της δεύτερης ευκαιρίας δίνει μία δυνατότητα να διαγραφούν χρέη, προφανώς με μία απώλεια περιουσίας, αλλά κλείνοντας οριστικά αυτήν την πληγή.
Διαγραφή χρεών με απώλεια περιουσίας δεν υπάρχει, γιατί τότε δεν είναι διαγραφή. Αυτό που φέρνει ο νέος Πτωχευτικός Νόμος είναι ότι κάθε πολίτης αντιμετωπίζεται ως επιχείρηση. Εισάγεται ο όρος της «ατομικής πτώχευσης», για κάθε νοικοκυριό που έχει χρέη από 30.000 ευρώ και πάνω, τα οποία δεν εξυπηρετούνται για έξι μήνες. Σε συνδυασμό με το τέλος της προστασίας της πρώτης κατοκίας, αυτό πλέον πιάνει κάθε είδους δάνειο (στεγαστικά, επιχειρηματικά, μαζί με τους εγγυητές). Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΓΣΕΒΕΕ, Γιώργο Καββαθά, το όριο αυτό αφορά «το 81% των επιχειρήσεων της χώρας. Αντιλαμβάνεστε σε τι κίνδυνο βρίσκονται οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις με το νέο νομοσχέδιο».
Είναι σημαντικό ότι το αίτημα για πτώχευση μπορεί να γίνει από τους πιστωτές και προχωράει με fast track διαδικασίες, με στόχο την ρευστοποίηση της περιουσίας του οφειλέτη, πλέον πτωχού κι επίσημα, προς όφελος των τραπεζών και των ιδιωτικών funds. Πρόκειται για «επενδυτικά ταμεία» που κάνουν παγκοσμίως τη δουλειά των αρπακτικών σε συνθήκες κρίσης. Αναλαμβάνουν την περιουσία των θυμάτων της, κερδοσκοπώντας στη συνέχεια πάνω σε αυτή, προχωρώντας σε τεράστιας αναδιανομές πλούτου από πάνω προς τα κάτω, με το αζημίωτο φυσικά. Οι πιστωτές επίσης αναλαμβάνουν την επιλογή του συνδίκου, σαν να λέμε του «δικαστή» που καθορίζει τους όρους της πτώχευσης, ενώ μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, οι πιστωτές θα γνωρίζουν εκ των προτέρων τα πλήρη περιουσιακά στοιχεία του ατόμου υπό πτώχευση, μαζί με την υποχρέωση του πτωχευμένου να τους ενημερώνει εξονυχιστικά για τα πάντα.
Το μόνο που μένει στον δανειολήπτη που οι οφειλές του κοκκίνισαν, είναι ο ακατάσχετος λογαριασμός με όριο 1.250 ευρώ για μισθό ή σύνταξη. Εδώ η επίθεση της κυβέρνησης αποκρούστηκε, καθώς στην αρχή προβλέφθηκε να παραμένουν μόνο στη διάθεση του πτωχού οι «εύλογες δαπάνες διαβίωσης», ένα ποσό που ορίζεται από τα 611 ευρώ και ανεβαίνει ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση. Ωστόσο, αυτό προφανώς δεν σημαίνει ότι οι πολίτες θα έχουν στη διάθεσή τους 1.250 ευρώ για να επιβιώσουν. Όσοι πτωχεύσουν θα μετατραπούν απλά σε υπηρέτες για την εξυπηρέτηση των χρεών τους. Σύμφωνα με την κυβέρνηση όμως, δεν είναι όλα μαύρα, αφού δεν θα υπάρχουν εξώσεις. Περίπου.
Παρακάτω, ο Μητσοτάκης λέει ότι το ευαίσθητο ζήτημα της έξωσης αντιμετωπίζεται καθώς «οι συμπολίτες μας έχουν τη δυνατότητα να μισθώσουν το σπίτι και να το αποκτήσουν πίσω σε περίπτωση που ανακάμψουν.
Prime Minister GR@PrimeministerGR· Η πρόβλεψη για την επαναγορά της πρώτης κατοικίας έχει μεγάλη σημασία. Διότι το πιο ευαίσθητο ζήτημα είναι η έξωση. Αυτό δεν γίνεται με το νομοσχέδιο αυτό. Οι συμπολίτες μας έχουν τη δυνατότητα να μισθώσουν το σπίτι και να το αποκτήσουν πίσω σε περίπτωση που ανακάμψουν.
Νοικάρηδες στο σπίτι τους, για το οποίοι πολλοί και πολλές έχουν δαπανήσει δεκάδες χιλιάδες ευρώ για να το ξεπληρώσουν, χωρίς να υπολογίζεται η κρίση της πανδημίας και η κατάρρευση των οικονομικών, χωρίς να μπαίνει στη ζυγαριά το ρίσκο του πιστωτή. Η πεμπτουσία του νεοφιλελευθερισμού. Αν πτώχευσες, φταις και θα πληρώνεις ενοίκιο που θα ορίζει ο πιστωτής σου, δηλαδή η τράπεζα. Κι αυτό φυσικά που δεν λέει ο Μητσοτάκης, είναι ότι αν για τρεις μήνες δεν μπορείς να εξυπηρετείς το ενοίκιό σου, τότε θα έρχεται η έξωση.
Η πιο τραγελαφική ρύθμιση εδώ έχει να κάνει με τη «δεύτερη ευκαιρία». Αν δηλαδή πτωχεύσεις και μπεις στο νοίκι, με όλη σου την υπόλοιπη περιουσία ρευστοποιημένη, μπορείς μετά από 12 χρόνια να αγοράσεις ξανά το σπίτι σου, πληρώνοντας την αξία που θα εκτιμήσει τότε ο ιδιωτικός Φορέας που δημιουργείται. Μόνο που, ακόμα και σε αυτήν την απίθανη περίπτωση, τα ενοίκια που έχεις πληρώσει δεν θα εξαιρούνται από το συνολικό σου χρέος. Αν πιάσεις το τζόκερ νωρίς και θελήσεις να αγοράσεις το σπίτι σου πίσω έγκαιρα, θα επιβαρυνθείς και με τα ενοίκια των υπολοίπων από τα 12 χρόνια. Μάλιστα, μετά την πτώχευση, προβλέπεται και η ποινή της φυλάκισης αν ο οφειλέτης επιδοθεί σε «ριψοκίνδυνες συμπεριφορές» χωρίς να αναφέρεται συγκεκριμένα ποιες είναι αυτές.
To πιο εγκληματικό από όλα, που δείχνει παράλληλα την ολοκληρωτική απουσία ενδιαφέροντος για την περιουσία των ευάλωτων πολιτών, είναι ότι ο Πτωχευτικός Νόμος και το τέλος της προστασίας της πρώτης κατοικίας έρχονται εν μέσω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης που φέρνει η πανδημία. Δεν μπορεί να γνωρίζει κανένας πόσο θα κρατήσει αυτήν η κρίση, όπως ούτε η κυβέρνηση δεν μπορεί να γνωρίζει πόση τελικά θα είναι η οικονομική ύφεση του 2020 και αν οι συνθήκες θα βελτιωθούν το 2021. Το προσχέδιο του προϋπολογισμού που έχει κατατεθεί για το 2021 είναι υπερβολικά αισιόδοξο.Η Νέα Δημοκρατία προειδοποιούσε και προετοίμαζε για την κατάργηση της προστασίας της πρώτης κατοικίας, την οποία είχε παρατείνει για μόλις έναν χρόνο ο ΣΥΡΙΖΑ μέχρι τον Φεβρουάριο του 2019, λέγοντας ότι αφού «επιστρέψαμε στην κανονικότητα, ειδικός νόμος δεν χρειάζεται». Τώρα σε τι είδους κανονικότητα είμαστε; Έχουμε δηλαδή μία οικονομική δυστοπία, όπου ιδιώτες και μικροί επιχειρηματίες βαρύνονται, ξανά, με δάνεια προ κρίσης (ή καλύτερα, προ δύο κρίσεων) τα οποία υποχρεώνονται να αποπληρώσουν, ενώ παράλληλα, το εισόδημά τους, όπως επίσης έχει παραδεχθεί ξανά και ξανά η κυβέρνηση θα συρρικνωθεί και πάλι. Οικονομικό έγκλημα.
Η αξιωματική αντιπολίτευση βέβαια, δεν είναι άμοιρη ευθυνών. Επί ΣΥΡΙΖΑ, ψηφίστηκαν οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί και λειτούργησε η σχετική πλατφόρμα, μαζί και το ιδιώνυμο για διώξεις προς όποιον εμποδίζει τη διενεργειά τους. Η ποινικοποίηση αυτών των διαμαρτυριών έχουν οδηγήσει στη Δικαιοσύνη μέλη του κινήματος ενάντια στους πλειστηριασμούς, από τον Παναγιώτη Λαφαζάνη και μέλη του κινήματος «Δεν πληρώνω», μέχρι μέλη του ΠΑΜΕ και μέλη συλλογικοτήτων στη Θεσσαλονίκη. Ο ΣΥΡΙΖΑ επίσης, πρόσθεσε κάποια λιθαράκια προς την σταδιακή κατάργηση της πρώτης κατοικίας, με διαδοχικές ρυθμίσεις. Στο νόμο Σταθάκη του 2ο15-2016 για παράδειγμα (έναν από τους πρώτους του τρίτου μνημονίου), συνδέθηκε για πρώτη φορά το ζήτημα με τις «εύλογες δαπάνες διαβίωσης», αλλά και τον όρο του «συνεργάσιμου δανειολήπτη», ενώ ο πρώτος πλειστηριασμός οριζόταν πλέον στην εμπορική, αντί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου. Παράλληλα, σε περιπτώσεις πτώχευσης επιχειρήσεων, οι τράπεζες μπήκαν στην πρώτη θέση των πιστωτών που αποπληρώνονται, με δεύτερο το Δημόσιο και τελευταίους τους εργαζόμενους.
Λίγους μήνες πριν χάσει τις εκλογές, η τότε κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα παρέτεινε μεν το καθεστώς προστασίας, με ρυθμίσεις γεμάτες ειδικούς όρους και προϋποθέσεις, αλλά σύμφωνα και με τις κυβερνητικές δεσμεύσεις στο Eurogroup, η παράταση είχε διάρκεια ενός έτους, μέχρι τον Απρίλιο του 2020. Η πανδημία «ανάγκασε» τη ΝΔ να δώσει παράταση μερικών μηνών στο προηγούμενο καθεστώς, έχοντας όμως τη δέσμευση προς τους δανειστές για έναν νέο Πτωχευτικό Κώδικα. Οι δανειστές επίσης, σχεδόν σε κάθε έκθεση «μεταμνημονιακής» εποπτείας, γκρινιάζουν για τις καθυστερήσεις στους πλειστηριασμούς.
Επομένως, όσον αφορά τις αλληλοκατηγορίες, ένα μέρος είναι υποθετικό. «Τι θα γινόταν αν» ο ΣΥΡΙΖΑ είχε παραμείνει στην εξουσία και διαχειριζόταν την πανδημία δηλαδή. Ένα άλλο μέρος όμως, λέει ότι κάθε κυβέρνηση, σε αυτά τα δέκα χρόνια οικονομικής κρίσης, έχει το δικό της μερίδιο ευθύνης, καθώς, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο ακολούθησε τις επιταγές της τρόικας και των τραπεζών. Αυτό δεν αναιρεί ότι ο σημερινός Νόμος της ΝΔ είναι πρωτοφανούς αγριότητας, βγαλμένος από τα πιο τρελά όνειρα δανειστών τραπεζών και κορακιών. Δεν αρκεί όμως για να ξεγράψει ότι για να φτάσουμε σε αυτό το σημείο, όλες οι κυβερνήσεις έπαιξαν έναν ρόλο, θεσπίζοντας μέρος του πλαισίου και κλωτσώντας το τενεκεδάκι της κοινωνικά απάνθρωπης αρπαγής της πρώτης κατοικίας λίγο παραπέρα.
Με τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς βέβαια, στο στόχαστρο, μετά από κάποιες πρώτες τότε επικοινωνιακές παρουσιάσεις βιλών που έβγαιναν στο σφυρί, μπήκε και η λαϊκή περιουσία, δηλαδή μικρά οικόπεδα και χωράφια, για τα οποία κινητοποιούνταν εκατοντάδες κόσμου στα συμβολαιογραφεία της χώρας.
Τώρα όμως, με τον νέο Πτωχευτικό Νόμο, οποιαδήποτε μορφή προστασίας έχει τελειώσει, χωρίς προσχήματα και χωρίς έστω το ελάχιστον ενδιαφέρον για το πώς η οικονομική κρίση της πανδημίας θα χτυπήσει νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Ο πτωχός, θα μπαίνει πρακτικά σε μια οικονομική φυλακή, χωρίς καμία πιθανότητα να ανακάμψει, ενώ παράλληλα θα νοικιάζει το κελί του, πληρώνοντας τον πιστωτή του στο διηνεκές, μέχρι να ξεπληρώσει ένα άδικο, μετά από δύο οικονομικές κρίσεις, χρέος, προς τις τράπεζες, τις ίδιες τράπεζες που ανακεφαλαιοποιήθηκαν με περίπου 50 δισεκατομμύρια ευρώ φορολογουμένων. Πριν από αυτό θα πρέπει να δουλεύει για να πληρώνει τις υπέρογκες οφειλές του, ώστε να μην μπει στη φυλακή της υποτιθέμενης «δεύτερης ευκαιρίας». Μία ακόμα αναδιανομή του πλούτου από κάτω προς τα πάνω, με χτύπημα στο Συνταγματικό δικαίωμα στη στέγαση, ξεκινάει σήμερα, με τις υπογραφές του Κυριάκου Μητσοτάκη και της εντελώς ανάλγητης κυβέρνησής του αλλά και τις ευλογίες των «αλληλέγγυων» δανειστών.
Πηγή: thepressproject.gr
e-prologos.gr
