την παρουσίαση κάνει ο Γιώργος Ρούσσος

Μία πολύ δύσκολη και ιδιαίτερη χρονιά, φτάνει σταδιακά στο τέλος της, με την πανδημία να καθορίζει κάθε πτυχή της ανθρώπινης δραστηριότητας. Ο Πολιτισμός δέχτηκε ένα ισχυρό πλήγμα και ιδιαίτερα οι Τέχνες που απαιτούν την ενεργή συμμετοχή του κοινού, όπως το Σινεμά. Επιχειρούμε μία Κινηματογραφική Ανασκόπηση του 2020, μέσα από τις δέκα καλύτερες ταινίες που κυκλοφορήσαν (*), προσπαθώντας να ατενίσουμε με αισιοδοξία το νέο έτος.

Συνολικά, 214 ταινίες, κατάφεραν να βρουν τον δρόμο τους, προς τις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες. Από αυτές, οι 47 ήταν επανεκδόσεις, οι 15 ήταν ταινίες κινουμένων σχεδίων, κυκλοφόρησαν 10 ντοκιμαντέρ, ελληνικής και ξένης παραγωγής, ενώ προβλήθηκαν και 10 ελληνικές ταινίες μυθοπλασίας.

Η Κινηματογραφική Ανασκόπηση του 2020 γίνεται με οδηγό τις δέκα καλύτερες ταινίες που παρακολουθήσαμε στην μεγάλη οθόνη, ελπίζοντας το 2021 να επιστρέψουμε στην σκοτεινή αίθουσα και όπου πραγματικά αξίζει και προορίζεται, η θέαση των ταινιών.

10. «Tenet» (2020) του Κρίστοφερ Νόλαν (Ηνωμένο Βασίλειο, Η.Π.Α.) 

Ακολουθώντας την παράδοση του δημιουργού, ο οποίος ζητά από τον θεατή να τον ακολουθήσει πιστά σε μία αινιγματική πλοκή που πειραματίζεται με τη διάσταση του χρόνου, ο Κρίστοφερ Νόλαν επιστρατεύει επιδέξια κάθε πτυχή της κινηματογραφικής παραγωγής για να διηγηθεί μία περιπέτεια έξω από καθετί συνηθισμένο και να προσφέρει στο κοινό μία από τις σημαντικότερες ταινίες της κινηματογραφικής σεζόν.

Οπλισμένος μόνο με μία λέξη, «Tenet», ο «Πρωταγωνιστής» (Τζον Ντέιβιντ Γουόσινγκτον) αναλαμβάνει μία μυστηριώδη αποστολή για να σώσει ολόκληρο τον κόσμο, με φόντο τον αινιγματικό κόσμο της διεθνούς κατασκοπείας, σε συνθήκες που τέμνουν τη διάσταση του χρόνου.

Στη νέα του ταινία, ο Κρίστοφερ Νόλαν στρέφει το βλέμμα του στο είδος των κατασκοπικών θρίλερ χωρίς να αποχωρίζεται τα στοιχεία της επιστημονικής φαντασίας, που έχει υπηρετήσει με συνέπεια (Inception – 2012, Interstellar – 2014) και ξέρει να χειρίζεται τόσο καλά.

O Κρίστοφερ Νόλαν, καταφέρνει να ανακατασκευάζει τον κινηματογραφικό χρόνο και από μία αμετάβλητη δυναμική, να μεταμορφώνεται σε ένα νήμα που αναδιπλώνεται, περιστρέφεται, αντιπαρατίθεται και ανατρέπεται, παρασέρνοντας μαζί του και τον θεατή.

O Βρετανός σκηνοθέτης, ο οποίος έγραψε, σκηνοθέτησε και ανέλαβε την παραγωγή της ταινίας «Tenet», αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η ιστορία πραγματεύεται την ιδέα του χρόνου και πώς τον αντιλαμβανόμαστε, συνδυάζοντας την επιστημονική φαντασία με τα κλασικά στοιχεία των κατασκοπικών ταινιών».

09. «Κατηγορώ…!» (An Officer and a Spy / J’Accuse – 2019) του Ρομάν Πολάνσκι (Γαλλία, Ιταλία) 

Στις 5 Ιανουαρίου του 1895, ο λοχαγός Άλφρεντ Ντρέιφους, ένας νέος αξιωματικός του γαλλικού στρατού κατηγορείται άδικα πως κατασκόπευε για λογαριασμό της Γερμανίας και καταδικάζεται σε ισόβια κάθειρξη στο Νησί του Διαβόλου. Ανάμεσα στους μάρτυρες αυτού του εξευτελισμού είναι ο Ζορζ Πικάρ, ο οποίος παίρνει προαγωγή για να διοικήσει τη μονάδα στρατιωτικής αντικατασκοπείας που τον εντόπισε. Όταν, όμως, ο Πικάρ ανακαλύπτει πως τα μυστικά εξακολουθούν να διαδίδονται στους Γερμανούς, παρασύρεται σε ένα επικίνδυνο λαβύρινθο εξαπάτησης και διαφθοράς που απειλεί όχι μόνο την τιμή του, αλλά και τη ζωή του.

Ο Ρόμαν Πολάνσκι («Το Μωρό της Ρόζμαρι», «Chinatown», «Ο Πιανίστας») με την νέα του ταινία μας παραθέτει μια άλλη οπτική της Υπόθεσης Ντρέιφους, καθώς αφηγείται την ιστορία από την πλευρά του άνδρα που βοήθησε στην σύλληψη του λοχαγού, πριν ανακαλύψει την αλήθεια. Η ταινία κέρδισε τον Αργυρό Λέοντα και το Βραβείο της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου στο 76ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βενετίας του 2019. Ηθοποιοί: Ζαν Ντιζαρντέν, Λουί Γκαρέλ, Εμανουέλ Σενιέ, Γκρεγκορί Γκαντεμπουά, Μελβίλ Πουπό, Ματιέ Αμαλρίκ. Μία σπουδαία ταινία, από έναν χαρισματικό καλλιτέχνη.

«Οι μεγάλες ιστορίες συχνά κάνουν σπουδαίες ταινίες και η Υπόθεση Ντρέιφους είναι μια εξαιρετική ιστορία. Η ιστορία ενός ανθρώπου που κατηγορείται αδίκως είναι πάντα ένα συναρπαστικό θέμα, είναι όμως και αρκετά επίκαιρο θα έλεγα με την αύξηση του αντισημιτισμού. Όταν ήμουν νέος, είδα την αμερικάνικη ταινία «Η Ζωή του Εμίλ Ζολά» και με ταρακούνησε η σκηνή που ο λοχαγός Ντρέιφους ατιμάζεται. Ακόμα και τότε, έλεγα στον εαυτό μου πως μια μέρα θα κάνω πιθανώς μια ταινία για αυτή την τρομερή ιστορία.» – Ρόμαν Πολάνσκι

08. «1917» (2019) του Σαμ Μέντες (Ηνωμένο Βασίλειο, Η.Π.Α.)

Στην καρδιά του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, δύο νεαροί Βρετανοί στρατιώτες, ο Σκόφιλντ (Τζορτζ Μακέι) και ο Μπλέικ (Ντιν-Τσαρλς Τσάπμαν) αναλαμβάνουν μια σχετικά δύσκολη και επικίνδυνη αποστολή. Σε μια μάχη ενάντια στον χρόνο, πρέπει να περάσουν στα εδάφη του αντιπάλου και να παραδώσουν ένα μήνυμα που θα σταματήσει μια θανάσιμη επίθεση σε εκατοντάδες στρατιώτες. Ανάμεσα σε αυτούς είναι και ο αδερφός του Μπλέικ. Γυρισμένο σαν μονοπλάνο σε πραγματικό χρόνο από τον σκηνοθέτη του «Skyfall», Σαμ Μέντες, σε συνεργασία με τον βραβευμένο με Όσκαρ διευθυντή φωτογραφίας Ρότζερ Ντίκινς και με ένα αξιόλογο καστ, το «1917» είναι μία επική πολεμική ταινία που υπόσχεται να αφήσει το στίγμα της και να μείνει κλασική.

Ηθοποιοί: Τζορτζ Μακέι, Ντιν-Τσαρλς Τσάπμαν, Μαρκ Στρονγκ, Άντριου Σκοτ, Ρίτσαρντ Μάντεν, Κλερ Ντιμπούρκ, Κόλιν Φερθ, Μπένεντικτ Κάμπερμπατς. Μία μοναδική κινηματογραφική εμπειρία που βάζει τον θεατή μέσα στο πεδίο της μάχης, βιώνοντας την ταινία από την αρχή ως το τέλος με κομμένη την ανάσα. Το «1917» έχει βραβευτεί ως μία από τις δέκα καλύτερες ταινίας του 2019, από το National Board of Review και το AFI (American Film Institute) ενώ τιμήθηκε και με τρία Βραβεία Όσκαρ.

«Την πρώτη φορά που κατάλαβα την έννοια του πολέμου ήταν τότε που ο παππούς μου μου διηγήθηκε τις εμπειρίες του από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτή η ταινία δεν είναι μια ιστορία για τον παππού μου, περισσότερο είναι για το πνεύμα του – όλο αυτά που πέρασαν εκείνοι οι άντρες, τις θυσίες, η αίσθηση του να πιστεύεις σε κάτι ανώτερο από τον εαυτό σου. Στους δύο βασικούς μας χαρακτήρες ανατίθεται μια επικίνδυνη αποστολή στο στρατόπεδο του αντιπάλου όπου και θα παραδώσουν ένα πολύ σημαντικό γράμμα που θα σώσει 1,600 στρατιώτες. Η κάμερά μας δεν τους αφήνει ποτέ. Ήθελα να κάνω μαζί τους κάθε βήμα και να νιώθω τις ανάσες τους. Μαζί με τον Ρότζερ Ντίκινς συζητήσαμε να κάνουμε την ταινία με ένα άκρως ξεχωριστό τρόπο. Την σχεδιάσαμε έτσι ώστε να φέρουμε το κοινό όσο πιο κοντά στην δική τους εμπειρία. Αυτό είναι το πιο συναρπαστικό πράγμα που έχω κάνει ποτέ μου.» – Σαμ Μέντες

07. «The Gentlemen» (2020) του Γκάι Ρίτσι (Η.Π.Α.) 

Η ιστορία ακολουθεί έναν Αμερικανό έμπορο ναρκωτικών (Μάθιου ΜακΚόναχι) που έχει χτίσει την αυτοκρατορία του στο Λονδίνο, και πλέον θέλει να παραδώσει τα ηνία και να επιστρέψει στην πατρίδα του. Το γεγονός αυτό πυροδοτεί μια σειρά από συνωμοσίες, σχέδια και απόπειρες από όλους εκείνους που επιβουλεύονταν την θέση του και που τώρα έχουν την ευκαιρία να αρπάξουν την περιουσία του.

Η επιστροφή του Γκάι Ρίτσι στο είδος που τον καθιέρωσε. Ο Βρετανός σκηνοθέτης με το γνωστό του στυλ σε ταινίες όπως τα «Δύο Καπνισμένες Κάνες», «Η Αρπαχτή» και «RocknRolla», επιστρέφει στο αγαπημένο του είδος: το action comedy-crime. Το «The Gentlemen» σηματοδοτεί την επιστροφή στη φόρμα για τον σκηνοθέτη, ο οποίος πλαισιώνει την ταινία του με ένα λαμπερό καστ. Πρωταγωνιστούν οι Μάθιου ΜακΚόναχι (Killer Joe), Τσάρλι Χάναμ (Η Χαμένη Πόλη του Ζ), Χένρι Γκόλντινγκ (Τρελά Πλούσιοι), Μισέλ Ντόκερι (Άννα Καρένινα), Τζέρεμι Στρονγκ (Το Μεγάλο Σορτάρισμα), Έντι Μάρσαν (Vice: ο Δεύτερος στην Ιεραρχία), Κόλιν Φάρελ (Η Δοκιμασία) και Χιου Γκραντ (Κωδικό Όνομα U.N.C.L.E.). Η ταινία συνδυάζει την ταινία δράσης με την κωμωδία καθώς υπάρχουν πολλές ανατροπές στην πλοκή σε όλη τη διάρκεια του έργου.

«Με ενδιέφερε να μάθω και να εξερευνήσω τις διαφορετικές πολικότητες των Εγγλέζων και του αμερικανικού ταξικού συστήματος. Οι χαρακτήρες είναι πια σε μια ηλικία που αυτόματα έλκονται από τα πιο ουσιώδη πράγματα στη ζωή και βιώνουν μια πτώση στην επαγγελματική τους ζωή, η οποία επίσης βρίσκεται σε παρακμή. Έχουν φτάσει πολύ ψηλά. Όμως, τώρα βρίσκονται ανάμεσα σε δύο κόσμους, ο ένας από αυτούς είναι φιλόδοξος. Όλα τα πράγματα που απολαμβάνουν τώρα δεν συνάδουν με τη δουλειά στην οποία είναι». – Γκάι Ρίτσι

06. «Η Αλήθεια» (La Verite / The Truth – 2019) του Κορεέντα Χιροκάζου (Γαλλία, Ιαπωνία) 

Η Φαμπιάν είναι μια σταρ. Περιβάλλεται από ανθρώπους που την αγαπούν και τη θαυμάζουν. Όταν εκδίδει τα απομνημονεύματα της, η κόρη της έρχεται στο Παρίσι από τη Νέα Υόρκη με τον άντρα της και το παιδί τους. Η επανένωση μητέρας και κόρης θα φέρει στο φως αλήθειες, θα τις αναγκάσει να κλείσουν παλιούς λογαριασμούς και να εκδηλώσουν τα συναισθήματα που τις κατακλύζουν.

Ο βραβευμένος με Χρυσό Φοίνικα για τους «Κλέφτες Καταστημάτων», Κορεέντα Χιροκάζου, φέρνει τον Ίθαν Χοκ στη Γαλλία για να συναντήσει την Ζιλιέτ  Μπινός και την Κατρίν Ντενέβ. Στο γνώριμο οικογενειακό περιβάλλον του σκηνοθέτη ξετυλίγεται η «Αλήθεια», η οποία αποτέλεσε και την Ταινία Έναρξης του Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ της Βενετίας για το 2019.

«Εάν τόλμησα να κάνω μια ταινία σε γλώσσα που δεν ήταν η δική μου, με συνεργάτες που μιλούσαν μόνο Γαλλικά, ήταν μόνο γιατί εκείνοι ήθελαν να δουλέψουν μαζί μου. Η Ζυλιέτ Μπινός ήταν εκείνη που έκανε την πρώτη κίνηση. Γνωριζόμασταν αρκετό καιρό κι όταν ήρθε στην Ιαπωνία το 2011 μου είπε ότι κάποια στιγμή πρέπει να δουλέψουμε μαζί. Η πρόταση της αποτέλεσε το σημείο εκκίνησης της συνεργασίας μας. Θα ήθελα λοιπόν, να εκφράσω αρχικά το σεβασμό και την ευγνωμοσύνη μου για την τόλμη της. Στην καρδιά του σεναρίου βρίσκεται ένα θεατρικό που είχα αρχίσει να γράφω το 2003 για μια βραδιά στο καμαρίνι μιας ηθοποιού που τελειώνει η καριέρα της. Προσάρμοσα το σενάριο αυτό για τον κινηματογράφο, μιλώντας πια για μια ηθοποιό του κινηματογράφου και την κόρη της. Καθώς έγραφα τη νέα ιστορία, μίλησα πολλές φορές με την Κατρίν Ντενέβ και τη Ζυλιέτ Μπινός για το πώς είναι η ζωή του ηθοποιού και ήταν οι δικές τους λέξεις που τροφοδότησαν το σενάριο και το έφεραν στη ζωή. Ήθελα την ιστορία μου να λαμβάνει χώρα το φθινόπωρο γιατί ήθελα να τονίσω την εσωτερική πάλη της κεντρικής ηρωίδας. Ελπίζω το κοινό να παρατηρήσει πως τα πράσινα του κήπου αλλάζουν χρώμα καθώς πλησιάζει ο χειμώνας.», αναφέρει χαρακτηριστικά ο σκηνοθέτης, Κορεέντα Χιροκάζου και συμπληρώνει:

«Δε γίνεται να τελειώσω χωρίς να αναφέρω την Κατρίν Ντενέβ. Που δεν παραπονέθηκε ποτέ για τις αλλαγές του σεναρίου, πάντα κατάφερνε να κρατάει τη χαρά της υποκριτικής ανέπαφη. Η ύπαρξη της ταινίας μου στη φιλμογραφία της, που είναι όσο αξιόλογη όσο το Γαλλικό Σινεμά το ίδιο, μου προκαλεί περηφάνεια και ταυτόχρονα άγχος. Στα γυρίσματα, η Κατρίν ήταν ευδιάθετη, αξιολάτρευτη και ολόκληρο το συνεργείο μαγεύτηκε. Παρόλο που η ταινία διαδραματίζεται κυρίως μέσα στο σπίτι, το πνεύμα της Κατρίν και της Ζυλιέτ φωτίζουν το χώρο από την αρχή έως το τέλος. Η «Η Αλήθεια» είναι το αποτέλεσμα όλης της προσπάθειας και της εμπιστοσύνης που μου έδειξαν οι ηθοποιοί και το συνεργείο. Έγινε με τους καλύτερους επαγγελματίες, με πρώτο και καλύτερο το διευθυντή φωτογραφίας Ερίκ Γκοτιέ. Ελπίζω αυτό που βίωσα στα γυρίσματα να περάσει στον κόσμο. Τι είναι αυτό που κάνει μια οικογένεια αυτό που είναι; Η αλήθεια ή τα ψέματα; Πως θα διάλεγε κανείς μεταξύ μιας σκληρής αλήθειας κι ενός ευγενικού ψέματος; Αυτά τα ερωτήματα δε σταμάτησα να τα σκέφτομαι όσο φτιάχναμε αυτή την ταινία. Ελπίζω όσοι τη δουν να βρουν τις απαντήσεις τους.»

05. «Η Ομορφιά Της Ύπαρξης» (About Endlessness / Om det oändliga – 2019) του Ρόι Άντερσον (Σουηδία, Γερμανία, Νορβηγία)

«Αντίκρισα έναν άνθρωπο που είχε χάσει τον δρόμο του, αντίκρισα έναν άνθρωπο που εκλιπαρούσε για τη ζωή του». Λόγια που θα μπορούσαν να φορεθούν σε οποιαδήποτε από τις μοναχικές καρδιές και χαμένες ψυχές που παρελαύνουν μπροστά μας, σαν εκθέματα σε μουσείο με ανθρώπινα παράδοξα. Μια διαβολικά πνευματώδης ανορθόδοξη κωμωδία, η οποία εξυψώνει το μονότονο και προσδίδει βάθος στο κενό, προσφέροντας ένα θλιμμένο αλλά τρυφερό αντίδοτο στην αποξένωση και τη σύγχυση. Μια πομπή από βινιέτες που τρεμοπαίζουν, σε καφέ, μπαρ, σταθμούς τρένων, διαμερίσματα και γραφεία, διάστικτες με χλωμές σημαδούρες που αποζητούν ένα βλέμμα παρηγοριάς και κατανόησης.

Ο Σουηδός δεξιοτέχνης του σουρεαλισμού, Ρόι Άντερσον, ο οποίος μας έχει χαρίσει εξαιρετικές ταινίες, όπως το «Ένα Περιστέρι Έκατσε Σε Ένα Κλαδί Συλλογιζόμενο την Ύπαρξή του» και τα «Τραγούδια απ’ τον Δεύτερο Όροφο», κέρδισε με τη νέα του δημιουργία, «Η Ομορφιά Της Ύπαρξης», το Βραβείο Καλύτερης Σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Βενετίας το 2019 και επιχειρεί για άλλη μια φορά να μιλήσει για τα μυστήρια της ανθρώπινης ύπαρξης, πάντα με το χαρακτηριστικό στυλ στο οποίο μας έχει συνηθίσει. Ένας στοχασμός πάνω στην ανθρώπινη ζωή, σε όλη της την ομορφιά και τη σκληρότητα, το μεγαλείο της αλλά και τα κλισέ της. Περιπλανιόμαστε, μέσα σε μια ονειρική ατμόσφαιρα, με οδηγό έναν αφηγητή που θυμίζει τη Σεχραζάτ από τις «Χίλιες και Μία Νύχτες». Ασήμαντες στιγμές παίρνουν τη σημασία που κανονικά αρμόζει σε ιστορικά γεγονότα: ένα ζευγάρι ίπταται πάνω από την Κολωνία εν καιρώ πολέμου. Στον δρόμο προς ένα πάρτι γενεθλίων, ένας πατέρας σταματά μέσα στη βροχή για να δέσει τα κορδόνια της κόρης του. Έφηβα κορίτσια χορεύουν έξω από ένα καφέ. Ένας ηττημένος στρατός κατευθύνεται προς ένα στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου. Ένας συνδυασμός ωδής και θρήνου, ο Ροι Αντερσον παρουσιάζει ένα καλειδοσκόπιο όλων όσων είναι παντοτινά ανθρώπινα, μια ατελείωτη ιστορία της ευάλωτης φύσης της ύπαρξης, στο καινούργιο του, κινηματογραφικό ποίημα.

04. «Το Βαμμένο Πουλί» (The Painted Bird – 2019) του Βάκλαβ Μαρχούλ (Τσεχία, Σλοβακία, Ουκρανία)

Ανατολική Ευρώπη, τέλη ‘Β Παγκοσμίου Πολέμου. Ένα παιδί, δίχως όνομα, προσπαθεί να επιβιώσει μόνο του στην ύπαιθρο, ταξιδεύοντας από χωριό σε χωριό. Θα αντιμετωπίσει τις πιο σκληρές δοκιμασίες, διατηρώντας όμως την ελπίδα ζωντανή, σε μια αδυσώπητη εποχή. Βραβείο UNICEF στο 76ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας. Μια ταινία για την ελπίδα που αντιστέκεται στο μίσος, μ’ ένα εξαιρετικό σύνολο ηθοποιών.

Η αριστουργηματική ταινία του Τσέχου σκηνοθέτη Βάκλαβ Μαρχούλ, βασισμένη στο κλασικό μυθιστόρημα «Το Βαμμένο Πουλί» του Γιέρζι Κοζίνσκι, συγκλόνισε κοινό και κριτικούς στο 76ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας. Η ταινία, γυρισμένη εξ ολοκλήρου σε ασπρόμαυρο 35άρι φίλμ, αποτέλεσε την επίσημη πρόταση της Τσεχίας για το Όσκαρ 2020 Καλύτερης Διεθνούς Ταινίας. Με τους Χάρβεϊ Καϊτέλ, Ούντο Κίερ, Στέλαν Σκάσγκαρντ, Μπάρι Πέπερ, Τζούλιαν Σαντς και ο μικρός Πέτρ Κοτλάρ. Ένα καθηλωτικό οδοιπορικό στη σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης υπόστασης.

«Για τον Κοζίνσκι, η βία αποκαλύπτει την ουσία του ανθρώπινης υπόστασης. Για την κινηματογραφική μεταφορά αυτού του κλασσικού μυθιστορήματος, ο στόχος μου ήταν να δημιουργήσω μια σειρά από αποσπασματικές ιστορίες, που σωρευτικά, οδηγούν τον πρωταγωνιστή μας σε ένα οδοιπορικό στην καρδιά της σκοταδιού της ανθρώπινης ψυχής. Κάθε κομμάτι της ταινίας είναι ένα ψηφίο, μια επιμέρους λεπτομέρεια ενός μεγαλύτερου πίνακα, σε έναν καμβά όπου έχει σχεδιαστεί η πορεία του πρωταγωνιστή προς την τελική κάθαρση […] Η ψυχή του έργου είναι η ποίηση. Είναι ο ζωντανός ψυχικός κόσμος του πρωταγωνιστή, ο οποίος παραμένει πανέμορφος, παρά τον τρόμο που των περιβάλλει. Η καρδιά της ταινίας είναι επίσης, η γεωγραφική και ιστορική της τοποθέτηση, και οι άνθρωποι που θα συναντήσει το αγόρι. […] Η ταινία έχει γυριστεί σε ασπρόμαυρο 35άρι φιλμ σε Cinemascope. Κανένα άλλο format δεν θα μπορούσε να αποτυπώσει με τόση ακρίβεια και δύναμη, τόσο την ομορφιά όσο και τη βαναυσότητα της ιστορίας μας. […] Η αφήγηση επέλεξα να είναι μη-λεκτική, καθαρά κινηματογραφική. Στο μυθιστόρημά του ο Κοζίνσκι δεν διευκρινίζει την ακριβή τοποθεσία στην οποία διαδραματίζονται τα γεγονότα. Γνωρίζουμε μόνο ότι η ιστορία λαμβάνει χώρα κάπου στην Ανατολική Ευρώπη, όπου ομιλείται μια ιδιαίτερη σλαβική διάλεκτος. Αποφάσισα έτσι στην ταινία να ακούγεται μια μίξη από σλαβικά ιδιώματα.» – Βάκλαβ Μαρχούλ

Το ομώνυμο μυθιστόρημα «Το Βαμμένο Πουλί» του Πολωνού συγγραφέα Γέρζι Κοζίνσκι, πρωτοεκδόθηκε το 1965, προκαλώντας τεράστιο θόρυβο για την ωμότητα με την οποία σκιαγραφεί τη βία και των παραλογισμό των κοινωνιών της Ανατολικής Ευρώπης στα τέλη του ‘Β Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Κοζίνσκι υπέφερε για πολλά χρόνια λόγω αυτού του βιβλίου: η έκδοση απαγορεύτηκε στην Πολωνία, τη γενέτειρά του και η οικογένειά του υπέστη προπηλακισμούς από Ανατολικοευρωπαίους οι οποίοι θεωρούσαν ότι το βιβλίο έθιγε τον πολιτισμό τους. Το έργο του όμως άντεξε στον χρόνο και σήμερα θεωρείται κλασικό, επειδή ακριβώς περιγράφει με τρόπο μοναδικό την ίδια τη φύση της ανθρώπινης βαναυσότητας αλλά και την πάλη για επιβίωση. Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

03. «Οι Μonos» (Monos – 2019) του Αλεχάντρο Λάντες (Κολομβία, Αργεντινή, Ολλανδία, Δανία, Σουηδία, Γερμανία, Ουρουγουάη, Η.Π.Α.)

Μια ομάδα έφηβων ανταρτών κρατάει όμηρο μια τρομοκρατημένη Αμερικανίδα, λαμβάνοντας εντολές από μια αόρατη «Οργάνωση». Οι νεαροί μαχητές, που επιδίδονται συχνά πυκνά σε αλλόφρονα ξεσπάσματα, δεν φαίνεται να εμπνέονται από υψηλά ιδανικά ή κάποιον απώτερο σκοπό. Σταδιακά, ο κόσμος τους καταρρέει και το χάος επικρατεί μέσα σε ένα κρεσέντο ωμής βίας. Τα απάτητα βουνά και η παρθένα ζούγκλα αυτού του απροσδιόριστου τόπου συνθέτουν έναν απόκοσμο καμβά, όπου αποτυπώνεται μια αλληγορική ιστορία για τη σουρεαλιστική κόλαση του πολέμου.

Με την δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του «Οι Μonos», ο σκηνοθέτης Αλεχάντρο Λάντες κερδίζει τις εντυπώσεις και μας παίρνει μαζί του σε ένα καταιγιστικό κυνηγητό στην άγνωστη Νοτιοαμερικανική ζούγκλα. Μία περιπέτεια, γεμάτη συναισθήματα και χρώματα, με έντονες φιλοσοφικές αναφορές που αντανακλούν την ανθρώπινη εμπειρία της ζωής σήμερα, μέσα από τα ματιά των παιδιών που αναγκάστηκαν να ενηλικιωθούν πρόωρα.

«Υπήρξε ένας φαινομενικά ατέλειωτος εμφύλιος πόλεμος στην Κολομβία, ένας πόλεμος με πολλά μέτωπα: παραστρατιωτικοί, αντάρτες, Νάρκος, κυβέρνηση. Η εύθραυστη πιθανότητα για ειρήνη είναι στον αέρα εδώ και πολύ καιρό. H ταινία «Οι Μonos» διερευνά αυτή τη στιγμή μέσα από το πρίσμα μιας ταινίας πολέμου. Αν και αυτή είναι η πρώτη ευκαιρία της γενιάς μου, δεν είναι η πρώτη ειρηνευτική διαδικασία της Κολομβίας που μοιάζει να μαστίζεται από φαντάσματα. Αυτά τα φαντάσματα με ενέπνευσαν να διαμορφώσω την ταινία σαν ένα όνειρο πυρετού.» – Αλεχάντρο Λάντες

02. «Μικρές Κυρίες» (Little Women – 2019) της Γκρέτα Γκέργουϊγκ (Η.Π.Α.) 

Οι «Μικρές Κυρίες» της Λουίζα Μέι Αλκοτ έχουν ζωντανέψει με αμέτρητους διαφορετικούς τρόπους μέσα στα χρόνια. Είναι ένα βιβλίο απαράμιλλο στο πώς απεικονίζει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα φιλόδοξα κορίτσια, αλλά και την παρηγοριά που δίνει αυτή η φιλοδοξία, μία εσωτερική δύναμη που αντιστέκεται στα πρέπει και φέρνει τελικά την επιβράβευση. Είναι ένα βιβλίο που διαβάσαμε όταν ήμασταν παιδιά, όταν οι δυνατότητες είναι απεριόριστες και δεν υπάρχει τίποτα στον κόσμο που μπορεί να μας συγκρατήσει. Επιστρέφουμε σε αυτή την ιστορία ως νεαροί ενήλικες, όταν οι δυσκολίες της ώριμης ζωής και της κοινωνίας αρχίζουν να μας διαμορφώνουν. Κάποια στιγμή, ως μεγαλύτεροι αναγνώστες, επιστρέφουμε ξανά με τη γλυκόπικρη νοσταλγία του τι σημαίνει να είσαι νέος και τολμηρός. Η απεριόριστη δύναμη του βιβλίου είναι το μοναδικό του κάλεσμα να προσπαθούμε σε διάφορες πτυχές της ζωής, όπως η οικογένεια, τα χρήματα, ο έρωτας, η ελευθερία και η ελπίδα να είμαστε ο εαυτός μας, δημιουργώντας τη δική μας μοναδική ιστορία.

Η σεναριογράφος και σκηνοθέτης, Γκρέτα Γκέργουϊγκ (Lady Bird) κατάφερε με τις «Μικρές Κυρίες» της να δώσει μια νέα πνοή στην κλασσική νουβέλα και στα γραπτά της Louisa May Alcott και να ξεδιπλώνει τον χαρακτήρα της Jo March, το συγγραφικό alter ego της, που αντανακλά στην μυθιστορηματική ζωή της. Στην εκδοχή της Γκέργουϊγκ, η γεμάτη αγάπη ιστορία της οικογένειας March – τέσσερα νεαρά κορίτσια, η καθεμία από τις οποίες είναι αποφασισμένη να ζήσει την ζωή της όπως θέλει – είναι άφθαρτη μέσα στο χρόνο και παράλληλα, στέκει επίκαιρη. Σίρσα Ρόναν, Έμα Γουότσον, Φλόρενς Που και Ελίζα Σκάνλεν στους ρόλους των κοριτσιών, ο Λουίς Γκαρέλ ως Friedrich Bhaer, o Τιμοτέ Σαλαμέ ως ο γείτονας τους Laurie, η Λόρα Ντερν ως Μητέρα Marmee, ο Κρις Κούπερ ως ο κύριος Lau και η Μέριλ Στριπ στον ρόλο της θείας March συμπληρώνουν το εντυπωσιακό cast.

Η ταινία απέσπασε έξι Υποψηφιότητες για Όσκαρ, στις Κατηγορίες: Καλύτερης Ταινίας, Ά Γυναικείου Ρόλου για τη Σίρσα Ρόναν, ‘Β Γυναικείου Ρόλου για την Φλόρενς Που, Διασκευασμένου Σεναρίου για την Γκρέτα Γκέργουϊγκ, Κουστουμιών και Καλύτερης Πρωτότυπης Μουσικής για τον ελληνικής καταγωγής συνθέτη, Αλεξάντρ Ντεσπλά, κερδίζοντας τελικά μόνο το Όσκαρ Καλύτερων Κουστουμιών.

01. «Ο Φάρος» (The Lighthouse – 2019) του Ρόμπερτ Έγκερς (Η.Π.Α.) 

Η εξοντωτική συντήρηση του φάρου και τα σκληρά καθημερινά τους καθήκοντα, αποτελούν μια βασανιστική ρουτίνα κάτω από τις ριπές του ανέμου και το πηχτό σκοτάδι. Στο απόκοσμο αυτό μέρος, θα ζωντανέψουν οι αιώνιοι μύθοι και οι αρχαίοι θρύλοι που θα απειλήσουν με παράδοξο τρόπο τους δυο ήρωες. Η κουραστική καθημερινότητα θα είναι μόνο η αρχή ενός βιβλικού ολέθρου. Οι ιστορίες των δυο αντρών θα ξεδιπλωθούν σταδιακά. Η εμμονή με το καθήκον, οι θολές μνήμες, οι αληθινές ταυτότητες πίσω από τον μύθο, οι επίπονες σωματικά βάρδιες και η απελπισία τους μέσα στον φάρο που μοιάζει ξεχασμένο από τους ανθρώπους, θα οδηγούν την ιστορία. Το ψυχολογικό παιχνίδι θα είναι αδιάκοπο. Η ατμοσφαιρική, ασπρόμαυρη φωτογραφία της ταινίας, αποτελεί από μόνη της έναν χαρακτήρα του έργου. Το αινιγματικό σκοτάδι δημιουργεί την ατμόσφαιρα μέσα στην οποία οι δυο χαρακτήρες θα χάσουν τις ψυχές τους.

Ο οραματιστής και ραγδαία ανερχόμενος σκηνοθέτης Ρόμπερτ Έγκερς, τέσσερα χρόνια μετά το εξαιρετικά ατμοσφαιρικό θρίλερ« «Η Μάγισσα» (The Witch) επιστρέφει με ένα δεύτερο ανεξάρτητο αριστούργημα: μια ακόμη πιο αινιγματική ταινία υπαρξιακού τρόμου, με τίτλο «Ο Φάρος» (The Lighthouse). Ο Έγκερς, αφηγείται μια ιστορία τοποθετημένη στη Νέα Αγγλία των Ηνωμένων Πολιτειών, γύρω στο 1890. Σε ένα μυστηριώδες νησί, δυο φρουροί ενός απομονωμένου φάρου, έχουν χρέος να μείνουν στο πόστο τους για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα. Εάν η «Μάγισσα» εξερευνούσε ένα θηλυκό αρχέτυπο τρόμου,  τότε ο «Φάρος» εξερευνά τα σκοτεινά ένστικτα των αντρών, όταν αυτοί αφεθούν σε ένα παιχνίδι εξουσίας με κόστος τη δική τους πνευματική ισορροπία.

Ο Γουίλεμ Νταφόε και ο Ρόμπερτ Πάτινσον προσεγγίζουν με θεατρική ένταση και ακρίβεια τους χαρακτήρες τους, οι οποίοι στέκουν αβοήθητοι μέσα στο παραισθησιογόνο σασπένς της ιστορίας. Ο καπετάνιος / μέντορας (Νταφόε) και ο πρώην ξυλοκόπος / μαθητής (Πάτινσον) δεν θα μπορούσαν να είναι πιο διαφορετικοί μεταξύ τους. Ο Νταφόε και ο Πάτινσον ήταν οι αρχικές επιλογές του σκηνοθέτη, και οι τρεις τους δούλεψαν εντατικά για να δώσουν ζωή στους δυο απαιτητικούς και δύσκολους ερμηνευτικά χαρακτήρες. Οι δυο ηθοποιοί πραγματοποίησαν αληθινή ερμηνευτική υπέρβαση καθώς μπήκαν μέσα στο δέρμα των ρόλων τους και αφομοίωσαν τη μοναξιά και την συναισθηματική τους αγωνία, στον απόκοσμο φάρο. Οι πρόβες ήταν εξοντωτικές και η μέθοδος κινηματογράφισης ήταν μοναδική εμπειρία, σύμφωνα με τους ίδιους.

https://youtu.be/XmRfMPFiYZo?t=4

* Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος, η συγκεκριμένη λίστα περιλαμβάνει όλες τις ταινίες, οι οποίες έλαβαν κινηματογραφική διανομή στις εγχώριες αίθουσες, από την Πέμπτη 2 Ιανουάριου του 2020, μέχρι και την Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου του 2020

πηγή: tvxs